Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Pochodzenie kruszywa łamanego a cechy użytkowe betonu do obiektów inżynierskich

Górak Piotr, Szabat Łukasz, Jelonkiewicz Przemysław

Materiały Budowlane

|

2020

|

nr 10

61--64

PL

W artykule przedstawiono wyniki projektu, którego celem było określenie przydatności kruszywa ze skał o różnych odmianach litologicznych do konstrukcyjnych betonów mostowych. Porównano parametry analizowanego kruszywa oraz właściwości betonów z jego zastosowaniem. Materiałem referencyjnym było kruszywo granitowe jako najczęściej stosowane do wytwarzania betonu do obiektów inżynierskich. Wyniki badań potwierdziły, że konstrukcyjne betony mostowe z powodzeniem mogą być wykonywane na kruszywie innym niż granitowe lub bazaltowe.

EN

The article presents the results of the research project, the aim of which was to determine the suitability of aggregates from rocks of various lithological varieties for the construction of concrete bridges. The comparison included parameters of the aggregates analyzed and the properties of concretes made with their use. The reference material was granite aggregate as the most commonly used for the production of concrete for engineering structures. The results of tests on the properties of concretes made on various aggregates confirmed that structural bridge concretes can be successfully performed on aggregates other than granite or basalt.

2

Wpływ kruszywa łamanego ze skał o różnej genezie petrograficznej na właściwości mostowych betonów konstrukcyjnych

Górak Piotr, Szabat Łukasz, Jelonkiewicz Przemysław

Inżynieria i Budownictwo

|

2019

|

R. 75, nr 3

110--115

PL

Omówiono i skomentowano wyniki badań właściwości mechanicznych i trwałości betonu zaprojektowanego do zastosowań konstrukcyjnych w budownictwie komunikacyjnym, na bazie kruszyw łamanych o różnej genezie petrograficznej. Celem badań była ocena przydatności kruszyw do tego rodzaju konstrukcji. Otrzymane wyniki porównano z wynikami badań betonów na kruszywie granitowym i bazaltowym, powszechnie uważanym za najbardziej właściwe do wymienionych zastosowań.

EN

The article discusses and comments on the results of investigations of mechanical properties and durability of concrete designed for structural applications in communication construction, based on broken aggregates of various petrographic genesis. The purpose of this research was to assess the suitability of aggregates for this type of construction. The obtained results were compared with the results of concrete tests on granite and basalt aggregates, generally considered to be the most appropriate for the mentioned applications.

3

Zmienność litologiczna dolomitów triasowych ze złoża Ujków Stary jako czynnik warunkujący ich przydatność do produkcji kruszyw stosowanych w obiektach budowlanych i budownictwie drogowym

Rembiś M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 101

279--291

PL

Złoże dolomitów Ujków Stary jest pozabilansowym fragmentem dawnego złoża rud cynku i ołowiu kopalni Bolesław. Opracowanie jego dokumentacji geologicznej z 2006 roku stworzyło nowe perspektywy pozyskania surowca skalnego ze skał dolomitycznych dolnego i środkowego wapienia muszlowego, występujących w serii złożowej. Skały te są wyraźnie zróżnicowane pod względem cech strukturalnych i teksturalnych oraz udziału składników mineralnych. W artykule przedstawiono charakterystykę tej zmienności na podstawie badań próbek skał pobranych z różnych części dwóch poziomów eksploatacyjnych złoża. Stwierdzono, że w złożu występują dolomity o strukturze mikrosparytowej i sparytowej (drobnokrystalicznej i średniokrystalicznej) oraz brekcje dolomityczne. Dowiedziono, że różnorodność petrograficzna skał, związana z ich genezą, ma istotny wpływ na zmienność ich podstawowych fizyczno-mechanicznych właściwości: gęstości objętościowej, nasiąkliwości i wytrzymałości na ściskanie. Ta zmienność petrograficzna skał decyduje także o niejednorodności jakościowej uzyskanych z nich kruszyw. Podstawą do wnioskowania w tym zakresie były wyniki badań odporności na ścieranie (wskaźnik mikro-Devala) i rozdrabnianie (wskaźnik Los Angeles) oraz ocena poziomu reaktywności alkalicznej kruszyw reprezentujących wybrane odmiany dolomitów oraz mieszaninę wszystkich wydzielonych odmian. Stwierdzono, że poszczególne partie kruszywa dolomitowego, pozyskiwane z różnych części złoża, mogą odpowiadać odmiennym kategoriom, określonym przez normy PN-EN. Wykazują one tym samym zróżnicowaną przydatność do stosowania ich między innymi w betonach, mieszankach bitumicznych stosowanych w powierzchniach przeznaczonych do ruchu oraz w niezwiązanych i związanych hydraulicznie materiałach używanych w obiektach budowlanych i budownictwie drogowym.

EN

The Ujków Stary deposit is an uneconomic fragment of the former zinc and lead mine in Bolesław. A geological report prepared in 2006 displays some new perspectives of the Lower-Middle Muschelkalk (Middle Triassic) dolostones. The rocks clearly differ considering their structures, textures and mineral composition. The author characterizes the rock variability based on the investigations of the samples collected from various exploitation levels of the Ujków Stary quarry. The rocks represent microsparitic and sparitic (fine- and medium-crystalline) dolostones, and dolostone breccias. The petrographical variability depends on the rock genesis and significantly affects the essential differences of the physical and mechanical properties of the dolostones, i.e., their bulk density, water absorption and compression strength. Therefore, the aggregates that are mined in Ujków Stary usually differ in their quality which results from the grindability resistance tests (micro-Deval index), fragmentation tests (Los Angeles index) and the alkaline reactivity assessment of the aggregates representing selected dolostone varieties and their components. Some dolostone aggregates obtained from various parts of the deposit correspond to various product categories determined according to PN-EN standards. For this reason, the applicability of the aggregates to be used, among others, to manufacturing concretes, bituminous road surface composites, and also set and unset hydraulic structural and road materials, may considerably vary.

4

Aktualne kierunki wykorzystania gnejsów ze złóż dolnośląskich i opolskich oraz perspektywy zastosowania ich w nowych gałęziach przemysłu

Witt A., Szmidt Z., Pomorski A., Majcher A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2016

|

R. 57, nr 1

47--57

PL

Gnejsy są jedną z najmniej eksploatowanych skał metamorficznych w Polsce. Eksploatacja ich prowadzona jest obecnie na większą skalę tylko w trzech kopalniach. Tradycyjnie są wykorzystywane głównie do produkcji kruszyw łamanych na cele budowy dróg, linii kolejowych oraz w budownictwie. W ostatnich latach coraz częściej stosuje się je również do robót hydrotechnicznych oraz jako kamień ozdobny. Szczególnie ta druga branża rozwija się dynamicznie ze względu na duże walory zdobnicze. Skały, ze względu na skład mineralny, posiadają również możliwości ich wykorzystania w innych gałęziach przemysłu. Prowadzone badania wykazały potencjalne nowe kierunki ich zastosowania w przemyśle ceramicznym i szklarskim. Istnieje również, po przeprowadzeniu odpowiednich badań, szansa na zastosowanie pyłów gnejsowych oraz drobnych jego frakcji do produkcji nawozów dla rolnictwa.

EN

Gneisses are one of the least excavated metamorphic rocks in Poland. The excavation is carried out on a large scale in only three open pits. Traditionally, they are mainly used for the production of crushed aggregate for the construction of roads, railways and building construction. In recent years they have been more often applied also in hydrotechnical construction works and as decorative stones. Especially the latter branch is growing rapidly due to gneisses’ ornamental qualities. Due to their mineral composition these rocks can be also used in other industries. Studies have demonstrated potential new directions for their use in ceramic and glass industries. After suitable research there is also an opportunity to use gneiss dust and small particles for the production of fertilizers for agriculture.

5

Zagospodarowanie zanieczyszczonych gliną frakcji wapieni z zakładów produkcji kruszyw łamanych

Naziemiec Z.

Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych

|

2015

|

R. 8, nr 21

31--42

PL

W zakładach produkcji kruszyw łamanych z wapieni, w wyniku procesu przeróbki, powstaje pewna część produktów zawierających znaczne ilości zanieczyszczeń gliniastych. Z uwagi na ograniczone możliwości zagospodarowania tych wapieni gromadzone są one na składowiskach. Ilość i charakterystyka zanieczyszczonych frakcji jest bardzo zróżnicowana i zależy od rodzaju eksploatowanego złoża, rodzaju produktów końcowych i stosowanej technologii przeróbki. W artykule podano charakterystykę zanieczyszczonych drobnych frakcji wapieni powstających w wybranych zakładach produkcji kruszyw. Badano ich skład chemiczny, skład ziarnowy i inne właściwości fizyczne. W oparciu o uzyskane wyniki badań wskazano na możliwości ich zagospodarowania. Odpowiednio dobrana technologia przeróbki i przyjęty profil produkcji, dostosowany do warunków panujących w danej kopalni, umożliwia optymalne wykorzystanie eksploatowanej skały.

EN

In limestone broken aggregate processing plants, the fine fractions with a considerable content of clay contaminations are produced. Due to the limited possibilities of utilization of these limestones they are stored on a waste deposits. The amount and characteristics of the contaminated fractions is highly variable and depends on the type of exploited deposit, as well as the type of the final products and processing technology applied. In this paper characteristics of the contaminated fine limestone fractions, arised in the selected aggregate processing plants, were presented. Particle size distribution, chemical composition and chosen physico-mechanical properties were under investigations. Based on the above results, some possibilities of their utilization were proposed. A properly selected and approved processing technology and adopted profile of production adjusted to conditions in the mine, enables an optimal utilization of exploited rocks.

6

Wpływ wybranych kruszyw na właściwości betonu wysokowartościowego

Piasta W., Budzyński W., Góra J.

Cement Wapno Beton

|

2015

|

R. 20/82, nr 3

171--178

PL

W pracy zbadano wpływ podstawowych właściwości kruszyw łamanych z bazaltu, granitu, dolomitu, kwarcytu oraz próbek tych skał na właściwości mechaniczne betonów wysokowartościowych, z których je uzyskano. Na szczególną uwagę zasługują wyniki badań modułu sprężystości oraz wytrzymałości próbek skał i betonów, a także występujące pomiędzy tymi właściwościami dobre korelacje. Mały moduł sprężystości granitu oraz bardzo duży bazaltu w pełni odpowiada modułom BWW, z tych kruszyw. Największy moduł sprężystości i wytrzymałość na rozciąganie betonu z kruszywa dolomitowego są związane prawdopodobnie z dobrą przyczepnością zaczynu do dolomitu. Porównanie wyników badań próbek skał, kruszywa i BWW wyraźnie potwierdza, że najgorsze właściwości betonu z kruszywa granitowego są związane z bardzo małym modułem sprężystości i wytrzymałością na rozciąganie granitu, a także najmniejszą wytrzymałością kruszywa granitowego na miażdżenie. Uzyskanie z tego kruszywa betonu wysokowartościowego, przy przeciętnych właściwościach zastosowanego kruszywa granitowego, było możliwe dzięki małemu stosunkowi w/c.

EN

In the work the effect of the properties of crushed basaIt, granite, dolomite and quartzite aggregate and the samples of these rocks on the properties of HPC was examined. Particularly significant was the determination of elasticity moduli which showed that the high modulus of basalt and low of granite are well correlated with the moduli of HPC produced of these aggregates. The highest modulus of elasticity of dolomite aggregate are probably caused by the strong adhesion of this aggregate grains with cement matrix. The lowest mechanical properties of HPC from granite are correlated with the worst properties of this aggregate. Relatively high strength of HPC [78 MPa] from granite aggregate is chiefly linked with the low w/c ratio, equal 0.28.

7

Odkształcalność doraźna betonów wysokowartościowych z kruszywami łamanymi

Góra J.

Budownictwo i Architektura

|

2011

|

vol. 9, nr 2

77-85

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań betonów wysokowartościowych o wartości w/c wynoszącej 0,28. Badano odkształcalność doraźną betonów w zakresie modułu sprężystości, współczynnika Poisson’a oraz odkształcenia granicznego przy maksymalnym naprężeniu. Czynnikiem zmiennym w badaniach było rodzaj kruszywa grubego: grys bazaltowy, dolomitowy i granitowy. Wyniki badań poddano testom statystycznym – jednoczynnikowej analizie wariancji i testowi najmniejszej istotnej różnicy. Stwierdzono istotny wpływ rodzaju kruszywa grubego na badane cechy odkształceniowe betonów wysokowartościowych.

EN

The test results presented concern high performance concretes of the w/c ratio 0,28. There have been examined the modulus of elasticity, Poisson’s ratio and limiting strain at the highest compressive stress. The variable factor in the studies is the type of coarse aggregate: crushed basalt, dolomite and granite. The results of the research have been tested statistically – the one-way ANOVA and the LSD test. There is stated the significant influence of aggregate on the tested deformation properties of high performance concretes.

8

The influence of joints and micro-fractures on the limestone aggregate shape and quality

Figarska-Warchoł B., Bromowicz J.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2010

|

T. 26, z. 4

89-108

EN

The paper presents results of investigations on the influence of joint and micro-fractures on the shape of a crushed grain - one of the most important parameter of the quality of crushed aggregate. Three structural types of the Jurassic limestone exploited in the Nielepice deposit nearby Kraków (Poland) were analysed. Cuboidal samples of platy and bedded limestones formed as intra-bio-micrite and intra-bio-sparite were subjected to recurrent cycles of mechanical stress and freeze-thaw process with the aim of inducing fractures. Their directions and frequency were determined by the microscopic observation and by the measurements of longitudinal ultrasonic waves velocities. Crushed and fractionated rock material was used in investigation of grain shape. Three diameter of each grain were measured. Calculated ratios of elongation and flatness have been presented on the Zingg diagrams. Generally, grains of the crushed aggregate from Nielepice are flat, the most in the platy limestones. Isometric grains are less frequent in finer fractions. The structure and texture of rock affect significantly the shape of the finest grains. The shape and dihedral angles of aggregate grains have been compared to the elementary fracture cell, which resulted from the intersection of the joint surfaces observed in the quarry. The same shape is reproduced in the subsequent fractions of the grains. Thin sections were cut parallel to the directions of the main joint sets. Their investigation revealed micro-fractures elongated in the same directions. Distances between them range from the micrometers to centimeters. Changes of velocity of longitudinal ultrasonic waves triggered by rock fatigue process correspond with the shapes of grains of various fractions. Pre-existing cracks and their later opening may cause developing of specific shape of the grains. The influence of new fractures on the aggregate quality has been also stated by significant growth of water absorption measured before and after process of rock fatigue. The apparent density difference was smaller.

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań nad wpływem ciosu i mikrospękań na właściwości kruszywa rozpatrywanego jako jego kształt. Badaniom poddano trzy odmiany teksturalne wapieni jurajskich eksploatowanych ze złoża Nielepice w pobliżu Krakowa (Polska). Prostopadłościenne próby wapieni płytowych i uławiconych wykształcone jako intra-bio-mikryt i intra-bio-sparyt poddawano wielokrotnym cyklom ściskania i mrożenia w celu wywołania spękań. Kierunki ich pojawiania się oraz częstotliwość określano na podstawie obserwacji mikroskopowych oraz badań prędkości fal ultradźwiękowych w różnych kierunkach. Badania kształtu ziaren kruszywa wykonywano na podstawie materiału pokruszonego w laboratorium i podzielonego na frakcje. Dla każdego ziarna wykonano pomiar długości trzech prostopadłych do siebie osi. Obliczone na ich podstawie współczynniki wydłużenia i spłaszczenia przedstawiono na diagramach Zingga. Generalnie ziarna kruszywa łamanego z Nielepic wykazują spłaszczenie, szczególnie dla wapieni płytowych. Ilość ziaren izometrycznych zmniejsza się w drobniejszych frakcjach. W ziarnach najdrobniejszych na ich kształt wpływa w dużej mierze struktura i tekstura skały. Kształt i dwuścienne kąty ziaren kruszywa porównano z kształtem spękaniowej komórki elementarnej, wynikającym z przecięcia powierzchni spękań ciosowych pomierzonych w wyrobisku. Kształt ten jest powielany wielokrotnie w coraz mniejszych frakcjach. Szlify mikroskopowe zostały wycięte równolegle do kierunków głównych zespołów spękań. Ich badania wykazały obecność mikrospękań rozciągających się w tych kierunkach w odległościach od milimetrów do centymetrów. Tendencja zmian prędkości fal ultradźwiękowych materiału poddawanego męczeniu znajduje swoje odbicie w tendencji zmian kształtu kruszywa określanego dla różnych frakcji. Istnienie założonych spękań i ich późniejsze otwieranie może doprowadzić do powstania ziaren o określonym kształcie. Wpływ pojawiania się nowych spękań na jakość kruszywa został określony także poprzez istotny wzrost nasiąkliwości wagowej skał przed i po procesie ich męczenia. Różnica w gęstości pozornej była mniejsza.

9

The influence of sedimentation and diagenetic processes on economic significance of the Cergowa sandstones from 'Lipowica II-1' deposit

Pszonka J.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2009

|

T. 25, z. 3

332-342

EN

The paper characterises the Lower Oligocene Cergowa sandstones, which form a lenticular lithosome within the Menilite Formation. The lithosome of the Cergowa sandstones classified as lithic wacke, represents sediments of a deep marine turbidite fan. Sedimentation and diagenetic processes had an essential influence on excellent physical parameters of this rock. A high hardness and resistance of the Cergowa sandstones is a result of thorough cementation with carbonate cement of grains corroded prior to lithification. A preliminary interpretation of two lithofacies, namely sandstone and sandstone interbedded with shale, mined in the 'Lipowica II-1'deposit near Dukla, is presented in terms of the turbidite fan model. The author suggests that thick-bedded sandstones may represent mid-fan channel infills, while shale with sandstone interbeds may be an equivalent of facies deposited beyond the fan channels. It is suggested that sedimentological analysis, in this case based on the turbidite fan model, may be helpful in forecasting the occurrence zones of sandstones that possess the characteristics desired by the industrial minerals sector.

PL

W artykule scharakteryzowano dolnooligoceńskie piaskowce cergowskie, tworzące soczewę wśród warstw menilitowych. Litosom piaskowców cergowskich, sklasyfikowanych jako waki lityczne, reprezentuje osady głębokomorskiego stożka turbidytowego. Procesy sedymentacyjne i diagenetyczne wywarły zasadniczy wpływ na doskonałe parametry fizyczno-mechaniczne tych piaskowców. Wysoka twardość i odporność piaskowców cergowskich to efekt silnej cementacji spoiwem węglanowym ziaren, których powierzchnia uległa korozji przed zlityfikowaniem osadu. W kategoriach asocjacji facji turbidytowego stożka podmorskiego dokonano próby wstępnej interpretacji dwóch odmian litofacjalnych: piaskowcowej i łupkowo-piaskowcowej eksploatowanych w złożu 'Lipowica II-1' koło Dukli. Autorka sugeruje, że piaskowce gruboławicowe mogą reprezentować osady kanałowe stożka środkowego, natomiast łupki z przeławiceniami piaskowców mogą być odpowiednikiem facji pozakanałowych. Analiza sedymentologiczna, opierając się w tym przypadku na modelu turbidytowego stożka głębokomorskiego, może być pomocna w prognozowaniu stref występowania piaskowców o cechach pożądanych przez kopalnictwo surowców skalnych.

10

Polskie złoża dla produkcji kruszyw łamanych na tle obiektów Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000

Bromowicz J., Magiera J.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

nr 10

10-18

PL

Przeanalizowano rozmieszczenie złóż kamieni do produkcji naturalnycł kruszyw łamanych względem chronionych obszarów sieci Natura 2000 zgłoszonych przez Ministerstwo Środowiska i zaproponowanych przez, organizacje pozarządowe. 78 spośród tych złóż położonych jest w obrębie obszarów chronionych lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie. 44 złoża znajdują się blisko granic obszarów chronionych. Przesunięcie tych granic o kilkadziesiąt do paruset metrów spowoduje zniesienie konfliktu, gdyż złoża te znajdą się poza terenami chronionymi. Pozostałe złoża nie stwarzają takiej możliwości. Ustawa o ochronie przyrody nakłada na użytkowników tych złóż obowiązek analizy oddziaływania na środowisko. Wyniki takiej analizy mogą zmusić eksploatatora do modernizacji technologii wydobycia, przeróbk i transportu kopaliny. Można być pewnym, że, jakkolwiek kosztowne, działania takie będą korzystne nie tylko dla obiektów sieci Natura 2000. W niektórych przypadkach konieczne może się okazać ograniczenie wydobycia czy przeróbki. Znacznie poważniejszych ograniczeń można się spodziewać przy koncesjonowaniu nowych złóż. Nie wydaje się jednak, aby konflikt z siecią mógł być przyczyną zamknięcia czynnego zakładu górniczego.

EN

Location of stone deposits to crushed aggregate in relation areas of the Nature 2000 network, as declared by the Ministry of En Protection and suggested by extragovernmental organisatic studied. 78 deposits are locat limit lines of the protected are; close vicinity. 44 deposits are limit lines of the protected are; the protective area limit lines up to few hundreds of meters in elimination of the conflicts. I deposits would be outside the areas. Other deposits do not chances. The Nature Conserv has put the users of these de obligation to work out an envir impact study. Results of such force the user operating the d modernise the technology of n dressing and handling of the n mineral. Such operations, although costly, shall be advantageous not only objects of the Nature 2000 network However, in some cases, reduction of mining or dressing output can be required. More serious limitation can be granting new concessions for stone deposits. However, a conflict with the Nature 2000 network is nont expected to be a cause to close down any operating mining business.