Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

On the erroneous identification of a turiniid thelodont in the Middle/Upper Devonian boundary beds of the Middle Urals

Märss T., Ivanov A.

Acta Geologica Polonica

|

2018

|

Vol. 68, no. 3

455

2

Warstwy świętomarskie dewonu środkowego w Górach Świętokrzyskich w świetle badań sedymentologicznych

Malec J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 452

131--165

PL

W profilu środkowego żywetu w regionie łysogórskim w Górach Świętokrzyskich, pomiędzy węglanowymi i iłowcowymi osadami warstw skalskich a wapieniami biostromalnymi warstw pokrzywiańskich lub iłowcami warstw nieczulickich występują silikoklastyczne osady warstw świętomarskich, w obrębie których wyróżniono sześć facji: piaskowce średnio- i gruboławicowe, piaskowce wapniste i mułowce, piaskowce i mułowce zaburzone sedymentacyjnie, piaskowce osuwiskowe, mułowce i cienkoławicowe piaskowce oraz mułowce. Obecność spływów grawitacyjnych w postaci piaskowców osuwiskowych i utworów typu derbis flow i mud flow, którym towarzyszą średnio- i gruboławicowe piaskowce utworzone w strefach kanałowych, wskazuje na podmorską depozycję na nachylonym dnie, w środowisku skłonu basenu. Sedymentacja warstw świętomarskich przebiegała na obszarze głębszego szelfu w proksymalnej i dystalnej części prodelty, należącej prawdopodobnie do średniej wielkości systemu deltowego. Wskaźniki pulsacyjnej sedymentacji piaskowców cienkoławicowych oraz obecność szczątków roślinnych w mułowcach wskazują na transport materiału terygenicznego głównie przy udziale generowanych przez rzeczne powodzie przepływów hiperpyknalnych (hyperpycnal flow). Materiał terygeniczny warstw świętomarskich był dostarczany do basenu łysogórskiego z południowego wschodu. Sedymentacja warstw świętomarskich jest związana ze wzrostem tektonicznej subsydencji środkowodewońskiego basenu w regionie łysogórskim Gór Świętokrzyskich. Równowiekowe osady silikoklastyczne rozpoznane na obszarze południowo-wschodniej Polski i zachodniego Wołynia na Ukrainie związane są prawdopodobnie z depozycją w obrębie tego samego systemu deltowego.

EN

The middle Givetian section of the Łysogóry region of the Holy Cross Mts (HCM) is highlighted by the presence of siliciclastic sediments of the Świętomarz Beds that occur between carbonate and clayey sediments of the Skały Beds and biostromal limestones of the Pokrzywianka Beds or claystones of the Nieczulice Beds. The Świętomarz Beds comprise six facies: (1) medium- and thick-bedded sandstones, (2) calcareous sandstones and siltstones (3) sedimentary disturbed sandstones and siltstones, (4) slump sandstones, (5) siltstones and thin-bedded sandstones, (6) siltstones. The presence of gravitational flows in the form of slump sandstones and debris and mud flows, which are associated with medium- and thick-bedded sandstones linked to channel zones, indicate submarine deposition on an inclined floor within a basinal slope environment. Deposition of the Świętomarz Beds occurred in an area of deeper shelf within the proximal and distal parts of prodelta that belonged to a medium-sized delta system. Indications of pulsating sedimentation of thin-bedded sandstones and the presence of plant remains in siltstones point up to transport of terrigenous material primarily by hyperpycnal flows generated by river floods. Terrigenous material of the Świętomarz Beds was derived to the Łysogóry basin from the southeast. Sedimentation of the Świętomarz Beds is closely linked to the increased tectonic subsidence of the Middle Devonian basin in the Łysogóry region of HCM. Coeval siliciclastic sediments, which have been identified in the area of south-eastern Poland and western Volhynia in the Ukraine, are presumably related to deposition within the same delta system.

3

Biostratygrafia konodontowa dewonu środkowego obszaru radomsko-lubelskiego

Narkiewicz K.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

T.196

147--192

PL

Praca jest syntezą wcześniejszych, publikowanych wyników badań konodontowych dewonu środkowego obszaru radomsko-lubelskiego uzupełnionych o nowe dane z czterech wierceń. Ogółem przeanalizowano 10 profili wiertniczych i 169 próbek, w tym 92 pozytywne, z których uzyskano łącznie około 1600 okazów konodontów. W badanej kolekcji wyróżniono 10 rodzajów i 41 taksonów w randze gatunków i podgatunków, z których 10 znaleziono w Polsce po raz pierwszy. Szereg oznaczeń taksonomicznych i wiekowych zweryfikowano lub ustalono na podstawie nowych obserwacji. Analizowane konodonty należą głównie do biofacji płytkomorskich, zdominowanych przez rodzaje Polygnathus i Icriodus. Dlatego, w analizie biostratygraficznej nie zastosowano zonacji „standardowej” opartej na formach głębokowodnych i (lub) otwartomorskich, ale posłużono się podziałami alternatywnymi. Umożliwiło to wydzielenie 10 poziomów i podpoziomów konodontowych, aczkolwiek w szeregu przypadków możliwe było jedynie szerokie określenie wieku osadów. Zintegrowane dane makro- i mikrofaunistyczne oraz sporowe pozwoliły na identyfikację pięter eifel i żywet oraz podpięter żywetu. Dokładniejsze ustalenie granic chronostratygraficznych było możliwe w przypadku granicy emsu z eiflem, żywetu z franem oraz granic podpięter żywetu: dolnego/środkowego i środkowego/górnego. We wszystkich badanych profilach uzyskane dane pozwoliły na sprecyzowanie chronostratygrafii, która dotychczas była oparta głównie na makrofaunie o szerokich zasięgach wiekowych.

EN

The paper is a synthesis of previously published results of conodont studies of the Middle Devonian in the Radom–Lublin area, supplemented with new data from four boreholes. Altogether, the study was based on 10 borehole sections and 169 samples, including 92 positive from which ca. 1600 specimens have been obtained. The collected material was assigned to 10 genera and 41 taxa of species and subspecies rank, including 10 found for the first time in Poland. Several previous taxonomic and age determinations were verified or established again based on new observations. The analysed forms belong mainly to shallow-marine biofacies dominated by genera Polygnathusa and Icriodus. Therefore, it was hardly possible to apply the “standard” zonation based on deeper-water/open marine taxa and alternative zonations were used instead. This allowed to distinguish 10 zones and subzones, although in several cases only broad age determinations were possible. Integration of the present conodont results with other micro- and macrofaunal as well as palynostratigraphic data allowed to identify the Eifelian and Givetian stages, the latter subdivided into substages. A more precise dating of lithostratigraphic boundaries was possible in the case of the Emsian/Eifelian and Givetian/Frasnian boundaries as well as the Lower/Middle and Middle/Upper Givetian boundaries. In all the investigated sections the obtained results allowed to constrain chronostratigraphy which was previously based mainly on macrofauna with wide stratigraphic ranges.

4

Antropogeniczne zmiany składu jonowego wód szczelinowo-krasowych poziomu środkowo- i górnodewońskiego w Górach Świętokrzyskich

Prażak J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2002

|

nr 404

165--175

PL

Praca zawiera ocenę obecnego składu chemicznego wód szczelinowo-krasowych w wapieniach dewonu środkowego i górnego w Górach Świętokrzyskich oraz wpływu, jaki wywarły na niego zanieczyszczenia antropogeniczne. Wykonano ją na podstawie wyników monitoringu i innych badań prowadzonych w regionie. W 1999 r. na 30 badanych punktów w 17 stwierdzono typy chemiczne wody charakterystyczne dla klimatu Polski. W 7 punktach były to wody typu HCO[sub]3[/sub]–Ca, a w 10 punktach typu HCO[sub]3[/sub]–Ca–Mg. W pozostałych punktach występowały wody zmienione antropogenicznie typu: HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–Ca, HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–Ca–Mg, HCO[sub]3[/sub]–Cl–Ca–Mg, HCO[sub]3[/sub]–Cl–SO[sub]4[/sub]–Ca oraz HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–NO[sub]3[/sub]–Ca. Skład jonowy badanych wód w obszarze Gór Świętokrzyskich wykazuje wyraźne zróżnicowanie. Zdecydowana większość punktów badawczych, w których o typie wody decyduje jon Mg[sup]2+[/sup], znajduje się w północnej i wschodniej części obszaru badań. W części zachodniej dominują natomiast punkty, w których o typie wody decyduje jon pochodzący głównie z zanieczyszczenia atmosfery w rejonie aglomeracji kieleckiej i miejscowych zakładów cementowo-wapienniczych. Występowanie jonów Cl[sup]–[/sup] i zaznacza się natomiast tylko punktowo, a ich pochodzenie jest związane z lokalnymi ogniskami zanieczyszczeń.

EN

The paper contains an estimation of the chemical composition of fissure-karst waters in limestones of the Middle and Upper Devonian in the Świętokrzyskie Mts. and the influence of imposed anthropogenic contamination. The estimation was carried out on the basis of research and monitoring results from the region. In 1999 out of 30 studied sampling sites, with characteristic water types for climatic conditions in Poland were observed in 17 sampling sites. In 7 sites there were waters of type HCO[sub]3[/sub]–Ca, while in 10 sites waters of type HCO[sub]3[/sub]–Ca–Mg were encountered. The remaining sites were anthropogenically contaminated waters of type HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–Ca, HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–Ca–Mg, HCO[sub]3[/sub]–Cl–Ca–Mg, HCO[sub]3[/sub]–Cl–SO[sub]4[/sub]–Ca and HCO[sub]3[/sub]–SO[sub]4[/sub]–NO[sub]3[/sub]–Ca. The ionic composition of water in the region of the Świętokrzyskie Mts. show evident variability. A decidedly greater number of sites in which the water type is decided by the magnesium ion (Mg[sup][sub]2+[/sub][/sup]) are found in the northern and eastern parts. Sites with ion originating mainly from atmospheric contamination in the region of the Kielce agglomeration of cement — lime industries dominate in the eastern part. The occurrence of the Cl[sup]–[/sup] and ions are indicated at certain sites and don’t reflect a regional contamination source but reflect a local contamination source.