Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Detrital zircon populations in Ediacaran Period sediments distinguish active from passive continent margins even when metamorphosed and help resolve the Gondwana-Panotia supercontinent/megacontinent argument

Crow Michael, Zaw Khin, Thu Kyaw, Belousov Ivan, Goemann Karsten

Geotourism / Geoturystyka

|

2023

|

nr 1-2 (72-73)

16--17

EN

Great thicknesses of sand and greywacke were deposited on the margins of megacontinents during the Ediacaran Period (620–542 Ma). Zircon age populations in sediments with long deep-time flat profiles distinguish passive margin sedimentation from shorter humped zircon profiles characteristic of sediments derived from volcanic arcs and their feeder zones in active margins. An example of a single hump detrital profile is given by an Ediacaran Period volcano present in the Charnian Supergroup in the Anglo-Brabant Massif of the East Avalonia terrane. This Gondwana fragment was originally part of the West Africa craton and was subsequently accreted to Laurentia. A volcanic complex with sediments carrying an Ediacaran biota is overlain by Triassic sediments. The main phase of eruption at c. 561 Ma provides a single hump zircon age histogram with a few pre-eruption zircon xenocrysts up to 40 Ma older

2

Gazy osłonowe do spawania tytanu, cyrkonu i ich stopów

Niagaj Jerzy

Stal, Metale & Nowe Technologie

|

2022

|

nr 9-10

44---49

PL

W artykule omówiono rodzaj i skład gazów używanych podczas spawania tytanu, cyrkonu i ich stopów, jak również opisano wpływ poszczególnych gazów na proces spawania i jakość złączy spawanych.

EN

The type and composition of gases used in the welding of titanium, zirconium and their alloys are discussed in the paper. The influence of shielding gases on the welding process and quality of welded joints is also described.

3

Optical properties of polyetherketoneketone based indirect dental restorations veneered with composite

Alsadon Omar, Wood Duncan, Patrick David, Durgesh Bangalore, Pollington Sarah

Polimery

|

2022

|

Vol. 67, nr 4

141--148

EN

In this study, the optical properties of indirect dental restorations based on polyetherketoneketone (PEKK), zirconia (YZ), and nickel-chromium (Ni-Cr) veneered with composite were compared. Based on the spectral reflectance, the CIE L*a*b* color coordinates, the color difference (ΔE), the opacity and the translucency parameter (TP) were determined using a spectrophotometer equipped with a D65 illuminant. The PEKK and Ni-Cr groups demonstrated similar CIE L*a*b* color values on white and black backgrounds. However, the zirconia group on a white backgrounds showed a slight shift in values towards red-yellow shades. The highest recorded ΔE values were 1.3 and 1.61 between PEKK and YZ groups, and Ni-Cr and YZ groups respectively. The opacity and translucency (TP) parameters were consistent with the spectral reflectance data, with the Ni-Cr and PEKK groups being completely opaque (100% and 0 TP). It has been shown that the use of the same indirect light-cured composite veneer with different substructure materials has no clinical effect on the esthetics of the final restoration.

PL

Porównano właściwości optyczne pośrednich uzupełnień protetycznych na bazie polieteroketonoketonu (PEKK), tlenku cyrkonu (YZ) i niklu-chromu (Ni-Cr) licowanych kompozytem. Na podstawie współczynnika odbicia spektralnego określono współrzędne koloru CIE L*a*b*, różnicę koloru (ΔE), nieprzezroczystość i parametr przezierności (TP). Współrzędne koloru grupy PEKK i Ni-Cr wykazywały podobne wartości koloru CIE L*a*b* na białym i czarnym tle. Natomiast w przypadku YZ na białym tle stwierdzono niewielkie przesunięcie wartości w kierunku odcieni czerwono-żółtych. Najwyższe odnotowane wartości ΔE wyniosły 1,3 i 1,61 odpowiednio dla grup PEKK i YZ oraz Ni-Cr i YZ. Parametry nieprzezroczystości i przezierności były zgodne z danymi spektralnego współczynnika odbicia, przy czym grupy Ni-Cr i PEKK były całkowicie nieprzezroczyste (100% i 0 TP). Wykazano, że zastosowanie tej samej pośredniej światłoutwardzalnej licówki kompozytowej z różnymi materiałami podbudowy nie ma klinicznego wpływu na estetykę ostatecznego uzupełnienia.

4

Zirconium silicates in a peralkaline granite: a record of the interplay of magmatic and hydrothermal processes (Ilímaussaq complex, Greenland)

Cegiełka Małgorzata, Bagiński Bogusław, Macdonald Ray, Belkin Harvey E., Kotowski Jakub, Upton Brian G. J.

Acta Geologica Polonica

|

2022

|

Vol. 72, no. 2

235--245

EN

Compositional and textural data are presented for zircon, secondary Zr-silicates, catapleiite and elpidite in a peralkaline granite from the Ilímaussaq complex, south Greenland. The zircon is essentially stoichiometric, with (Zr + Hf + Si) = 1.96–1.98 a.p.f.u. The secondary Zr-silicates show a wide range of Zr/Si atomic ratios (0.13–0.79). The catapleiite varies from close to stoichiometric to a Na-depleted type showing cation deficiency (5.2–5.8 a.p.f.u.). Elpidite shows similar variations (7.2–9.0 a.p.f.u.). Textural relationships between the Zr phases are interpreted to show that magmatic zircon interacted with hydrous fluids exsolved from the magma to form the secondary Zr-silicates. Formation of catapleiite was late-magmatic, in equilibrium with a Na-Si-bearing fluid. This was followed by the crystallization of elpidite, the fluid having a different Na/Si ratio. Both catapleiite and elpidite experienced Na-loss during late-stage hydrothermal alteration.

5

Heat Treatment of AlSi7Mg0.3 Aluminium Alloys with Increased Zirconium and Titanium Content

Kantoriková E., Kuriš M., Pastirčák R.

Archives of Foundry Engineering

|

2021

|

Vol. 21, iss. 2

89--93

EN

The paper compares changes in the structure and mechanical properties due to the synergistic effect of alloying elements Zr and Ti. It is assumed that by increasing the content of Zr and Ti in the aluminium alloy, better mechanical properties will be achieved. Paper focuses on description of the differences between the samples casted into the shell mold and the metal mold. Main difference between mentioned molds is a different heat transfer coefficient during pouring, solidification and cooling of the metal in the mold. The main goal was to analyse the influence of Zr and Ti elements and compare the mechanical properties after the heat treatment. Curing and precipitation aging were used during the experiment. The effect of the elements on AlSi7Mg0.3 alloy created differences between the excluded Zr phases after heat treatment. Evaluation of the microstructure pointed to the decomposition of large predominantly needle Zr phases into smaller, more stable formations.

6

Oznaczanie zawartości boru, krzemu i cyrkonu w nowych stopach glinu

Knapik Magdalena, Kozłowicz Sylwia, Charasińska Jadwiga, Czech Agnieszka

Analityka : nauka i praktyka

|

2021

|

nr 2

48--51

PL

Stopy na bazie glinu ze względu na swoje właściwości znalazły wiele zastosowań i są używane do wyrobu szerokiej grupy produktów – od części karoserii i silników samochodów, przez poszycia i elementy konstrukcyjne samolotów, po części statków kosmicznych.

7

Gazy osłonowe do spawania tytanu, cyrkonu i ich stopów

Niagaj Jerzy

Stal, Metale & Nowe Technologie

|

2020

|

nr 9-10

62--67

PL

W artykule mówiono rodzaj i skład gazów używanych podczas spawania tytanu, cyrkonu i ich stopów, jak również opisano wpływ poszczególnych gazów na proces spawania i jakość złączy spawanych.

XX

The type and composition of gases used in welding of titanium, zirconium and their alloys are discussed, as well as the influence of shielding gases on welding process and quality of welded joints are described.

8

Magmatic episodes in the Holy Cross Mountains, Poland – a new contribution from multi-age zircon populations

Krzemińska Ewa, Krzemiński Leszek

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2019

|

nr 474

43--57

EN

This contribution reports on new U-Pb zircon age data from magmatic rocks from the Holy Cross Mountains (HCM) of Poland. The analyzed samples were taken from lamprophyre and diabase veins of Podkranów and Janowice-2 as well as from tuff horizon of Kielce Beds (Ludlow). Internal morphologies have been investigated by SEM-BSE and cathodoluminescence images and they have been used as a guide for the selection of genetically various type of grains, e.g. potential auto-, ante- and xenocrysts, that were analyzed by ion microprobe. The U-Pb age of the magmatic events at 414.2 ±6.6 Ma (Kielce tuff), 322 ±12 Ma (Podkranów, lamprophyre), and 300±10 Ma (Janowice-2, diabase) confirmed the time frame of known magmatic activity reported within the HCM, as determined by 40Ar/39Ar geochronology in previous studies. The zircon investigation revealed also multiple populations with record of an earlier pulse of magma system (antecrysts), as well as abundant xenocrysts.

PL

W artykule przedstawiono nowe oznaczenia wieku U-Pb cyrkonu w skałach magmowych z obszaru Gór Świętokrzyskich (HCM). Próbki pobrano z żył lamprofiru i diabazu z Podkranowa i Janowic-2 oraz z poziomu tufu w warstwach kieleckich (ludlow). Morfologię i wewnętrzne cechy budowy ziaren zbadano za pomocą obrazów SEM-BSE i katodoluminescencji SEM, stosując je jako przewodnik do selekcji genetycznie różnych typów ziaren, potencjalnych auto-, ante- i ksenokryształów, które były analizowane na mikrosondzie jonowej. Wiek U-Pb epizodów magmowych, 414,2 ±6,6 Ma (Kielce, tuf), 322 ±12 Ma (Podkranów, lamprofir) i 300 ±10 Ma (Janowice-2, diabaz), potwierdza znane z wcześniejszych publikacji ramy czasowe aktywności magmowej na obszarze HCM oznaczone metodą 40Ar/39Ar. Badania wieku U-Pb cyrkonu ujawniły także szereg populacji z zapisem wcześniejszych impulsów magmowych (antekryształy) i licznych ksenokryształów.

9

X-ray computer tomography study of degradation of the zirvaloy-2 tubes oxidized at high temperatures

Trybuś B., Olive J. M., Lenoir N., Zieliński A.

Advances in Materials Science

|

2019

|

Vol. 19, nr 2(60)

54--71

EN

The investigations of high-temperature oxidation of zirconium alloys, applied for fuel pellets in nuclear power plants, are usually limited to oxidation kinetics, phase transformations and microstructural characterization. The purpose of this research was to characterize the degradation phenomena occurring within oxide layer and at the interface oxide/metal, on internal and external Zircaloy-2 tube surfaces, below and over crystalline transformation temperature of zirconium oxides. The commercial tubes were oxidized at 1273 K and 1373 K in calm air for 30 min and then examined with a technique novel for such purpose, namely a high-resolution X-ray computer tomography. The light microscopy was used to examine the cross-surfaces. The obtained results show that the form and intensity of oxide damage is significant and it is in a complicated way related to oxidation temperature and on whether external or internal tube surface is studied. The found oxide layer damage forms include surface cracks, the detachment of oxide layers, the appearance of voids, and nodular corrosion. The oxidation effects and damage appearance are discussed taking into account the processes such as formation of oxides, their phase transformation, stress-enhanced formation and propagation of cracks, diffusion of vacancies, formation of nitrides, diffusion of hydrogen into interface oxide-metal, incubation of cracks on second phase precipitates are taken into account to explain the observed phenomena.

10

Microstructure and positron lifetimes of zirconium modified aluminide coatings

Romanowska J., Dryzek E., Morgiel J., Siemek K., Kolek Ł., Zagula-Yavorska M.

Archives of Civil and Mechanical Engineering

|

2018

|

Vol. 18, no. 4

1150--1155

EN

The microstructure of the zirconium modified and non-modified aluminide coatings was examined by the EDS, XRD, TEM and the positron annihilation spectroscopy methods. Both coatings have a double layer structure: β-NiAl phase on the top and γ′-Ni3Al below. Small zirconium nanoparticles were found along grain boundaries in the β-NiAl phase. The positron lifetime in both coatings is the same. The formation of zirconium precipitates neither affects, the number of defects nor the volume diffusion. Zirconium nanoparticles that precipitate along grain boundaries stand against the outward diffusion of Al ions through the coating to the coating/oxygen interface. This “blocking effect” may be responsible for the reduction of the alumina scale growth rate and may delay pore formation on the coating/oxygen interface.

11

Katalityczne właściwości związków cyrkonu

Sołtysik B., Bodzek-Kochel M.

Przemysł Chemiczny

|

2016

|

T. 95, nr 8

1554--1558

PL

Dokonano przeglądu informacji literaturowych związanych z wykorzystaniem wybranych związków cyrkonu w katalizie ze szczególnym uwzględnieniem tlenków cyrkonu. Omówiono specyficzne właściwości tych związków, których następstwem jest ich wysoka zdolność katalityczna.

EN

A review, with 71 refs., of uses of selected Zr compds., esp. ZrO₂, in catalysis.

12

W poszukiwaniu fragmentów najstarszej skorupy kontynentalnej na Labradorze

Kusiak M. A., Sałacińska A.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 11

896--901

EN

There are few unresolved questions in the Earth Sciences which generate as much debate as the nature of the Hadean Earth: i.e. the rock record between the Earth’s formation and about 3.8 billion years ago. Current knowledge of the nature and origin of the earliest crust comes largely from studies of the mineral zircon (ZrSiO4). The oldest zircon grains on Earth (4.46 Ga) are found in Jack Hills, Australia. They represent a time capsule of what the Earth was like from ca. 4.4-4.0 Ga during the Hadean. The other ancien rocks (>3.8 Ga) are preserved in Antarctica, Canada, China, Greenland, Labrador, Western Australia and Swaziland, with the oldest known rochi on Earth from the Acasta gneiss in Northern Canada, dated at 4.03 Ga. Most likely, the second oldest rock record in the world (>3.9 Ga) may be derivedfrom the Nanok gneiss in the Nain Complex of the Saglek-Hebron area in the northern part of the Labrador Peninsula. Extensive investigation of these rocks will allowfurther characterizing the nature of the earliest preserved crust.

13

Zjawisko mikroplastyczności w stopie Zr-2.5Nb stosowanym w przemyśle jądrowym

Skrzypek S. J., Bolanowski K., Nawojowski K.

Inżynieria Powierzchni

|

2016

|

Nr 4

7--13

PL

Celem przeprowadzonych badań była analiza zjawiska mikroplastyczności w stopie cyrkonu z niobem Zr-2.5Nb po cyklach cieplnych. Stop ten podobnie jak stopy z rodziny Zircaloy stosowany jest na koszulki paliwowe oraz rury ciśnieniowe w reaktorach jądrowych. Próbkę z badanego stopu poddano eksperymentowi polegającemu na cyklicznym wygrzewaniu i chłodzeniu próbki w piecu elektrycznym pod stałym niskim obciążeniem. Liczba cykli cieplnych wynosiła 100, temperatura cyklu Tc = 70–370°C oraz obciążenie równe naprężeniu σ = 23,74 MPa. Analiza rentgenowska wykazała w próbce w stanie surowym obecność cyrkonu αZr (sieć heksagonalna, 03-065-3366) oraz w próbce po eksperymentach dodatkowo stwierdzono obecność dwutlenku cyrkonu ZrO2 (sieć jednoskośna, 01-078-0047). Warstewka tlenku na powierzchni próbki była cieńsza od 3 μm. Zmiana parametrów komórki elementarnej αZr wynosiła Δa = -0,00245Å oraz Δc = - 0,00383 Å. Zmniejszenie się komórki elementarnej może być wyjaśnione dyfuzją niobu z roztworu stałego Zr(Nb), co prowadzi do wzrostu gęstości wakancji w sieci krystalicznej. Makronaprężenia własne dla próbki po cyklach cieplnych w kierunku osi głównej próbki były rozciągające σx = 110 MPa, a w kierunku prostopadłym do osi próbki – ściskające σy = -156 MPa i zostały zrelaksowane w porównaniu ze stanem wyjściowym. Analiza procesu pełzania wykazała logarytmiczno-normalną zależność pomiędzy odkształceniem plastycznym próbki εpl a czasem t dla temperatury próbki Tp = 70oC. Wydłużenie plastyczne próbki po 100 cyklach cieplnych wynosiło ΔL = 143,49 µm i odpowiadające mu odkształcenie plastyczne εpl = 5,50 ·10-3.

EN

The paper presents results of the analysis of micro-plasticity phenomenon observed in zirconium with niobium alloy Zr-2.5Nb after thermal cycles under low, constant load. This alloy, similarly as Zircaloys, is used as based material for pressure tubes in nuclear reactors and for uranium fuel shields. The sample made of examined alloy has been subjected to cycling heating and cooling in programmable electrical furnace with 100 cycles with the cycle’s temperature range Tc = 70–370°C under low, constant tensile load equal to stress σ = 2.74 MPa. X-ray diffraction analysis showed that the reference sample consisted of zirconium αZr (hexagonal, 03-065-3366) and the sample after the experiments contained additionally zirconium dioxide ZrO2 (monoclinic, 01-078-0047). The oxide layer on the surface was thinner than 3 μm. The change of αZr unit cell parameters was Δa = -0.00245Å and Δc = - 0.00383 Å. The compression of unit cell can be explained by diffusion of niobium atoms from solid solution Zr(Nb) that leads to increased vacancy density in crystal lattice. Residual stresses in sample after the thermal cycles in the main sample’s axis were tensile σx = 110 MPa, while in the perpendicular direction were compressive σy= -156 MPa and both were partially decreased. The creep analysis showed that the relationship between sample plastic deformation (εpl) and time (t) can be described by log-normal function. The total sample elongation after 100 cycles was ΔL = 143.49 µm and plastic deformation εpl = 5,50 · 10-3.

14

The study of the connection between the zirconia substructure and veneering porcelain in dental crowns subjected to occlusal forces

Malara P., Paluch K., Sobolewska K., Pasieka A.

Archives of Materials Science and Engineering

|

2016

|

Vol. 81, nr 1

5--13

EN

Purpose: The aim of the study was to examine the connection between the zirconia substructure and the porcelain in the dental crowns subjected to simulated occlusal forces. Design/methodology/approach: All-ceramic dental crowns were subjected to Vickers hardness examination, testing of compressive strength and observations of breakthroughs on the SEM. Findings: Based on the research, it was found that the compressive force at which ceramic crowns brake down, are in the range of maximum occlusal loads exerted by man. There is a mechanical connection between zirconia and porcelain. All-ceramic crowns of premolars showed the highest resistance to compressive force, while the crowns of canines are characterized by the lowest resistance to the loading force. In addition, through the research we found that ceramic crowns under static compressive loads brake down and the fracture line runs through the entire thickness of the wall, because zirconium oxide has more than twice the hardness of the porcelain. There is a difference of stresses between the materials, causing fracture of the restoration. Practical implications: The research work shows that the porcelain crowns on the substructure of zirconia (all-ceramic restoration) are a very good option of the restorative treatment in dentistry, rebuilding missing teeth. Originality/value: The article presents a study on the compressive strength of manufactured crowns, followed by a comparison to the natural forces of occlussion in human. The exact mapped tooth geometry and the appropriate veneering porcelain foundation of zirconium allows the use of prosthetic crowns in the patient's mouth without fear that porcelain will be broken.

15

Zastosowanie technologicznej warstwy pośredniej w układach platerowanych wybuchowo na przykładzie układu cyrkon–stal

Prażmowski M., Paul H., Żok F.

Przegląd Spawalnictwa

|

2014

|

R. 86, nr 4

36--44

PL

W pracy przedstawiono wyniki prób związanych z doborem optymalnych parametrów procesu zgrzewania wybuchowego próbnych płyt z cyrkonu Zr 700 o grubości 10 mm ze stalą niestopową (P265GH). Do badań przygotowano układ bimetalowy Zr-stal oraz trimetalowy Zr-Ti-stal, w którym tytan jest międzywarstwą technologiczną ułatwiającą uzyskanie połączenia. Badania prowadzono dla złączy w stanie wyjściowym, tj. bezpośrednio po zgrzewaniu wybuchowym. Poddano analizie zmiany strukturalne łączonych blach, ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki granicy połączenia. Wykonano badania właściwości mechanicznych otrzymanych platerów, tj. próbę ścinania, odrywania oraz zginania bocznego. Systematyczne pomiary rozkładu mikrotwardości umożliwiły analizę zjawiska umocnienia materiału w procesie zgrzewania wybuchowego, zarówno w strefie bezpośrednio przy granicy połączenia, jak i w całym przekroju plateru. Analiza uzyskanych wyników pozwoliła na ocenę wpływu zastosowania międzywarstwy technologicznej z czystego technicznie tytanu na jakość uzyskanego połączenia, tj. jego charakterystykę i właściwości wytrzymałościowe. Stwierdzono, że w przypadku platerowania cyrkonem o grubości 10 mm zastosowanie międzywarstwy technologicznej pozwala uzyskać połączenie o dobrych właściwościach mechanicznych i optymalnej charakterystyce granicy połączenia.

EN

The paper presents the results of trials aimed at selecting optimal settings of the explosion welding process of 10 mm thick zirconium (Zr 700) plates with carbon steel (P265GH). A bimetal Zr-steel and trimetal Zr-Ti-steel were prepared for testing purposes, where titanium serves as a technological intermediate layer facilitating the bonding. The research was carried out for as-bonded joints, i.e. immediately following explosion welding. Structural changes of the joined sheets underwent analysis, particularly focusing on the characteristic of the joint interface. Mechanical properties of the obtained cladders were tested with shearing, peel test and lateral bending test. Systematic measurements of microhardness distribution enabled analyzing the strengthening of the material resulting from explosion welding both at the bond interface zone and throughout the whole section of the clad. The resulting analysis enabled the assessment of the impact the application of the interlayer of pure titanium had on the quality of the bond, i.e. its characteristic and strength properties. It was established that during explosion welding with 10 mm zirconium the application of the interlayer allows obtaining a joint with good mechanical properties and optimal characteristic of the interface.

16

Rozwój pęknięć przy cyklicznym zginaniu w złączu cyrkon-stal powstałych w wyniku zgrzewania wybuchowego

Prażmowski M., Rozumek D.

Przegląd Spawalnictwa

|

2014

|

R. 86, nr 4

45--50

PL

W pracy opisano rozwój pęknięć zmęczeniowych w próbkach cyrkon-stal wykonanych metodą zgrzewania wybuchowego. Badano próbki bez warstwy przetopionej A1 i z warstwą przetopioną A2. Badane próbki o przekroju poprzecznym prostokątnym poddano zginaniu przy wartości średniej naprężenia równej zeru. Wykonano pomiary twardości (w skali mikro) w obszarze złącza. Wzrost pęknięć zmęczeniowych był cyklicznie mierzony przy użyciu mikroskopu optycznego. W próbkach obserwowano wzrost pęknięć zmęczeniowych równolegle do przyłożonego obciążenia. Rozwój pęknięć następował od strony stali, potem występował w cyrkonie. Dominowały pęknięcia transkrystaliczne zarówno w cyrkonie, jak i w stali.

EN

The paper presents fatigue crack growth in zirconium--steel specimens made by the explosive welding. Specimens without remelted layer A1 and with a remelted layer A2 were tested. The tested specimens of the rectangular cross-section were subjected to bending under the stress mean value equal to zero. The point measurement of hardness was performed in the joint area. The fatigue crack growth was measured in cycles by means of the optical microscope. In the specimens, the fatigue crack growth was observed in parallel to the applied loading. The crack growth started from the side of steel then was initiated in zirconium. At the crack paths in the zirconium and steel, transcrystalline cracks are dominating.

17

SHRIMP U-Pb zircon geochronology of the Jawornik granitoids (West Sudetes, Poland)

Białek D

Geologia Sudetica

|

2014

|

Vol. 42

4--4

18

Relacje metodyczne i wiekowe pomiędzy analizą trakową a potasowo-argonową na przykładzie masywu Karkonoszy i jego osłony

Jarmołowicz-Szulc K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2014

|

nr 458

31--37

PL

W kontekście coraz większego znaczenia metod izotopowych w Polsce i zrozumienia ich możliwości interpretacyjnych, przedstawiono porównanie metodyczne i wiekowe analizy trakowej i oznaczeń metodą potasowo-argonową (K-Ar) w odniesieniu do minerałów budujących skały masywu Karkonoszy oraz jego północnej osłony. Prezentowane wyniki stanowią kompilację wcześniejszych oznaczeń trakowych z obszaru karkonosko-izerskiego (Jarmołowicz-Szulc, 1984), oznaczeń K-Ar z tego samego obszaru (Jarmołowicz-Szulc i in., 2009) oraz nowszych metodycznie danych literaturowych z masywu Karkonoszy (Danišik i in., 2010). Wykazano zaletę metody trakowej, którą są przede wszystkim możliwości interpretacyjne związane z datowaniem wypiętrzenia i/lub pogrzebania w historii geologicznej skał. Pokazano również walory metody K-Ar, umożliwiającej m.in. uzyskanie wartości wieku oziębiania np. po wypiętrzeniu plutonu.

EN

Isotopic methods have been gaining their importance in Poland in last decades. The understanding on the interpretation potential of isotopic determinations of minerals has been growing up as well. In that context, age relations and methodology of the fission track and K-Ar methods have been presented based on the case of minerals forming rocks of the Karkonosze Massif and its northern metamorphic envelope. The presented results are the compilation of earlier fission track determinations from the Karkonosze-Izera Block (Jarmołowicz-Szulc, 1984), K-Ar data from the same area (Jarmołowicz-Szulc et al., 2009) and newer methodological data from the Karkonosze granitoid (Danišik et al., 2010). Advantages of the fission track method have been shown, i.e., interpretation possibilities of burial and exhumation in geological history of rocks. Importance of the K-Ar method has been presented, in that determination of a cooling age after the pluton uplift.

19

Electrodeposition of Zirconium from DMSO Solution

Simka W., Majewski D., Nawrat G., Krząkała A., Nieużyła Ł., Michalska J.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2014

|

Vol. 59, iss. 2

565--568

EN

nvestigations of voltammetry zirconium deposition from DMSO solution on different substrates were taken. It was found that this is multi-electron process proceeding in a few stages. Moreover, zirconium layers were obtained on titanium, copper stainless steel and nickel. Obtained deposit was in form of white powder, which immediately was oxidized to ZrO2 in the presence of air.

PL

W pracy przedstawiono badania woltamperometryczne procesu elektroosadzania cyrkonu z roztworu DMSO na różnych podłożach. Stwierdzono, że jest to procees wieloelektronowy zachodzący w kilku etapach. Ponadto otrzymano warstwy cyrkonu na tytanie, miedzi, stali kwasoodpornej i niklu. Wytworzony osad katodowy miał formę białego proszku, na skutek natychmiastowego utlenienia cyrkonu w kontakcie z powietrzem.

20

Wpływ wapnia na zmianę składu fazowego tworzyw ogniotrwałych Al2SiO5-ZrSiO4

Szczerba J., Madej D.

Materiały Ceramiczne

|

2013

|

T. 65, nr 1

116--120

PL

W artykule omówiono korozję materiałów ogniotrwałych Al2SiO5-ZrSiO4 w środowisku zewnętrznego wymiennika ciepła (ZWC) linii technologicznej pieca cementowego w temperaturze 1000 ± 100 °C. Szczególną uwagę poświęcono oddziaływaniu na materiał ogniotrwały składników występujących w ZWC, głównie Ca2+/CaO, a także K+/K2O, Cl-, SO2. Jak wykazały badania XRD oraz SEM/EDS w wyniku oddziaływania wapnia z andaluzytem z materiału ogniotrwałego przejściowo powstawał glinokrzemian wapnia – gehlenit Ca2Al2SiO7. Z kolei reakcje w układzie K2O-Al2SiO5 doprowadziły do syntezy glinokrzemianów potasu – leucytu KAlSi2O6 i kalsilitu KAlSiO4. Cyrkon ZrSiO4 z materiału ogniotrwałego uległ przeobrażeniu w CaZrO3 (Tmp = 2345°C). We wcześniejszych stadiach reakcji powstawały struktury nieuporządkowane typu CSZ (C = CaO, S = SiO2, Z = ZrO2).

EN

The study of corrosion of the Al2SiO5-ZrSiO4 refractories in corroding environment of an external heat exchanger of the cement kiln was carried out at the temperature of 1000 ± 100 °C. Main corrosive agents in the external heat exchanger were in the solid (CaO) and gaseous (K+/K2O, SO2, Cl-) form. The XRD and SEM/EDS analyses showed a reaction of calcium and potassium with the refractory matrix. As a consequence of these reactions, gehlenite Ca2Al2SiO7, leucite KAlSi2O6 and kalsilite KAlSiO4 were formed in the corroded refractory brick. Kalsilite was the main compound formed in the corroded sample. Moreover, zircon was decomposed, and high refractory calcium zirconate CaZrO3 (Tmp = 2345 °C) was formed. In the early stages of reactions, the CSZ (C = CaO, S = SiO2, Z = ZrO2) disordered structures were formed.