PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 28

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  dodatki smarne
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Physicochemical Aspects of the Work of Passenger Car Brake Linings. Part 2. The Effect of Lubricating Additives
Szlichting Maciej, Bieliński Dariusz M., Rogowski Jacek, Kozanecki Marcin, Dąbrowski Tomasz
Tribologia
|
2022
|
nr 3
121--136
EN
The paper presents the influence of various systems of lubricating additives which determine the performance of the friction materials of brake linings. The base hybrid friction material formulation was modified with various types of lubricating additives. These additives are divided into groups containing commonly used lubricating materials: carbons and sulphides, compounded in various proportions, influencing the formation and structure of the so-called third body layer (TBL) on the surface of the brake disc because of braking. Raman Spectroscopy (RS), time of flight Secondary Ion Mass Spectroscopy (ToF-SIMS) and high-resolution scanning electron microscopy with an X-ray analyser (SEM-EDS) equipped with a focus ion beam (FIB) were used for chemical and morphological analysis of the surface layer of brake disc after breaking tests. The results of the physicochemical analysis of TBL were correlated with the results of tribological tests (according to the SAE-J2522 procedure, commonly known as AK-Master) on a brake dynamometer adapted to the measurements of acoustic signals (NVH – noise, vibration, and harshness). The obtained results confirm the important role played by the so-called third body layer, formed on the surface of the brake disc for safety (COF), durability (wear of friction elements) and the acoustic spectrum accompanying braking.
PL
W pracy przedstawiono wpływ różnych układów lubrykantów, które decydują o właściwościach materiałów ciernych okładzin hamulcowych. Referencyjny hybrydowy materiał cierny zmodyfikowano różnymi rodzajami smarów stałych. Dodatki te dzielą się na grupy zawierające powszechnie stosowane materiały smarne: węgle i siarczki, mieszane w różnych proporcjach, mających wpływ na tworzenie się i strukturę tzw. warstwy trzeciego ciała (TBL) na powierzchni tarczy hamulcowej w wyniku hamowania. Do analizy chemicznej i morfologicznej powierzchni tarczy hamulcowej po testach hamowania wykorzystano odpowiednio spektroskopię Ramana (RS), spektroskopię masową jonów wtórnych (ToF-SIMS) oraz skaningową mikroskopię elektronową o wysokiej rozdzielczości z analizatorem rentgenowskim (SEM-EDS), wyposażoną w skupioną wiązkę jonów (FIB). Wyniki analizy fizykochemicznej TBL skorelowano z wynikami dynanometrycznych badań tribologicznych (zgodnie z procedurą SAE-J2522, popularnie nazywaną AK-Master) oraz widmami akustycznymi (NVH – hałas, drgania i złożoność sygnału). Uzyskane wyniki potwierdzają istotną rolę, jaką odgrywa warstwa tzw. trzeciego ciała, formująca się na powierzchni tarczy hamulcowej dla bezpieczeństwa (COF), trwałości (zużycie elementów ciernych) oraz widma akustycznego towarzyszącego hamowaniu.
2
Content available Charakterystyki tribologiczne kompozytów polimerowych stosowanych na regeneracyjne warstwy wierzchnie układów pozycjonowania narzędzi obrabiarek skrawających
Pawelec Z.
Przetwórstwo Tworzyw
|
2017
|
T. 23, Nr 3 (177)
209--218
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań właściwości tribologicznych kompozytów metalopolimerowych przeznaczonych do regeneracji suportów obrabiarek skrawających. Osnową kompozytów była chemoutwardzalna żywica epoksydowa, podstawowym napełniaczem proszek żelaza Fe, napełniaczem włóknistym organiczne włókna poliaramidowe, a jako dodatki smarne zastosowano smary stałe o spójności anizotropowej: grafit i dwusiarczek molibdenu w układzie pojedynczym i binarnym. Dla skojarzeń tarciowych kompozyty polimerowe-stal przy różnych obciążeniach węzła tarcia zbadano współczynnik tarcia statycznego i kinetycznego oraz podatność węzłów tarcia na występowanie efektu stick-slip. Charakterystyki tribologiczne (odporność na zużycie) wyznaczono z wykorzystaniem testera w ruchu postępowo zwrotnym. Uzyskane wyniki porównano z klasycznym skojarzeniem materiałowym stal-stal. Ocenę mechanizmu zużywania badanych skojarzeń materiałowych przeprowadzono na podstawie obrazów uzyskanych na skaningowym mikroskopie elektronowym (SEM) i pomiarów stereometrii powierzchni. Stwierdzono, że kompozyty polimerowe w skojarzeniu ze stalą charakteryzują się znacznie lepszymi właściwościami tribologicznymi niż skojarzenie stal-stal. Najkorzystniejsze charakterystyki tarciowo-zużyciowe uzyskano dla kompozytu polimerowego zawierającego łącznie grafit i dwusiarczek molibdenu.
EN
The paper presents the results of tribological investigation of metal-polymer composites intended for regeneration of machine tool guides. As composite matrix chemical-setting epoxy resin was used, and as the main filler Fe powder as well organic polyamide fibers were applied. The graphite and molybdenum disulfide, single or both, were used as solid lubricant with anisotropic structure. The selected polymer composite-steel friction pairs were tested under various loads for static and kinetic friction coefficient as well as susceptibility for stick-slip. The tribological characteristics (resistance to wear) were measured by means of tribotester operating under reciprocating motion. The obtained results were compared to typical steel-steel friction pair. The description of wear mechanisms of tested friction pairs were conducted using the images acquired by scanning electron microscope (SEM) and the 3D surface measurement. It was stated that the polymer composites-steel tribosystem show better tribological characteristics than steel-steel tribosystem. The best friction-wear characteristics were obtained for the composite containing both solid additives: graphite and molybdenum disulphide.
3
Content available Modele prognostyczne właściwości tribologicznych środków smarowych
Ruta R., Bator A.
Tribologia
|
2014
|
nr 1
95--105
PL
W artykule przedstawiono możliwość wykorzystania do celów prognostycznych modeli regresyjnych wpływu zawartości kompozycji komercyjnych pakietów dodatków AW i EP na właściwości tribologiczne środków smarowych. Właściwości tribologiczne badanych środków smarowych oceniano za pomocą wielkości: Goz - granicznego obciążenia zużycia oraz Poz - granicznego nacisku zatarcia wyznaczanych za pomocą aparatu czterokulowego T-02. Badano środki smarowe utworzone na bazie oleju: mineralnego, estrowego i węglowodorowego. Na podstawie wyników badań opracowano modele regresyjne i oceniono ich możliwości prognostyczne.
EN
The article presents the ability to prediction of the regression models of the AE and EP additives effect on tribological properties of lubricants. The tribological properties of the elaborated lubricants were evaluated with the use of four-ball apparatus. The tribological parameters: Goz - the limiting load of wear and poz - the limiting pressure of seizure were analyzed. The lubricants elaborated with the use of different oil basis namely: mineral, ester and hydrocarbon were investigated. Based on the research results the regression models were developed and theirs prediction abilities were evaluated.
4
Content available Analiza wpływu planu eksperymentu na jakość modelu właściwości przeciwzużyciowych
Trzos M., Ruta R.
Tribologia
|
2014
|
nr 6
165--178
PL
W artykule przedstawiono wyniki analiz odwzorowania granicznego obciążenia zużycia opracowanego na podstawie danych eksperymentalnych. Badaniom poddano elementy współpracujące tarciowo w styku smarowanym olejem mineralnym modyfikowanym dodatkami przeciwzatarciowymi i przeciwzużyciowymi. Przeprowadzono dwie tury badań na podstawie różnych planów eksperymentu: planu dla mieszanin z ograniczeniami oraz centralnego planu kompozycyjnego. Uzyskane wyniki eksperymentów zostały wykorzystane do budowy modeli opisujących wpływ zawartości dodatków w badanym środku smarowym na jego własności przeciwzużyciowe oceniane za pomocą granicznego obciążenia zużycia. Na podstawie wyników weryfikacji opracowanych modeli przeanalizowano przydatność przyjętych planów eksperymentu do opisu analizowanego wskaźnika tribologicznego oraz porównano jakość odwzorowań opracowanych z wykorzystaniem danych uzyskanych na podstawie różnych planów eksperymentu. Porównano również jakość modeli regresyjnych oraz jakość modeli opracowanych z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych.
EN
The article presented the results of analysis of models of the wear limiting load capacity that were developed based on the experimental data. The elements of friction contacts lubricated with mineral oil with additives were investigated. Two rounds of investigation were conducted based on different experimental plans, which were a plan for mixtures with limitations, and the central compositional plan. The experimental results were used to develop the models of the relationships of the wear limiting load capacity and the content of the antiwear and antiseizure additives in the lubricant. Based on the results of verification experiments, the usefulness of the experimental plans for modelling of the tribological properties was analysed and evaluated. A comparison of the quality of the regression models and the models developed with the use artificial neural networks was also presented.
5
Content available Wpływ zawartości dodatków AW i EP na właściwości tribologiczne środków smarowych
Ruta R., Pawelec E., Siwiec E.
Tribologia
|
2013
|
nr 6
121--134
PL
W artykule przedstawiono wykorzystanie statystycznych metod planowania eksperymentów dla mieszanin z ograniczeniami do identyfikacji wpływu kompozycji komercyjnych pakietów dodatków AW i EP na właściwości tribologiczne środków smarowych utworzonych na bazie oleju estrowego. Jako podstawowe właściwości tribologiczne badanych środków smarowych przyjęto wielkości granicznego obciążenia zużycia (Goz) oraz granicznego nacisku zatarcia (poz) wyznaczone za pomocą aparatu czterokulowego T-02. W rezultacie przeprowadzonych badań oszacowano wpływ kompozycji wybranych dodatków AW i EP na wartości charakterystyk Goz i poz. W rezultacie przeprowadzonych badań opracowano istotne statystycznie modele regresyjnych, odwzorowujących wpływ zawartości wybranych dodatków przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych na właściwości tribologiczne środków smarowych wytworzonych na bazie oleju estrowego.
EN
The article presents a statistical analysis of the research results concerning the influence of the commercial AW and EP additives on the tribological properties of a lubricant that was produced based on ester oil. The research utilized in methods for planning experiments for mixtures with limitations to identify the impact of commercial AW and EP additives on the tribological properties of the lubricant that was produced on the basis of ester oil. The experiments were conducted with the use of a four-ball machine. The tribological properties of lubricants were assessed based on a limiting load of the wear (Goz) and limiting pressure of seizure (poz). The influence of the additives’ content on the poz and Goz parameters was estimated. Based on the obtained results, statistically significant regression models of these relationships were developed.
6
Content available Wpływ dodatków AW/EP na właściwości smarne ekologicznych kompozycji smarowych
Rogoś E.
Tribologia
|
2013
|
nr 6
109--120
PL
Przedstawiono wyniki badań właściwości przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych kompozycji olejowych zawierających bezpopiołowe dodatki smarne AW/EP, dedykowane olejom biodegradowalnym. Dla porównania zbadano efektywność działania dodatku smarnego dla produktów naftowych. Kompozycje wytworzono na bazach olejowych o klasie lepkości VG 46 i VG 68. Obie bazy były mieszaninami oleju rzepakowego i rycynowego. Po badaniach tribologicznych wykonano analizę powierzchni śladów tarcia. Stwierdzono, że bezpopiołowe dodatki smarne efektywnie modyfikowały przeciwzatarciowe i przeciwzużyciowe właściwości roślinnych baz olejowych. Można nimi zastąpić klasyczne dodatki smarne AW/EP.
EN
The paper presents antiwear and extreme-pressure properties of lubricants containing ecological ashless AW/EP additives. The comparison with the commercial petrol additive was performed. The lubricants were prepared on oil bases in VG 46 and VG 68 viscosity grade. The bases were formulated from rapeseed and castor oils. After tribological examinations were analysed the wear scars. It was concluded that ecological ashless additives improve lubricating properties of vegetable oil bases. They can be applied instead of petrol ones.
7
Content available Przemiany struktury smarów plastycznych po testach tribologicznych
Pawelec E., Siwiec E.
Tribologia
|
2013
|
nr 2
141--150
PL
W artykule przedstawiono wyniki badania składu smarów plastycznych po testach tribologicznych prowadzonych w warunkach stałego obciążenia węzła tarcia. W tym celu wykonano widma IR smaru wyjściowego i porównano je z widmami uzyskanymi dla smarów po testach tribologicznych. Zidentyfikowano pasma charakterystyczne dla badanych smarów i oceniono zmiany w tych zakresach. Uzyskane wyniki wykazały, że właściwości przeciwzużyciowe badanych smarów nie są jedynie funkcją ilościowego udziału dodatków, ale także produktów oksydacji, jakim ulegają składniki smaru.
EN
This paper presents the results of grease composition analysis when tribological tests are performed under constant load. The analysis was conducted by comparing the IR spectra of grease before and after tribological tests. The changes in the identified spectra characteristic of the greases were used to evaluate changes in the grease structures. The results showed that the anti-wear properties of lubricants tested are both a function of the quantitative contribution of additives and the oxidation products that are components of the grease.
8
Content available Modelowanie wpływu zawartości dodatków AW i EP na właściwości tribologiczne środków smarowych
Ruta R.
Tribologia
|
2013
|
nr 5
99--113
PL
W artykule przedstawiono rezultaty analizy statystycznej wyników badania wpływu kompozycji komercyjnych pakietów dodatków AW i EP na właściwości tribologiczne środków smarowych utworzonych na bazie oleju mineralnego. Oceny właściwości smarnych wytworzonych środków dokonano na podstawie wielkości granicznego obciążenia zużycia (Goz) oraz granicznego nacisku zatarcia (poz) wyznaczonych za pomocą aparatu czterokulowego T-02. W rezultacie przeprowadzonych badań oszacowano wpływ kompozycji wybranych dodatków AW i EP na wartości charakterystyk Goz i poz. Uzyskane wyniki umożliwiły opracowanie modeli regresyjnych, istotnych statystycznie, odwzorowujących wpływ zawartości wybranych dodatków przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych na właściwości tribologiczne środków smarnych wytworzonych na bazie mineralnego oleju bazowego.
EN
The article presents the statistical analysis of the research results concerning the influence of the commercial AW and EP additives on the tribological properties of lubricant that was produced based on mineral oil. The experiments were conducted with the use of a four-ball machine. The tribological properties of lubricants were assessed based on a limiting load of the wear (Goz) and limiting pressure of seizure (poz). The influence of additives' content on the poz and Goz parameters was estimated. Using the obtained results, the statistically significant regression models of these relationships were developed.
9
Content available Modelowanie wpływu dodatków EP/AW na właściwości tribologiczne środków smarowych
Ruta R., Matuszewska A., Grądkowski M.
Tribologia
|
2013
|
nr 2
169--182
PL
W artykule przedstawiono rezultaty analizy statystycznej wyników badania wpływu rodzaju oraz zawartości komercyjnych pakietów dodatków smarnych w mineralnym oleju bazowym na właściwości kompozycji smarowej utworzonej na jego bazie. Badania tribologiczne prowadzono za pomocą aparatu czterokulowego T-02. Oceny właściwości smarnych wytworzonych kompozycji dokonywano na podstawie wielkości granicznego obciążenia zużycia (Goz) oraz granicznego nacisku zatarcia (poz). W rezultacie przeprowadzonych badań oszacowano wpływ zawartości wybranych dodatków smarnych na wartości charakterystyk Goz i poz wytworzonych kompozycji. Na podstawie tych danych opracowano istotne statystycznie modele regresyjne, odwzorowujące wpływ zawartości wybranych dodatków przeciwzużyciowych i przeciwzatarciowych na właściwości smarne kompozycji wytworzonych na bazie mineralnego oleju bazowego.
EN
The article presents the statistical analysis of research results concerning the influence of commercial antiwear additives on the tribological properties of lubricants that was produced based on mineral oil. The experiments were conducted with the use of a four-ball apparatus. The tribological properties of lubricants were assessed based on following indicators: a limiting pressure of seizure (poz) and a limiting load of the wear (Goz) In the analysis, the influence of the additives on the poz and Goz indicators was estimated. The statistically significant regression models of these relationships were developed.
10
Content available Properties of lubricants designed for WC/C-coated elements of tribosystems
Grądkowski M., Bednarska A., Dziosa K.
Problemy Eksploatacji
|
2013
|
nr 3
55--62
EN
Synthetic-oil based lubricants designed for WC/C-coated elements of tribosystems were formulated. These lubricants were mixtures of poli-alpha-olefin oil (PAO-8) and different contents of an ecological additive package (containing products of chemical or biochemical conversions of substances of plant origin) and essential improvers such us anti-foaming agents, dispersants, and corrosion inhibitors. AW/EP and antipitting properties of the lubricants in a WC/C-WC/C tribosystem were investigated. On this basis, the most efficient lubricants were indicated. It has been found that lubricants with improved ecological qualities can reduce wear and scuffing of the tribosystems. However, the problem to be solved is the formulation of lubricants preventing pitting in WC/C-WC/C tribosystems.
PL
Wytworzono kompozycje do smarowania węzłów tarcia, w których występują elementy pokryte powłokami WC/C. Bazą tych kompozycji jest syntetyczny olej poli(alfa)olefinowy PAO-8, do którego wprowadzano różne ilości modelowego pakietu dodatków smarnych, zawierającego produkty chemicznej lub biochemicznej konwersji składników olejów roślinnych. Kompozycje te uzupełniono o niezbędne dodatki uszlachetniające, w tym przeciwpienne, powierzchniowo-czynne oraz inhibitory korozji. Zbadano działanie przeciwzużyciowe i przeciwzatarciowe tych kompozycji oraz ich działanie przeciwpittingowe w węzłach tarcia z powłokami WC/C. Uwzględniając wyniki tych badań, wytypowano kompozycje, których właściwości smarne względem powłok WC/C były najkorzystniejsze. Stwierdzono, że możliwe jest wytworzenie ekologicznych kompozycji smarowych, które poprawiają odporność węzła tarcia na zużywanie i zacieranie. Problemem do rozwiązania pozostaje jednak wytworzenie kompozycji smarnych zapobiegających pittingowi elementów z powłokami WC/C.
11
Content available Wpływ nanododatków ceramicznych na charakterystyki tribologiczne biodegradowalnych smarów plastycznych
Kozdrach R.
Tribologia
|
2012
|
nr 4
75-88
PL
W publikacji przedstawiono wyniki badań wpływu dodatków ceramicznych na właściwości tribologiczne wybranych kompozycji smarowych. Do modyfikacji smarów plastycznych wytworzonych na bazie mineralnej, syntetycznej oraz roślinnej i zagęszczonych stearynianem litu zastosowano płomieniową krzemionkę amorficzną AerosilŽ oraz montmorylonit jako przedstawiciel krzemianów warstwowych. Za pomocą aparatu czterokulowego wykonano testy tribologiczne dla smarów bazowych, tzn. niezawierających dodatków modyfikujących, i porównano je z wynikami uzyskanymi dla smarów plastycznych zmodyfikowanych wyżej wymienionymi dodatkami. Do oceny tych właściwości wykorzystano wyniki badań granicznego obciążenia zużycia, obciążenia zespawania, obciążenia zacierającego, granicznego obciążenia zatarcia oraz granicznego nacisku zatarcia. Na podstawie wyników badań tribologicznych wybranych kompozycji smarowych stwierdzono, że zastosowane dodatki modyfikujące w postaci krzemionki amorficznej oraz montmorylonitu korzystnie wpływają na zmianę wartości poszczególnych parametrów określających poziom właściwości smarnych badanych kompozycji smarowych.
EN
The paper presents the results of research of ceramic additives on the change of the tribological properties of selected lubricating compositions. The study used of greases based on paraffin oil of pharmaceutical purity, rapeseed oil, and synthetic oil Priolube 3970. As a thickener of lubricating greases, lithium stearate was used. The lubricating compositions were produced using modified ceramic additives in the form of flame amorphous silica Aerosil and laminated silicates in the form of montmorillonite. These additives in amount of 8% m/m were introduced to the structure of each grease. In the early phase of the experiment, tribological tests of compositions containing from 1 to 10% additives were carried out to determine the optimum amount of lubricating compositions. The tribological tests were carried out using four-balls apparatus for lubricating greases not containing the modified additive, and the results were compared to the results obtained for lubricating greases modified with additives mentioned above. The tribological properties of the tested compositions were determined by measurement of the limiting load of wear (Goz/40), welding load (Fz), scuffing load (Ft), limiting load of scuffing (Foz), and the limiting pressure of seizure (Foz). The research affirmed, that the flame amorphous silica is a less effective modifier for reducing anti-scuffingly by stepwise increasing load of the friction, under conditions of linearly increasing load, seizure, and anti-wear under constant load of the friction than montmorillonite regardless of the base oil. However, the flame amorphous silica improves the resistance to scuffing of the surface layer and wear in relation the basic lubricating compositions.
12
Content available Zmiany składu chemicznego powierzchni stali podczas tarcia
Grądkowski M., Matuszewska A., Makowska M.
Tribologia
|
2011
|
nr 4
97-112
PL
Za pomocą aparatu czterokulowego, w którym obciążenie węzła tarcia przyrasta liniowo, wyznaczano wielkość obciążenia zacierającego stalowych węzłów tarcia, smarowanych mineralnym olejem podstawowym SAE 30/95, zawierającym dodatki smarne typu AW/EP, charakteryzujące się różnym udziałem pierwiastków, uznawanych za aktywne tribologicznie, tj. siarki i fosforu. Biegi testowe przerywano przy różnych obciążeniach (P), ustalanych dla badanej kompozycji na podstawie wartości obciążenia zacierającego (Pt), tj.: P = Pt, P = Pt – 400 N, P = Pt + 400 N. Następnie, za pomocą mikrospektrofotometrii w podczerwieni (FTIRM) oraz mikroanalizy rentgenowskiej (SEM/EDS), szczegółowo zbadano skład chemiczny powierzchni tarcia. Stwierdzono, że jeszcze przed przerwaniem warstwy smarowej (P = Pt–400 N) na powierzchni stali, w obrębie kontaktu, powstają stałe produkty przemiany składników środka smarowego. Analiza FTIRM wykazała, że są to substancje organiczne, powstałe w wyniku tribochemicznych przemian (przede wszystkim utleniania) składników środka smarowego. Nie stwierdzono natomiast obecności produktów organicznych na powierzchniach tarcia, gdy testy przerywano przy obciążeniu zacierającym lub wyższym. W tych przypadkach następowała przebudowa struktury chemicznej powierzchni tarcia, polegająca na zmianie zawartości tlenu, węgla oraz pierwiastków aktywnych, pochodzących z dodatków smarnych. Ich zawartość na powierzchni tarcia wzrastała, chociaż nie wprost proporcjonalnie, wraz ze wzrostem stężenia dodatku w oleju i obciążenia węzła tarcia.
EN
The primary objective of this work was to investigate the chemical composition of the sliding surfaces during tribological tests with the participation of lubricants based on mineral oil SAE 30/95 and selected AW/EP additives containing sulphur and phosphorus. Standard parameters - limiting wear of load (Goz) and scuffing load (Pt) - were measured by means of a specialised four-ball machine T-02 (made in Institute for Sustainable Technologies in Radom). Tribological tests were carried out during a linear increase of load (P). Some experiments were paused before (P = Pt – 400 N) and after reaching scuffing load (P = Pt + 400 N). To investigate in detail sliding steel surfaces, the researchers used analytical techniques including FTIRM, SEM/EDS, and FTIRM. Results indicate that some organic products of tribochemical conversions of the lubricant were present on the steel surface before the breakdown of lubrication layer. There were no organic compounds on the rubbing surface when load was equal or higher than Pt (then chemical structure of the surface was modified – increase of the content of oxygen, carbon and active elements coming from additives).
13
Content available Migracja pierwiastków aktywnych tribologicznie z oleju smarowego do materiału węzła tarcia
Makowska M., Matuszewska A., Grądkowski M.
Tribologia
|
2011
|
nr 4
163-176
PL
Zbadano skład chemiczny warstwy wierzchniej roboczych powierzchni tarcia, po testach tribologicznych przeprowadzonych za pomocą aparatu czterokulowego, z zastosowaniem mikroanalizy rentgenowskiej (SEM/EDS) oraz rentgenowskiej spektroskopii fotoelektronów (XPS). Do smarowania węzła tarcia zastosowano olej podstawowy SAE 30/95, zawierający 3% m/m dodatku smarnego na bazie dialkiloditiofosforanu cynku. Stwierdzono, że na skutek tarcia warstwa wierzchnia wzbogacana jest pierwiastkami aktywnymi tribologicznie pochodzącymi z dodatku (przede wszystkim siarką i w mniejszym stopniu fosforem), a także tlenem i węglem. Pierwiastki te migrowały w głąb materiału. Najwyższą tendencję w tym zakresie wykazywał tlen, mniejszą węgiel, a zdecydowanie najniższą - siarka i fosfor. Siarka dominowała w warstwie wierzchniej w postaci siarczków, zaś fosfor - w postaci fosforanów.
EN
The chemical composition of the external layer of rubbing elements after tribological tests performed using four-ball machine by means SEM/EDS and XPS techniques was investigated. Base oil SAE 30/95 containing 3%w/w ZDDP-based additive package was applied as the lubricant. The results indicate that the surface layer was modified by tribological active elements coming from the additive (mainly by sulphur and phosphorus) as well as by oxygen and carbon. These elements migrated into the material of friction couple. The highest tendency to migrate was shown by oxygen. Carbon was clearly lower, and sulphur and phosphorus were the lowest. Sulphur was present in the external layer in the form of sulphides, and phosphorus in the form of phosphates.
14
Content available Zastosowanie spektrofotometrii FT-IR do oceny zmiany składu smaru plastycznego wskutek wymuszeń mechanicznych
Siwiec E., Pawelec E., Molenda J.
Chemik
|
2011
|
Vol. 65, nr 7
633-636
PL
W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu testów tribologicznych na zmianę plastycznego. W tym celu wykonano widma IR smarów wyjściowych i porównano je z widmami uzyskanymi dla smarów po działaniu wymuszeń. Zidentyfikowano pasma charakterystyczne dla badanych związków i oceniono zmiany w tym zakresie. Stosując prawo Beera-Lamberta opracowano metodykę oznaczania zawartości dodatków smarnych w kompozycjach i zastosowano ją do oceny zmian chemicznych w tym zakresie.
EN
The paper presents results of studies of the effect of tribological tests on changes in the composition of greases. To this end IR spectra of the unaffected greases have been registered and compared with the spectra of greases acted upon mechanically. Bands characteristic of the compounds studied were identified and changes thereof were assessed. A methodology based on Beer-Lambert law was developed for determining the content of additives in the studied compositions and was subsequently applied to assess the chemical transformations in this area.
15
Zestawienie porównawcze własności fizykochemicznych dodatków smarnych w oleju podstawowym SAE-30
Mikołajczyk J.
Zeszyty Naukowe Politechniki Świętokrzyskiej. Nauki Techniczne
|
2009
|
Z. 13
279--287
PL
W artykule przedstawiono porównanie kilkunastu dodatków smarnych „polskiej myśli technicznej” o opatentowanym składzie. W wyniku porównania otrzymano następujące wnioski: 1. Do grupy dodatków pozytywnie wpływających na wartość wskaźnika lepkości należy zaliczyć: 127 986/Przykład 2, 127 986/Przykład 3, 127 986/Przykład 4, 143 153/ Przykład 2, 143 867/Przykład 3, 135 519/Przykład 2, 127 986/Przykład 1, 145 933/Przykład 2 i 135 519/Przykład 1. 2. Do grupy dodatków o najlepszych własnościach depresujących należy zaliczyć wszystkie przykłady dotyczące n-ru patentów 135 519 i 127 986 (dodatki typu siarkowanych pochodnych kwasów tłuszczowych). 3. Do grupy dodatków o najlepszych własnościach przeciwzużyciowych należy zaliczyć: 148 847/Przykład 1, 143 867/Przykład 2, 145 933/Przykład 1, 143 867/Przykład 3 i 143 867/Przykład 1. 4. Do grupy dodatków mających największy wpływ na zwiększenie wartości obciążenia zespawania należy zaliczyć: 143 867/Przykład 1, 139 033/Przykład 4, 127 986/Przykład 4, 143 867/Przykład 2, 139 033/Przykład 3 i 143 867/Przykład 3.
EN
This paper presents a comparison of a dozen or so oiliness improvers ‘of the Polish technological thought’ of a patented composition. Each additive presented here may be produced in several forms, and their physical and chemical properties may also differ. The comparison refers mainly to the anti-wear, viscosity and depressive properties. The basic oil for all additives is the oil SAE 30. As a result of a comparative analysis the following conclusions have been reached: 1. Among the group of additives which positively influence the viscosity index value one should count: 127 986/Example 2, 127 986/Example 3, 127 986/Example 4, 143 153/ Example 2, 143 867/Example 3, 135 519/Example 2, 127 986/Example 1, 145 933/Example 2 and 135 519/Example 1. 2. Among the group of additives of the best depressive properties one should count all examples referring to the patent No. 135 519 and 127 986 (additives of the type of sulfurated fatty acids derivative compounds). 3. Among the group of additives of the best anti-wear properties one should count: 148 847/Example 1, 143 867/Example 2, 145 933/Example 1, 143 867/Example 3 and 143 867/Example 1. 4. Among the group of additives which have the biggest influence on the increase of the weld point value one should count: 143 867/Example 1, 139 033/Example 4, 127 986/Example 4, 143 867/Example 2, 139 033/Example 3 and 143 867/Example 3. Summing up, one can conclude that in the analysed group of ca. 40 additives (including their variations), the patent No. 143 867 for the composition No. 3 has a very good oiliness improver. One should remember, however, that this additive does not guarantee a safe work of elements in low temperatures.
16
Content available Wpływ przedłużonego ugniatania w obecności wody na właściwości tribologiczne smarów plastycznych z organicznym i mineralnym dodatkiem smarowym
Bajer J.
Tribologia
|
2009
|
nr 1
23-35
PL
W publikacji przedstawiono charakterystyki tribologiczne syntetycznych smarów plastycznych, zawierających mineralne i organiczne dodatki smarowe, po przedłużonym ugniataniu w obecności wody. Badane smary skomponowano na bazie oleju parafinowego, zagęszczonego stearynianem litu z teflonem oraz talkiem jako dodatki smarowe. Określono właściwości przeciwzatarciowe i przeciwzużyciowe opracowanych smarów plastycznych przed i po ugniataniu w obecności wody, wyznaczając na aparacie czterokulowym graniczne obciążenie zużycia Goz, obciążenie zespawania Pz, obciążenie zacierające Pt, graniczne obciążenie zatarcia Poz oraz graniczny nacisk zatarcia poz. Smary poddane przedłużonemu ugniataniu w obecności wody, niezależnie od rodzaju dodatku smarowego, w warunkach zacierania wpływały na obniżenie trwałości węzła tarcia. Natomiast smar nieugniatany, bez dodatku wody, z mineralnym dodatkiem smarowym charakteryzował się większą skutecznością przeciwzatarciową niż smar z syntetycznym dodatkiem organicznym, co potwierdziła wyższa wartość granicznego nacisku zatarcia i obciążenia zacierającego. Stwierdzono także, że wzrostowi penetracji smarów po przedłużonym ugniataniu, w stosunku do penetracji smarów nieugniatanych, bez wody, odpowiada pogorszenie parametrów tribologicznych. Badania te przeprowadzono dla określenia właściwości smarów w warunkach działania obciążeń mechanicznych i wody, często występujących w przemyśle spożywczym podczas eksploatacji maszyn w procesach produkcji żywności.
EN
This paper presents the tribological characteristics of synthetic greases containing mineral and organic additives after prolonged kneading in the presence of water. The investigated greases were composed on a base of paraffin oil, thickened with lithium stearate with Teflon and talc. The antiwear and antiseizure properties of the greases before and after kneading in the presence of water have been determined. The study was conducted by means of a four ball machine limiting the load of wear Goz, weld point Pz, scuffing load Pt, seizure load Poz, and limiting pressure of seizure poz. Greases, subjected previously to prolonged kneading in the presence of water, were influenced on reduction of friction pair durability, irrespective of the additive type under scuffing conditions. However, the antiseizure effectiveness of non-knocked grease, without the addition of water and containing mineral additive, was better than grease containing synthetic or organic additives. It has been confirmed by the higher value of limiting pressure of seizure and scuffing load. It was also concluded that the better grease penetration after prolonged kneading the worse tribological parameters. The investigations have been aimed at determination of grease properties under mechanical load conditions and in the presence of water. Such conditions often occur during the operation of machines in the food industry.
17
Content available Optymalizacja zawartości dodatków smarnych w modelowych kompozycjach smarowych
Matuszewska A., Grądkowski M., Makowska M.
Tribologia
|
2009
|
nr 3
171-184
PL
Zbadano wpływ wybranych, komercyjnych dodatków smarnych na zdolność środka smarowego na bazie mineralnego oleju podstawowego SAE 30/95 do przeciwdziałania zacieraniu. Badania prowadzono za pomocą aparatu czterokulowego T-02, umożliwiającego liniowy przyrost obciążenia węzła tarcia. Porównania właściwości smarnych badanych dodatków dokonano na podstawie wielkości obciążenia zacierającego (Pt), granicznego nacisku zatarcia (poz) oraz analizy zmian momentu i współczynnika tarcia w funkcji obciążenia. Wartości poszczególnych badanych parametrów zależą od rodzaju i zawartości dodatków smarnych w kompozycji smarowej. W wielu przypadkach stwierdzono brak monotonicznej zależności badanej cechy od zwartości dodatku w kompozycji, przy czym maksima dla różnych badanych dodatków oraz poszczególnych badanych cech występują przy różnych stężeniach dodatków w kompozycji smarowej. Brak monotoniczności oraz różna zależność badanych cech dla różnych dodatków od ich stężenia w oleju uniemożliwia aprioryczną optymalizację składu oleju smarowego. Stwierdzono także, że kompozycje smarowe o porównywalnej wartości Pt mogą wykazywać znaczne różnice wartości poz i odwrotnie. Wskazuje to, że maksymalna wartość obciążenia zacierającego nie powinna być jedynym kryterium optymalizacji zawartości dodatku smarnego w kompozycji. Fakty te powinny być brane pod uwagę podczas komponowania środków smarowych dla określonych rodzajów węzłów i warunków tarcia.
EN
The paper discusses the research on the influence of selected commercial lubricating additives on the ability of the lubricant based on SAE 30/95 to prevent scuffing. The research was done using the T-02 four-ball apparatus, which allows a proportional increase of the load of the friction pair. The comparison of the investigated additives was based on the value of scuffing load (Pt), limiting pressure of seizure (poz) and on changes of the moment and coefficient of friction as a function of the load. The values of the examined parameters depend on the type and quantity of additives in the lubricating composition. In many cases, no monotonic dependence of the parameters on the content of additive was observed, and maxima for different additives and investigated features are present at different concentrations of the additives in the lubricating composition. No monotonicity and varying dependence of the investigated features for different additives and their concentration prevents aprioric optimisation of the lubricating oil composition. It has also been concluded that lubricating compositions of comparative values of Pt can show significant differences in poz values and vice versa. This shows that the maximal value of scuffing load should not be the only criterion for optimising the content of the additive in lubricant. These facts should be considered during composing the lubricants for specified friction pairs and friction conditions.
18
Content available Badania wpływu budowy chemicznej związków ciekłokrystalicznych dodawanych do oleju parafinowego na właściwości tribologiczne mieszaniny smarowej
Ważyńska B., Okowiak-Chinalska J., Małysa A.
Tribologia
|
2009
|
nr 5
193-202
PL
Związki ciekłokrystaliczne dodane do typowych środków smarowych, jakimi są oleje mineralne, poprawiają ich właściwości tribologiczne [L. 1–3]. W pracy badano wpływ związków ciekłokrystalicznych z kilku szeregów homologicznych. Związki różniły się budową grup terminalnych: polarnej i alkilowej oraz budową sztywnego rdzenia cząsteczki. Ponadto tworzyły różne fazy ciekłokrystaliczne: fazę nematyczną i smektyczną. Mieszaniny tych związków o stężeniu 0,5, 1 i 2% z olejem parafinowym stosowano jako substancje smarowe. Właściwości tribologiczne otrzymanych mieszanin wyznaczano za pomocą testera T-11, a ich miarą były opory ruchu. Wyznaczono współczynniki tarcia dla nacisków 20, 30, 40 i 50 N. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że najlepsze wyniki uzyskano dla związków posiadających silnie polarne grupy: –F oraz –CN. Natomiast związki zawierające grupę terminalną –NCS, o mniejszej polarności, w mniejszym stopniu poprawiają właściwości tribologiczne oleju parafinowego, pomimo że posiadają atomy siarki. Wykazano, że lepsze właściwości uzyskano dla mieszanin ze związkami, które tworzą fazę nematyczną.
EN
Liquid-crystalline compounds added to typical lubricants, such as mineral oils, improve their tribological properties [L. 1–3]. The aim of this work was to study the influence of the chemical structure of liquid-crystalline compounds added to paraffin oil on tribological properties of lubricant mixtures. A few homological series, differing in the structure of rigid core as well as of terminal groups (polar groups –CN, –NCS, –F or non-polar alkyl chain), were used for investigations. They are able to form different liquid-crystalline phases (nematic and smectic) in a pure state. They were added to paraffin oil as doppants in the following quantity order: 0.5, 1 and 2 wt.%. The obtained lubricant mixtures were tested with the use of T-11 tribotester. The friction coefficient was established for applied load 20, 30, 40 and 50 N. The best improvement of tribological properties was obtained for compounds having strongly polar terminal groups: –F and –CN. The compounds having less polar group –NCS, improve the tribological properties less, even thought they contain a sulphur atom, known as a good lubricant. Lubricant mixtures containing compounds, which can form a nematic phase in the pure state, have a lower friction coefficient than mixtures with smectic mesogenes.
19
Content available Kształtowanie właściwości użytkowych nowej generacji płynów obróbkowych wytworzonych na bazie estrów metylowych wyższych kwasów tłuszczowych
Karaś J., Urbański A.
Problemy Eksploatacji
|
2008
|
nr 2
63-71
PL
W pracy oceniono przydatność klasycznych dodatków uszlachetniających oraz modyfikacji chemicznej za pomocą siarkowania FAME do kształtowania właściwości użytkowych cieczy obróbkowych na bazie produktów roślinnych. Przedstawiono wyniki badań wpływu dodatków depresujących na właściwości niskotemperaturowe estru metylowego wyższych kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego, a także zbadano właściwości smarne kompozycji FAME z wybranymi dodatkami AW/EP. Porównano właściwości tribologiczne siarkowanych estrów metylowych wyższych kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego z kompozycjami FAME zawierającymi komercyjne dodatki smarne. Uzyskane wyniki wskazują, iż siarkowane FAME charakteryzują się lepszymi właściwościami przeciwzatarciowymi niż kompozycje FAME z dodatkami AW/EP, a wprowadzenie klasycznych wiskozatorów umożliwia uzyskanie optymalnych właściwości reologicznych w niskich temperaturach.
EN
The possibility of using vegetable-originated cutting fluid chemical modification by means of commercial additives or sulfurization processes is evaluated. The influence of depressants on the low-temperature characteristics of rapeseed oil FAME and the lubricity of FAME containing selected AW/EP additives are investigated. The tribological characteristics of sulfurized FAME and FAME containing commercial lubricating additives were compared. Obtained results have shown that sulfurized FAME has better antiseizure properties than FAME containing AW/EP additives. Application of the classic viscosity additives enables optimum rheological properties at low temperatures to be obtained.
20
Content available remote Przemiany tribochemiczne wybranych nienasyconych eterów stosowanych jako dodatki smarne do olejów napędowych
Molenda J., Makowska M., Leśniewska A.
Tribologia
|
2007
|
nr 5
97-107
PL
W artykule przedstawiono rezultaty badań smarności kompozycji oleju napędowego z wybranymi eterami nienasyconymi (eter allilowo-n--butylowy, eter allilowo-2,3-epoksypropylowy oraz eter allilowo-2,3--dihydroksy-propylowy), przeprowadzonych za pomocą HFRR. Zbadano także strukturę chemiczną deponowanych warstw granicznych. Do tego celu wykorzystano mikroskopię sił atomowych (AFM), skaningową mikroskopię elektronową sprzężoną z rentgenowską spektrometrią dyspersji energii (SEM/EDS) oraz rentgenowską spektrometrię fotoelektronową (XPS). Stwierdzono, że właściwości przeciwzużyciowe zbadanych dodatków wynikają z tworzenia się warstw granicznych, złożonych głównie z produktów organicznych o strukturze karboksylanów.
EN
It has been investigated lubricity of the compositions of diesel fuel and some unsaturated ethers (allyl-butyl ether, allyl-2,3-epoxypropyl ether, 3-allyloxy-1,2-propanodiol) by means of High-Frequency Reciprocating Rig (HFRR) method. Moreover, chemical structure of the boundary layers formed on the friction surface was analyzed by Atomic Force Microscope (AFM), Scanning Electron Microscopy with Energy Dispersion Spectroscopy (SEM/EDS) and X-Ray Photoelectron Spectroscopy (XPS). Antiwear properties of the investigated additives result from formation of the boundary layers mainly consist of organie products such us carboxylates.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.