Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza dokładności szacowania zasobów i średnich parametrów złóż kruszywa na dnie Bałtyku na podstawie danych z dokumentacji „Ławica Słupska”, „Południowa Ławica Środkowa”, „Zatoka Koszalińska” oraz „Zatoka Gdańska i” i „Zatoka Gdańska II”

Jurys Leszek, Maszloch Elżbieta, Uścinowicz Grzegorz, Wirkus Kamila

Górnictwo Odkrywkowe

|

2022

|

R. 63, nr 1

33--38

PL

Projektując roboty i badania geologiczne złoża kopaliny zakłada się uzyskanie pożądanej dokładności (kategorii) rozpoznania budowy geologicznej, warunków hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich i innych, określanych hasłowo warunkami geologiczno-górniczymi. Chociaż dokładność rozpoznania złoża w takim zakresie da się przedstawić głównie w formie opisowej i graficznej, prowadzi to jednak do odpowiednio dokładnego obliczenia zasobów kopaliny i średnich parametrów złoża, a niekiedy także liczbowo przedstawianej charakterystyki zmienności parametrów złoża i cech kopaliny. Obliczając zasoby i średnie parametry złoża podczas sporządzania dokumentacji geologicznej złoża kopaliny na lądzie opieramy się na populacji danych uzyskanych bezpośrednio z profili geologicznych otworów i odsłonięć oraz z badań próbek pobranych z tych profili. Dane te pozwalają w prosty sposób na obliczenie błędów oszacowania średnich parametrów złoża i zasobów, co jest wymagane przez stosowne przepisy. Obliczone wielkości błędów wskazują na rozpoznanie złoża w określonej kategorii. Jest to szczególnie ważne w kategorii rozpoznania C1, która pozwala na opracowanie projektu zagospodarowania złoża, niezbędnego dla ubiegania się o koncesję na wydobycie kopaliny. Metodyka badań złóż kruszywa naturalnego położonych na dnie Morza Bałtyckiego jest nieco inna. Podstawowymi są badania geofizyczne, sejsmoakustyczne oraz sonarowe. Wiercenia wykonuje się w mniejszej liczbie, niż na lądzie i do maksymalnych głębokości wynikających z możliwości technicznych oraz ograniczeń środowiskowych. Położenie naturalnego spągu złoża nie ma praktycznie wpływu na głębokość wierceń. Strop złoża stanowi zawsze powierzchnia dna morskiego dająca się odwzorować na mapie z dokładnością niemal rzeczywistą. Powierzchnię naturalnego spągu serii złożowej obrazują głównie dane z gęstej siatki profili sejsmoakustycznych. Rdzenie profili wykonanych wierceń służą przede wszystkim do opisu litologii kopaliny oraz do poboru próbek do badań laboratoryjnych. Większość złóż kruszywa udokumentowanych na dnie Bałtyku, w jego części będącej we władaniu Rzeczpospolitej Polskiej, jest rozpoznana w kategorii C2, mniej dokładnej, niż kategoria C1. Analizy dokładności oszacowania średnich parametrów złoża i zasobów nie były wykonane, ponieważ nie było to formalnie wymagane. Niniejszy artykuł jest próbą znalezienia sposobu dokonania takiej analizy metodami matematycznymi, uwzględniającymi specyfikę metodyki badań morskich.

EN

When planning geological research and exploration of a mineral deposit, it is assumed to obtain the desired accuracy (category) of recognition of the geological structure, hydrogeological, geological-engineering and other conditions, which are referred to as ‘geological-mining conditions’. Although the accuracy of deposit recognition in such range can be presented mainly in descriptive and graphical form, it leads to appropriately precise calculation of mineral resources and average parameters of the deposit, sometimes also numerically presented characteristics of variability of deposit parameters and mineral characteristics. When calculating resources and average parameters of a deposit during preparation of geological documentation for terrestrial deposits, we rely on the population of data obtained directly from geological profiles, exposures and analyses of samples taken from these profiles. These data allow for simple calculation of uncertainty estimation of deposit average parameters and resources, which is required by relevant legislation. The calculated error indicates recognition of a deposit in a given category. This is especially important in the case of the C 1 recognition category, which allows for drawing up a ‘deposit development plan’, a document required when applying for a exploitation license. Methodology of investigating natural aggregate deposits located offshore, at the seabed (including Baltic Sea) is slightly different. Geophysical, seismic-acoustic and sonar surveys are basic. Drilling is carried out in lesser amounts than on land and to maximum depths resulting from technical possibilities and environmental constraints. The location of the deposit natural base has practically no influence on the drilling depth. The seabed is always the top surface of the deposit, which can be mapped with almost real accuracy. The surface of the deposit natural base is represented mainly by data derived from a dense net of seismic-acoustic profiles. The sediment cores are used mainly for lithology description of the mineral and for laboratory tests. Most of the mineral deposits documented on the seabed of the Polish part of the Baltic Sea are classified as C 2, less precise than C1 category. Accuracy analyses of deposit average parameters and resources estimation, were not carried out because it was not formally required. This article is an attempt to find a way of making such analysis using mathematical methods, taking into account specificity of offshore exploration methodology.

2

Wykształcenie złoża rud miedzi w strefach występowania facji Rote Fäule w zachodniej części złoża Sieroszowice (KGHM Polska Miedź S.A.)

Wojciuszkiewicz Ariel, Kaczmarek Wojciech

Górnictwo Odkrywkowe

|

2019

|

R. 60, nr 2

49--55

PL

Złoże rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej tworzą skały osadowe zdeponowane na przełomie czerwonego spągowca i cechsztynu (perm). Powstanie mineralizacji miedziowo-srebrowej jest związane z długotrwałymi i kilkuetapowymi procesami geologicznymi. Zagadnienie genezy złoża jest szeroko opisywane w literaturze jako zbiór następujących po sobie procesów sedymentacyjnych, diagenetycznych i tektonicznych. Parametry geologiczne złoża charakteryzują się znaczną zmiennością pionową i poziomą wynikającą ze zróżnicowania wykształcenia litologicznego skał złożowych oraz intensywności okruszcowania. Jednym z głównych czynników, które zdecydowały o poziomym rozprzestrzenienie siarczków miedzi w piaskowcach, łupkach i dolomitach miedzionośnych były warunki geochemiczne w jakich następowały kolejne fazy diagenezy skał osadowych.. Obserwowane obecnie granice facji utlenionej i redukcyjnej (niekiedy wyróżniana jest też facja przejściowa) są nieregularne i nieostre. Prowadzenie racjonalnej gospodarki zasobami złoża w strefach kontaktu facji geochemicznych wymaga stałego dozoru geologicznego oraz bardzo szczegółowego opróbowywania i kartowania przodków i ociosów wyrobisk. Autorzy podjęli próbę scharakteryzowania fragmentu obszaru złoża bilansowego oraz sąsiadującej z nim strefy bezzłożowej, związanej z obecnością czerwonych plam (rote Fäule) w południowej części złoża Sieroszowice.

EN

The copper ore deposit of Foresudetic Monocline comprise the sedimentary rocks formed in the turn of Rotliegend and Zechstain (Permian). The origin of copper-silver mineralisation is involved with long and multistage geological processes. The issue of origin is widely described in literature as the series of sequential sedimentary, diagenetic and tectonic processes. The ore body is variable in horizontal and vertical direction which caused by different lithology of hosting rocks and mineralisation intensity. One of the main factors which determine the horizontal spread of mineralisation in sandstones, shales and dolomites is geochemical variability. The boundaries of oxidized and reduced facies are irregular and indistinctive. The mining extraction of the deposit in areas of the contact of oxidized and reduced facies requires the permanent geological supervision and detailed sampling and surveying. The authors make the attempt to document the deposit boundaries in area of red staining (Rote Fäule) in the southern part of Sieroszowice deposit.

3

Metodyka rozpoznawania i dokumentowania złóż kopalin oraz geologicznej obsługi kopalń – XVI Seminarium w ramach III Polskiego Kongresu Górniczego

Nieć M., Górecki J., Sermet E., Szczepiński J., Ślusarczyk G., Borowicz A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2015

|

R. 56, nr 5

21--25

PL

Pod koniec lat 80. XX wieku podjęto organizację seminariów pod hasłem „Metodyka rozpoznawania i dokumentowania złóż kopalin stałych”. Tematyką seminariów są zagadnienia dotyczące dokumentowania, opróbowania i oceny jakości kopaliny, elementów prawa geologicznego i górniczego, popularyzacja doświadczeń i osiągnięć w komputeryzacji prac dokumentacyjnych, stosowania metod geofizycznych, ochrony środowiska i planowania zagospodarowania przestrzennego oraz gospodarki złożem.

EN

The need of improvement of exploration methods had motivated organization of special seminars on exploration methodology and its results reporting. The main topics of investigation and exchange of experience are: documentation, sampling and mineral quality evaluation, elements of geological and mining low, computerization of the mode of presentation geological data, utilization o0f geophysical methods, environment protection and land use problems related to exploration and mineral economy.

4

Etapy rozpoznawania i dokumentowania złóż gazu ziemnego na przykładzie złoża Morawsko

Liszka B.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2009

|

R. 50, nr 2-3

118-128

PL

Skomplikowane warunki sedymentacji utworów autochtonicznych miocenu w rowie przedgórskim sprawiły ich duże zróżnicowanie zarówno pod względem facji, jak ich architektury. Poszukiwanie, rozpoznawanie i dokumentowanie złóż w takich warunkach jest bardzo trudne i wymaga złożonych działań. Wielohoryzontowe akumulacje gazu ziemnego są charakterystyczne dla molasowych zbiorników przedgórskich. Rozpoznanie wszystkich cech horyzontów gazonośnych, a następnie ich dokumentowanie jest dużym wyzwaniem dla geologów pracujących w tego typu basenach naftowych. Prawidłowe określenie parametrów zbiornikowych, warunków strukturalnych oraz zasięgu przestrzennego poszczególnych horyzontów gazonośnych zawsze wymaga wykonywania prac geologiczno-wiertniczych w wielu etapach. Przedstawiony artykuł traktuje o historii, sposobach i pracach geofizycznych, geologicznych i wiertniczych wykonanych w celu odkrycia, rozpoznania i udokumentowania złoża gazu ziemnego Morawsko.

EN

Complicated sedimentary conditions of autochthonous Miocene in the foreland graben gave differences between their fades and architecture. Exploration, recognition and documentation of hydrocarbon fields, in these conditions is very hard and need complex operations. Natural gas accumulations in many horizons are typical of molasses foreland reservoirs. Recognition of all features of gas-bearing horizons, next their documentation, is a huge challenge for petroleum geologists work in this type of petroleum basins. The correct determination of reservoir parameters, structural conditions and three-dimensional range of individual gas-bearing horizons require execution of geological and drilling operations on many stages. Presented article describes history; geophysical, geological and drilling methods and operations done in order to discover, recognition and documentation of Morawsko gas field

5

Siedem grzechów głównych (?) dokumentowania jakości i zasobów złóż

Mucha J., Wasilewska M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2006

|

R. 48, nr 1-2

35-42

PL

Przedstawiono typowe mankamenty i niedostatki oraz błędy merytoryczne geologicznego dokumentowania zasobów i jakości złóż. Zwrócono uwagę na zbyt powściągliwy i niewystarczający opis procesu opróbowania i analizy chemicznej w dokumentacjach geologicznych, skutki uwzględniania struktury zmienności parametrów przy szacowaniu zasobów i bezsens takiego szacowania w zbyt małych fragmentach złoża. Zaproponowano zmianę sposobu opróbowania rdzeni wiertniczych, modyfikację metody wieloboków Bołdyriewa, zastąpienie szacowania zasobów metodą średniej arytmetycznej przez metodę średniej zasobności, sporządzanie map izoliniowych parametrów na bazie interpolacji blokowej w miejsce interpolacji punktowej.

EN

The main shortages and errors of deposit resource assessment presented in geological reports were emphasized: insufficient description of sampling and analytical process, lack of the information about structure of variability of deposit parameters, low accuracy of resource estimation in small block and low reliability of contour maps. It was proposed: the modification of resources estimation by the Boldyriev polygonal method, the replacement the method of arithmetic mean by the method of the mean accumulation and the construction of contour maps on the basis of block interpolation.

6

Prawo geologiczne i górnicze a geologiczna obsługa kopalń

Kulczycki Z., Sowa A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2006

|

R. 48, nr 1-2

12-16

PL

Dokumentowanie i prowadzenie rozpoznania złoża w ruchu odkrywkowego zakładu górniczego jest ściśle związane z warunkami geologiczno górniczymi przedstawionymi w dokumentacji geologicznej. W zależności od kategorii rozpoznania średni błąd oszacowania średnich wartości parametrów złoża i zasobów może wynosić od 30% do 40%. Zdecydowana większość dokumentacji geologicznych złóż kopalin pospolitych sporządzana jest w kategorii C1 i C2. Podstawowym celem dokumentacji geologicznej określania wielkości zasobów jest dostarczenie niezbędnych danych ilościowych i jakościowych pozwalających na podjęcie decyzji o ubieganie się o koncesję na eksploatację złoża i podjęcie późniejszej decyzji związanej z budową zakładu górniczego. Kierując się wskazówkami zawartymi w dokumentacji geologicznej, przedsiębiorca ma możliwość prowadzenia dodatkowych badań podczas prowadzenia zakładu górniczego. Badania takie, prowadzone w sposób systematyczny przez służbę mierniczą i geologiczną zakładu górniczego pozwalają na optymalne wykorzystanie złoża poprzez odpowiednie dostosowanie eksploatacji do warunków geologiczno-górniczych. Prace geologiczne wykonywane na potrzeby zakładu górniczego polegają głównie na rozpoznaniu warunków geologicznych dla potrzeb bezpiecznego wydobywania kopalin. Rozpoznanie takie obejmuje prace związane z określeniem warunków geologicznych, hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich występowania złóż. Celem prowadzonego dokładniejszego rozpoznania złoża jest określenie ich wpływu na naturalne, techniczne i organizacyjne warunki wydobywania kopalin. Z punktu widzenia przyszłego zagospodarowania złoża niezbędne jest, już na etapie dokumentacji geologicznej złoża, wykazanie (udokumentowanie) tych warunków geologicznych które w sposób bezpośredni lub też pośredni wpływać będą w przyszłości na bezpieczeństwo prowadzenia ruchu zakładu górniczego. Realizując obowiązek analizowania i prognozowania zagrożeń naturalnych przez służbę geologiczną odkrywkowego zakładu górniczego niezbędne zatem staje się dokumentowanie tych zjawisk w dokumentacji mierniczo-geologicznej zakładu górniczego. Efektem końcowym prowadzenia rozpoznania geologicznego,, dokumentowania parametrów złoża, rejestracji elementów i zjawisk geologicznych w złożu i górotworze jest przedstawienie ich wyników na mapach wyrobisk górniczych.

EN

The documenting and exploration of the deposit during mining operations of open pit-mine is closely connected to geological and mining conditions described by geological documentation. Depending on the category of geological reliability the meand error of estimation of resources or average values of deposit parameters can reach 30 to 40 per cent. The most the geological documentations prepared for common minerals have C1 or C2 category of geological reliability. The main goal of geological documentation, besides resources assessment, is to supply necessary quantitative and qualitative data enabling to decide about contesting for exploitation concession and next to decide about mine construction. Taking into account advises geological documentation contained entrepreneur has a possibility for further exploration of deposit, during mining operations. Such exploration, if systematically leading by geological and surveying survey of the mine, enables optimal utilization of deposit through suitable adaptation of mining operations to geological conditions. Geological works doing for the mine needs generally consist in geological conditions exploring for necessities of safe mineral extraction. Geological works doing for the mine needs generally consist in geological conditions exploring for necessities of safe mineral extraction. Such exploration comprises works connected to statement of geological, hydrogeological and geotechnical conditions within the deposit. The main goal of deposits detailed exploration is to state the conditions influence on natural, technical and organizational conditions of mineral extractions. From the point of view of the future development of deposit, there is a necessity at geological stage to show those of geological conditions, which will influence the safety of mining operations in the future. The realise the duty of analyzing and prognosing natural hazard by geological survey of open-pit mine there is a necessity to document the mentioned phenomena in surveying - geological documentation of the mine. The final effect of geological exploration, documentation of deposit parameters as well as registering of geological elements and phenomena of the deposit and rock-mass is the presentation of them in the form of maps of mining workings.

7

O dokumentowaniu złóż kruszywa naturalnego pól sandrowych Polski północnej

Górecki J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2006

|

R. 48, nr 1-2

92-95

PL

Kruszywa naturalne w Polsce północnej, m.in. ze złóż na polach sandrowych Pomorza, stanowią cenną bazę zasobową kruszyw dla drogownictwa i budownictwa. Ich eksploatacja jest możliwa na ogół bez szczególnych uwarunkowań środowiskowych w porównaniu z innymi regionami kraju. W trosce o prowadzenie racjonalnej gospodarki złożem konieczna jest reinterpretacja dawnych opracowań dokumentacyjnych i sporządzenie nowych dokumentacji. Powinny one uwzględniać aktualne przepisy prawa geologicznego i górniczego, nowe kryteria bilansowości, współczesne zasady dokumentowania i normy europejskie w zakresie badań jakości kopaliny i produkowanych kruszyw. Pokazano na przykładzie okręgu Borzyszkowy-Ostrowite, jak nowe dokumentacje geologiczne sprzyjają efektywnemu zagospodarowaniu złóż.

EN

Natural aggregates in northern Poland, among others those form sandr areas of Pomerania, are an important source aggregates for road construction and building. Their exploitation is usually possible without particular environmental restrictions in comparison with other regions of Poland. It is necessary to reinterpret previous geological reports and prepare new ones to achieve sensible effects of deposit management. The report should consider current regulations of the geological and mining law, new criteria defining mineral deposits, modern principles of exploration and European standards that concern the quality of the mineral commodity itself and of the aggregates produced. The author shows at the example of the Borzyszkowy-Ostrowite area, how new approach to geological reporting improves effective deposits development.