Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The role and scope of architectural and conservation research procedures in the process of restoring the splendour of an architectural monument created after 1945 on the example of the Suburban Railway Station in Gdynia

Orchowska-Smolińska Anna, Kriegseisen Anna

Architectus

|

2022

|

Nr 4 (72)

117--128

EN

Modern Movement buildings, despite their relatively recent construction, are sometimes affected by radical transformations of layout and form. The railway stations being one of the most important public buildings in the city are a special group of them. Due to long-term and intensive use they may bear the signs of exploitation of parts of its substance and have secondary transformations disharmony with the building. The subject of the article are architectural and conservation studies of the Suburban Railway Station in Gdynia, built in the mid-1950s. The authors of the article set themselves the goal of presenting the research procedures developed for it in the years 2016–2022, which are an introduction to revaluation process. The research methods used during the field work made it possible to identify the originally used techniques of execution and finishing methods and to determine the procedures for their reconstruction using conservation methods. The results of the conducted research became the basis for determining the scope of conservation protection of the station building, as well as the possibility of interfering with its partly “functionless” substance through adaptation and modernization activities.

PL

Budynki modernistyczne pomimo względnie nieodległego czasu powstania bywają dotknięte radykalnymi przekształceniami układu i formy. Szczególną ich grupą są dworce, które jako jedne z najważniejszych budynków publicznych miasta z powodu długotrwającego i intensywnego użytkowania mogą nosić znamiona wyeksploatowania fragmentów substancji oraz mieć wtórne nawarstwienia dysharmonizujące z obiektem. Tematem artykułu są badania architektoniczne i konserwatorskie powstałego w połowie lat 50. XX w. Dworca Podmiejskiego w Gdyni. Autorki artykułu postawiły sobie za cel przedstawienie opracowanych dla niego w latach 2016–2022 procedur badawczych stanowiących wstęp do działań rewaloryzacyjnych. Zastosowane podczas prac terenowych metody badań pozwoliły na identyfikację oryginalnych technik wykonania i metod wykończenia oraz określenie procedur ich odtwarzania metodami konserwatorskimi. Wyniki przeprowadzonych prac stały się podstawą wyznaczenia zakresu ochrony konserwatorskiej budynku dworcowego i określenia możliwości ingerencji w jego częściowo pozbawioną funkcji substancję za pośrednictwem działań adaptacyjnych i modernizacyjnych.

2

Interdisciplinary research as a form of monument protection and preparation for the investment process on the example of the former Gdańsk Shipyard complex

Orchowska-Smolińska Anna, Kriegseisen Anna, Szczepański Jakub

Architectus

|

2022

|

Nr 4 (72)

103--115

EN

The subject that is discussed in the article is a multidisciplinary study of a post-industrial building complex, which was carried out on the site of the former Gdańsk Shipyard. Its authors prove that in the case of complex objects of post-industrial heritage, the use of traditional schemes of description, assessment and valuation of a monument consisting in distinguishing primary and secondary materials for individual elements of the complex has serious limitations. Based on these experiences, the article presents a research model for an industrial complex that is a special example of a heritage site for which the oldest cultural layers do not constitute its greatest value. The authors of the article set themselves the goal of presenting the research method they created, based on strict adaptation to the specificity of the facility by means of, among others, recognition of the way it works, and especially the technological processes of the plant in the 1970s and 1980s, a period that had a special impact on the constitution of its status as an object of outstanding values. One of the procedures used in the research was the inclusion of specialists from the shipbuilding industry, historically associated with this particular industrial plant, in the work of the team. This allowed for a more complete identification of the resource in terms of technology and historically used production methods, as well as setting the framework for its protection and creating a conservation concept. The summary of the article presents the potential of using the presented research model in the design process on the example of an industrial facility prepared for the investment process (former Main Warehouse, the so-called U-Boat Hall).

PL

Wielowarstwowe dziedzictwo działających do końca XX w. zakładów przemysłowych stwarza szczególne wyzwanie dla konserwatorów, projektantów i inwestorów. W procesie ochrony jego wartości, eksponowania walorów i zarządzania dobrem konieczne jest szersze rozpoznanie przekształceń technologii całego zakładu i poszczególnych funkcji jego budynków, ale też kontekstu niematerialnego dziedzictwa. Przykładem złożonego zespołu zabudowy zabytkowej jest dawna Stocznia Gdańska. Tematem artykułu są interdyscyplinarne badania kompleksu stoczni, w trakcie których opracowano metodę badawczą bazującą na kilku skalach analiz (w relacji z miastem, zespołem i obiektem). Oparto ją na dogłębnym rozpoznaniu sposobu działania stoczni w latach 70. i 80. XX w. Tamten czas ze względu na strajki robotnicze na terenie zakładu i powstanie NSZZ „Solidarność” miał szczególny wpływ na ukonstytuowanie się jej statusu jako dobra o wybitnych wartościach. Autorzy postawili sobie za cel zaprezentować wyniki szczegółowych badań zasobów kulturowych stoczni, do których włączono specjalistów branży stoczniowej historycznie związanych z tym konkretnym zakładem przemysłowym. W rezultacie powstały wieloaspektowe wytyczne konserwatorskie służące do wyznaczania ram ochrony zasobów kulturowych stoczni, prowadzenia na jej terenie prac konserwatorskich i inwestycyjnych (wzornik materiałów i barw). W podsumowaniu artykułu przedstawiono potencjał wykorzystania prezentowanego modelu badawczego w procesie projektowym na przykładzie obiektu przemysłowego przygotowywanego do procesu inwestycyjnego (dawny Magazyn Główny, tzw. Hala U-Bootów).

3

Funkcje dekoracji ceramicznej w przestrzeni industrialnej dawnej cegielni w Nowogrodźcu koło Bolesławca (1864–2012)

Łukaszewicz-Jędrzejewska E., Łukaszewicz-Jędrzejewska E.

Szkło i Ceramika

|

2017

|

R. 68, nr 5

6--9

PL

Artykuł jest próbą zdefiniowania pozaestetycznych funkcji dekoracji w zespole industrialnym. Zespół dawnej klinkierni w Nowogrodźcu powstałej w 1864 roku jest jednostkowym przykładem zachowanego na Dolnym Śląsku założenia industrialnego, w którym oprócz funkcjonalnych cech zakładu, dużą rolę odgrywa bogata i zróżnicowana pod względem chronologicznym i stylistycznym dekoracja elewacji. Występuje ona na wszystkich budynkach zespołu, tworząc unikalny rodzaj plenerowego wzornika asortymentu pochodzącego z lat 1870–1940/2010. Są to fryzy, plakiety, płytki ceramiczne, kształtki terakotowe formy oraz rozbudowane przedstawienia figuralne – zoomorficzne, floralne, fantastyczne, przykłady szkliwa i barwienia ceramiki oraz wzorcowe zestawy dekoracyjne w funkcji reklamy zewnętrznej. Oprócz wartości estetycznej mają one szereg funkcji pozaestetycznych ważnych dla badaczy kultury industrialnej – funkcje normatywne, techniczne, technologiczne, analityczne (stan zachowania ceramiki elewacyjnej), identyfikacji i reklamy zakładu oraz podstaw do wydawania decyzji i podejmowania prac konserwatorskich. Próba odczytania pozaestetycznych walorów dekoracji prezentuje rozbudowane metodologiczne podejście do procedur dokumentacji obiektów industrialnych.

EN

The article presents the results of documentation works underway at the historical complex of buildings of the former clinker works. They were the basis for entering the site and the unique decorative elements into the register of technological and industrial monuments. The clinker works in Nowogrodziec, built between 1864–1930, are an example of industrial complex in which, apart from purely functional features – the spatial arrangement and the structure of buildings serving technological needs – we also find the ceramic facade ornaments. They are present on administrative and production buildings (pattern shop, mould room, raw materials storage facilities, drying room, furnace rooms, and chimneys). Chronological stratification of the complex made it possible to date the glazes, plaques, ceramic tiles, figures and individual ornamental motifs appearing on the building facades. The ornaments serve also as a presentation of ceramic techniques and technology – colourful glazes and masses. Another characteristic feature of these decorations is the rich variety of motifs, compositions and techniques found frequently within a single building. It constitutes a type of an “outdoor” catalogue of architectural elements, details and terracotta sculpture forms manufactured at the works from the beginning of its operation until 1980’s. The efforts to document the complex made it possible to confirm the hypothesis that the ornaments constituted a standard of reference. In addition to the aesthetic value, they have a number of non-essential functions important for industrial culture researchers – normative, technical, technological, analytical functions (state of the facade ceramics), identification and advertising of the plant and the basis for decision making and conservation. The attempt to read the non-ethical values of the decoration presents an elaborate methodological approach to documentation procedures of industrial objects. Apart from their aesthetic value, the ornaments are normative in character, of importance for conservation or preservation decisions made in connection with the planned revitalization of the site.

4

Rola nowych technik dokumentacyjno-pomiarowych w interdyscyplinarnych działaniach badawczo-konserwatorskich

Gołembnik A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2014

|

Nr 40

83--93