Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Górnicze i geologiczne aspekty eksploatacji wód leczniczych w rejonie UZG Ustroń

Kuśnierz Bogdan, Baster Paweł, Waligóra Jan

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2020

|

nr 12

16--21

PL

W artykule przedstawiono budowę geologiczną złoża, w tym chemizm wód leczniczych w rejonie uzdrowiska Ustroń, oraz zagadnienia górnicze wydobycia, w tym konstrukcję otworów eksploatacyjnych i tłocznych oraz bezpieczeństwo eksploatacji.

EN

Ustroń health resort - one of the best Polish health resorts - has a microclimate and healing waters that are conducive to the treatment of, among others, respiratory, rheumatic or joint-muscle diseases. In the 1970s, 3 holes were madę here, in order to supply deposits of therapeutic brine, i.e. sodium-calcium chloride water with mineralisation 110-130 g/dm3 and outlet temperature of 21-23°C, in the limestone and upper devonian dolomites. Its extraction (3263 m3/year on average) is carried out by means of submersible pumps. In 1992, a discharge hole was madę in order to deliver (20-50 m3/d) of cleansed post-treatment water into absorbent layers for envi- ronmental protection. The water is accompanied by gas with a content of approx. 94% CH4 i and gas exponent 0.18-0.31 Nm3/m3 Therefore, the explosion hazard zones "2" were designated and the area of intake was fenced and marked. Leakage checks are also carried out on the infrastructure of the mining plant. After separating gas, water is collected in a tank from which it is taken for the needs of the spa. The organisational and technical So lutions adopted for use in a health resort mining plant ensure the safety of medicinal water exploitation, which is confirmed by the absence of accidents and failures.

2

Wody lecznicze w Polsce

Ginter-Kramarczyk D., Kruszelnicka I., Kiersnowska Z.

Technologia Wody

|

2017

|

Nr 2 (52)

22--28

PL

Artykuł zawiera podstawowe definicje dotyczące wód leczniczych. klasyfikację stosowana w balneologii, dane dotyczące występowania, wydobycia i wykorzystania eksploatowanych wód na przykładzie uzdrowisk w Polsce i w oparciu o obowiązujące przepisy. Zwrócono w nim również uwagę na podstawowe zalety stosowania wód leczniczych z podaniem konkretnych przy kładów ich działania.

EN

The article presents essential definitions to therapeutic waters and brine, classification used in bottling sector and balneology, data concerning their occurrence, extraction and use at selected health resorts. Attention is stressed on fundamental advantages of using therapeutic waters extraction by giving specific examples of their action.

3

Ocena stabilności stężeń siarkowodoru w wodach leczniczych ze „Zdroju Głównego” w Krzeszowicach

Rusiniak P., Plata J., Wątor K., Kmiecik E.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2017

|

R. 56, nr 1

75--87

PL

Siarczkowe wody lecznicze w Krzeszowicach eksploatowane są z przerwami od 1780 roku. Wykorzystywane są wyłącznie w hydroterapii (kąpiele lecznicze). Od 2002 roku badania właściwości fizykochemicznych wód realizowane są przez akredytowane Laboratorium Hydrogeochemiczne Katedry Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie. W niniejszej pracy przedstawiono ocenę stabilności stężeń siarkowodoru, będącego składnikiem swoistym omawianej wody. Wykorzystano wyniki analiz 102 próbek wody pobranych w latach 2008–2016. Baza danych hydrogeochemicznych została zweryfikowana przy użyciu testów statystycznych i błędów liczonych wg bilansu jonowego. Ocenę stabilności przeprowadzono na podstawie kart kontrolnych pojedynczych pomiarów. Zasadnicza większość stężeń H2S mieści się w przedziale x±2σ (średnia + 2xodchylenie standardowe), zatem stężenie tego składnika należy uznać za stabilne w czasie. Z przeprowadzonej za pomocą programu GWSDAT analizy trendów wynika, że stężenie siarkowodoru nie wykazuje istotnie statystycznego trendu monotonicznego.

EN

The exploitation of sulphurous water in Krzeszowice has been taking place since 1780. The water is being used only for balneological treatment. The quality of this water has been controlled by Department of Hydrogeology and Geology Engineering (AGH University of Science and Technology, Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection) since 2002. A detailed analysis of the hydrogen sulphide concentration was performed in this paper. The analysis is based on the result of 102 samples collected between 2008–2016. The box-and-whisker plot was used to assess the data differentiation. Two outliers observations were eliminated from further analysis. The Shapiro-Wilk test indicated that the data is normally distributed. The control chart was used to assess the stability of the examined hydrogen sulphide. This assessment shows that most of the values are in range x±2σ, so the concentration of hydrogen sulphide in curative water from „Zdrój Główny” may be classified as stable. The analysis performed using GWSDAT software shows that the trend is not detected.

4

Zmiany reżimu hydrogeologicznego ujęć wód leczniczych w Szczawnicy pod wpływem czynników antropogenicznych

Józefko I., Tomońska A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/1

181-188

PL

Ujęcia wód leczniczych w Szczawnicy są bardzo wrażliwe na oddziaływanie czynników geogenicznych i antropogenicznych, powodujących naruszenie reżimu hydrodynamicznego i hydrochemicznego. Na przykładzie ujęć wód leczniczych Magdalena, Szymon, Pitoniakówka i Jan-14 wykazano, jak delikatna jest równowaga hydrodynamiczna między wodami zwykłymi i eksploatowanymi wodami leczniczymi oraz równowaga wodno-gazowa w ujęciu wód leczniczych. Określone zostały przyczyny i skutki naruszenia równowagi. Ujęcia wód leczniczych w Szczawnicy wymagają szczególnej ochrony, zaś tereny wokół nich zwiększonej troski o właściwe zagospodarowanie i użytkowanie. Podstawę ochrony powinny stanowić przede wszystkim przepisy ustawy Prawo geologiczne i górnicze i rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy.

EN

The intakes of curative waters in Szczawnica are very vulnerable to the influence of the geogenic and anthropogenic factors. Those factors cause the disruption of the hydrodynamic and hydrochemical regime. Using as an example the Magdalena, Szymon, Pitoniakówka and Jan-14 curative water intakes, the fragility of the hydrodynamic balance between regular waters and exploited curative waters and the water-gas balance in the curative water intake have been proven. The reasons and the effects of the balance disturbance have been determined. The curative water intakes in Szczawnica require particular protection and the surrounding areas require special care regarding proper development and use. The basis for the protection shall be the provisions of the Geological and Mining Act and the executive ordinances thereto.

5

Zmienność zawartości siarczanów, wapnia i magnezu w układzie czasowym w wodach leczniczych "Zdroju Głównego" w Krzeszowicach

Tomaszewska B.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2007

|

nr 3

22-28

PL

Zakłady górnicze eksploatujące wody lecznicze zobowiązane są do regularnych badań obejmujących pomiary stabilności składników chemicznych eksploatowanych wód. Badania właściwości fizyko-chemicznych i bakteriologicznych wody są szczególnie istotnym elementem w analizie gospodarki złożem wód leczniczych. Ich wyniki stanowią podstawę do oceny stabilności składników chemicznych nadających wodzie swoisty i leczniczy charakter. W pracy dokonano analizy stabilności w układzie czasowym, głównych składników wody z ujęcia "Zdrój Główny" w Krzeszowicach. Wyniki oznaczeń stężenia siarczanów, wapnia i magnezu, wykonane w okresie od 1966 do 2005 ?., w pierwszej kolejności poddano weryfikacji na kartach kontrolnych. Zweryfikowane dane posłużyły do wyznaczenia zakresu tła hydrogeochemicznego. Ocenę stabilności zawartości siarczanów, wapnia i magnezu w układzie czasowym, przeprowadzono przy wykorzystaniu metody analizy trendu. Analiza trendu wykazała utrzymywanie się badanych wskaźników chemicznych wody na względnie stałym poziomie. Nie stwierdzono istnienia malejącego bądź rosnącego trendu zmian.

EN

The Mining Operation Units are obliged to undertake measurements and stationary investigation, including stability of chemical composition of waters. The large hydrochemical data base of water indices from "Zdrój Główny" capture in Krzeszowice (measurement realised during 1966 to 2005) was used to analysis of changes of chosen indices: sulphur, calcium and magnesium concentration in time. The values of the above the mentioned indices were verified according to card controls during the first step of results, the hydrochemical background of particular components of waters was established. The assessments of the stability of waters in time were performed using the analysis of trends. Finally, it was established that analysed waters indicate constant chemical composition during the last analysed period.

6

Charakterystyka i wykorzystanie karpackich wód leczniczych

Porwisz B., Szczepański A., Tomaszewska B.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2006

|

Nr 11

35-38

EN

The differentiated geological structure of Carpathian Mountains makes the region abundant in various kinds of curative waters. There are sulphate waters, waters containing carbon dioxide in the amount above 1 g/dm3 (acidulous waters) and chloride waters. Ail of these waters are useful in a health resort of therapeutics and in bottling. The most valuable are acidulous waters, which exist only in isolated regions of Carpathian.

7

Badanie związku eksploatacji i likwidacji wałbrzyskich kopalń węgla kamiennego z mineralizacją wód leczniczych Szczawna Zdroju

Czabaj W., Klich J.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

Vol. 53, nr 3

230--236

EN

In the Wałbrzych area there existed coal deposits and nearby springs with natural mineral waters of oxalate type. Many years of underground coal mining resulted in the disap-pearance or demineralization of most springs. Only the springs of Szczawno Zdrój curative waters remained. Regression analysis demonstrated a statistically significant decrease in their mineralization in the 1963–1993 period. It was assumed that the reason was an intense exploi-tation of coal in the “Thorez” mine. The use of Fourier harmonic analysis for time series from 1982 to 1998 has shown a strong correlation between the amount of CO2 vented from the “Thorez” mine and the content of typical ions and free CO2 in curative waters of Szczawno Zdroj. The liquidation of mines, and especially, the end of ventilation in August 1998, should increase the migration of endogenous CO2 to the region of curative waters formation. A reversal of the trend towards their demineralization is expected, as confirmed by the increasing trend of the content of typical ions in Szczawno Zdrój curative waters between 1990 and 1999.

8

Problemy pomiaru i analizy wydajności ujęć wód leczniczych w Długopolu Zdroju

Liber A., Liber-Madziarz E.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika

|

2003

|

z. 25 [207]

173-182

PL

W pracy przedstawiono wyniki pomiarów i analizy wydajności ująć wód leczniczych w Długopolu Zdroju. Na podstawie danych pomiarowych wydajności wymienionych ujęć w okresie od stycznia 1980 r. przeprowadzono badania zmienności wydajności ująć w czasie oraz badania modelowe zmierzające do wyjaśnienia anomalnej zmienności wód leczniczych w omawianym obszarze. Przy modelowaniu wykorzystana została /alkowa analiza wielorozdzielezą oraz analiza przy użyciu sieci neuronowych GRNN. Wyniki przeprowadzonych analiz porównane zostały z wynikami otrzymanymi dla modelowania statystycznego ujęć w Długopolu Zdroju wykonanymi wcześniej. Stwierdzono dużą zgodność otrzymanych rezultatów. Zastosowanie analizy falkowej pozwoliło jednak na zwiększenie dokładności opisu procesów dynamicznych zachodzących w trakcie eksploatacji ujęć. W pracy stwierdzono występowanie dużego wpływu poziomu wody w Nysie Kłodzkiej na wydajność ujęć Renata, Emilia i Kazimierz.

EN

New theoretical and practical possibilities of the analysis of the springs discharge of curative waters in Długopole Zdrój at the use of neural networks and wavelet analysis are presented. On the example of the analysis of chosen spring discharge of curative waters one compared results obtained at the utilization of neural networks, and wavelet analysis with universally practical statistical methods particularly with regression methods. The special attention was turned on processes of the elimination of points and of measuring - areas about the large uncertainty and on processes of the decollement of the influence of occurrences reaching in the environment of springs from long-term characterizations of the springs discharge. The influence of water level of Nysa Kłodzka river on springs discharge is presented.

9

Wody lecznicze uzdrowiska Goczałkowice Zdrój - ochrona zasobów i perspektywy ujmowania

Suchy P.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2003

|

z. 256

215-220

PL

W artykule przedstawiono warunki występowanie wód leczniczych w Uzdrowisku Goczałkowice oraz charakterystykę otworów eksploatacyjnych. Rozpatrzono problem ochrony zasobów wód oraz przedstawiono ocenę ujmowania Wód w przyszłości. Wody lecznicze ujmowane są trzema otworami wiertniczymi z utworów karbonu. Są to wody typu Cl-Na+Br+J+Fe+B- o mineralizacji od 67,0 do 78,3 g/dm3. Karbońskie piętro wodonośne praktycznie odizolowane jest utworami miocenu od wód czwartorzędowych i powierzchniowych. W celu ochrony zasobów wód leczniczych Uzdrowiska Goczałkowice utworzono w 1969 roku Obszar Górniczy "Goczałkowice Zdrój". Obniżanie się zwierciadła statycznego w otworach wiąże się głównie ze sczerpywaniem nieodnawialnych zasobów wód karbonu. W przyszłości należy spodziewać się dalszego obniżania się depresji w tempie 0,35-0,65 m/rok. Obserwowana demineralizacja wód nie zmienia wzajemnych stosunków wagowych pomiędzy poszczególnymi jej składnikami chemicznymi.

EN

In this article has been presented: the curative waters occurrence of Goczałkowice in the background of local geological structure of the Upper Silesian Coal Basin, the description of the drill-holes exploitation in aspect of the resources protection and the drawing estimation in future. The curative waters are drown with 3 drill-holes from Carboniferous formations. The type of waters is Cl-Na+Br+J+Fe+B and the mineralization reaches 67,0-78,3 g/dm3. The Carboniferous multiaquifer formation is practically insulated with Miocene deposits from Quaternary and surface waters. In 1969 there was established the mining area "Goczałkowice Zdrój" in order to protect the waters resources. The decreasing of the static water-level is connected chiefly with unrenewable water resources drawing-off. It is significant to expect further increasing of depression 0,35-0,65 m/year in the future. The observed demineralization of waters doesn't change weight relations between particular components

10

Changes of arsenic contents in curative waters of Kudowa Zdrój and Jeleniów.

Kabat T.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 3

57-66

EN

The problem of changeability of arsenic ion contents in Kudowa Zdrój and Jeleniów was described in the paper. Basic chemical information on arsenic were mentioned together with geological characteristic of Kudowa area. Analyses of arsenic ion contents (using the VG-AAS method) were made. Results were correlated with existing data. The fact arsenic ion contents increase in selected intakes of Kudowa Zdrój and Jeleniów was stated. Conclusions drawn from this paper may indicate the necessity of further research, mainly because of the fact of exploitation of these waters for various purposes.

PL

W pracy poruszono problem zmienności zawartości jonu arsenowego w wodach leczniczych Kudowy Zdroju i Jeleniowa. Zamieszczono podstawowe informacje dotyczące chemii arsenu, jak również zobrazowano budowę geologiczną okolic Kudowy. Wykonano analizy zawartości jonu arsenowego w wodach za pomocą tzw. Metody wodorków. Otrzymane wyniki skorelowano z istniejącymi danymi. Stwierdzono fakt istnienia wyraźnego trendu wzrostowego zawartości arsenu w wybranych ujęciach Kudowy i Jeleniowa. Wnioski płynące z niniejszej pracy mogą wskazywać na fakt konieczności wykonania dalszych, pogłębionych badań, głównie ze względu na różnorakie (lecznicze, spożywcze) wykorzystywanie omawianych wód.