Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Spatial distribution, ecological risk and sources of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in water and bottom sediments of the anthropogenic lymnic ecosystems under conditions of diversified anthropopressure

Pohl Alina, Kostecki Maciej

Archives of Environmental Protection

|

2020

|

Vol. 46, no. 4

104--120

EN

The research determined the concentrations of selected polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in water and sediments of Kłodnica River reservoirs and distribution depending on number of rings, ecotoxicological impact on studied ecosystems and possible sources of origin. Samples were subjected to qualitative and quantitative analysis by gas chromatography coupled with a GC-MS mass detector, using a ZB-5MS column and electron ionization. The sum of 16 PAHs in water ranged 0.111–0.301 μg/L (mean 0.200 μg/L) in Dzierżno Duże, 0.0410–0.784 μg/L (mean 0.303 μg/L) in Dzierżno Małe and 0.0920–1.52 μg/L (mean 0.596 μg/L) in Pławniowice. While in sediments respectively: 17.5–37.2 μg/g (mean 26.8 μg/g), 4.33–8.81 μg/g (6.43 μg/g) and 2.27–9.50 μg/g (5.30 μg/g). The concentration of PAHs in sediments of reservoirs, which spatial management of the catchment area accounts for over 90% of agricultural and forest land, was up to eight times lower than in sediments of the reservoir which is 69%, while built-up and transport areas are 24%. In sediments of Dzierżno Małe and Pławniowice PAHs with 5 and 6 rings dominate, while in Dzierżno Duże – 2 and 3 rings. Higher concentrations of PAHs with higher molecular weight, found in the bottom water layers, confirm the role of the sedimentation process in the transport of these compounds in reservoirs. Assessment of sediment quality, based on ecotoxicological criteria, showed that PAHs may cause toxic effects in Dzierżno Duże, while in Dzierżno Małe and Pławniowice can cause sporadic adverse effects. The likely source of PAHs in reservoirs is low emissions.

PL

W badaniach określono stężenia wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w wodach i osadach dennych zbiorników Hydrowęzła rzeki Kłodnicy oraz określono ich rozkład w zależności od ilości pierścieni, wpływ ekotoksykologiczny na badane ekosystemy wodne oraz możliwe źródła ich pochodzenia. Próbki poddano analizie jakościowej i ilościowej metodą chromatografii gazowej sprzężonej z detektorem masowym GC-MS, wykorzystując kolumnę typu ZB-5MS i jonizację elektronową. Suma 16 WWA w wodzie wahała się w granicach 0.111–0.301 μg/L (średnio 0.200 μg/L) w Dzierżnie Dużym, 0.0410–0.784 μg/L (średnio 0.303 μg/L) w Dzierżnie Małym i 0.0920–1.52 μg/L (średnia 0.596 μg/L) w Pławniowicach. Podczas gdy w osadach wynosiła odpowiednio: 17.3–37.2 μg/g (średnio 26.8 μg/g), 4.33–8.81 μg/g (6.43 μg/g) i 2.27–9.50 μg/g (5.30 μg/g). Stężenie WWA w osadach dennych zbiorników wodnych, których zagospodarowanie przestrzenne zlewni stanowi w ponad 90% grunty rolne i leśne, było do ośmiu razy niższe niż w osadach zbiornika, którego powierzchnia ta wynosi 69%, podczas gdy tereny zabudowane i transportowe 24%. W osadach dennych zbiorników Dzierżno Małe i Pławniowice dominują WWA o 5 i 6 pierścieniach, natomiast w zbiorniku Dzierżno Duże WWA o 2 i 3 pierścieniach. Wyższe stężenia WWA o większej masie cząsteczkowej stwierdzone w przydennych warstwach wody potwierdzają rolę procesu sedymentacji w transporcie tych związków w zbiornikach. Ocena jakości osadów w oparciu o kryteria ekotoksykologiczne wykazała, że WWA mogą powodować toksyczne działanie w Dzierżnie Dużym, natomiast w Dzierżnie Małym i Pławniowicach mogą powodować sporadyczne działania niepożądane. Prawdopodobnym źródłem WWA w zbiornikach jest niska emisja.

2

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w różnych frakcjach pyłu zawieszonego w powietrzu obszarów zdominowanych emisją komunikacyjną

Kozielska B., Rogula-Kozłowska W., Rogula-Kopiec P, Jureczko I.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 49

25--32

PL

W pracy zaprezentowano wyniki badań 16 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) związanych z czterema frakcjami pyłu zawieszonego (PM, PM10, PM2,5 i PM1; frakcje cząstek, których średnica aerodynamiczna mieści się w przedziałach od 30 nm do odpowiednio: 100; 10; 2,5 i 1 μm) prowadzonych w punktach zlokalizowanych na poboczu autostrady i przy ruchliwym skrzyżowaniu w Katowicach. Badania przy autostradzie prowadzono wiosną, a przy skrzyżowaniu latem 2012 roku. Próbki pobierano niskociśnieniowym impaktorem firmy DEKATI. Analizę WWA w próbkach pyłu wykonano metodą chromatografii gazowej. Średnie stężenie sumy 16 WWA związanych z PM, wiosną wynoszące 14,6 ng/m3, było dwa razy wyższe niż latem. Stężenie to było kilku, a nawet kilkunastokrotnie niższe niż stężenia notowane wcześniej w miastach Polski Południowej w zimie. Tymczasem wskaźniki toksyczności, mutagenności i kancerogenności obliczone dla WWA przy autostradzie i skrzyżowaniu były wysokie. Świadczy to o dużym zagrożeniu zdrowotnym generowanym obecnością WWA w powietrzu Katowic także w okresie wiosenno-letnim. Wartości wskaźników diagnostycznych, wskazujące z grubsza na pochodzenie WWA związanych z PM, potwierdziły, że w okresie badań komunikacja była głównym źródłem WWA w obu punktach Katowic.

EN

The paper presents the results of the research of 16 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) associated with four fractions of particulate matter (PM, PM10, PM2,5 and PM1; fractions of particles whose aerodynamic diameter ranges from 30 nm to respectively: 100, 10, 2.5 and 1 μm) conducted at points located on the side of a highway and at a busy crossroads in Katowice. The highway research was carried out in the spring, and the crossroads research in the summer of 2012. Samples were taken by low pressure impactor DEKATI. The analysis of PAHs in ambient particulate matter samples was performed by gas chromatography. The average concentration of the sum of 16 PAH associated with PM, which amounted to 14.6 ng/m3 in the spring, was two times higher than in the summer. This concentration was a few or even several times lower than the levels recorded earlier in the cities of southern Poland in the winter. Meanwhile, indicators of toxicity, mutagenicity and carcinogenicity calculated for PAH at the highway and the crossroads were high. This indicates high health risk generated by the presence of PAHs in the Katowice air also in spring and summer time. The values of diagnostic ratio, roughly showing the origin of PAHs associated with the PM, confirmed that during the period of the research transportation was the main source of PAHs in both points of Katowice.

3

Concentration of PAHs in Municipal Wastewater in Selected Sewer Collectors of the Upper Silesian Urban Area, Poland

Pistelok F., Jureczko I.

Archives of Environmental Protection

|

2014

|

Vol. 40, no. 4

101--111

EN

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) constitute a large group of organic compounds that make constant threat to the environment. Their contents from natural sources are low. The processes of incomplete organic fuel combustion are the main sources of PAHs. In Upper Silesia (Poland), large amounts of PAHs are emitted into the air as a result of coal combustion in home furnaces and liquid fuel burning in combustion engines (low emission). PAHs get into surface water because of the surface runoff and point source wastewater discharges from certain industries. The following study presents PAHs concentrations in raw municipal wastewater. The tests were performed out of the heating season. The samples were collected from the combined sewer system. The analyses of PAHs were carried out with gas chromatography coupled with a mass detector (GC-MS). The concentrations of 16 PAHs sum (EPA list) ranged between 1.025 and 3.056 μg/L. Phenanthrene dominated in nearly all the analysed samples. The contents of PAHs, which are priority hazardous substances according to the directive, were high in the analysed samples. The obtained results and the analysis of diagnostic ratios for the emissions of PAHs into the air helped to reach the conclusion that traffic emissions were the main source of PAHs in the examined wastewater.

PL

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) stanowią liczną grupę związków organicznych, powodujących trwałe zagrożenie dla środowiska. Ich ilości pochodzące ze źródeł naturalnych są niewielkie. Głównym źródłem WWA są procesy niepełnego spalania paliw organicznych. Na obszarze Górnego Śląska znaczne ich ilości są emitowane do powietrza w wyniku spalania węgla w paleniskach domowych oraz spalania paliw płynnych w silnikach spalinowych (niska emisja). Do wód powierzchniowych dostają się one w wyniku spływu powierzchniowego, a także ze zrzutów punktowych ścieków z niektórych gałęzi przemysłu. W pracy przedstawiono stężenia WWA występujące w surowych ściekach komunalnych. Badania zostały przeprowadzone poza sezonem grzewczym, zaś próbki pobrane były z kanalizacji ogólnospławnej. Analizę WWA wykonano stosując chromatografię gazową z użyciem detektora masowego (GC-MS). Stężenia sumy 16 WWA (lista EPA) wahały się w granicach 1,070–3,056 μg/l, a związkiem, który dominował niemal we wszystkich analizowanych próbkach był fenantren. W badanych próbkach wysokie były zawartości związków zaliczanych do WWA, które zgodnie z dyrektywą należą do substancji priorytetowych niebezpiecznych. Uzyskane wyniki oraz analiza wskaźników diagnostycznych określonych dla emisji WWA do powietrza doprowadziły do wniosku, że głównym źródłem tych związków w badanych ściekach były zanieczyszczenia komunikacyjne.