Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

21 faktów dotyczących spalarni odpadów

Wielgosiński Grzegorz

Przegląd Komunalny

|

2022

|

nr 2

7--10

PL

W Europie funkcjonuje ponad 500 spalarni odpadów, na całym świecie ponad 2500, a w Polsce ledwie 9. Dlatego konieczna jest budowa kolejnych. Wbrew obawom, budowa instalacji nie jest groźna dla środowiska. Konieczne jest zatem obalenie szeregu mitów.

2

Chemiczne zanieczyszczenia groźniejsze niż koronawirus

Kruszelnicka Izabela, Ginter-Kramarczyk Dobrochna

Wodociągi - Kanalizacja

|

2020

|

nr 6

26--28

3

Dioksyny – fakty i mity

Wielgosiński Grzegorz

Przegląd Komunalny

|

2019

|

nr 3

27--31

PL

W ciągu kilku ostatnich lat wybudowaliśmy i oddaliśmy do eksploatacji siedem nowoczesnych spalarni odpadów komunalnych. Jednak budowa instalacji tego typu napotyka na problemy, w tym na coraz szerszy opór społeczny. Najczęściej powtarzane są argumenty dotyczące toksycznego oddziaływania dioksyn, emitowanych podczas spalania.

4

Dioksyny w kompostach wytworzonych z komunalnych i przemysłowych osadów ściekowych

Gworek B., Zakrzewska M., Stępień W., Kijeńska M., Wrzosek J.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 4

604--608

PL

Dokonano oceny zawartości PCDD/F w kompostach wytworzonych z komunalnych i przemysłowych osadów ściekowych z uwzględnieniem ich pochodzenia i technologii produkcji na tle danych literaturowych dotyczących występowania dioksyn w osadach ściekowych.

EN

Municipal and sewage sludges and 13 composts produced from their mixts. were analyzed for polychlorinated dibenzo-dioxins and - furanes by gas chromatog. coupled with tandem mass spectrometry. The detd. concns. of the pollutants did not exceed the allowable concns. and the composts can be used as fertilizers in agriculture.

5

Polichlorowane bifenyle (PCB) jako zagrożenie dla żywności

Pycia K., Jaworska G.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2017

|

nr 5-6

34--37

PL

Polichlorowane bifenyle (PCB), podobnie jak dioksyny oraz ich pochodne, należą do grupy związków chemicznych powszechnie uważanych za najbardziej niebezpieczne dla ludzkiego organizmu, głównie ze względu na ich właściwości fizykochemiczne, trwałość oraz odporność na degradację. Główną drogą ich absorpcji jest żywność, w której są gromadzone. Część z nich jest metabolizowana przez organizm oraz wydalana, jednak znaczna ich ilość jest akumulowana w tkance tłuszczowej. Długotrwała ekspozycja organizmu na PCB skutkuje zaburzeniami w pracy układów: nerwowego, hormonalnego, immunologicznego oraz rozrodczego. W artykule przedstawiono charakterystykę polichlorowanych bifenyli w aspekcie ich występowania w żywności oraz związanych z tym skutków.

EN

Polychlorinated biphenyls (PCB) as dioxins and their derivatives belong to a group of compounds generally regarded as the most dangerous for the human body, mainly due to their physicochemical properties, durability and resistance to degradation. They are mainly absorbed from food, in which they are collected. Some of them are metabolized by the body and excreted, but a significant amount of them is stored in adipose tissue. Long-term systemic exposure to PCBs results in disorders of the nervous, endocrine, immune and reproductive systems. The article presents the characteristics of polychlorinated biphenyls in terms of their occurrence in food and related effects.

6

Aspekty prawne i oznaczanie polichlorowanych dioksyn w próbkach środowiskowych

Dawid U., Gorczyca D., Żyfka-Zagrodzińska E., Chmielewski J.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 3

380--383

PL

Wraz z rozwojem cywilizacji nastąpił niekontrolowany wzrost emisji dioksyn do środowiska, związany z działalnością człowieka. Związki te wykazują toksyczne właściwości w odniesieniu do ludzi i zwierząt, dlatego też konieczny jest monitoring rozprzestrzeniania się tych zanieczyszczeń w środowisku. Przedstawiono metody stosowane do oznaczania dioksyn oraz obowiązujące wymogi prawne dotyczące tej grupy zanieczyszczeń.

EN

A review, with 35 refs., of global legislation acts on pollutant emissions and instrumental methods for their anal. by gas chromatog. coupled optionally with high-resolution mass spectrometry.

7

Emisja dioksyn - nie tylko ze spalarni odpadów

Wielgosiński G.

Nowa Energia

|

2016

|

nr 4

42--51

PL

W dniu 22 maja 2001 r. została podpisana Konwencja Sztokholmska w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych. W Polsce weszła ona w życie z dniem 17 maja 2004 r. Celem Konwencji jest ochrona zdrowia ludzkiego oraz środowiska przed trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi, z których wiele zaliczanych jest do substancji szkodliwych dla życia ludzkiego i środowiska.

8

Effect of selected additions on de novo synthesis of polychlorinated dioxins and furans

Wielgosiński G., Namiecińska O., Łechtańska P., Grochowalski A.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2016

|

Vol. 23, nr 2

249--257

EN

Polychlorinated dibenzo-p-dioxins and polychlorinated dibenzofurans are generally considered the most dangerous chemical substances known to man. Although they have never been the product of purposeful human activity, yet they are formed in many chemical and virtually all thermal processes. Research on the occurrence of dioxins in the environment, their release into the environment, ways of formation and methods of reducing their emissions lasts since the late seventies of the last century. Currently, we know three basic pathways of dioxins formation in thermal processes, the most important of them being the so called de novo synthesis which occurs outside the combustion zone at 200-400°C in the presence of catalysts (eg copper) and oxygen from the products of incomplete combustion including carbon black and chlorine or chlorinated compounds. It is well known that some metals like copper catalyze the de novo synthesis, while others decompose dioxins and furans formed previously. The formation of dioxins resulting from the de novo synthesis was studied through analysis of the effect of the type of metal on the course of the de novo synthesis. The influence of the addition of sulfur, nitrogen and alkali metals on this synthesis was also examined because some reports in the literature refer to inhibitory effect of these elements.

9

PCDDs/Fs Pollution from Metallurgical Processes in the Town of Sisak, Croatia

Sofilić T., Jendričko J.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2014

|

Vol. 59, iss. 1

293--297

EN

In order to calculate the emission of polychlorinated dibenzo-p-dioxins and polychlorinated dibenzofurans from metallurgical processes located in the town of Sisak, Croatia, this research has built on experiences from developed countries, where the emission factor values from individual metallurgical processes have been taken from the reference data and used for the estimate of the emission of these pollutions in the European countries. The calculation of the emission polychlorinated dibenzo-p-dioxins and polychlorinated dibenzofurans from metallurgical processes located in the town of Sisak took into account annual outputs of sinter, pig iron, steel blooms and steel billets, as well as steel casts. The metallurgical processes installed in the town of Sisak between 1950 and 2010 emitted from Q1-TEQ =17 mg a-1 PCDDs/Fs in 2001 to Q1-TEQ =5823 mg a-1 in 1989, depending on the activity of these processes. Within the observed period, the largest source of PCDDs/Fs emission was the iron ore sintering plant. Within the observed timeframe, the town of Sisak did not experience any excessive air, soil or water pollution by polychlorinated dibenzo-p-dioxins and polychlorinated dibenzofurans from the local metallurgical processes.

PL

W celu obliczenia emisji wielochlorowych dibenzo-[1,4)-dioksyn (PCDD) i wielochlorowych dibenzofuranów (PCDF) z technologii metalurgicznych w miejscowości Sisak, Chorwacja, badania przedstawione w tej pracy oparte zostały nadoświadczeniach z krajów rozwiniętych, gdzie wartości wskaźnika emisji z poszczególnych technologii metalurgicznych, zostały wzięte z danych referencyjnych i użyte w celu oszacowania emisji tych zanieczyszczeń w krajach europejskich. W obliczeniach emisji wielochlorowych dibenzo-[l,4]-dioksyn i wielochlorowych dibenzofuranów z technologii metalurgicznych w miejscowości Sisak wzięto pod uwagę roczną produkcję spieku, surówki i odlewów. Technologie metalurgiczne zainstalowane w mieście Sisak pomiędzy 1950 a 2010 rokiem emitowały od Q1-TEQ = 17 mg a-1 PCDD/PCDF w 2001 r. do Q1-TEQ = 5823 mg a-1 w 1989 roku, w zależności od aktywności tych procesów. W obserwowanym okresie, największym źródłem emisji PCDD/PCDF było spiekanie rudy żelaza. W obserwowanym czasie, miasto Sisak nie odczuwało nadmierne zanieczyszczenia powietrza, gleby lub wody przez polichlorowane dibenzo-p-dioksyny i polichlorowanych dibenzofuranów z lokalnych technologii metalurgicznych.

10

Zawartość dioksyn w rybach z wybranych polskich rzek i jezior

Piskorska-Pliszczyńska J., Mikołajczyk S., Maszewski S., Warenik-Bany M., Baran M.

Proceedings of ECOpole

|

2013

|

Vol. 7, No. 2

685--693

PL

Dioksyny są grupą chloroorganicznych związków toksycznych dla ludzi. Do grupy tej zaliczamy siedem kongenerów polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn (PCDD), dziesięć polichlorowanych dibenzofuranów (PCDF) oraz dwanaście dioksynopodobnych polichlorowanych bifenyli (dl-PCB). Głównym źródłem narażenia dla człowieka jest żywność pochodzenia zwierzęcego (ponad 80%). Ponieważ ryby stanowią część naszej diety, ze względu na bezpieczeństwo i zdrowie konsumentów wiedza o stopniu ich zanieczyszczenia jest bardzo ważna. W Europie prowadzono wiele badań nad zanieczyszczeniem dioksynami i PCB ryb pochodzących z różnych rzek i akwenów. Brak informacji o poziomie stężeń tych związków w rybach pochodzących z polskich wód śródlądowych stał się jedną z przyczyn podjęcia projektu badawczego, którego celem jest określenie poziomów dwudziestu dziewięciu kongenerów dioksyn i PCB w tkance mięśniowej ryb wolno żyjących. Badaniu poddano 48 próbek: leszcza (Abramis brama), sandacza (Sander lucioperca), szczupaka (Esox lucius), bolenia (Aspius aspius), płoci (Rutilus rutilus), okonia (Perca fluviatilis), złowionych w pięciu rzekach i jeziorach w Polsce: rzekach Wkrze (Żuromin), Brdzie (Człuchów), Wiśle (Nowy Dwór Mazowiecki i Kraków), Zbiorniku Rybnickim (Rybnik) oraz Jeziorze Łańskim (Olsztyn). Analizy chemiczne wykonano metodą rozcieńczeń izotopowych przy użyciu zestawu chromatografu gazowego z wysokorozdzielczym spektrometrem mas (HRGC-HRMS). W badanych próbkach tkanek ryb nie stwierdzono obecności dioksyn w stężeniach przekraczających dopuszczalne limity, które dla ryb zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. wynoszą odpowiednio 4 pg WHO-TEQ dla PCDD/PCDF i 8 pg WHO-TEQ dla PCDD/PCDF i dl-PCB na gram świeżej masy (ś.m.). W wodach uznanych za ekologicznie czyste, tj. Brda, Wkra, Jezioro Łańskie, stężenia oznaczonych związków występowały na bardzo niskim poziomie, na granicy oznaczalności metody, która wynosi 0,13 pg WHO-TEQ/g ś.m. dla dioksyn i furanów, a dla sumy 29 kongenerów 0,33 pg WHO-TEQ/g ś.m. W wodach potencjalnie zanieczyszczonych (rzeka Wisła i Zbiornik Rybnicki) stężenia badanych związków były podwyższone w różnym stopniu w stosunku do wód czystych i w zależności od miejsca pobrania ryb przeważały PCDD, PCDF (Zbiornik Rybnicki) lub dl-PCB (rzeka Wisła). W rybach z Wisły złowionych w okolicach Krakowa, które zawierały najwyższe stężenia badanych związków, stwierdzono dl-PCB w stężeniach od 1,06 ± 0,18 do 2,86 ± 0,48 pg WHO-TEQ/g ś.m. Suma wszystkich kongenerów znajdowała się w zakresie od 1,33 ± 0,22 do 3,49 ± 0,58 pg WHO-TEQ/g ś.m. Podwyższone stężenia dioksyn w tkankach ryb złowionych w Wiśle na wysokości Krakowa, Nowego Dworu Mazowieckiego oraz ze Zbiornika Rybnickiego wskazują na skażenie środowiska wodnego dioksynami i PCB, w którym bytują ryby, oraz na istnienie źródeł tych związków chemicznych w pobliżu miejsc ich pobrania. Badania wykonano w ramach projektu badawczo-rozwojowego NCBR nr 12-0127-10/2010.

EN

Dioxins are a group of organochlorine compounds which are toxic to humans. This group includes seven congeners polychlorinated dibenzo-p-dioxins (PCDD), ten polychlorinated dibenzofurans (PCDF), and twelve dioxin-like polychlorinated biphenyls (dl-PCB). The main source of exposure for humans is the food of animal origin (over 80%). Because fish are part of our diet, due to the safety and health of consumers, knowledge about their degree of pollution is very important. In Europe had many studies on pollution of dioxin and PCBs in fish from different rivers and water reservoirs. The lack of information on the level of concentrations of these compounds in fish originating from the Polish inland waters became one of the reasons for a research project, whose purpose is to define the levels of twenty nine congeners dioxins and PCBs in muscle of free-living fish. Forty nine samples of bream (Abramis brama), zander (Sander lucioperca), pike (Esox lucius), asp (Aspius Aspius), roach (Rutilus rutilus), perch (Perca fluviatilis) caught in Polish five rivers and reservoirs: the river Wkra (Zuromin), Brda (Czluchow), Vistula (Nowy Dwor Mazowiecki, and Cracow ), Rybnik Reservoir (Rybnik) and Lansk Lake (Olsztyn) were tested. Chemical analyzes were made using isotope dilution technique with high-resolution gas chromatograph and mass spectrometry detection (HRGC-HRMS). The results have showed there were no samples exceeding the maximum limits, which for the fish in accordance with Commission Regulation (EC) No. 1881/2006 of 19 December 2006 are set to 4 pg WHO-TEQ for PCDD/F and 8 pg WHO-TEQ for PCDD/F and dl-PCB per gram of fresh weight (f.w.). In waters classified as a clean: Brda, Wkra, Lanskie Lake, concentrations of compounds were very low, and were at the limit of quantification of the method, which is 0.13 pg WHO-TEQ/g f.w. for dioxins and furans and for the sum of 29 congeners 0.33 pg WHO-TEQ/g f.w. Potentially contaminated waters (the Vistula River and Rybnik Reservoir) concentrations of tested compounds were increased in varying degrees to the clean waters and depending on the place of collection of fish. PCDDs, PCDFs (Rybnik Reservoir) or dl-PCBs (Vistula River) were dominating compounds. The fish from the Vistula River the vicinity of Cracow, which contained the highest concentrations of tested compounds, dl-PCBs were found at concentrations of 1.06 ± 0.18 to 2.86 ± 0.48 pg WHO-TEQ/g f.w. The sum of all dioxin and dl-PCB congeners were in the range from 1.33 ± 0.22 to 3.49 ± 0.58 pg WHO-TEQ/g f.w. The elevated concentrations of dioxins in fish tissues from Vistula in Cracow and Nowy Dwor Mazowiecki vicinity as well as Rybnik Reservoir indicate contamination of the aquatic environment by dioxins and PCBs, and the existence of sources of these chemicals in the vicinity of fish collection.

11

Zastosowanie metody przesiewowej oznaczania dioksyn w sytuacjach kryzysowych

Furga B., Gembal M., Cebulska J., Małagocki P., Piskorska-Pliszczyńska J., Maszewski S.

Proceedings of ECOpole

|

2013

|

Vol. 7, No. 1

325--331

PL

Dioksyny i dioksynopodobne PCB były źródłem wielu różnych awarii i katastrof ekologicznych oraz skażeń żywności i pasz na świecie. W Europie do najbardziej znanych i brzemiennych w skutkach należy katastrofa ekologiczna w 1976 roku w Seveso (Włochy). Innym przykładem awarii było skażenie mleka, jaj i tłuszczu zwierząt wypasanych na farmach w pobliżu spalarni komunalnych emitujących do środowiska duże ilości tych związków, skażenie mleka krów w wyniku pobierania dioksyn wraz z zanieczyszczoną pulpą cytrusową oraz największa katastrofa, która wystąpiła w Belgii i Europie (1999 rok) w wyniku dodania do pasz 200 litrów oleju skażonego PCB i dioksynami. Powyższe wydarzenia, jak również podjęta przez Wspólnotę Europejską strategia ochrony zdrowia mieszkańców przed szkodliwym działaniem dioksyn zawartych w żywności (ponad 90% dioksyn pobieranych jest wraz z żywnością), ujawniły potrzebę posiadania szybkich metod skryningowych do monitorowania na szeroką skalę żywności i pasz. Dla określenia aktywności biologicznej obecnych w paszy PCDD, PCDF i dl-PCB w opracowanych metodach przesiewowych wykorzystano ekspresję genu reporterowego, aktywność enzymów mikrosomalnych, wiązanie ligandu do receptora i przeciwciał. Obecnie biotest CALUX (ekspresja genu reporterowego) uznawany jest za najlepszą metodę przesiewowego oznaczania dioksyn i dl-PCB w żywności i paszach oraz jest jedynym testem stosowanym w rutynowych badaniach monitoringowych oraz sytuacjach kryzysowych. W pracy przedstawiono rezultaty stosowania metody przesiewowej, bazującej na genetycznie modyfikowanych komórkach hepatomy mysiej, wrażliwych na dioksyny. Podczas incydentów dioksynowych w naszym kraju z metody tej korzystano w badaniach żywności pochodzenia zwierzęcego i roślinnego (mięso i jego przetwory, mleko i produkty mleczne, pasze i składniki paszowe). Zastosowanie metody przesiewowej oznaczania dioksyn umożliwiło szybką selekcję próbek dodatnich i zwiększenie przepustowości laboratorium, co jest istotne w sytuacjach kryzysowych dla skrócenia czasu oczekiwania na wynik. W sytuacjach kryzysowych dotyczących skażenia dioksynami potwierdzono, że szybka metoda przesiewowa jest ważnym narzędziem w ocenie i zarządzaniu ryzykiem oraz bezpieczeństwem żywności.

EN

Dioxins and dioxin-like compounds have caused numerous ecological disasters and contamination of food and feed. In Europe, the most famous and fateful environmental disasters was the Seveso accident (Italy) in 1976. Another example was the contamination of milk, eggs and fat of animals grazing on farms near municipal waste incinerators emitting into the environment large amounts of these compounds, contamination of the milk of cows as a result of feeding citrus pulp contaminated with dioxin, and the biggest catastrophe that has occurred in Belgium and in Europe (1999) by adding to feed 200 dm3 of PCB and dioxin contaminated oil. These events, as well as taken by the European Community strategy for health protection of inhabitants from the harmful effects of dioxins in food (more than 90% of dioxin comes from the food), revealed a need for a rapid screening methods for monitoring food and feedstuffs at a large scale. To determine the biological activity of PCDD, PCDF and dl-PCBs present in the feed, developed screening methods use the expression of reporter gene, activity of microsomal enzymes, the binding of ligand to the receptor and to antibody. At present, bioassay CALUX (reporter gene expression) is considered to be the best screening test for determination of dioxins and dl-PCBs in food and feed, and it is the only test used in routine monitoring and in the crisis situations. The paper presents the results of a screening method application based on genetically engineered murine hepatomy cell line, sensitive to dioxins. This method was used to determine dioxins in food of animal and plant origin (meat and its products, milk and milk products, feedstuffs and feedstuff components) during dioxin crises. Application of the screening test allowed rapid selection of positive samples, increase laboratory throughput, and shorten waiting time for results. Shortening the waiting time for results is important in crisis situations. Rapid screening method is an important tool in assessing and managing risk and food safety in emergency situations on the dioxin contamination.

12

Dioksyny w tkankach dzików i saren odławianych na terenie wybranych województw Polski

Warenik-Bany M., Piskorska-Pliszczyńska J., Maszewski S., Mikołajczyk S., Góraj Ł., Cebulska J.

Proceedings of ECOpole

|

2013

|

Vol. 7, No. 2

745--750

PL

Dioksyny (PCDD i PCDF) oraz polichlorowane bifenyle (PCB) należą do grupy trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO), stanowiących poważne zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi. Przenoszone są wraz z powietrzem na duże odległości, dlatego na kuli ziemskiej nie ma terenów wolnych od tych zanieczyszczeń. Zwierzęta pobierają dioksyny wraz z karmą i kumulują je w swoich organizmach przez całe życie. Celem prowadzonych badań była wstępna ocena skażeń dioksynami i dl-PCB krajowych zwierząt łownych. Badaniami objęto dziki, sarny i jelenie z województw: lubelskiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego, śląskiego i małopolskiego oraz lubuskiego. Oznaczenia wykonano metodą wysokorozdzielczej chromatografii gazowej sprzężonej z wysokorozdzielczą spektrometrią mas (HRGC-HRMS). Wyniki wstępnych badań wskazują na wyższy poziom dioksyn i dl-PCB w mięśniach jeleniowatych niż w mięśniach dzików. Jeleniowate kumulują ok. 50% więcej badanych kongenerów, zaś stężenia w mięśniach obydwu gatunków zwierząt łownych są wyższe od stwierdzanych w mięśniach zwierząt hodowlanych. Zwierzęta z terenów przemysłowych odkładają w tkankach od 60 do 70% więcej PCDD, PCDF i dl-PCB niż pochodzące z terenów rolniczych. Badania wykonano w ramach projektu badawczo-rozwojowego NCBR nr 12-0127-10/2010.

EN

Dioxins (PCDDs and PCDFs) and polychlorinated biphenyls (PCB) belong to the group of persistent organic pollutants (POPs), which are the serious threat to the environment and human health. Dioxins move with the air over long distances, and therefore there is no land free of these pollutants on the globe. The aim of this study was preliminary assessment of dioxins and dl-PCBs contamination of wild animals. The study included wild boar, roe deer and red deer from Lublin, Warmia and Masuria, Mazovia, Sub-Carpathian, Lower Silesia, Wielkopolska, Silesia, Malopolska and Lubuskie Regions. Determinations were made by high resolution gas chromatography coupled with high-resolution mass spectrometry (HRGC-HRMS). Preliminary results indicate the higher level of dioxins and dl-PCBs in the roe dear’s muscles than in the muscles of wild boar. Deer accumulate about 50% more congeners and the level in the muscle of both game species are higher than those found in the muscles of domestic animals. Animals from industrial regions collect in the tissues 60-70% more PCDD, PCDF and dl-PCBs than from agricultural regions. The research was performed in the framework of the National Research and Development Centre no 12-0127-10/2010.

13

Wysokorozdzielcza spektrometria mas czasu przelotu w oznaczaniu dioksyn

Ulanowska A., Strączyński G.

LAB Laboratoria, Aparatura, Badania

|

2013

|

R. 18, nr 1

11-14

14

Selected environmental aspects of gasification and co-gasification of various types of waste

Kamińska-Pietrzak N., Smoliński A.

Journal of Sustainable Mining

|

2013

|

Vol. 12, iss. 4

6--13

EN

The process of gasification of carbonaceous fuels is a technology with a long-standing practice. In recent years, the technology has been extensively developing to produce energy or chemicals on the basis of obtained gas. Studies focused on the improvement of the gasification process aims at developing the process by increasing environmental safety, the efficiency and the possibilities to utilize various types of alternative fuels (post-consumer waste, various types of biomass waste, by-products and post-process residues, sewage sludge) independently or by co-gasification with coal. The choice of the gas purification system, the process operating parameters and introducing the necessary modifications to the existing technologies are essential steps while processing these kinds of feedstock, with regard to their individual characteristics. This paper discusses selected environmental aspects of the gasification and co-gasification of municipal solid waste, sewage sludge, various types of biomass waste and post-process residues. Selected alternative fuels are also characterized, focusing on the influence of their presence in the feedstock in terms of production and the emission of polychlorinated organic compounds, tars, heavy metals and toxic elements.

15

Utilization of ends from pvc production with application of Fe-Cr catalyst - dioxins hazard

Żarczyński A., Zaborowski M., Gorzka Z., Kaźmierczak M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2013

|

Vol. 20, nr 1

109-116

EN

The subject of the investigation was the model solution containing 50 g/dm3 waste light ends from PVC production, dissolved in the ethanol-water (1:1) mixture. The main components of light ends were as follows: trichloromethane, tetrachloromethane, and chloroderivatives of ethane. Granular ferric-chromic catalyst (TZC 3/1) was used in the investigation. The temperature range applied in experiments was 400-600oC and the contact time was 0.27 s. Gaseous products of the reaction were analysed in order to determine among others concentration of chlorine, formaldehyde, oxygen, carbon monoxide and dioxins. The content of total organic carbon (TOC), chloride ions and formaldehyde was determined in a condensate. Oxidation of the mixture proceeded in the all temperature range with high efficiency in regard to initial TOC value of the solution. The concentration of dioxins in the combustion gases obtained in the process carried out in temperature 450oC amounted to 0.021-0.027 ng TEQ/m3, and was significantly lower than the admissible value of 0.1 ng TEQ/m3. Congeners of polychlorinated dibenzofuranes (PCDFs) predominated in the combustion gases. Tested catalyst did not undergo deactivation during 150 h substrate oxidation.

PL

Przedmiot badań stanowił roztwór modelowy zawierający 50 g/dm3 frakcji lekkiej odpadów z produkcji PCW w mieszaninie etanol-woda (1:1). Głównymi składnikami odpadu były: trichlorometan, tetrachlorometan i chloropochodne etanu. Natężenie przepływu powietrza wynosiło 300 dm3/h, substratu 16 g/h, a czas kontaktu 0,27 s. Zakres temperatury doświadczeń wynosił 400-600oC. Stosowano ziarnisty katalizator żelazowo-chromowy TZC 3/1. W gazowych produktach reakcji oznaczano m.in. stężenie chloru, formaldehydu, tlenu i tlenku węgla, natomiast w kondensacie zawartość ogólnego węgla organicznego (OWO), jonów chlorkowych, formaldehydu i dioksyn. Utlenienie substratu zachodziło w zakresie temperatury 400-600°C bardzo wydajnie względem początkowego OWO tych roztworów. Stężenie PCDD/Fs w spalinach w procesie realizowanym w temperaturze 450oC wynosiło 0,021-0,027 ngTEQ/m3 i było znacznie mniejsze od wartości dopuszczalnej 0,1 ngTEQ/m3. W spalinach dominowały kongenery polichlorowanych dibenzofuranów (PCDFs). Badany katalizator nie uległ dezaktywacji w okresie 150 h utleniania substratu.

16

Zawartość dioksyn i związków pokrewnych w mleku i produktach mlecznych oznaczona biologiczną metodą przesiewową

Cebulska J., Gembal M., Furga B., Małagocki P., Piskorska-Pliszczyńska J.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 2

696--699

PL

Spośród wielu związków chemicznych obecnych w naturalnym środowisku duża część jest uwalniana z przemysłu oraz gospodarstw domowych. Tylko niewielka liczba zanieczyszczeń chemicznych jest regularnie badana i monitorowana. Do tej grupy zaliczają się związki chloroorganiczne określane terminem dioksyny. Związki te ze względu na swoje właściwości fizykochemiczne podlegają kumulacji w bogatych w tłuszcz tkankach zwierząt hodowlanych, a w okresie laktacji przenikają do mleka. Mleko i jego przetwory, jako żywność pochodzenia zwierzęcego, uznawane są za jedno z głównych źródeł ekspozycji ludzi na dioksyny. W celu obniżenia narażenia populacji tą drogą ustalono dopuszczalne limity dioksyn dla mleka i produktów mlecznych. Żywność ta podlega systematycznym badaniom kontrolnym. W latach 2009-2010 wykonano 218 analiz mleka i przetworów mlecznych, poszukując dioksyn i związków pokrewnych, bazując na biologicznej metodzie przesiewowej. Próbki zostały pobrane przez lokalnych próbkobiorców na terenach zakładów mleczarskich. Konieczność badania wynika z ustawy o bezpieczeństwie żywności oraz z indywidualnych wymagań krajów, do których te produkty są eksportowane. Wśród badanych materiałów znalazły się: mleko surowe (46 próbek), mleko w proszku pełne (20) i odtłuszczone (78), sery (39) oraz masło (35). Stwierdzono, że dioksyny, furany i dl-PCB występowały w stężeniach niskich, nieprzekraczających dopuszczalnych limitów określonych w Rozporządzeniu Komisji Europejskiej (WE) 1881/2006 (limit dla sumy PCDD i PCDF wynosi 3 pg WHO-TEQ/g tł., limit dla sumy PCDD, PCDF i dl-PCB - 6 pg WHO-TEQ/g tł.). Spośród 218 próbek 198 zawierało dioksyny poniżej 50% dopuszczalnego limitu. Najwyższe oznaczone stężenie PCDD/PCDF wynosiło 2,22 pg WHO-TEQ/g tłuszczu w próbce pełnego mleka w proszku. Najwyższą zawartość badanych związków (suma PCDD, PCDF i dl-PCB) stwierdzono w próbce masła i wyniosła ona 3,73 pg WHO-TEQ/g tłuszczu. Dioksyny i związki pokrewne występowały na niskich poziomach stężeń w badanych próbkach mleka i produktów mlecznych, dlatego nie mogły stanowić zagrożenia dla konsumentów. Jednakże biorąc pod uwagę właściwości toksyczne badanych związków i ich tendencję do bioakumulacji w tkankach ludzi, mleko i jego produkty powinny podlegać stałej kontroli.

EN

Of the many chemicals occurring in the natural environment a large part is released from the industry and households. Only a small number of chemical contaminants is regularly examined and monitored. This group includes chloroorganic compounds called dioxins. Due to their physico-chemical properties, these compounds may cumulate in animal tissues rich in fat and may pass to the milk during lactation. Milk and its products, similarly to the food of animal origin, are considered a major source of human exposure to dioxins. To reduce the exposure of the population, the maximum acceptable limits for dioxins in milk and dairy products were established. Food is subject to systematic control. In 2009 and 2010, 218 milk and milk products samples were analyzed for the presence of dioxins and related compounds using a biological screening method. Samples were collected from local dairies. The necessity of food control results from the law on food safety and the individual requirements of the countries to which the product is exported. Tested materials included: raw milk (46 samples), milk powder, full (20) and skimmed (78), cheese (39) and butter (35). It was found that dioxins, furans and dl-PCBS levels were low, and did not exceed the limits laid down in Commission Regulation (EC) 1881/2006 (the limit for the sum of PCDDs and PCDFs is 3 pg WHO-TEQ/g fat, and that for the sum of PCDDs, PCDFs and dl-PCBs is 6 pg WHO-TEQ/g fat). Of 218 samples examined, 198 contained dioxins below 50% of the permitted limit. The highest measured concentration of PCDD/PCDFs was 2.22 pg WHO-TEQ/g fat in a sample of whole milk powder. The highest content of the tested compounds (sum of PCDDs, PCDFs and dl-PCBs) was found in one butter sample (3.73 pg WHO-TEQ/g fat). Dioxins and related compounds found in samples of milk and dairy products were not a hazard to consumers because their concentrations are low. However, taking into account the toxicity of the tested compounds and their tendency to bioaccumulation in the tissues of humans, milk and dairy products should be subject to permanent monitoring.

17

Utilization of light ends of chloroorganic wastes from PVC production with application of ferric-chromic catalyst

Żarczyński A., Zaborowski M., Gorzka Z., Kaźmierczak M.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 1

129--133

EN

The subject of the investigation was the model solution containing 50 g/dm3 waste light ends from PVC production dissolved in the ethanol-water (1:1) mixture. Granular ferric-chromic catalyst (TZC 3/1) was used in the investigation. The temperature range applied in experiments was 400÷600ºC and the contact time was 0.27 s. Gaseous products of the reaction were analysed in order to determine among others concentration of chlorine, formaldehyde, oxygen, carbon monoxide and dioxins. The content of total organic carbon (TOC), chloride ions and formaldehyde was determined in a condensate. Oxidation of the mixture proceeded in the all temperature range with high efficiency in regard to initial TOC value in the solution. The concentration of dioxins in the combustion gases obtained in the process carried out in temperature 450ºC amounted to 0.027 ngTEQ/m3, and was significantly lower than the admissible value of 0.1 ngTEQ/m3.

PL

Przedmiot badań stanowił roztwór modelowy 50 g/dm3 frakcji lekkiej odpadów z produkcji PVC w mieszaninie etanol-woda (1:1). Stosowano ziarnisty katalizator żelazowo-chromowy TZC 3/1. Zakres temperatury doświadczeń wynosił 400÷600ºC, a czas kontaktu 0,27 s. W gazowych produktach reakcji oznaczano m.in. stężenie chloru, formaldehydu, tlenu i tlenku węgla oraz dioksyn, natomiast w kondensacie zawartość ogólnego węgla organicznego (OWO), jonów chlorkowych, formaldehydu. Utlenienie badanej mieszaniny zachodziło bardzo wydajnie w całym zakresie temperatury doświadczeń względem początkowego OWO tego roztworu. Stężenie PCDD/Fs w spalinach w procesie realizowanym w temperaturze 450ºC wynosiło 0,027 ng TEQ/m3 i było znacznie niższe od wartości dopuszczalnej 0,1 ng TEQ/m3.

18

Study of dioxin levels in raw milk of cows and goats in Poland

Piskorska-Pliszczyńska J., Mikołajczyk S., Maszewski S., Warenik-Bany M., Góraj Ł.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 1

77--83

EN

Dioxins due to their toxic properties may pose health risks. These compounds comprise seven congeners of polychlorinated dibenzo-p-dioxins (PCDDs), 10 polychlorinated dibenzofurans (PCDFs) and 12 dl-PCBs. Because the main source of human exposure to dioxins is food of animal origin, the goal of the studies was to assess the levels of 29 congeners of dioxins in cow and goat’s milk from Poland. High resolution gas chromatography coupled with high resolution mass spectrometry (HRGC-HRMS) were used to analyze more than 120 samples in the period of 2006 to 2011. In 94 samples of raw cow's milk an average concentration of PCDD/PCDFs was 0.84 ± 0.60 pg WHO-TEQ/g fat whereas the sum of 29 congeners was 1.35 ± 0.89 pg WHO-TEQ/g fat. The concentrations of dioxins and dl-PCBs were low (30% of limits for whole milk) and the samples met the requirements of the national and European legislation. Within the period of examinations two samples of cow's milk demonstrated the concentrations of PCDD/PCDFs at the action level (2 pg WHO-TEQ/g fat) whereas only one sample revealed the concentration exceeding the permissible content of PCDD/PCDFs (3 pg WHO-TEQ/g fat). Raw goat's milk contains generally higher concentrations than those found in cow’s samples tested (PCDD/PCDFs and dl-PCBs) and the average concentration of PCDD/PCDFs was 1.49 ± 0.97 pg WHO-TEQ/g fat. Of the 33 examined goat’s milk samples, 6 demonstrated the concentrations of dioxins at the “action level” whereas in 1 sample the content of dioxins exceeded the acceptable limits. The obtained results allow to conclude that cow and goat’s milk contains generally low levels of dioxins. High concentrations of dioxins found could be a result of improper feeding of food producing animals.

PL

Dioksyny ze względu na właściwości toksyczne mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia. Do grupy tej należy 7 kongenerów polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn (PCDD), 10 polichlorowanych dibenzofuranów (PCDF) oraz 12 dl-PCB. Ponieważ głównym źródłem narażenia ludzi na dioksyny jest żywność pochodzenia zwierzęcego, celem pracy była ocena poziomów 29 kongenerów dioksyn w mleku krowim i kozim pochodzącym z terenu kraju. Metodą wysokorozdzielczej chromatografii gazowej sprzężonej z wysokorozdzielczą spektrometrią mas (HRGC-HRMS) analizowano w latach 2006-2011 ponad 120 próbek. W 94 próbkach surowego mleka krowiego średnie stężenie PCDD/PCDF wynosiło 0,84 ± 0,60 pg WHO-TEQ/g tł., zaś suma 29 kongenerów 1,35 ± 0,89 pg WHO-TEQ/g tł. Zawartość dioksyn i dl-PCB była niska (do 30% dopuszczalnych limitów dla mleka pełnego) i próbki spełniały wymagania przepisów krajowych i unijnych. W badanym okresie jedynie w dwóch próbkach mleka krowiego stwierdzono stężenie na poziomie progu podejmowania działań (2 pg WHO-TEQ/g tłuszczu) oraz w 1 próbce stężenie przekraczające dopuszczalną zawartość PCDD/PCDF (3 pg WHO-TEQ/g tłuszczu). Surowe mleko kozie generalnie zawierało wyższe niż krowie stężenia badanych związków (zarówno PCDD/PCDF, jak i dl-PCB) i średnia dla PCDD/PCDF wynosiła 1,49 ± 0,97 pg WHO-TEQ/g tłuszczu. W 6 spośród 33 badanych próbek mleka koziego stężenia dioksyn znajdowały się na poziomie „action level”, zaś w jednej próbce zawartość dioksyn przekroczyła dopuszczalne limity. Uzyskane wyniki pozwalają na stwierdzenie, że mleko zawiera niskie poziomy dioksyn, jakkolwiek zdarzały się incydenty wynikające najprawdopodobniej z błędów żywieniowych zwierząt hodowlanych (karma zawierająca dioksyny).

19

Rola dioksyn w środowisku i życiu człowieka

Grochowalski A., Kowacka E.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2012

|

nr 11-12

6--8

PL

O problemie występowania dioksyn w środowisku i przyrodzie, technikach analitycznych oraz przyszłości w badaniach nad związkami niebezpiecznymi z dr. hab. inż. prof. Politechniki Krakowskiej Adamem Grochowalskim rozmawia Elżbieta Kowacka.

20

Dioksyny, furany i polichlorowane bifenyle - toksyczność i występowanie w środowisku

Cieślik I, Migdał W

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2012

|

T. 15, nr 3

237--247

PL

Ksenobiotyki są bardzo dużą grupą związków o strukturalnej budowie podobnej do estrogenów. Ta grupa posiada wiele różnych właściwości chemicznych: zdolność do wywoływania efektów toksycznych, trwałość w środowisku, zdolność do bioakumulacji i transportu atmosferycznego na duże odległości. W pracy analizowano obecność dioksyn, furanów i polichlorowanych bifenyli w środowisku. Została podana ich charakterystyka. Ze względu na wszechobecność dioksyn w środowisku człowieka, wynikającą z działalności przemysłowej i rolniczej (środki ochrony roślin), całkowite wyeliminowanie narażenia ludzi na dioksyny jest praktycznie niemożliwe. Kontrola narażenia na zatrucie dioksynami ma na celu ocenę ryzyka wystąpienia niekorzystnych skutków zdrowotnych, wynikających z narażenia na te związki, i powinna być skoncentrowana na redukcji emisji dioksyn do środowiska i zaniechania procesów technologicznych, będących źrodłami ich powstawania. Została przedstawiona toksyczność tych związków i ich wpływ na zdrowie człowieka. Zostały scharakteryzowane źródła ich występowania w środowisku.

EN

Xenobiotics are a very large group of compounds of structural construction similar to that of estrogen. Within this group occur many different chemical characteristics: the ability to cause toxic effects, persistence in the environment, bioaccumulativeness, and atmospheric transport over long distances. In this study, presence of dioxins, furans and polychlorinated biphenyls in the environment were presented. Their characteristic was given. Due to the omnipresence of dioxins in the human environment resulting from industrial and agricultural activities (pesticides), total elimination of human exposure to dioxins is virtually impossible. Control of exposure to dioxin poisoning aims to assess the risk of adverse health effects resulting from exposure to these compounds and should be concentrated on reducing emissions of dioxins into the environment and stopping processes that are the sources of their formation. The toxicity of these compounds and their effects on human health were presented. Sources of their occurrence in the environment were characterized.