Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ jakości wody na efektywność procesu nawadniania złoża ropy naftowej

Szuflita Sławomir, Kuśnierczyk Jerzy, Wojnicki Mirosław

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2021

|

R. 24, Nr 5 (270)

8--13

PL

Nawadnianie, jako jedna z metod wtórnego oddziaływania na złoże, pozwala niejednokrotnie na podwojenie współczynnika jego sczerpania. Aby jednak nawadnianie było skuteczne, należy pozyskać dodatkowe ilości wody, tak aby jej objętość stanowiła 1,5-2 krotności wydobywanych płynów złożowych. Woda użyta w procesach nawadniania złoża powinna spełniać szereg wymogów jakościowych, których spełnienie pozwoli na zwiększenie współczynnika odropienia. Prawidłowo dobrana i przygotowana ciecz nawadniająca wyeliminuje ewentualne problemy związane z wytrącaniem się osadów, spowodowanym brakiem kompatybilności skały zbiornikowej i wód pochodzących z różnych źródeł.

EN

Waterflooding, as one of the methods of secondary recovery from oil fields, often allows to double the rate of oil production. However, for the process to be effective, additional water must be provided so that the volume of water is 1.5-2 times the amount of the fluid deposits being extracted. The water used in the waterflooding processes should meet a number of quality requirements that, if met, will increase the recovery factor. A properly selected and prepared flooding water will eliminate potential sedimentation problems caused by the incompatibility of the reservoir rock and water from different sources.

2

Proposal for the integrated management of mineral water deposits

Uliasz-Misiak Barbara, Wojna-Dyląg Elżbieta

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2020

|

T. 36, z. 3

97--110

EN

Waters with mineralization above 1000 mg/dm3, classified as mineral waters, are exploited in many regions of Poland. Their resources are usually not renewable and their excessive exploitation can lead to the deterioration of their physical and chemical properties and negatively affect their quantitative status. The stages in the life of a groundwater deposit involve prospecting, exploration, development, and exploitation. Deposit management is the basis for a sustainable and economically successful process of using water resources. The problem of effective management of mineral water deposit management has not been raised so far, which is why the authors decided to address issues that should be taken into account in the above-mentioned process. An integrated approach to the prospecting, exploration, opening, and exploitation of mineral waters combining the knowledge of specialists from various disciplines (hydrogeologists, geologists, drillers and producers) will enable the appropriate management of these resources. The article describes the basic elements of the process, special attention has been paid to the mineral water deposit development plan conditioning the correct and economically justified exploitation of these waters. This plan should take the development strategy and legal and environmental conditions into account. Hydrogeological and mathematical models of mineral water deposits developed as part of the plan provide the basis for determining the extent of the mining area and estimating water resources. The deposit opening, exploitation, and monitoring methods are important elements of the deposit development plan.

PL

Wody mineralne o mineralizacji powyżej 1000 mg/dm3, zaliczone w Polsce do kopalin, są eksploatowane w wielu regionach. Są to wody, których zasoby nie są w większości odnawialne, a zbyt intensywna eksploatacja tych wód może prowadzić do pogorszenia ich właściwości fizyko-chemicznych oraz do zagrożenia ich stanu ilościowego. Życie złoża wód podziemnych rozpoczyna się wraz z pracami poszukiwawczymi, które prowadzą do odkrycia złoża, poprzez prace rozpoznawcze i zagospodarowanie, po jego eksploatację. Zarządzanie złożem jest podstawą zrównoważonego i zakończonego pełnym ekonomicznym sukcesem procesu wykorzystania zasobów wód. Problem odpowiedniego zarządzania zasobami wód mineralnych nie był dotąd poruszany, dlatego autorki podjęły się określenia zagadnień, które powinny być brane pod uwagę w procesie zarządzania złożem wód mineralnych. Zintegrowane podejście do poszukiwania, rozpoznania, udostępnienia i eksploatacji wód mineralnych, łączące wiedzę specjalistów z różnych dyscyplin (hydrogeologów, geologów i eksploatatorów), umożliwi odpowiednie gospodarowanie ich zasobami. W artykule scharakteryzowano podstawowe elementy procesu, szczególną uwagę zwrócono na plan zagospodarowania złoża wód mineralnych warunkujący poprawną i ekonomicznie uzasadnioną eksploatację tych wód. Plan ten powinien uwzględniać strategię zagospodarowania oraz uwarunkowania prawne i środowiskowe. Modele: hydrogeologiczny oraz matematyczny złoża wód mineralnych opracowane w ramach planów stanowią podstawę do wyznaczenia zasięgu obszaru i terenu górniczego oraz oszacowania zasobów wód. Ważnym elementem planu zagospodarowania złoża są także określone w nim sposoby udostępnienia i technologii eksploatacji wód wraz z ich monitoringiem.

3

Social attitudes towards planned lignite mining - the case of south-western Wielkopolska region

Bernaciak Anna, Kisiała Wojciech, Sołtysiak Natalia, Suszyńska Katarzyna

Ekonomia i Środowisko

|

2020

|

nr 4

104--121

EN

Lignite is a raw material considered a strategic fuel in the Polish energy sector. One of the prognostic lignite deposits is located in the south-western Wielkopolska (Krobia, Miejska Górka and Poniec communes). However, the perspective of exploitation causes concern to the local community. In this context, the paper aimed to identify the attitudes towards lignite mining in this area. In the research procedure aimed at statistical verification of factors differentiating these attitudes, a survey was conducted. The results of the study showed that the inhabitants of the analysed communes had indecisive attitudes, yet with a very clear tendency towards negative assessments of the subject issue. Farmers and rural residents were the most sceptical, while entrepreneurs, town dwellers and young people had the most conciliatory attitudes. Moreover, it has been proved that professional status, place of residence (town-village) and age can be considered as factors affecting these attitudes.

XX

Węgiel brunatny jest surowcem, który w polskiej energetyce od lat pełnił rolę strategicznego paliwa. Jedno z prognostycznych złóż węgla brunatnego położone jest w południowo- -zachodniej Wielkopolsce (gminy Krobia, Miejska Górka oraz Poniec). Jednak plany eksploatacji wywołują duże obawy społeczności lokalnej. W tym kontekście celem pracy była diagnoza postaw społeczności lokalnej wobec planów eksploatacji węgla brunatnego na tym terenie. W postępowaniu badawczym zmierzającym do statystycznej weryfikacji czynników różnicujących te postawy, wykorzystano dane zgromadzone w wyniku sondażu diagnostycznego. Wyniki badania wskazują, że mieszkańców badanych gmin cechowały niezdecydowane postawy, jednak z bardzo wyraźnymi tendencjami do negatywnych ocen analizowanego zagadnienia. Najbardziej sceptycznie do planów eksploatacji węgla brunatnego nastawieni byli rolnicy oraz mieszkańcy wsi, a do grup respondentów o postawach najbardziej przychylnych zaliczono przedsiębiorców, mieszkańców miast oraz ludzi młodych. Dowiedziono ponadto, że status zawodowy, miejsce zamieszkania (miasto-wieś) oraz wiek można uznać za czynniki kształtujące postawy społeczności lokalnej wobec planów eksploatacji węgla brunatnego na badanym terenie.

4

Historia i współczesność – kopalnia soli w Berchtesgaden. Komunikat

Probierz K., Jończy I., Gawor Ł.

Wiadomości Górnicze

|

2017

|

R. 68, nr 3

160--164

PL

Alpejskie złoża soli kamiennej należą do formacji solnej rozciągającej się w Niemczech oraz Austrii: od Hall w Tyrolu, przez Berchtesgaden, Bad Reichenhall, Bad Ischl, Altausee, aż po Wiedeń. W artykule przedstawiono zarys budowy geologicznej oraz charakterystykę złoża w Berchtesgaden, zlokalizowanego na terenie Północnych Alp Wapiennych. W rejonie tym, od 1517 roku, nieprzerwanie działa kopalnia, w której sól wydobywa się metodą otworową na zasadzie ługowania złoża. Zwrócono uwagę na rodzaj występującej w Berchtesgaden soli, przedstawiono zarys historii kopalni, jak również sposób eksploatacji złoża.

EN

Alpine rock salt deposits belong to the salt formations stretching from Germany to Austria: from Hall in Tirol, via Berchtesgaden, Bad Reichenhall, Bad Ischl, Altausee as far as close to Vienna. The paper presents an outline of the geological structure and the characteristics of the deposit in Berchtesgaden, located in the Northern Limestone Alps. In this area, since 1517, the mine has been continuously operated, where the salt is being extracted by a bore-hole method using leaching technology. The attention was paid to the type of salt found in Berchtesgaden, an outline of the mine's history was presented, as well as the method of the deposits exploitation.

5

Warunki eksploatacji kruszywa naturalnego na przykładzieKopalni Surowców Mineralnych „Gryżyce” w dolinie Bobru

Kruczek M., Popow A.

Gospodarka Wodna

|

2017

|

Nr 3

72--77

PL

Wydobycie kruszywa w dolinie rzeki można skojarzyć z budową przepływowego zbiornika wodnego, który - ze względu na znaczną głębokość - może zatrzymywać rumowisko wleczone przez wody rzeki podczas wezbrania. Budowa takiego obiektu, ważna dla gospodarki wodnej, może być trudna lub nawet niemożliwa, ze względu na różnego rodzaju ograniczenia prawne. W artykule przedstawiono różne aspekty planistyczne związane z budową zbiornika wodnego „Grajówka", spełniającego te wymagania na przykładzie projektów z lat 1985-2015 i związanych z tym okresem przemian gospodarczych oraz zmianą priorytetów w dziedzinie ochrony środowiska.

EN

Extraction of aggregate in a river valley may be assimilated to a construction of a flow-through water reservoir which - due to its significant depth - may stop the load carried by the river during high water. Construction of such facility, important from the water management's point of view, may be difficult or even impossible due to various legal restrictions. The article presents different planning aspects related to the construction of the "Grajówka” water reservoir fulfilling these requirements, based on the designs dating from the years 1985-2015, illustrating the economic transformation and the change of priorities in the area of environmental protection having occurred in this period.

6

Okradamy samych siebie

Brożyna A.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2015

|

nr 1

46-49

PL

Na temat nielegalnej eksploatacji wydano już setki publikacji, dokumentów oraz raportów. Popełniono niezliczoną ilość wystąpień. Jednak w tej kwestii należy uświadomić sobie, że dopóki nie zmieni się nieudolne prawo oraz typowo polska mentalność, nadal będziemy okradać sami siebie z bogactw naturalnych naszego kraju.

7

Będzie się działo

Zmieniewicz J.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2015

|

nr 3

60-62

PL

Żwirownia „Nowa Biała" jest jednym z czterech funkcjonujących w Polsce południowej zakładów eksploatacji kruszywa naturalnego w rejonie Podhala i Orawy. Region nie korzystał z dużego zapotrzebowania na kruszywa w latach 2000-2012, ponieważ nie realizowano tam większych inwestycji drogowych. Sytuacja ta ma się zmienić, ponieważ ruszają prace związane z budową „Zakopianki". Jak „Nowa Biała" jest przygotowana na to wyzwanie?

8

Dodatkowa profilaktyka tąpaniowa z wykorzystaniem strzelań w warstwach stropowych - doświadczenia KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna"

Anderko A., Laskowski M., Mirek A., Osman R., Wróbel J

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 2

1--9

PL

Przedstawiono przypadki stosowania w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna" strzelań w warstwach stropowych w ramach profilaktyki tąpaniowej w różnych uwarunkowaniach geologiczno-górniczych. Omówiono genezę, przebieg i efektywność odprężenia górotworu strzelaniem długimi otworami w warstwach stropowych na przykładzie pól eksploatacyjnych G-23/1, G-1/7, X/1, G-7/5 i G-11/8. W przypadku pól G-23/1 i G-1/7, z uwagi na rodzaj użytego MW i długość otworów strzałowych rzędu 60 m, konieczne było opracowanie przez służby kopalni wielu szczegółów technicznych dotyczących konstrukcji i sposobu ładowania MW oraz jego zabezpieczenia przed wypadnięciem z otworu.

EN

This paper presents the cases of using blasting in roof layers in the framework of prevention against tremors in different geological and mining conditions, performed in KGHM Polska Miedź S.A. "Rudna" coal mine. It describes the origin, course and efficiency of rock mass decompression thanks to blasting with long blast-holes in roof layers on the example of exploitation fields G-23/1, G-1/7, X/1, G-7/5 and G-11/8. In cases of fields G-23/1 and G-1/7, it was necessary to develop a series of technical details, concerning the structure and manner of loading the blasting material and securing it against falling down the hole, because of the type of the used blasting material and the length of blast-holes amounting to 60m.

9

Zastosowanie metody bilansu masy w eksploatacji połączonych złóż gazu

Blicharski J., Rybicki C.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2014

|

R. 17, Nr 2 (190)

4--8

EN

The method of the mass-balance is one of basic tools of the reservoir engineering permitting the analysis and forecasting of the reservoir work at the relatively little of data from the production process. In case of natural gas reservoir the use of this method moves often to the test of the variability of the rate p/z in the function of the cumulative production of gas Gp. For volumetric reservoir being characterized with the constant pore volume and good petro physical properties of the rock this reltionship has a linear character, a source of energy is expansion of gas. In turn of the nonlinearity of the diagram p/z vs Gp is bounded with the existence of the external source of energy in reservoir. Most often the maintenance of the reservoir pressure follows in consequence of the water supply from behind the contour. This aspect is vexed in the literature with the use of different mathematical models describing the preservation of the water-bearing zone. The nevertheless similar effect can take place in case of the inflow of gas to produced reservoir ( the main reservoir) from other reservoir so called the neighbouring reservoir called in the further part of the article feeding reservoir, being in contact with the main reservoir across the zone with the low permeability. Then such system of reservoirs is called compartmented reservoirs. The paper presents some results of application the mass balance method to the chosen reservoir from the Carpathian zone.

10

Dlaczego należy wdrażać technologie wspomagania wydobycia ropy naftowej

Lubaś J.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2014

|

R. 17, Nr 5 (193)

4--8

PL

W artykule przedstawiono pozytywne przykłady wdrażania w warunkach polskich metod wspomagania wydobycia ropy naftowej, zaznaczając jednak, że niejednokrotnie uzyskane efekty mogłyby być korzystniejsze. Następujący w trakcie eksploatacji złoża spadek średniego poziomu ciśnienia złożowego wymaga bowiem możliwie szybkiego jego zahamowania, co ma znaczący wpływ na możliwą do uzyskania wartość stopnia sczerpania zasobów geologicznych. Przedstawiono działania Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego podczas prac nowelizacji prawa geologicznego i górniczego w zakresie stymulacji właściwego gospodarowania zasobami odkrytych złóż. Zaproponowano w nich, aby w możliwie szybki sposób wprowadzić nowe zapisy w prawie geologicznym i górniczym wymagające od przyszłych operatorów uwzględniania, w przedkładanych do zatwierdzenia Projektach Zagospodarowania Złóż, planu wdrażania metod wspomagających popartego odpowiednimi studiami i symulacjami złożowymi. Działania te będą miały pozytywne znaczenie dla interesów gospodarczych kraju.

EN

The article presents positive examples of the implementation enhanced oil recovery methods in Polish conditions, indicating however, that in some cases obtained results might be even better. Decrease in reservoir pressure, to occur during exploitation of the reservoir requires rapid suppression, which has a significant impact on the potential value of recovery of geological resources. Oil and Gas Institute action was describe during amendment geological and mining law. It would be of great importance to the national economy to quickly introduce appropriate legal regulations in the geological and mining law, which would oblige the future operators to present reservoir development plans including the proposal of EOR methods.

11

Eksploatacja na dziko

Kowalska A., Sobczyk W.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2014

|

nr 3

92-95

PL

Coraz więcej legalnie działających przedsiębiorców stara się, aby eksploatacja na ich żwirowniach w jak najmniejszym stopniu wpływała na środowisko, lub wręcz – poprzez działania rekultywacyjne – wnosiła nową jakość na zdegradowanych obszarach. Jednak należy podkreślić, że co roku na ogromną skalę wydobywa się piaski i żwiry w sposób nielegalny, co przynosi negatywne skutki społeczne, środowiskowe oraz gospodarcze.

12

Nielegalna eksploatacja kopalin w roku 2012

Maj J.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2013

|

nr 3

22-27

PL

Jak wskazywał raport opracowany w 2008 r. przez Wyższy Urząd Górniczy, około 45% pozyskania kopaliny w latach 2002-2007 odbywało się w sposób niekoncesjonowany. Mając na względzie alarmujące dane o tym zjawisku w roku 2012, brak jest podstaw do przyjęcia, że wskaźnik ten uległ wyraźnej poprawie. Liberalizacja przepisów ustawy PGG, jak się wydaje, nie przyniosła tu oczekiwanych rezultatów. Artykuł omawia dwa przypadki nielegalnego pozyskania kopaliny: działalność prowadzoną z rażącym naruszeniem warunków koncesji oraz eksploatację bez wymaganej koncesji, opisuje problemy wynikające z postępowań administracyjnych.

13

Problem waloryzacji złóż kopalin skalnych z punktu widzenia ograniczeń środowiskowych dla ich eksploatacji

Pietrzyk-Sokulska E.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2011

|

R. 52, nr 1-2

13-18

PL

W artykule zaproponowano kryteria, pozwalające wskazać skalą ograniczeń potencjalnej eksploatacji złóż kopalin, ze względu na ochronę, środowiska. Opracowania kryteriów podjęto się w związku z realizacją dużego projektu pt. „Strategie i scenariusze technologiczne zagospodarowania złóż surowców skalnych" i jednego z zadań nt. „ Ochrony złóż surowców skalnych - krvteria, racjonalne ich zagospodarowanie, zasady i możliwości realizacji". Podstawą proponowanej klasyfikacji są kryteria pn~''ťe (główne) uwzględniające przede wszystkim rangę obszarów prawnie chronionych, które wskazują skalę ograniczeń. Jch uzupełnieniem są kryteria nawiązujące do ochrony gleb ze względu na ich rolniczą przydatność, zbiorników wód podziemnych najwyższej (ONO) oraz wysokiej ochrony (OWO). Jako kryteria pomocnicze przyjęto także lokalizację złóż w stosunku do kiytenów głównych oraz wielkość udokumentowanych zasobów i czas trwania eksploatacji. Kryteria te są ważne ze względu na wstępną ocenę skali presji potencjalnej eksploatacji analizowanych złóż kopalin. Starano się, aby proponowane kryteria, pozwalające na waloryzację złóż kopalin z uwzględnieniem ograniczeń środowiskowych były proste i w miarę jednoznaczne. Tylko takie mogą być narzędziem pomocniczym wykorzystywanym przez określone jednostki odpowiedzialne przy podejmowaniu decyzji koncesyjnych. Uwzględnienie proponowanych kryteriów może stanowić wskazówkę dla potencjalnych gestorów złóż o skali trudności przy podjęciu ich eksploatacji.

EN

In the article author proposed criteria which enable the indication of the scale ofrestrictions on mineral resources potential excavation m view of environmental protection. These criteria were developed as part of big project "Strategies and technological scenarios for management of rock resources deposits " and as one of the tasks on the subject "Protection of rock resources deposits - criteria, their rational management, rules and possibilities of realization ". The basis of the proposed classification a* legal criteria (main), including primarily the importance of the legally protected areas, which indicate the scope of restrictions These are supplemented by criteria referring to the soil protection based on its agricultural utility and to the underground water reservoirs of the highest (ONO) and high protection level (OWO). Auxiliary criteria i.e. localization of deposits in relation to the main criteria, the size of documented resources and duration of the excavation were also adopted. These criteria are important for the initial evaluation of the scope ofpressure from the potential excavation of the analyzed mineral deposits. Attempts were made so that the proposed criteria, which enable the valorization of mineral deposits including the environmental restrictions, would be as plain and unambiguous as possible. Only such can act as auxiliary instruments, used by specific organs responsible for concessive decision making. Taking the proposed criteria into consideration may be a guideline for potential investors about the range of difficulties connected with deposit excavation.

14

Ekosystemy zwałowisk i wyrobisk po eksploatacji złóż kruszywa naturalnego, torfu i kredy jeziornej oraz ich znaczenie dla rekultywacji

Jurys L.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2011

|

R. 52, nr 1-2

84-89

PL

Od wielu lat górnictwo odkrywkowe ma opinią dziedziny szkodzącej przyrodzie w sposób skrajny. Na szczęście opinię tę poprawia sama przyroda ożywiona, która wyrobisk nie omija, tworząc w wielu z nich wartościowe ekosystemy. Zjawisko to opisano na przykładzie terenów poeksploatacyjnych złóż kruszywa naturalnego, kredyjeziornej i torfu. Na terenach tych ekosystemy powstają zawsze, często już na początku eksploatacji, a ich rozwój jest funkcją cech miejsca i czasu. Miejscami powstają obszary o wyjątkowych walorach estetycznych i edukacyjnych. Ich istnienie (realne i potencjalne) winno być brane pod uwagą w planowaniu i wykonaniu prac rekultywacyjnych. W wielu przypadkach warto rozważyć możliwość zrezygnowania z aktywnej rekultywacji, a nawet objęcia zrenaturyzowanych wyrobisk ochroną. Powstanie wartościowych ekosystemów, wraz z innymi walorami wyrobisk, takimi jak urozmaicenie krajobrazu, możliwość poznania budowy geologicznej (geostanowiska, pomniki przyrody nieożywionej) mogą podnieść atrakcyjność turystyczną i ickreacyjną terenów. Wiedzę tę należy uwzględniać podczas podejmowania administracyjnych decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych pla nowanej eksploatacji kopalin, w tym w ramach procedury oceny oddziaływania na środowisko.

EN

For many years, open cast mining has maintained an extremely bad reputation. It is widely believed that this domain harms the nature significantly. Fortunately, the nature itself proves the above judgment to be untrue. In many cases, it develops valuable ecosystems in the post-mining excavations. An example of this phenomenon are the post-mining excavation sites of aggregate deposits, peat and lake-born chalk. In those areas, the ecosystems arise rapidly, from the early beginning of the exploitation Their development can be described as a function of site characteristics and time. Locally, unique zones emerge, which are appreciated for their educational and aesthetic considerations. Their existence (real and potential), should be taken into account while planning the reclamation and during the fieldwork. In many cases cancellation of active reclamation, or even extra site protection, should be considered. Origin of valuable ecosystems, together with other post-mining advantages, such as landst a/k diversification, direct geological structure recognition (geo-sites, natural monuments) can boost the tourist attractiveness of the region. This knowledge should be considered while making an official decision on environmental conditioning of the scheduled mineral exploitation including environmental impact assessment procedure.

15

Znaczenie uwarunkowań środowiskowych dla możliwości eksploatacji złoża na przykładzie jednego ze złóż węgla brunatnego

Naworyta W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2009

|

R. 50, nr 2-3

65-69

PL

Przedstawiono analizę uwarunkowań zewnętrznych dla podjęcia eksploatacji węgla brunatnego na przykładzie złoża Głowaczów i jego złóż satelickich. Główny nacisk został położony na uwarunkowania wynikające z potrzeby ochrony środowiska naturalnego. Przeanalizowano także problemy związane z zagospodarowaniem powierzchni terenu złoża oraz lokalne uwarunkowania społeczno-ekonomiczne dla projektowanej eksploatacji. Analiza uwarunkowań zagospodarowania górniczego złoża poprzedzona została przedstawieniem szerszego kontekstu dla prowadzenia eksploatacji węgla brunatnego w Polsce. Zasygnalizowano potrzebę ochrony zasobów złóż kopalin, przedstawiono kontekst energetyczny oraz technologiczny eksploatacji węgla brunatnego. Powodem podjęcia tematu jest wzrost znaczenia problematyki ochrony środowiska w dziedzinie zagospodarowania złóż kopalin, co znalazło swój wyraz w programie ochrony obszarów Natura 20(H) oraz w nowej ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

EN

Analysis of external conditions affecting possibility of lignite extraction was exemplified using the Głowaczów deposit and some neighboring deposits. Particular emphasis was put on the need of environment protection. Analyzed were also issues related to management of the surface and local socio-economic conditions. Prior to the analysis a broader description of conditions of extraction industry was presented. The need for deposit protection was emphasized and the energetic and technological aspects of lignite extraction were described. The reason of the study was increasing importance of environmental problems in the management of the deposits as expressed in the Natura 2000 program as well as in new law on information on environment and its protection, participation of society in the environment protection and on environmental impacts assessment.

16

Prawne procedury postępowania dla uzyskania koncesji na odkrywkową eksploatację złóż

Uberman R., Ostręga A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2009

|

R. 50, nr 2-3

58-64

PL

W artykule przedstawione zostały procedury prawne zmierzające do uzyskania koncesji na odkrywkową eksploatację złóż kopalin. Przedstawiono aspekty warunkujące uzyskanie koncesji na eksploatacją złóż, z których najistotniejszymi są posiadanie informacji geologicznej i ujęcie inwestycji górniczej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Biorąc pod uwagę te uwarunkowania oraz rodzaj eksploatowanej kopaliny (fakt czyjej eksploatacja jest czy nie jest celem publicznym) w artykule przedstawiono trzy scenariusze postępowania.

EN

Legal procedures concerning obtaining the licence for extraction of mineral deposits using open cast method were presented in this article. The conditions of licence obtaining, of which the most important are being in possession of geological information and establishing mining investment in the local land use plan were described. Taking those conditions into account as well as kind of mineral (extraction of some minerals is public aim investment) three scenarios of legal action were presented in the article.

17

Podstawy racjonalnej gospodarki małymi złożami kruszywa naturalnego

Jurys L.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2009

|

R. 50, nr 2-3

70-73

PL

Kopalnie wydobywające kopalinę w ilości do 20 tys. m ³ stanowią blisko połowę zakładów górniczych co sprawia, że racjonalna gospodarka małymi złożami jest w polskim górnictwie sprawą ważną. Kształtowanie warunków racjonalnej gospodarki małymi złożami zaczyna się już na etapie prac poszukiwawczych i trwa miejscami, aż do likwidacji zakładu górniczego włącznie. Ze względu na uproszczone procedury uzyskiwania koncesji na wydobycie nie ma etapu prac poświęconych projektowaniu zagospodarowania złoża i szczegółowemu planowaniu eksploatacji. Koncepcja zagospodarowania złoża musi jednak powstać, a jej zapis znaleźć się w koncesji. Praktyka wykazuje, że właściwym z punktu widzenia racjonalnej gospodarki złożem, czasem planowania jego zagospodarowania jest już poszukiwanie i rozpoznawanie złoża. Wymaga to od geologa posiadania wiedzy z zakresu górnictwa, ale przede wszystkim znajomości prawa geologicznego i górniczego, a w tym różnych jego interpretacji i różnego stosowania, zmiennych w czasie i w zależności od regionu. W sposób zasadniczy na racjonalną gospodarkę małymi złożami wpływa wyznaczenie granic złoża i obszaru górniczego ograniczające do minimum konieczność tworzenia w złożu filarów ochronnych i innych podobnych zabezpieczeń oraz odpowiednie do praktyki stosowania prawa przez organa administracji geologicznej i nadzoru górniczego. Zasadnicze zastrzeżenia budzi stosowana przez niektóre organy nadzoru górniczego i administracji geologicznej wybiórcza zasada nienaruszalności pionowych granic złoża narysowanych w dokumentacji geologicznej. Z tej właśnie zasady wynika konieczność pozostawiania kopaliny w końcowych skarpach wyrobiska i powstania strat pozaeksploatacyjnych pogarszających znacznie stopień wykorzystania małych złóż. Z przedstawionego w artykule obrazu gospodarki małymi złożami kruszywa naturalnego wynika, że poprawa racjonalności ich zagospodarowania zależy głównie od interpretacji i stosowania prawa przez organy administracji geologicznej i nadzoru górniczego oraz od ich uwzględniana podczas dokumentowania złoża.

EN

Mines extracting mineral in quantities up to 20 thousand cubic meters constitute nearly half of the mining works, which is the reason why the reasonable small - scale deposits management plays an important role in polish mining industry. Shaping the conditions of rational small - scale deposits management starts already at a stage of exploratory works and may last until the mining works are closed down. Because of the simplified procedures of acquiring the license for mineral output. there is nothing like specific stage dedicated to designing the deposit area usage and detailed planning of the exploitation. However, the concept of mineral deposit management has to be created and must be recorded in a license. As the practice shows, the right time - considering rational deposits management -for planning the deposit area usage is already the time of exploratory and reconnaissance works. It makes it necessary for the geologist to have knowledge in a field of mining industry, especially geological and mining law. including wide range of interpretation and differences in application depending on time and region. Rational management of small - scale deposits is strongly influenced by demarcating deposit boundaries and mining area, which restricts the need of constructing protection pillars and other similar safeguards to a minimum. Small - scale deposits rational management is also impacted by practice - adequate law application by mining authority and geological supervision. Some significant reservations are caused by selective principle of invidability of vertical deposit limits drawn up in geological documentation applied by of mining authorities and geological supervision. It results with a necessity of leaving the mineral in a final excavation slopes, which is the reason for losses making the exploitation level of small -scale deposits much lower. The picture of small - scale natural aggregate deposits management presented in the article follows the suggestion, that improvement of management rationality depends mainly on geological administration organs law interpretation and application, and considering these regulations while documenting the deposit.

18

Zastosowanie metody bilansu masowego w eksploatacji złóż gazu ziemnego w warunkach dynamicznych

Rybicki C., Blicharski J.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2008

|

T. 25, z. 2

615-623

PL

W wielu przypadkach eksploatacji złóż gazu ziemnego a także podziemnych magazynów gazu istnieją techniczne przeszkody zamykania odwiertów na czas pozwalający w sposób miarodajny na pomiar ciśnień statycznych zarówno na głowicy jak i na dnie odwiertu (średnie ciśnienie złożowe). Dlatego ważnym zagadnieniem w inżynierii złożowej jest określenie tych ciśnień, potrzebnych dla weryfikacji zasobów gazu, z wartości ciśnień dynamicznych. Prezentowany referat przedstawia właśnie metodykę wyznaczania ciśnień średnich w złożu na podstawie mierzonych ciśnień dynamicznych w odwiercie. Metodyka ta oparta jest na wykorzystaniu rozwiązania granicznego dopływu gazu do odwiertu w stanie semiustalonym. Na podstawie pomiaru ciśnień dynamicznych w odwiertach eksploatacyjnych wyznaczono wartości ciśnień średnich w złożu a następnie metodą "p/z" dokonano oceny warunków energetycznych analizowanego złoża gazu ziemnego oraz wyznaczono zasoby początkowe gazu w strefach oddziaływania odwiertów. Uzyskane wyniki zweryfikowano wykonując alternatywne obliczenia bilansowe w oparciu o pomiary ciśnień dennych w warunkach statycznych. Z porównania wynika pełna przydatność metodyki.

EN

In many cases of the reservoirs or underground gas storages production exist technical hindrances of closing of wells in time to permit the authoritative measurement of static pressures both at head and bottom of wells. A because important problem in reservoir engineering is the qualification of these pressures, necessary for the verification of resources of gas, from the values of dynamic pressures. Presented paper introduces just the method of marking of average pressures in the reservoir on the ground measured dynamic pressures in the well. This method is based on using of the terminal solution of gas inflow to the well in semi steady state. On the base of the dynamic pressures measurement in production wells one marked values of average pressures in the reservoir and then with the method "p/z" one executed estimations of energy conditions of analyzed reservoir of the gas and one marked initial resources of gas in zones of influencing of well. Obtained results were verified executing alternative balance calculations basing on measurement of bottom pressures in static conditions. From comparing results the full usefulness of the method.

19

Metodyka dopuszczania do eksploatacji z uwagi na ochronę powierzchni

Popiołek E.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 6

387-394

PL

Prowadzenie eksploatacji górniczej złóż surowców mineralnych wywołuje zazwyczaj skutki niekorzystne dla powierzchni terenu, a w szczególności dla jej zabudowy i zagospodarowania. Wymaga to podjęcia przez przedsiębiorcę górniczego wielu działań mających na celu ograniczenie tych wpływów przez wybór odpowiedniego sposobu wybierania złoża, względnie odpowiedniego przystosowania zabudowy i zagospodarowania w takim zakresie, aby działalność górnicza nie stanowiła zagrożenia bezpieczeństwa powszechnego i była zaakceptowana przez użytkowników terenu. W artykule zaprezentowano zakres, metodykę i wymagany przebieg działań w celu uzyskania dopuszczenia przez Okręgowy Urząd Górniczy do realizacji eksploatacji złoża, co następuje zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym, przez uwzględnienie i zatwierdzenie Planu Ruchu Zakładu Górniczego, będącego podstawą formalną i merytoryczną działalności kopalni. Podstawowe wymogi dopuszczenia każdej eksploatacji, z uwagi na ochronę powierzchni wynikają z Prawa geologiczno i górniczego i są uściślone w Rozporządzeniu Prezesa WUG-u dotyczącego sporządzania Planów Ruchu Zakładu Górniczego.

EN

Conducting of mining exploitation of seams of mineral materials causes usually adverse effects for surface of terrain, and in particular for its buildings and land development. This demands from mining businessman to undertake series of activities targeted on limitation of these effects by a choice of suitable way of mining of deposit. Or by suitable adaptation of buildings and land development in such a range, which ensures that mining activity do not create general safety risk and is accepted by users of the terrain. In the paper, a range, methodology and required course of activities was presented, in aim of obtaining admittance from Regional Mining Inspection for realization of deposit exploitation. It follows in accordance with Geological and Mining Act, by regarding and acceptance of Plan of Mine Activities, being formal and essential basis of activity of mine. Basic requirements of admittance of every exploitation, with respect to surface protection results from Geological-Mining Act and are specified in Decree of President of WUG concerning preparing of Plans of Mine Activities.

20

Racjonalna gospodarka złożami kopalin pospolitych w aspekcie doświadczeń w sprawowaniu nadzoru górniczego nad procesem eksploatacji

Kulczycki Z., Bednarczyk S., Sowa A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2005

|

Vol. 47, nr 2

7-10

PL

W artykule opisano aktualny stan górnictwa kopalin pospolitych oraz dokonano analizy i podsumowania problemów związanych z nadzorem górniczym nad odkrywkowymi zakładami górniczymi wydobywającymi kopaliny pospolite na terenie całego kraju. Poruszono tutaj również zagadnienie bezprawnego wydobywania kopalin (tzw. nielegalna eksploatacja) oraz współpracy organów nadzoru górniczego i organów koncesyjnych w aspekcie zwalczania tego zjawiska.

EN

Paper describes the current state of mining common minerals and presents analysis and summary of problems related with mining supervision on the open cast mines excavating useful minerals in the entire country area. It raises the problem of illegal excavation works (so called "illegal exploitation") as well as the cooperation of mining control bodies and concession bodies in the aspect of fighting with this phenomenon.