Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Development and chronology of the Late Jurassic shallow-water carbonate deposits of the Holy Cross Mountains area, central Poland

Wierzbowski Andrzej

Volumina Jurassica

|

2023

|

Vol. 21

39--82

EN

The Late Jurassic shallow-water carbonates with intervening clayey-marly deeper-water deposits in the Holy Cross Mts. area formed over large bank of the elevated part of the Northern Tethyan Shelf during about 12 myr. They comprise three main successions (I, II and III) deposited partly in different environmental conditions, controlled by tectonic and climatic factors, and still preserved in the north-eastern margin, the north-western margin and the south-western margin of the Holy Cross Mountains. The history of sedimentation is presented according to the concept of the large tectono-stratigraphic units COK, LUK and KVB, which owe their origin to variable rates of tectonic subsidence, as introduced by Kutek (1994) for the area of central Poland. The studied deposits of the COK megasequence cor- responding to the Upper Oxfordian and the Lower Kimmeridgian up to the Hypselocyclum Zone consist of coral limestones, various grained (including oolitic) limestones, and micritic limestones formed over the gradually enlarging shallow-water carbonate platform of the Holy Cross Mts. This platform was subsequently subdivided into two elevated areas, separated by a depressed zone in the middle, bounded by the Nowe Miasto–Iłża–Bałtów Fault Zone in the north-east and the Holy Cross Fault System in the south. The younger mega- sequence LUK with it strongly transgressive character marks the successive stages of the marine transgression which entered the central, lowered part of the area of the Holy Cross Mts. from the west, where it appeared already in the early Hypselocyclum Chron. It succes- sively spread across the Holy Cross Mts. area towards the north-east and south bringing everywhere the deposition of various oyster lu- machelles and marls with ammonites at the end of the Hypselocyclum Chron and during the Divisum Chron of the Early Kimmeridgian to the Acanthicum/Mutabilis Chron of the earliest Late Kimmeridgian. The following megasequence KVB is represented by the detrital lu- machelles and chalky limestones with nereineids of the Eudoxus Chron of the Late Kimmeridgian marking the development of still younger shallow-water carbonate platform in the uplifted areas in the north-eastern and possibly the south-western margins of the moun- tains, allegedly subdivided by a deeper area of sedimentation of marly deposits. The youngest Late Jurassic deposits of the Holy Cross Mts., are very fragmentarily preserved, mostly because of Early Cretaceous uplift and erosion. They suggest an initial episode of complete drowning of the carbonate platform which became covered by marly deposits during the Early Tithonian, and the subsequent restoration of shallow-water carbonate sedimentation at the end of the Early Tithonian.

2

Specyfika dachów

Patoka Krzysztof

Materiały Budowlane

|

2023

|

nr 1

69--70

3

The Kimmeridgian of the south-western margin of the Holy Cross Mts., central Poland: stratigraphy and facies development. Part I. From deep-neritic sponge megafacies to shallow water carbonates

Wierzbowski Andrzej

Volumina Jurassica

|

2020

|

Vol. 18, no. 2

161-234

EN

The stratigraphical interval of the Kimmeridgian between the Bimammatum and the Hypselocylum zones in the SW margin of the Holy Cross Mts. shows a transition from the open shelf deep-neritic sponge megafacies to the shallow-water carbonate platform, including its development and decline. The uniform progradation of the shallow-water carbonate platform occurred at the end of the Planula Chron. Development of the shallow-water carbonate platform was controlled by climatic and tectonic factors. The former induced by orbital cyclicity resulted in changes of sea-level, revealed i.a. by the incoming of open-marine ammonite faunas, the latter were related to the synsedimentary activity of faults which resulted in contrasted facies changes. The episodically occurring strong influx of siliciclastic material was at least partly controlled by the tectonic activity. The newly elaborated formal lithostratigraphic subdivision takes into account the facies development of the succession in relation to climatically and tectonically induced changes. Such is e.g. the Małogoszcz Oolite Formation, corresponding to a single 100-kyr eccentricity cycle from the late Platynota Chron to the earliest Hypselocyclum Chron, bordered from the base and top by two transgressive climatically-controlled levels. The final stage of the shallow-water platform development at the end of the Hypselocyclum Chron was marked by the successive limitation of restricted environments, and the appearance of more open-marine conditions related to tectonic subsidence of the area of study. Comparison between the carbonate platform development of the Holy Cross Mts. in central Poland, and the coeval shallow-water carbonates of the Jura Mts. in northern Switzerland and south-eastern France provides an opportunity to consider similarities in the successions which can be attributed to the climatically-controlled sedimentary cyclicity and/or the wide-ranged tectonic phenomena. The palaeontological part of the study gives comments on the classification and phylogeny of ammonites of the families Ataxioceratidae and Aulacostephanidae.

4

Wykorzystanie systemów automatyki do obserwacji zmian środowiska wodnego i parametrów klimatycznych w rejonie KWB Bełchatów

Stobiecki Zbigniew

Przegląd Górniczy

|

2020

|

T. 76, nr 7

26--33

PL

W artykule przedstawiono praktyczne aspekty wykorzystania nowoczesnych systemów automatyki wdrożonych w Kopalni Bełchatów do kontroli zmian warunków hydrograficznych, hydrogeologicznych i czynników atmosferycznych w otoczeniu wyrobisk eksploatacyjnych. Omówiony został system nadzoru nad parametrami studni odwadniających i piezometrów, monitoring zrzutu wód do sieci hydrograficznej, a także pokazano w jaki obecnie sposób prowadzone są obserwacje w stacji meteorologicznej Chabielice. Dzięki wdrożeniu automatyki do monitoringu środowiska naturalnego pozyskiwane są obecnie ogromne ilości interesujących danych, które po odczytaniu są archiwizowane, a następnie poddawane obróbce w specjalistycznych programach, pozwalających na dokładniejszą ocenę i obserwację zjawisk zachodzących w środowisku naturalnym, a także ich zrozumienie. Wdrożenie do praktycznego użytkowania opisanych w artykule systemów poprawiło pracę kopalni Bełchatów poprzez podniesienie efektywności i sprawności użytkowanych dotychczas systemów nadzoru nad środowiskiem. Przełożyło się to z kolei na optymalizację procesu monitoringu środowiska, co w konsekwencji spowodowało zmniejszenie ilości zużytej energii elektrycznej w procesie odwadniania wyrobisk, a także zmniejszenie kosztów osobowo-sprzętowych związanych z obsługą starszego typu urządzeń.

EN

The article presents the practical aspects of using modern automation systems implemented in the Belchatow Mine to control changes in hydrographic, hydrogeological and atmospheric conditions in the vicinity of mining excavations. The system of supervision over the parameters of drainage wells and piezometers was discussed, as well as the monitoring of water discharge into the hydrographic network, and the current observations at the Chabielice meteorological station were shown. Thanks to the implementation of automation for environmental monitoring, huge amounts of interesting data are now obtained, which, after reading, are archived and then processed in specialized programs, allowing for a more accurate assessment and observation of phenomena occurring in the natural environment, as well as their understanding. The implementation for practical use of the systems described in the article improved the work of the Bełchatów mine by increasing the effectiveness and efficiency of the environmental supervision systems used so far. This, in turn, translated into the optimization of the environmental monitoring process, which in turn resulted in a reduction in the amount of electricity used in the process of drainage of excavations, as well as a reduction in personnel and equipment costs related to the operation of older types of devices.

5

Wpływ problemów francuskiej energetyki na wzrost cen energii elektrycznej w Europie na przełomie lat 2016/2017

Wolański Karol

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2019

|

Nr 2(21)

51--57

PL

W artykule analizowany jest wpływ problemów z wystarczalnością systemu elektroenergetycznego Francji na przełomie lat 2016/2017 na wzrost europejskich cen energii elektrycznej. Najważniejszymi czynnikami, które doprowadziły do tego, są: (i) odstawienie bloków jądrowych EDF, (ii) zwiększenie popytu na energię elektryczną spowodowane niskimi temperaturami oraz dużym udziałem ogrzewania elektrycznego we Francji, (iii) brak wystarczającego wsparcia ze strony elektrowni wodnych. W tekście wytłumaczone jest pojęcie stosu cenowego pozwalające na wykazanie, jak wyżej wymienione czynniki bezpośrednio przyczyniły się do wzrostu cen energii elektrycznej we Francji, a w konsekwencji również importu energii przez to państwo i wzrostu cen w całej Europie Zachodniej. Zawarty jest krótki opis akcji podejmowanych przez francuski rząd, które mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia podobnych sytuacji w przyszłości. Wskazany jest niekorzystny wpływ monokultur na bezpieczeństwo energetyczne z odniesieniem również do sytuacji monokultury węglowej w Polsce.

EN

This article analyzes the impact of problems with the sufficiency of the French power system at the turn of 2016/17 on the increase in European electricity prices. The important role of the simultaneous occurrence of many factors is noted, the most important of which are: (i) EDF nuclear power plants shut downs, (ii) increased demand for electricity due to low temperatures and a large proportion of electric heating in France, (iii) lack of sufficient support from hydropower sites. The concept of a merit order is explained to show how the above-mentioned factors directly contributed to the increase in electricity prices in France, and consequently also to the country's energy imports and prices throughout Western Europe. There is a brief description of actions taken by the French government to reduce the risk of similar situations in the future. The adverse impact of monocultures on energy security is indicated, with reference to the situation of coal monoculture in Poland.

6

Wpływ zmian klimatu na funkcjonowanie transportu kolejowego

Motowidlak U., Kujawa M.

Logistyka

|

2018

|

nr 5

13--17

PL

Większości elementów transportu kolejowego narażonych jest na bezpośrednie oddziaływanie czynników klimatycznych. Zwłaszcza infrastruktura narażona jest na bezpośredni kontakt czynników atmosferycznych, które mogą powodować zakłócenia w jej funkcjonowaniu. Do wdrożenia efektywnych działań adaptacyjnych i zapobiegawczych niezbędna jest ocena wrażliwości infrastruktury transportowej na czynniki klimatyczne, będąca efektem analizy danych klimatycznych i pogodowych oraz ich wpływu na stan infrastruktury, co stanowiło przedmiot rozważań podjętych w artykule.

EN

Most elements of rail transport are exposed to direct exposure to climatic factors. Infrastructure in particular is exposed to direct contact with atmospheric factors that can cause disruption to its functioning. In order to implement effective adaptation and prevention measures, it is necessary to assess the sensitivity of transport infrastructure to climatic factors, resulting from the analysis of climatic and weather data and their impact on the condition of infrastructure, which was the subject of considerations undertaken in the article.

7

Range of soil and climate characteristics appropriate for Pistacia atlantica forest development and rehabilitation (case study: Fars province, Iran)

Nejabat M., Negahdarsaber M., Ghahari G.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 32

71--78

EN

Investigation of ranges of soil and climate characteristics appropriate for the tolerant species: Pistacia atlantica subsp. mutica according to field study was the main objective of this research. This study was carried out based on random sampling across 20×20 km wild pistachio forests of Fars province (Iran). Results showed that mountainous and hilly lands are the main land types that pistachio species have evolved on. Statistical analysis of physical and chemical soil characteristics based on principal component analysis (PCA) method showed that wide ranges in soil characteristics, even up to about 40% differentiation in some measured properties, did not restricts this subspecies natural growth. The main growth limiting factors were shallow soil depth and light soil texture that decreased storage capacity of soil moisture, necessary for wild pistachios survival during drought and long dry periods. Climatic elements were analysed through the same approach and showed that temperature, precipitation and wind with overall variability of 85.9% were the most effectual factors. Pistacia atlantica subsp. mutica is one of the species refractory to various soil conditions and adapted to weak soils for the establishment and rehabilitation of forests in semi-arid regions.

PL

Głównym celem badań terenowych prezentowanych w niniejszej pracy było przeanalizowanie zakresu wartości charakterystyk glebowych i klimatycznych odpowiednich dla podgatunku Pistacia atlantica subsp. mutica. Próby pobierano losowo z poletka w lesie pistacjowym o wymiarach 20×20 km w prowincji Fars w Iranie. Wyniki dowodzą, że pistacja wyewoluowała na ziemiach górskich i na terenach pagórkowatych. Statystyczna analiza fizycznych i chemicznych właściwości gleb prowadzona metodą składowych głównych (PCA) wykazała, że duża zmienność badanych cech, sięgająca w niektórych przypadkach 40%, nie ograniczała naturalnego wzrostu badanego podgatunku. Głównymi czynnikami ograniczającymi były płytkie gleby o lekkiej strukturze, które zmniejszały zdolność gleb do zatrzymywania wilgoci niezbędnej dziko rosnącej pistacji do przetrwania długich okresów suszy. Czynniki klimatyczne analizowano tą samą metodą i stwierdzono, że najbardziej istotne były temperatura, opady i wiatr o ogólnej zmienności 85,9%. Pistacia atlantica subsp. mutica jest jednym z gatunków najbardziej odpornych na różne warunki glebowe, co może mieć znaczenie dla stabilizowania i rekultywacji lasów na terenach półpustynnych.

8

Leaf morphology shift of three dominant species along altitudinal gradient in an alpine meadow of the Quinghai â Tibetan Plateau

Zhong M., Wang J., Liu K., Wu R., Liu Y., Wei X., Pan D., Shao X.

Polish Journal of Ecology

|

2014

|

Vol. 62, nr 4

639--648

EN

It has been observed that leaf morphology shift within species is linked to climate change, but there are few studies on the effects of altitude change on leaf morphology of species. We hypothesized that similar to climate change, a morphological shift within species would occur over time under different growing altitudes. In this study, we evaluated three dominant grass species: Elymus nutans Griseb., Kobresia capillifolia Clarke., Carex moorcroftii Boott., taking advantage of the altitudinal variations (3000-4000 a.s.l.) on the Qinghai-Tibetan Plateau. Our study showed that almost all leaf traits of these three species had significant differences (P <0.05) across an altitudinal gradient. Different species responded differently to altitude change. Leaf thickness (LT) of the three species increased with increase in altitude. Leaf area (LA) of E. nutans and C. moorcroftii decreased with increasing altitude, but that of K. capillifolia increased. There was no obvious linear effect on leaf dry matter content (LDMC) and specific leaf area (SLA) of these three species. LDMC of E. nutans and C. moorcroftii showed a trend of increase, while that of K. capillifolia decreased. SLA of E. nutans and K. capillifolia showed a trend of increase, but that of C. moorcroftii decreased with increase in altitude. In addition, soil pH (pH) and air temperature (AT) decreased with increase in altitude. However, other soil and climate factors increased as altitude increased. The finding of this work is that leaf morphology shift within species happens under altitude change to adapt to specific environment.

9

Foliar responses of Abie fargesii Franch. To altitude in the Taibai Mts, China

Xu P., Zhang X., Zhao C., Chen L., Gao X., Yao B., Deng J., Deng Y.

Polish Journal of Ecology

|

2014

|

Vol. 62, nr 3

479--492

EN

Physiological and ecological adaptations of altitudinal gradients reveal alpine plants’ ecological and evolutionary responses to environmental changes. Here we quantitatively investigated the variation in the foliar physiological and morphological traits of alpine tree species (Abies fargesii) along the altitudinal gradient in the Taibai Mountains, China. We collected the needle samples of Taibai fir (A. fargesii) from seven sites at altitudes of 2550, 2650, 2750, 2850, 2950, 3050 and 3150 m, respectively, and measured the 12 foliar physiological and morphological traits. Each set of needle sample (100 needles) was randomly selected from the upper- third of A. fargesii canopies. The results showed that leaf mass per unit area (LMA), stable carbon isotope composition (δ13C), stomatal rows (SR), leaf carbon concentration per unit area (Carea), leaf nitrogen concentration per unit leaf mass (Nmass) and area (Narea) linearly increase significantly while stomatal density (SD), number of stomata per unit nitrogen concentration (St/N) and per unit leaf mass (St/LM) decrease with the altitudes raise. Moreover, all measured traits presented both strong correlations and significantly linear relationships with the main climate factors such as the mean temperature, rainfall and relative humidity during the growing season as well as the altitudes, except for leaf free water concentration (LWC), leaf carbon concentration per unit leaf mass (Cmass) and C: N ratio. The patterns of foliar traits in response to altitudes imply that the alpine plants need higher cost (e.g. higher nutrient concentration) to adapt to the harsher environments along altitudinal gradient. Moreover, our results show that the variation patterns of the leaf traits for A. fargesii plants should be driven by the interactions of multi-climate factors because the abiotic factors that directly influence the growth of plants covary with the increasing altitudes.

10

Architektura podhalańska w kontekście architektury pasywnej

Owczarek P.

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2014

|

T. 45, nr 1

15--18

PL

Artykuł opisuje wpływ czynników klimatycznych i kulturowych na kształt i formę architektoniczną budynków mieszkalnych powstałych na obszarze Podhala w XVIII i XIX wieku. Górskie tereny stawiają bardzo wysokie wymagania dla powstającej i rozwijającej się architektury. Treść artykułu przybliży powstały w wyniku wieloletniej ewolucji model domów podhalańskich. Typ chaty podhalańskiej stał się niemal „prefabrykatem", miał zwartą bryłę, starannie dobrane proporcje, bezbłędną funkcjonalnie i logicznie formę oraz dobrą gospodarkę cieplną. Dzięki swojej konstrukcji, obiekt mógł być także w znacznym stopniu rozbudowywany i zmieniany. Gruntowna analiza budynków mieszkalnych z obszarów Podhala pozwoli stwierdzić - czy w domu podhalańskim istniały rozwiązania architektury pasywnej i energooszczędnej?

EN

The article describes the influence of climatic and cultural factors on architectural form of residential buildings built in XVIII and XIX century on Podhale area. Mountain ranges give very strict requirements for the emerging and evolving architecture. The text refers to a model of podhalanski houses, that came into being within years of evolution. Type of podhalanski house has become a "pre-fabricated product" with perfectly functional and rational form, condensed shape, carefully designated proportions and lucrative heating system. Due to its construction, it could have been readapted and transformed. The thoroughgoing study of these houses can help to find out - were there any passive or energy-efficient solutions in podhalanski houses?

11

Opredelenie parametrom bioklimata territorii zastrojki pri resenii zadac bioklimaticeskoj architektury gorodov

Krivenko O.

Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym

|

2014

|

nr 2(14)

23--28

RU

V stat’e rassmatrivautsa voprosy opredelenia parametrom bioklimaticeskoj ocenki territorii zastrojki, s ucetom osnovnych prirodnych faktorom, kotorye formiruut bioklimat mestnosti (atmosfera, litosfera, gidrosfera, biosfera), a także lianie na nich faktorom, voznikauscich v processe zastrojki territorii. Takoj podchod daet vozmoznost’ rassirit’ vozmoznosti uceta klimaticeskich faktorom dla resenia voprosov optimizacii ekologiceskich i energeticeskich voprosov stroitel’stva.

EN

The article deals with the determination of the parameters of bioclimatic building site assessment, taking into account the main environmental factors that shape the bioclimate areas (atmosphere, lithosphere, hydrosphere, biosphere) and the influence of factors on them, resulting in the development of the territory. This approach makes it possible to extend the capabilities of climatic factors accounting for addressing optimization of environmental and energy problems of construction.

12

Ocena własności dekoracyjnych powłok poliuretanowych starzonych w naturalnych warunkach klimatycznych

Kotnarowska D., Przerwa M.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2012

|

R. 19, nr 9

299--304, CD

PL

W artykule przedstawiono destrukcyjny wpływ czynników klimatycznych na stan warstw powierzchniowych powłok poliuretanowych. Stwierdzono wzrost chropowatości powierzchni powłok, przyczyniający się do utraty ich połysku. Zmiany starzeniowe w strukturze powłok przyczyniły się również do zwiększenia twardości oraz grubości powłok. Destrukcyjny wpływ czynników klimatycznych, na warstwy powierzchniowe powłok poliuretanowych potwierdziły również badania mikroskopowe.

EN

The paper presents influence of climatic factors on the surface state of polyurethane coatings. It was stated a degradation of the coating surfaces consisting in increase of surface roughness and gloss loss. The ageing changes in the structure of the coatings contributed also to hardness and thickness increase. Also microscopic examination confirmed destructive effect of climatic factors on the surface layers of polyurethane coatings.

13

Dominujące narażenia eksploatacyjne powodujące zużywanie powłok polimerowych

Kotnarowska D.

Logistyka

|

2010

|

nr 6

PL

W artykule rozważa się dominujące narażenia eksploatacyjne, takie jak: media agresywne, czynniki klimatyczne (promieniowanie ultrafioletowe), czynniki biologiczne oraz erozyjne. Opisano wpływ promieniowania ultrafioletowego, mikroorganizmów (grzybów) oraz cząstek erozyjnych na zużycie powłok polimerowych. Ponadto scharakteryzowano procesy, towarzyszące erozyjnemu oddziaływaniu na powłoki polimerowe twardych cząstek, powodujących: mikroskrawanie, ścieranie (zarysowanie) odkształcenie plastyczne, bądź zmęczeniowe wykruszanie fragmentów powłok.

EN

The paper concerns dominating operational hazards like aggressive media as well climatic (UV radiation,) biological and erosive factors. Influence of UV radiation, microorganisms (fungi) and erosive particles on polymer coating wear is described. Moreover, processes are characterised which run together with erosive action of hard particles on polymer coating which induces microcutting, plastic deformation or fatigue chip ping of the coating.

14

Ocena wpływu wybranych czynników klimatycznych na stabilność chemiczną odpadów paleniskowych na składowiskach odpadów

Woźniak M., Żygadło M.

Ochrona Środowiska

|

2002

|

nr 2

17-21

EN

Laboratory investigations were carried out with real fly ash (coming from the heat and power generating plant of Kielce), which was deposited on a wet landfill. Erosion processes induced by atmospheric precipitation destroyed the granular structure of the deposited material, thus increasing its proneness to leaching. The investigations included the following steps: exposure of the fly ash to freezing temperatures, exposure to UV radiation, and exposure to both freezing temperatures and UV radiation at the same time. Water extracts from the fly ash were analyzed for the variability of pH, conductivity and alkalinity with time. Consideration was also given to the levels of chloride and sulphate leaching. The strongest influence of the climate factors and time on the chemical stability of the fly ash was observed in the eluates from the samples which had been exposed to 10-20 cycles. A better understanding of the phenomena involved can be of considerable help when interpreting the data obtained from the monitoring of fly-ash landfills.