Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Kinematyka konwergencji górotworu solnego oraz przemieszczeń punktów w rejonie szybu Kinga KS „Wieliczka” S.A.

Hejmanowski R., Malinowska A., Obyrn K. d'

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 7

51--55

PL

Pomiary konwergencji stosowane są w górotworze celem badania i lokalizacji miejsc szczególnie zagrożonych naprężeniami występującymi wskutek koncentracji eksploatacji w danym rejonie lub szczególnych właściwości geologicznych górotworu. Wyniki takich pomiarów mają zatem kluczowe znaczenie dla oceny zagrożeń geomechanicznych w kopalniach głębinowych. Stanowią również podstawę dla budowy i estymacji parametrów modeli teoretycznych. Analiza wyników pomiarów konwergencji w odniesieniu do całego masywu naruszonego górotworu jest niezwykle złożona i może być obarczona znacznymi błędami. Zebrano i przeanalizowano wyniki wieloletnich wysokościowych pomiarów geodezyjnych. Zgromadzono także wyniki dostępnych pomiarów konwergencji z kilku komór solnych. W artykule podjęto próbę prowadzenia analizy łącznie z oceną ruchów punktów wysokościowych w wyrobiskach kopalnianych i rurze szybowej. Analiza przestrzenna zestawiająca całość wyników z sytuacją górniczo-geologiczną pozwala na łatwiejsze i obarczone mniejszą niepewnością wnioskowanie. Tego typu analizy pozwalają na lokalizację związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy konwergencją komór a przemieszczeniami punktów, a tym samym na lokalizację zagrożonych rejonów kopalni. Wdrożenie geograficznych systemów informacyjnych (GIS) pozwoliło na wykazanie celowości tego typu analiz.

EN

One of the main goals of convergence measurements in underground mining is assessing the risks related to caves deformations. Those deformations might be caused by the concentration of mining activities in a given region or by specific geological conditions. The results of such measurements are crucial for assessing the stability of caves in underground mines. The results of measurements are also used for improving the parameters and accuracy of theoretical models. The analysis of the convergence measurements and underground leveling is an extremely complex process, burdened with significant error. The results of the leveling and convergence measurements were gathered in the database. The presented research was focused on the analysis of the movements in mine chambers and in the shaft. The spatial analysis based on mining and geological factors can be used for defining the cause-and-effect relationships between the convergence of the chambers and the displacements of the measurement point. In this way the endangered areas could be established. Implementing of the geographical information systems (GIS) in the research enabled to work out complex analysis.

2

Theoretical model of parameter r distribution in the layered rock mass

Jędrzejec E.

Archives of Mining Sciences

|

2011

|

Vol. 56, no 1

135-156

EN

On the basis of analysis of subsidence transitivity in the Budryk-Knothe theory the independence of this theory feature from the selection of the function r(z,H) was shown. Attention was drawn to the existence of the transformation law, to which the parameter r is subject with the change of boundary condition location. The discussion of a particular case of function r(z,H) with invariant form in relation to this location was given. The possibility of subsidence description in the layered rock mass using the Budryk-Knothe theory and the way of parameter r calculation in this case were presented.

PL

Celem niniejszej pracy jest wyjaśnienie związku pomiędzy tranzytywnością opisu niecki obniżeniowej w teorii Budryka-Knothego a własnościami jej parametru funkcyjnego r(z,H) określającego tzw. promień rozproszenia wpływów w górotworze. Na podstawie analizy tranzytywności obniżeń w teorii Budryka-Knothego pokazano niezależność tej cechy teorii od wyboru funkcji r(z,H). Zwrócono uwagę na istnienie prawa transformacji (24), któremu podlega parametr r przy zmianie lokalizacji warunku granicznego. Podano dyskusję szczególnego przypadku funkcji r(z,H) o kształcie niezmienniczym względem tej lokalizacji. Wykazano, że przy dodatkowym założeniu r(H,H) ~ Hm otrzymany rozkład jest zgodny z wynikami badań S. Szpetkowskiego (Szpetkowski, 1995). Analizowane zagadnienia rozpatrzono w przypadku górotworu nieściśliwego i poziomo jednorodnego o własnościach zmieniających się w sposób ciągły w pionie, w całej przestrzeni pomiędzy eksploatowanym poziomym pokładem a powierzchnią terenu tj. spełniającego założenia teorii Budryka-Knothego (Knothe, 1953; Litwiniszyn, 1953). Pokazano możliwość opisu obniżeń i pozostałych wskaźników deformacji w górotworze warstwowym (tj. złożonym z różnych warstw poziomych, z których każda posiada własności górotworu idealnego) przy pomocy teorii Budryka-Knothego i podano sposoby (64), (66), (67) obliczania parametru r w tym przypadku. Zilustrowano rozkłady parametru r(z) dla wykładników n = 1, n = 0,65, n = 0,5) w przykładowym górotworze warstwowym na rysunkach 6, 7 i 8.

3

Eksperymentalna wersja 6 systemu Szkody do prognozowania deformacji nieustalonych spowodowanych eksploatacją o zmiennych dobowych postępach

Jędrzejec E.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 6

115-118

PL

W nowej wersji programu uwzględniono: zmienną prędkość i grubość wybierania, trójparametrową funkcję czasu i modelowanie niecki stropowej w postaci wieloprogowej. Program może być użytecznym narzędziem do eksperymentowania w zakresie prognozowania poeksploatacyjnych deformacji górotworu w złożonych warunkach geologiczno-górniczych.

EN

In the new version of the program includes: variable speed and thickness exploitation, a three-parameters function of time and modeling roof basin in the form of multisill. The program may be a useful tool for experimentation in the field of forecasting the deformation of ground in complex geological mining conditions.

4

Błądzenie losowe i jego zastosowanie do modelowania deformacji górotworu powodowanych eksploatacją górniczą

Niemiec R., Niemiec T.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 6

351-364

PL

Ruch pustki poeksploatacyjnej w górotworze ku górze, jest inwersją wsypywania się rumoszu skalnego w przestrzeń po wybraniu pokładu kopaliny użytecznej. Gdy rozmiary tych licznych, wędrujących w górotworze pustek są makroskopowe (rzędu milimetrów lub ich części), a ich ruchy są przypadkowe - obserwuje się dyskretne i stochastyczne rozkłady deformacji górotworu; w szczególności powierzchni terenu. W artykule przedstawiono model pozwalający określać odpowiednio zdefiniowane wskaźniki deformacji. Na podstawie wielokrotnych symulacji, określono średnie wartości niektórych wskaźników deformacji, ich odchylenia standardowe i współczynniki zmienności. Rozluzowanie skał, a przez to zwiększenie swej pierwotnej objętości, w istotny sposób wpływa na asymetrię rozkładu wskaźników deformacji.

EN

Movement of postmining void up in the rockmass is an inversion of rubble pouring into the space remaining after mining a bed of useful mineral. When sizes of these numerous voids moving in rockmass are macroscopic (of millimetres rank or part of it), and their movements are accidental - discreet and stochastic distributions of rockmass deformation are observed; in particular of terrain surface. In the paper, a model was presented enabling to determine suitably defined deformation indices. On a basis of multiple simulations, average values of some deformation indices, their standard deviations and coefficients of variability were defined. Loosening of rocks, and through that enlargement of their primary volume, influences in an essential way the asymmetry of distribution of deformation indices.

5

Wpływ stóp szybowych na zachowanie się obudowy szybu w warunkach eksploatacji dofilarowej

Konior J.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2002

|

z. 254

353-361

PL

W artykule przedstawiono rozważania teoretyczne dotyczące zachowania się stóp szybowych i ich wpływu na wzrost naprężeń ściskających w obudowie, w warunkach oddziaływania wpływów eksploatacji dofilarowej.

EN

The paper deals theoretically with the behaviour of the curbs and its influence on the increase of compressive stresses in the lining affected by advancing mining.

6

Wpływ częstotliwości wykonywania pomiarów geodezyjnych na obliczone wartości prędkości osiadania punktów

Kruczkowski M.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2002

|

z. 254

363-373

PL

W artykule przedstawiono wpływ interwału czasowego pomiędzy dwoma cyklami pomiarowymi na wartości prędkości narastania deformacji. Zasymulowano zmianę długości interwału pomiędzy pomiarami deformacji na podstawie pomiarów wykonywanych średnio co 1 - 2 dni.

EN

The effect of interval of time between surveys on values of rate subsidence change has been presented in the paper. Simulation of interval change between surveys has been done on base of everyday and two days surveys.

7

Pomiar i rejestracja ciśnienia i deformacji górotworu wokół wyrobisk korytarzowych w badaniach na modelach

Urbańczyk J.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2002

|

z. 254

457-463

PL

Jedną z metod badawczych, pozwalających na badanie zjawisk z dziedziny mechaniki górotworu, a także współpracy obudowy wyrobiska górniczego z otaczającymi go skałami, jest odwzorowywanie wzorca naturalnego, w odpowiedniej skali, na modelach wykonanych z materiałów ekwiwalentnych. W pracy zwrócono uwagę na zasadność prowadzenia takich badań, mimo rozwoju techniki komputerowej. Podano także podstawowe zasady prowadzenia badań tak, aby możliwym byłoby wnioskowanie o zachowaniu się wzorca naturalnego - górotworu na podstawie badań jego modelu. W dalszym ciągu pracy przedstawiono możliwość przystosowania czujników do pomiaru ciśnienia w gazach do tego typu badań oraz podano schemat blokowy rejestracji i analizy danych pomiarowych. Podano również koncepcję pomiaru i rejestracji odkształceń górotworu i zaciskania wykonanego w nim wyrobiska za pomocą cyfrowego aparatu fotograficznego i komputera.

EN

One of the research methods that allows you to study events from the rock mechanics domain and co-operation the heading support with the surrounded rocks, is a natural situation model made in an appropriate scale from equivalent materials. In the research work an attention was paid on a legitimacy of conducting such research, in spite of the computer technology development. The main principles of conducting the research were given too, to conclude about the natural rock mass model behaviour, on the basis of researching on its model. Further the possibility of adaptation the gas-pressure sensors into this type of research, and the block diagram of registration and analysis the output data was presented. Moreover, the conception of measurement and registration the rock mass deformation and a dog heading tightening by means of digital camera and computer was presented.

8

Numeryczny model wyrobiska korytarzowego w górotworze uwarstwionym

Wesołowski M.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2002

|

z. 254

465-474

PL

W artykule przedstawiona została analiza porównawcza stanu wytężenia i przemieszczenia górotworu warstwowego wokół wyrobiska korytarzowego. Opierając się na dwóch niezależnych modelach numerycznych zbudowanych na bazie tej samej struktury górotworu określono wpływ spójności płaszczyzn rozdziału międzywarstwowego na wielkość deformacji konturu wyrobiska oraz stref zniszczeń górotworu w jego bezpośrednim sąsiedztwie.

EN

The article presents a comparative analysis of the state of strain and dislocation of stratified rock mass around a corridor heading. Using two independent numerical models developed on the basis of the same rock mass structure, the effect of cohesion of separation planes on the size of excavation contour deformation and rock mass destruction in its immediate vicinity has been determined.

9

Monitoring niecki osiadania pomiarami elektrooporowymi

Kaczor D.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2002

|

z. 254

73-83

PL

Wpływ eksploatacji górniczej na środowisko jest jednym z ważniejszych zagadnień górnictwa. W artykule zaprezentowano wyniki pomiarów elektrooporowych wykonanych w celu zbadania przebiegu zmian własności elektrycznych przypowierzchniowych warstw górotworu podczas kształtowania się niecki osiadania. Omówiono wyniki pomiarów elektrooporowych w kontekście deformacji górotworu wywołanej eksploatacją oraz przedstawiono model procesu deformacji. Wydaje się, że tak przeprowadzone badania stanowią kolejne źródło informacji o procesie deformacji przypowierzchniowych warstw górotworu, co może mieć istotne znaczenie dla oceny wpływu danej eksploatacji na środowisko.

EN

One of the most important problem of mining is the influence of underground mining on the natural environment. In the article the author present the results of geoelectrical measurements which were made to research temporal variations of electrical features subsurface rock layers during the process of surface subsidence. These results were discussed in the contest of the deformations of rock mass layers induced by mining exploration and the model of the process of deformation was shown, too. It seems that so prepared studies are next source of information about the progression of deformation of rock mass layers which can have significant role in the estimation of influence of the given exploitation on the environment.

10

Laboratoryjne badania emisji fal elektromagnetycznych (EME) wywołanych niszczeniem skał

Linming D., Xueqiu H., Kołodziejczyk P., Jendruś R.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2002

|

z. 254

375-381

PL

Skały pod wpływem obciążenia wywołują zjawisko mierzalnej emisji fal elektromagnetycznych (EME). W trakcie pomiarów mierzy się ilość impulsów oraz wartość amplitudy impulsów fal elektromagnetycznych. Parametry te są zależne od wielkości deformacji ośrodka skalnego oraz prędkości jego niszczenia. Eksperymentalne badania dowodzą, że intensywność emisji EME jest zazwyczaj większa na krótko przed mającym nastąpić zniszczeniem ośrodka skalnego.

EN

The rock & coal can produce the electromagnetic emission (EME) phenomenon, which can be measured with the EME intensity and the pulse number, in the deforming and failing. The experimental research reveals that the EME intensity is generally under a certain value before the coal mass produces impulsive failure.

11

Czas trwania ruchów górotworu i zasięg deformacji w likwidowanych kopalniach

Strzałkowski P.

Przegląd Górniczy

|

2000

|

T. 56, nr 4

18-22

PL

W artykule skupiono się na najistotniejszych zagadnieniach, których znajomość dla danych warunków geologiczno-górniczych jest konieczna z uwagi na roszczenia o występowanie szkód górniczych oraz plany zagospodarowania terenu. Do zagadnień tych należy znajomość wartości parametrów teorii prognozowania wpływów eksploatacji górniczej oraz czas trwania ruchów górotworu liczony od momentu zakończenia wybierania pokładu. Czas ten dla danych warunków geologiczno-górniczych zależny jest głównie od głębokości zalegania eksploatowanego pokładu, właściwości mechanicznych górotworu i prędkości postępu frontu. W artykule przedstawiono praktyczny przykład identyfikacji parametrów na podstawie wyników pomiarów oraz zależność empiryczną wiążącą czas trwania końcowej fazy procesu osiadania powierzchni terenu z głębokością eksploatacji i prędkością postępu frontu. Zależność taka może być sformułowana dla wielu innych kopalń, z tym, że zakres stosowania odnosi się jedynie do konkretnych warunków.

EN

The paper concentrates on the most essential problems, knowledge of which - for given geological conditions-is necessary because of claims due to occurrence of mining damage as well as development plans. These problems include knowledge of the parameter values of the mining influence forecasting theory as well as duration of rock movement counted from the moment of seam extraction completion. This duration - for given geological conditions - depends mainly on the depth of mined seam, mechanical properties of the rock mass and rate of face advance. The paper shows a practical example of parameters identification on the basis of survey results as well as empirical relationship between duration of the final phase of the surface area subsidence and the depth of mining and rate of the front advance. This relationship can be formulated for many other mines provided, that the range of application relates only to clear-cut conditions.