Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Behavioral multi-criteria decision analysis: further elaborations on the TODIM method

Gomes L.F.A.M, González X. I.

Foundations of Computing and Decision Sciences

|

2012

|

Vol. 37, No. 1

3-8

EN

This short communication reviews the role of the TODIM method within behavioral decision theory and presents its genesis. Two important aspects of the method such as generalizing that method towards cumulative prospect theory and the choice of a reference point are further clarified.

2

Decision Support under Risk by Optimization of Scenario Importance Weighted OWA Aggregations

Ogryczak W., Śliwiński T.

Journal of Telecommunications and Information Technology

|

2009

|

nr 3

5-13

EN

The problem of evaluation outcomes under several scenarios to form overall objective functions is of considerable importance in decision support under uncertainty. The fuzzy operator defined as the so-called weighted OWA (WOWA) aggregation offers a well-suited approach to this problem. The WOWA aggregation, similar to the classical ordered weighted averaging (OWA), uses the preferential weights assigned to the ordered values (i.e., to the worst value, the second worst and so on) rather than to the specific criteria. This allows one to model various preferences with respect to the risk. Simultaneously, importance weighting of scenarios can be introduced. In this paper we analyze solution procedures for optimization problems with the WOWA objective functions related to decisions under risk. Linear programming formulations are introduced for optimization of theWOWA objective representing risk averse preferences. Their computational efficiency is demonstrated.

3

Multiple criteria optimization and decisions under risk

Ogryczak W.

Control and Cybernetics

|

2002

|

Vol. 31, no 4

975-1003

EN

The mathematical background of multiple criteria optimization (MCO) is closely related to the theory of decisions under uncertainty. Most of the classical solution concepts commonly used in the MCO methodology have their origins in some approaches to handling uncertainty in decision analysis. Nevertheless, the MCO as a separate discipline has developed several advanced tools of interactive analysis leading to effective decision support techniques with successful applications. Progress made in the MCO tools raises a question of possible feedback to the decision making under risk. The paper shows how decisions under risk, and specifically the risk aversion preferences, can be modeled within the MCO methodology. This provides a methodological basis allowing for taking advantage of the interactive multiple criteria techniques for decision support under risk.

PL

Podstawy matematyczne optymalizacji wielokryterialnej są blisko związane z teorią podejmowania decyzji w warunkach ryzyka. Większość klasycznych koncepcji rozwiązań zazwyczaj wykorzystywanych w metodach optymalizacji wielokryterialnej pochodzi z pewnych podejść uwzględniania niepewności w analizie decyzji. Jednakże, należy podkreślić, że optymalizacja wielokryterialna, jako niezależna dyscyplina, rozwinęła szereg zaawansowanych narzędzi analizy interaktywnej, prowadzących do efektywnych technik wspomagania decyzji, znajdujących rzeczywiste zastosowania. Postęp, jaki się dokonał w zakresie narzędzi wielokryterialnego podejmowania decyzji, stawia pytanie o ewentualne sprzężenie zwrotne w kierunku podejmowania decyzji w warunkach ryzyka. W artykule pokazano, jak decyzje z ryzykiem, a szczególnie preferencje co do unikania ryzyka, mogą być modelowane przy użyciu metodyki optymalizacji wielokryterialnej. W ten sposób stworzono podstawę metodyczną pozwalającą korzystać z interaktywnych technik wielokryterialnych we wspomaganiu decyzji z ryzykiem.