Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ generalizacji danych geometrycznych na dokładność prognoz deformacji terenu górniczego - budowa numerycznego modelu złoża

Poniewiera Marian

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2019

|

Vol. 8, iss. 1

136--146

PL

W artykule przedstawiono problematykę związaną z budową numerycznego modelu złoża, który może być podstawą przygotowania danych o eksploatacji do celów obliczeń prognostycznych. NMZ rozumiany jest tutaj jako baza danych wraz z oprogramowaniem pozwalającym w dowolnym punkcie na wyznaczenie koty wysokościowej, miąższości, opadu stropu itd. Spąg pokładu przedstawiamy w postaci siatki trójkątów TIN (Triangulated Irregular Network) o wierzchołkach w otworach geologicznych, kotach wysokościowych i uskokach. W analogiczny sposób tworzymy powierzchnię TIN miąższości węgla i kamienia, gęstości, zasiarczenia, przewidywanego podebrania spągu itp. Program umożliwia zwizualizowanie powierzchni przy pomocy izolinii oraz kolorowania. Możliwe jest wykonanie przekroju przez górotwór między dowolnymi punktami co stanowi doskonałą kontrolę wykonanego modelu. Rzutowanie dowolnych obiektów na powierzchnię obliczonych obniżeń pozwala na łatwe wykonanie prognozowanej mapy wysokościowej. Możemy również edytować powierzchnie: dodawać punkty, stopniować rozchodzące się zmiany, ekstrapolować, wygładzać i upraszczać. W artykule przeanalizowano tworzenie i edycję parcel eksploatacyjnych na podstawie numerycznego modelu złoża. Opisano sposób dwustronnej komunikacji między mapą numeryczną a programami prognozującymi deformację terenu górniczego. Wymieniono możliwości programu Geolisp w zakresie wizualizacji wyników obliczeń prognostycznych, wyszukiwania obiektów spełniających określone kryteria, sporządzania raportów, kolorowania budynków zgodnie z kategorią odkształceń itp.

EN

The article presents the problems related to the construction of a digital model of the deposit, which may be the basis for the preparation of exploitation data for the purpose of prognostic calculations. DDM (Digital Deposit Model) is understood here as a database along with software allowing at any point for determining elevation points, thickness, roof lowering, etc. Seam floor is represented as a network of triangles TIN (Triangulated Irregular Network) with vertices located on borehole points, elevation datapoints and faults. In the same way, we create a TIN surface of coal and rock thickness, density, sulphate, anticipated floor dinting, etc. The program allows for visualization of the surfaces by means of isolines and coloring. It is possible to generate a cross-section through a rock mass between any points, which is an excellent verification tool of the model. Projecting of any objects to the surface of calculated lowering allows for easy preparation of the forecasted elevation map. We can also edit surfaces: adding points, gradating propagated changes, extrapolating, smoothing and simplifying. The article analyzes the creation and editing of exploitation parcels based on the digital deposit model. The method of bilateral communication between a digital map and mining area deformation forecast software. The possibilities of the Geolisp program in the scope of visualization of the results of prognostic calculations, searching for facilities meeting specific criteria, generating reports, coloring buildings according to the deformations category etc. were listed.

2

Wpływ generalizacji danych geometrycznych na dokładność prognoz deformacji terenu górniczego – zdefiniowanie problemu

Poniewiera Marian, Sokoła-Szewioła Violetta, Mierzejowska Aleksandra

Przegląd Górniczy

|

2019

|

T. 75, nr 2

1--6

PL

W artykule przedstawiono problematykę związaną z przygotowaniem danych o eksploatacji do celów obliczeń prognostycznych. Literatura przedmiotu jest bardzo bogata w zakresie stosowanych algorytmów, natomiast z doświadczeń praktycznych wynika, że kluczowe znaczenie ma również odpowiednie przygotowanie danych źródłowych. W artykule przeanalizowano tworzenie i edycję parcel eksploatacyjnych na podstawie numerycznego modelu złoża. Opisano sposób dwustronnej komunikacji między mapą numeryczną a programami prognozującymi deformację terenu górniczego. Przedstawiono automatyczne nadanie prognozowanej kategorii odkształceń obiektom z uwzględnieniem ich daty budowy. Wymieniono możliwości programu Geolisp w zakresie wizualizacji wyników obliczeń prognostycznych, wyszukiwania obiektów spełniających określone kryteria, sporządzania raportów, kolorowania budynków zgodnie z kategorią odkształceń itp.

EN

This paper presents the issues related to the preparation of data on exploitation for the purpose of prognostic calculations. The literature on the subject is very rich in terms of the algorithms used, and practical experience shows that the preparation of relevant source data is also of key importance. The paper shows an analysis of the creation and edition of exploitation plots on the basis of a numeric model of the deposit. The method of bilateral communication between a numerical map and programs predicting deformation of a mining area has been described. Automatic assignment of the forecasted strain category to the objects has been presented, including their construction date. The possibilities of the Geolisp program in the scope of visualization of the results of prognostic calculations, searching for facilities meeting specific criteria, preparing reports, coloring of the buildings according to the category of deformations, etc. were listed.

3

Analiza oddziaływania eksploatacji górniczej na budynek. Studium przypadku

Strzałkowski P.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 5

35--41

PL

W ramach artykułu przedstawiono przykład analizy wpływu dokonanej i projektowanej eksploatacji górniczej na budynek. Analizowano oddziaływanie na obiekt deformacji ciągłych oraz wstrząsów górotworu. Wyniki obliczeń wykonanych przy zastosowaniu teorii W. Budryka – S. Knothego zostały częściowo zweryfikowane w oparciu o rezultaty pomiarów niwelacyjnych. Analiza wpływu wstrząsów na obiekt została wykonana przy zastosowaniu skali GSI-GZW-2012 w oparciu o stosowne wyniki pomiarów prędkości i przyśpieszeń drgań. Istotnym wnioskiem z przeprowadzonych rozważań jest zwrócenie uwagi na konieczność prowadzenia wszechstronnego monitoringu oddziaływania eksploatacji górniczej na powierzchnię.

EN

This paper presents an example of the analysis of the influence of the provided and designed mining extraction on the building. The impact of continuous deformations and mining tremors on the object has been analysed. The results of calculations made with the use of Budryk-Knothe theory have been verified on the basis of the results of geodetic measurements. The analysis of influences of mining tremors on the building has been performed by use of the GSI-GZW-2012 scale on the basis of the results of measurements of speed and acceleration of vibration. The most important conclusion of the analysis is that it is necessary to provide comprehensive monitoring of the impact of mining operations on the surface.

4

Proces rozwoju prognozowania deformacji terenu wywołanych wpływem eksploatacji górniczej

Kryzia K.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

9295--9301, CD3

PL

W artykule scharakteryzowano proces powstawania ciągłych deformacji powierzchni terenu spowodowanych wpływem podziemnej eksploatacji górniczej. Przedstawiono logistykę prognozowania deformacji opisujących proces zmian zachodzących na obszarach górniczych. Przeanalizowano rozwój oraz podział teorii i metod prognozowania. Zilustrowano odpowiednimi wykresami opis deformacji definiowany poprzez wskaźniki deformacji. Zwrócono również uwagę na praktyczne podejście do obliczeń służących ochronie powierzchni.

EN

In this paper describes the process of creating continuous surface deformations due to the influence of underground mining. Presented the process of deformation describing forecasting changes in mining areas. It analyzes the development and also division of theories and methods of forecasting. Graphs illustrate relevant description deformation defined by the deformation indicators. Attention was also drawn to the practical approach to calculation to protect the surface.

5

Zaburzenie w przebiegu przemieszczenia pionowego terenu jako prekursor wstrząsu górniczego

Sokoła-Szewioła V.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 8

109--112

PL

Na podstawie dotychczasowych wyników badań czasowych zmian przemieszczeń pionowych terenu górniczego w okresie wystąpienia wstrząsu indukowanego eksploatacją ścianową przyjęto, że zaburzenie w przebiegu przemieszczenia może stanowić prekursor wstrząsu. Geneza i interpretacja zaburzenia związana jest z warunkami jego obserwowalności. W artykule przedstawiono wyznaczone zależności funkcyjne pomiędzy zaobserwowanym zaburzeniem w przebiegu przemieszczenia pionowego terenu w okresie poprzedzającym wystąpienie wstrząsu górniczego oraz energią sejsmiczną zarejestrowanego wstrząsu, czasem pomiędzy momentem stwierdzenia zaburzenia i wystąpieniem wstrząsu oraz odległością epicentralną. Zależności ustalono z wykorzystaniem metod analizy statystycznej. Wykorzystano wyniki ciągłych pomiarów przemieszczeń pionowych punktu obserwacyjnego zastabilizowanego w rejonie bezpośrednich wpływów eksploatacji ścianowej, prowadzonej w warunkach wysokiego zagrożenia sejsmicznego, w obszarze KWK „Rydułtowy-Anna”. Pomiary przemieszczeń wykonano z wykorzystaniem techniki GPS. Dane o zarejestrowanych wstrząsach pozyskano z archiwów Kopalnianej Stacji Geofizyki. Analizowano zaburzenia, procesie przemieszczeń pionowych w okresie wystąpienia wstrząsów o energii sejsmicznej nie mniejszej niż 1·10{5} J.

EN

Basing on the existing results of the studies involving the vertical displacement changes of mining ground in time, during the occurrence of tremor induced by longwall mining, it was assumed that the disturbance in the run of the displacement could be viewed as the precursor of a tremor. The genesis and interpretation of the disturbance is connected with the conditions of its observability. This paper presents the determined function dependencies between the observed disturbance in the run of vertical displacement of the ground in the time period preceding the occurrence of the mining tremor and the seismic energy of the recorded tremor; the time between the moment when the disturbance was observed and the occurrence of the tremor and the epicentral distance. The dependencies were determined with the use of statistical analysis methods. We have used the results of continuous measurements of vertical displacements of the observed point stabilized in the area of direct impact of longwall mining carried out in the conditions of high seismic hazard in the area of “Rydułtowy-Anna” coal mine. The measurements of the displacements were carried out with the use of GPS technique. Data on the recorded tremors was collected from the archives of the Geophysics Station of the Coal Mine. The analysis involved the disturbances in the process of vertical displacements during the tremors of the seismic energy not lower than 1·10{5}J.

6

Prognozowanie czasu trwania końcowej fazy poeksploatacyjnych ruchów terenu górniczego

Strzałkowski P.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 4

30--34

PL

W pracy przedstawiono analizę wyników pomiarów geodezyjnych z uwzględnieniem czasu trwania końcowej fazy ruchów terenu górniczego. Wzór empiryczny pozwalający na obliczanie powyższego czasu poddano weryfikacji w oparciu o wyniki pomiarów geodezyjnych, a następnie podano formułę określania wartości współczynnika prędkości osiadania. Przeprowadzone obliczenia kontrolne wykazały możliwość stosowania wzoru przy uzyskiwaniu zgodności czasu trwania końcowej fazy procesu deformacji z wykorzystanym wcześniej wzorem empirycznym.

EN

This paper presents an analysis of results of land surveying with regard to the duration of the final phase of the mining area movements. An empirical formula which allows to calculate the abovementioned duration was verified on the basis of land surveying results and, as a result, a formula of determination of the value of subsidence rate coefficient was given. The checking calculations showed a possibility of applying the formula by obtaining accordance of the duration of the deformation process' final phase with the earlier used empirical formula.

7

Wpływ własności reologicznych górotworu oraz kierunku eksploatacji na kształt nieustalonych niecek obniżeniowych

Białek J.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 8

8--13

PL

Zgodnie z dotychczasowymi poglądami, kształt ustalonych niecek obniżeniowych, zarówno w rejonie rozruchu ściany, jak i w rejonie jej zakończenia, jest identyczny, natomiast znacznie mniejsze (15 %÷35 %) maksymalne nachylenie nieustalonych niecek obniżeniowych w rejonie postępującego frontu ścianowego przypisuje się w całości reologicznym własnościom górotworu. Stwierdzone pomiarami przyrosty obniżeń po zatrzymaniu frontu ścianowego są bardzo małe i nie uzasadniają tak dużego wpływu reologicznych własności górotworu na kształt nieustalonych niecek obniżeniowych. Zdaniem autora, obserwowana istotna różnica kształtu niecek nieustalonych nad postępującym frontem ścianowym w porównaniu z kształtem niecek ustalonych w rejonie rozruchu frontu ścianowego jest spowodowana asymetrią kształtu niecek ustalonych (końcowych, asymptotycznych), polegającą na znacznie większym nachyleniu jej zboczy w rejonie rozruchu ścian niż w rejonie zatrzymania ściany.

EN

Consistent with previous opinions, the shape of a complete subsidence trough, in the region that the exploitation was both started and finished, is the same, however, significantly lower (15% - 35%) is the maximal inclination of the subsidence trough in the region of progressing longwalls advance which is attributed in all to the rheological properties of the rock mass. Observed by measurements, the rise in subsidence values after stopping the exploitation is very small and do not justify such an intense impact of rheological properties of the rock mass on the shape of transient subsidence troughs. In the author’s opinion, the significant difference of the shape of transient subsidence troughs over the progressing longwall face in comparison to the shape of final troughs in the region of starting the exploitation is caused by asymmetry of the shape of the complete troughs (final, asymptotic) with significantly higher inclinations of its slopes in the region of starting the exploitation than in the region of finishing the exploitation.

8

Wpływ kolejności kierunku eksploatacji górniczej na kształt niecki obniżeniowej w świetle obserwacji geodezyjnych

Mielimąka R

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 8

101--106

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy obserwacji geodezyjnych z dwóch linii pomiarowych założonych w poprzek kilku pól ścianowych oraz dwóch linii obserwacyjnych zastabilizowanych wzdłuż wybiegu ścian, przeprowadzonej pod kątem występowania w profilach ustalonych niecek obniżeniowych asymetrii względem pola eksploatacyjnego. Pokazano, że w rejonie zboczy niecek wykształconych nad pierwszymi w kolejności eksploatowanymi ścianami oraz nad krawędziami rozruchowymi ścian występują większe wartości maksymalnych nachyleń i krzywizn niż w rejonie zboczy przeciwległych. Wnioski z tej analizy mogą być pomocne przy projektowaniu eksploatacji górniczej w rejonie obiektów budowlanych.

EN

This paper presents the results of analysis of the geodetic observations of two measurement lines set across a few longwalls and two along the longwalls’ advance. The analysis was performed with regard to the presence of asymmetry against the exploitation field in the profiles of subsidence troughs. It has been shown that the regions of slopes of subsidence troughs set above the starting edge of longwall panels are characterized by higher maximal inclinations, curvatures and horizontal strains than the regions of the opposite slopes. Conclusions from this analysis can be useful for planning the mining exploitation in the vicinity of building objects.

9

Określenie dokładności wyznaczenia parametrów modelu opisującego obniżenia terenu górniczego w czasie

Kowalska-Kwiatek J., Mierzejowska A.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 8

86--91

PL

Wykonanie prognozy deformacji terenu górniczego wymaga określenia wartości parametrów modelu obliczeniowego. Są one wyznaczane z pewnym błędem, wpływającym bezpośrednio na dokładność prognozy. Przyjęty model opisujący nieustalone obniżenia terenu górniczego [3, 9, 10, 16] posiada łącznie 7 parametrów, które w analizowanym przypadku wyznaczono odrębnie w trzech etapach na podstawie wyników obserwacji przeprowadzonych z rejonie wpływów eksploatacji górniczej KWK „Jankowice”. Do oszacowania błędów parametrów teorii zastosowano metodę, polegającą na obliczeniu składowych macierzy wariancyjno-kowariancyjnej na podstawie wartości pochodnych cząstkowych obniżeń wyznaczanych względem wartości poszczególnych parametrów. W rezultacie przeprowadzonych obliczeń uzyskano relatywnie niskie wartości błędów parametrów opisujących pełną nieckę obniżeniową. W przypadku parametrów charakteryzujących niepełną nieustaloną nieckę obniżeniową, błąd średni ich wyznaczenia był znacznie większy.

EN

The performance of mining ground deformation prognosis requires the determination of parameters' values for a numerical model. These parameters are determined with some limit of error which directly affects the prediction accuracy. The assumed model which describes the transient mining ground subsidence [3, 9, 10, 16] contains jointly 7 parameters. In the analyzed case, they were determined on the basis of the results of geodetic measurements, conducted in the region of mining exploitation impacts at 'Jankowice' coalmine, for three stages separately. To estimate theory parameters' errors, the authors applied a method consisting in the calculation of variancy- covariancy matrix components with use of partial derivatives values of the subsidence which is determined in relation to the parameters’ individual value. The calculation results showed relatively low values of errors of the parameters which describe the complete subsidence trough. In case of parameters that characterize the transient incomplete subsidence trough, the mean error value was much higher.

10

Kompleksowa metoda wyznaczania parametrów modelu opisującego obniżenia terenu górniczego w czasie

Sokoła-Szewioła V., Kowalska-Kwiatek J.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 3

142--148

PL

W artykule przedstawiono kompleksową metodę wyznaczania parametrów czasowych modelu opisującego nieustalone obniżenia terenu górniczego. W metodzie tej do wyznaczenia parametrów opisujących wpływy natychmiastowe i szybko ujawniające się wykorzystywane są ciągłe pomiary obniżeń, ograniczone do pojedynczego punktu, w krótkim przedziale czasu. Parametry charakteryzujące wpływy długotrwałe wyznaczane są na podstawie wyników pomiarów niwelacyjnych przeprowadzonych po zakończeniu biegu ściany. W artykule przedstawiono przykład wyznaczenia parametrów czasowych modelu dla obszaru objętego wpływami prowadzonej eksploatacji ścianowej. Wyniki obliczeń wykorzystano do określenia udziału poszczególnych rodzajów wpływów we wpływach całkowitych. Uzyskane rezultaty pracy mają istotne znaczenie praktyczne przy szacowaniu wartości przyrostu obniżeń i czasu trwania obniżeń po zakończeniu biegu ściany oraz pozwalają na oszacowanie wpływu zmian postępu frontu ścianowego na zmiany przebiegu obniżeń w czasie.

EN

This article presents a complex method of indication of time parameters of the model describing the undetermined mining depressions. In order to point out the parameters which describe the immediate and fast-revealing impacts in this method, it is necessary to constantly measure the depressions, restricted to a single point at short intervals. Parameters which describe the long-term impacts are indicated basing on the results of leveling measures performed at the end of the wall course. This article presents an example of indicating the time parameters in this model for the area influenced by longwall working. The following calculation results were employed to determine the ratio of the particular types of impact in total impacts. The obtained results are crucial for practical use during the evaluation of depression increment and the duration of depression at the end of the wall course. Besides, they allow to estimate the impact of the change in face advance rate on the depression course change in time.

11

Zmiana kształtu profilu podłużnego niecki obniżeniowej po zakończeniu eksploatacji ścianowej w świetle obserwacji geodezyjnych

Białek J., Mielimąka R.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 10

78-83

PL

W artykule przedstawiono analizę porównawczą kształtu profili niecek w chwili zatrzymania eksploatacji i niecek końcowych na przykładzie obserwacji geodezyjnych zrealizowanych na liniach pomiarowych poprowadzonych wzdłuż wybiegu pojedynczych ścian w terenach górniczych kopalni "Budryk", kopalni "Jankowice" i kopalni "Halemba". Wyniki tych obserwacji jednoznacznie pokazują, że przy dostatecznie dużym wybiegu ściany zasadnicza część wpływów (ponad 95%) ujawnia się na powierzchni terenu prawie natychmiast. Reszta (maksymalnie 5% obniżeń) zwanych obniżeniami resztkowymi ujawnia się z pewnym opóźnieniem w czasie. Na podstawie przeprowadzonych analiz można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że obniżenia resztkowe i wynikające z nich zmiany nachyleń profilu niecki obniżeniowej są bardzo małe i można je w zasadzie pominąć przy analizie porównawczej kształtu poszczególnych zboczy niecki obniżeniowej. Oznacza to, że niecki nieustalone, obserwowane nad postępującym frontem ścianowym, praktycznie można utożsamiać z nieckami obserwowanymi po zatrzymaniu eksploatacji górniczej.

EN

Change of subsidence through longitudinal profile shape after finishing of longwall exploitation and final trough on the example of geodesic observations, realized on the measuring lines conducted along life of faces of particular longwalls in the mining terrains of the mines "Budryk", "Jankowice" and "Halemba", is presented. Results of these observations unambiguously show, that at sufficiently long face life the basic part of influences (over 95%) is disclosed almost immediately. The balance (max. 5% of subsidence), called remainder subsidence, is disclosed after some time delay. On the basis of carried out analyses one can assume, with grate probability, that remainder subsidence and resulting from them changes of trough inclinations are very small and can be omitted at comparative analysis of particular slopes of subsidence trough. It means, that transient troughs, observed over advancing longwall face, one can practically identify with the troughs observed after mining exploitation stoppage.

12

Prognoza energii sejsmicznej indukowanej eksploatacją ścianową na podstawie obserwowanych zmian obniżeń terenu górniczego

Sokoła-Szewioła V.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 7-8

18--24

PL

Zaprezentowano metodę prognozowania sumarycznej energii sejsmicznej indukowanej prowadzoną eksploatacją ścianową na podstawie obserwowanych zmian obniżeń terenu górniczego. W metodzie obniżenia terenu górniczego opisano powierzchnią poprzecznego przekroju niecki obniżeniowej Pw wzdłuż linii obserwacyjnej usytuowanej zgodnie z kierunkiem postępującego frontu ścianowego w przybliżeniu w osi pola ścianowego. Prognoza wykonywana jest na podstawie wyznaczonego modelu regresji liniowej zarejestrowanej sumarycznej narastającej energii sejsmicznej względem zaobserwowanego pola powierzchni Pw w rejonie prowadzonej eksploatacji. Powierzchnię Pw ustala się na podstawie wyników realizowanych okresowych pomiarów geodezyjnych dla rejonu prowadzonej eksploatacji ścianowej. Sumaryczną energię sejsmiczną ustala się na podstawie danych o energii sejsmicznej zarejestrowanych wstrząsów indukowanych tą eksploatacją. W pracy przedstawiono szczegółowo algorytm metody oraz ocenę jej zdolności predykcyjnych dla obszaru eksploatacji ścianowej prowadzonej w rejonie jednej z kopalń węgla kamiennego w obszarze GZW. Metodę można zastosować do prognozowania sumarycznej energii sejsmicznej wstrząsów w rejonie obejmującym obszar bezpośrednio związany z prowadzoną eksploatacją.

EN

The method of forecasting of total seismic energy induced by carried longwall mining, on the basis of mining area subsidence changes observed, is presented. Subsidence of the mining area has been described by the cross section of the subsidence trough Pw along the observation line situated according to the advancing longwall front direction, approximately in the axis of longwall field. The forecast is worked out on the basis of the determined model of linear regression of registered total growing seismic energy as regards observed surface field Pw in the region of mining. The surface Pw one establishes on the basis of results of realised periodical surveys for the region of longwall mining. The total seismic energy one establishes on the basis of data about seismic energy of registered tremors induced by this mining. The method algorithm as well as its predicting ability for the area of longwall mining in the region of one of the hard coal mines in the Upper Silesian Coal Basin are presented in details. The method can be used for forecasting of total seismic energy of tremors in the region including the area directly connected with carried out exploitation.

13

Metoda wektorów podpierających (SVM) w modelowaniu zużycia technicznego budynków wielkopłytowych na terenach górniczych

Wodyński A., Firek K., Rusek J.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 10

30-34

PL

W artykule przedstawiono metodykę budowy modelu przebiegu zużycia technicznego prefabrykowanych budynków wielkopłytowych zlokalizowanych na terenie górniczym, posługując się metodą wektorów podpierających SVM (Support Vector Machine) w ujęciu regresyjnym [epsilon]-SVR. Metoda ta jest narzędziem stosowanym zarówno przy rozwiązywaniu problemów klasyfikacji, jak i regresji. Jej podstawową zaletą jest jednoznaczność procesu optymalizacji, a ponadto zachowanie ciągłości i różniczkowalności w dziedzinie zmiennych wejściowych, co daje możliwość przeprowadzenia analizy wrażliwości utworzonego modelu. W badaniach wykorzystano bazę danych o 74 wielkopłytowych budynkach mieszkalnych, 32 wzniesionych w systemie Wk-70 oraz 42 w systemie WWP, usytuowanych na terenie górniczym LGOM. Utworzony model stanowił podstawę badań wpływu oddziaływań górniczych w postaci wstrząsów górniczych oraz ciągłych deformacji terenu na zużycie techniczne badanej zabudowy.

EN

Model building methodology of technical rear of large plate buildings located on mining area, using the Support Vector Machine SVM in the regressive expression-SVR, is presented. This methodology is a tool used as well at solving classification as regression problems. Its basic virtue is unmistakable optimization, and moreover preservation of continuity and differentiability in domain of input variables, what enables to carry out analysis of the created model sensitivity. In research the database of 74 large plate apartment buildings, 32 built in WK-70 system as well as 42 in WWP system, localized on mining area of LGOM (Legnica-Głogów Copper Region). The created model was the basis of mining, mining tremors and continuous terrain deformations influence on the technical wear of the studied land development.

14

Badanie anomalii grawimetrycznych na terenie KWK "Szczygłowice" za pomocą sondowania CPTU

Pozzi M., Mzyk T.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 10

11-15

PL

W artykule przedstawiono metodykę określania przyczyn występowania anomalii mikrograwimetrycznych w szczególnym terenie - w rejonie zapadliska powstałego w trakcie katastrofy budowlanej szybu V KWK "Szczygłowice" z wykorzystaniem sondowania CPTU. Wykazano, że anomalie mikrograwimetryczne nie są spowodowane niewypełnionymi zrobami lub niezidentyfikowanymi wcześniej płytkimi wyrobiskami, ale wynikają z obecności stref rozluźnionego gruntu, a także zmian litologii gruntów. Metoda sondowania CPTU jest szczególnie przydatna do określenia stanu gruntu w rejonie zidentyfikowanej anomalii mikrograwimetrycznej, gdyż uwzględnia aktualny stan naprężenia w gruncie. Wykonując dodatkowe sondowanie poza strefą anomalii możliwe jest również określenie nie tylko zmian stanu gruntu, ale także (pośrednio) procentowej zmiany gęstości objętościowej gruntu (rozluźnienia gruntu). Połączenie sondowania CPTU z wynikami badań mikrograwimetrycznych pozwala na jednoznaczne wyjaśnienie przyczyn występowania anomalii siły ciężkości.

EN

Methodology of causes determination of micro-gravimetric anomalies occurring on special terrain - region of local depression which arose during building crash of the Shaft V of KWK "Szczygłowice", using CPTU sounding, is presented. U was proved, that micro-gravimetric anomalies are not caused by the empty goaf or earlier unidentified shallow workings, but result from the presence of loose ground zone and also from the changes of ground lithology. The CPTU sounding method is particularly useful for determination of the ground stress state in the region of identified gravimetric anomaly, because it takes into consideration the current stress state in the ground. Executing additional sounding outside the anomaly zone, there is also possible to determine not only ground state changes, but also (indirectly) percentage of change of ground bulk density (ground slackness). Connection of CPTU sounding with results of micro-metric research allows to clear-cut explanation of causes of gravimetric anomalies of forth of gravity.

15

Prognozowanie poeksploatacyjnych deformacji terenu górniczego z uwzględnieniem zmiennej czasowej i w stanie końcowym

Strzałkowski P.

Górnictwo i Geologia

|

2009

|

T. 4, z. 2b

179-187

PL

Prognozy poeksploatacyjnych deformacji terenu górniczego dokonywane są najczęściej bez uwzględnienia zmiennej czasowej. W pracy przedstawiono przykład analizy polegającej na porównaniu wyników obliczeń z uwzględnieniem zmiennej czasowej z wykonanymi dla stanu końcowego.

EN

Prognoses of land deformations caused by underground mining are mainly made by using assumptions of final state of deformation. In this paper, the example of analysis has been show, that enables comparison of calculations results -obtained with using time factor and without it (for final state of deformation).

16

Method of prediction the probability of a strong tremor on the basis of observed changes of mining ground subsidences

Sokoła-Szewioła V.

Archives of Mining Sciences

|

2009

|

Vol. 54, no 4

725-737

EN

The method of prediction the probability of a strong tremor on the basis of the observed changes In the size of the mining subsidences was presented. The method uses the logit model, on the basis of which the probability of a strong tremor in time T with the energy exceeding some limit is calculated. The indices used for the description of the seismicity of a rock mass are the number of tremors N recorded in a given period of time and total seismic energy E recorded in this period in a specific region. Observed changes in mining ground subsidences are characterized in the present method cross-section area of the subsiding trough Pw along the observation line parallel to the situated advancing longwall front. The work show the algorithm of the method and the examples of its use in practice in the region of conducted in the conditions of high seismic activity of the exploited longwall.

PL

Zagrożenie sejsmiczne jako jedno z najważniejszych występujących w polskim górnictwie stanowi wciąż temat licznych badań. Ich wyniki mają doprowadzić do jego zmniejszenia i jednocześnie do ograniczenia niekorzystnych skutków zjawisk sejsmicznych. Ograniczenie to jest możliwe dzięki wykorzystaniu możliwości prognozowania potencjalnego zagrożenia sejsmicznego. W pracy przedstawiono propozycję metody predykcji prawdopodobieństwa wystąpienia silnego wstrząsu na podstawie obserwowanych zmian obniżeń terenu górniczego wykorzystującej model logitowy. Metodę opracowano na podstawie wyników badań zależności pomiędzy wielkościami powierzchni terenu oraz aktywnością sejsmiczną górotworu, które zrealizowano w latach 2004-2007 w Instytucie Eksploatacji Złóż Politechniki Śląskiej. Istotnym rezultatem badań było wprowadzenie nowego wskaźnika Pw charakteryzującego zmiany obniżeń terenu górniczego. Wskaźnik ten jest powierzchnią poprzecznego przekroju niecki obniżeniowej wzdłuż linii obserwacyjnej usytuowanej zgodnie z kierunkiem postępującego frontu ścianowego (Rys. 1). Założono, że powierzchnia ta lepiej opisuje rzeczywiste ruchy górotworu niż objętość pustki tworzącej się w górotworze wskutek prowadzonej eksploatacji. Wskaźnik wykorzystano do opisu zmian obniżeń terenu w prezentowanej metodzie. Poziom sejsmiczności indukowanej przyjęto charakteryzować za pomocą liczby wstrząsów zarejestrowanych w danym przedziale czasu (N) oraz sumarycznej energii sejsmicznej wstrząsów zarejestrowanych w danym przedziale czasu (E).