Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 1

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: decoration of facades

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Sgraffito pod względem historycznym, technicznym, technologicznym i artystycznym

Jagiełło-Kołaczyk M.

Architectus

2003

Nr 1-2(13-14)

49--68

Najkrócej rzecz ujmując można by powiedzieć, że sgraffito jest rodzajem dekoracji elewacji budynków; rzadziej wnętrz. Należy do tego dodać, że sgraffitami zdobiono także ceramikę. Sgraffitem, w odniesieniu do architektury, określa się zarówno sposób, jak i efekt ostateczny zdobienia ścian. Szczytowy rozwój tej techniki przypadł na okres od XV do XVII w.; swoim zasięgiem objęła ona całą niemal Europę, zwłaszcza jej część środkową oraz Włochy. Sam termin został zaczerpnięty z włoskiego sgraffiare, a wcześniej łacińskiego exgraffiare lub dysgraffiare, co oznacza skrobać, drapać. Uzyskany w ten sposób efekt przez niektórych jest traktowany jako malarstwo typu chiaroscuro. Takiej właśnie percepcji sgraffita dowodzi np. nazwa kamienicy w austriackim Eggenburgu - Gemalten Hans. Zwolennikami tej interpretacji oddziaływania estetycznego są m.in. Urbach: sgraffito jako pochodna fresku - tzw. Sgraffitomalerei [61, s. 11], a także Pevsner, Fleming, Honour: dekoracja malarska wykonana w tynku [43, s. 329] oraz Kozakiewicz - jedna z technik dekoracyjnego malarstwa ściennego. Przez innych natomiast sgraffito jest odbierane jako rysunek. Jako pierwszy określił je w ten sposób Vasari: technika rysunkowa w wilgotnej zaprawie mineralnej [62, s. 168], Poparli ją Buczkowski: przez żłobienie i drapanie [...] wydobywa się rysunek zamierzonej kompozycji [14, s. 5], następnie Ślewiński: Sgraffito jest techniką rysunkową w mokrej zaprawie mineralnej [56, s. 76]. Jeszcze inni traktują sgraffito jako połączenie rysunku z malarstwem (rysowanie al fresco), np. Lomazzo pisał o kolorowaniu liniami, zwracając przy tym uwagę na jego graficzność, nie zaś kolorystyczne rozgrywanie płaszczyzn [37]. Wspierał go, współczesny Vasariemu, Giovanni Battista Armenini, który uważał ponadto sgraffito za technikę barbarzyńską) [6, za: [58, s. 78], Pośród konserwatorów i historyków sztuki znajdują się także zwolennicy poglądu o graficznym wyrazie dekoracji sgraffitowych. Takim porównaniem posłużył się m.in. Weixlg rtner, który napisał: Najpiękniejszym przykładem dekoracji sgraffitowej, robiącej wrażenie miedziorytu jest, zniszczony niestety w znacznym stopniu, fryz na Palazzo Arroni-Racani w Spoleto. Semper natomiast odwołał się do skojarzeń z niello pisząc: Stylem sgraffilo przypomina niello w powiększeniu.

The article presents one of the most popular methods of decorating building elevations in Central Europe in the period of Renaissance, thus obtaining the final effect called sgraffito. The prevailing style of sgraffito decoration embraced almost all of Europe. It was especially popular in Italy which was the cradle of this manner of ornamenting walls - also in Austria, Switzerland, Bohemia, Slovakia, Poland, Hungary jtnd southern Germany. Sgraffito also appears in Spain and the Scandinavian coun-tries. Walls of buildings of various functions were thus ornamented (amongst them: castles, palaces, mansions, churches, town halls, tenement houses also defensive walls). The presentation has a many-trend character. The technique and technology of the decoration, in the historical aspect, are described first of all also the state of investigations on sgraffito technique and technology - since they were undertaken in the second half of the 19* century. Attention has been drawn to the technological differentiation of the sgraffito ornament in various countries and regions. Reference has been made to new technological solutions which appeared in the 19* century. Functions fulfilled by sgraffito ornamentation have been discussed in the second part of the article, attention has been drawn to the individual features in particular countries. The causes of these differences have been pointed out. Sgraffito designs and composition systems have been presented - demonstrating the trends of their development as well as local peculiarities and tastes. It has been shown that, for the first time, figurai sgraffito compositions were carried out in Austria and southern Germany, inspired by painted decoration fashionable in this area. Reference has been made to iconographie issues while defining the subjects presented also pointing to the models of the figurai compositions.