Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wzorce kształtowania wnętrza domu wiejskiego na Sejneńszczyźnie

Bartnicka M., Bogusz-Krzemień A., Szewczyk J.

Architecturae et Artibus

|

2017

|

Vol. 9, no. 3

5--23

PL

Opracowano szkice inwentaryzacyjne wnętrz pięciu domów w trzech gminach Sejneńszczyzny. Na tej podstawie określono cechy charakterystyczne miejscowej kultury kształtowania wnętrz mieszkalnych. Na prawach hipotezy określono wzorce kształtowania przestrzeni mieszkalnej. Przyjęto, uzasadniając to analogią względem ewolucji przestrzeni mieszkalnej we wsiach innych regionów, że wzorce te są wypadkową dawnych tradycji i współczesnych oddziaływań kulturowych, przy czym te ostatnie ulegają nieraz silnym przekształceniom.

EN

Inventory drawings of interiors of five country houses in the region of Sejny, N-E Poland, have been made. Upon them, characteristic features of the contemporary vernacular home interiors have been recognized. Hypotheses concerning patterns of vernacular home interiors organization have been stated. It was assumed that, similarly to the cultural phenomena in other regions, the present local patterns of vernacular home interiors organization are derivatives of both old vernacular traditions and the contemporary aesthetic trends and fashions.

2

Z badań domów wiejskich w gminie Michałowo

Rogozińska M., Rutkowska K., Szelech M., Szewczyk J.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

Vol. 8, no. 1

76--91

PL

W 2014 roku zrealizowano kolejną sesję badań terenowych we wsiach Białostocczyzny. Najdokładniej zbadano wieś Nowa Wola w gminie Michałowo. Między innymi sporządzono szczegółową dokumentację inwentaryzacyjną fotograficzną i rysunkową trzech drewnianych domów wiejskich w tej wsi. Przeanalizowano specyfikę wnętrz mieszkalnych w tych domach (porównując je z wnętrzami innych domów wiejskich w tejże gminie), dostrzegając wytwory powstałe wskutek połączenia tradycyjnych wzorców estetycznych z nowoczesnymi rozwiązaniami, materiałami i „modami” estetycznymi. Taka synteza wskazuje, iż tradycyjne wzorce kształtowania przestrzeni są niejako wpisane w mentalność miejscowej ludności i trwają pomimo przemian cywilizacyjnych, a być może nawet są wspierane współczesną technologią.

EN

Field surveys were performed in a number of villages in the region of Białystok, N-E Poland, in 2014. The most detailed ones have been done on October 17th, with the research focus on three old wooden houses in Nowa Wola, Michałowo commune. The photographs and detailed drawings have been made. The surveys and their effects have revealed the unique values of home interiors, resulting from the local vernacular tradition enhanced by the contemporary tools, materials and aesthetic patterns. In other words, the vernacular has merged with the modern. Eventually, the spatial results of that fusion proves that vernacular or traditional aesthetic and cultural patterns are fixed in the minds of local people and persist in spite of the technology progress. Moreover, they seem to be even supported by modern tools, technologies and trends.

3

Tradycyjne wiejskie domy w Haćkach na Białostocczyźnie : stan w 2015 roku, na wybranych przykładach

Krzywińska A., Kułaczewska-Biełach M., Szewczyk J.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

Vol. 8, no. 3

82--93

PL

Cel pracy: Uzyskanie i zapis graficzny aktualnych informacji o wernakularnej architekturze Białostocczyzny, mianowicie o wnętrzach drewnianych domów wiejskich na pograniczu etnicznym polsko-białoruskim, w gminie Bielsk Podlaski, na przykładzie wsi Haćki. Metoda i wyniki: Interpretacja szczegółowych rysunków inwentaryzacyjnych dwóch wiejskich domów w Haćkach na Białostocczyźnie, wykonanych w grudniu 2015 roku na podstawie wcześniejszych prac terenowych przeprowadzanych w okresie od października do grudnia 2015 roku (wybrano i zaprezentowano 10 rysunków, w tym rzuty, przekroje i rysunki elewacji, przy czym rzuty i przekroje zawierają szczegółowe informacje o umeblowaniu i wyposażeniu wnętrz tych domów). Rysunki opracowano na prawach materiałów źródłowych, na potrzeby późniejszych analiz naukowych i działań konserwatorskich. Dopełnieniem materiałów rysunkowych jest dokumentacja fotograficzna (tu zaprezentowana w wyborze) i informacje pozyskane podczas wywiadów z mieszkańcami wsi. Wnioski: Zarejestrowano nawarstwianie się zmian (w rozplanowaniu, umeblowaniu i wyposażeniu) z różnych okresów oraz kontynuację ludowych wzorców kształtowania przestrzeni mieszkalnej (kompozycyjna i funkcjonalna rola pieca, amfiladowość wnętrza, rola kąta obrzędowego, czyli pokucia itp.).

EN

The general aim at the base of the work is to recognize vernacular architecture in Polish-Byelorussian ethnic borderland in the region of Białystok, on example of Haćki village in Bielsk Podlacki commune, 50 km south of Białystok, N-E Poland. The specific objective (research task) is to record graphical information about vernacular home interiors, as the source for further reasoning or conservation. Methods and results: Inventory drawings of two vernacular country cottages in Haćki, Białystok region, N-E Poland, have been made in December, 2015, after the field surveys in Haćki in October, November and December 2015. The set of drawings included plans, sections and façades; in this paper 10 drawings are presented. The drawings include all the information about layout, furniture and adornments of the houses. The relevant photographs and interviews with locals are also provided and taken into account. Conclusions: The houses are “chronicles of changes”, as we have observed the accumulation of changes of spatial layouts and furnishing of vernacular homes for the decades. Besides, the old vernacular traditions of residential space arrangement are still in use in such houses.

4

Domy strychulcowe w gminach Klukowo, Ciechanowiec i Brańsk na Podlasiu

Czarkowska M., Kuczyńska U.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

Vol. 8, no. 1

13--20

PL

W artykule zaprezentowano wyniki poszukiwań terenowych, przeprowadzonych w październiku 2015 roku w gminach Klukowo, Ciechanowiec i Brańsk. Celem poszukiwań było rozpoznanie miejscowego budownictwa ludowego ze słomy i gliny, ze szczególnym uwzględnieniem budynków o konstrukcji strychulcowej. W regionie budownictwo to było wprawdzie dość rzadkie (za wyjątkiem pobliskiej gminy Rudka), tym niemniej takie obiekty wznoszono tu jeszcze okazjonalnie stosunkowo niedawno, bo aż do lat sześćdziesiątych XX wieku. Podczas poszukiwań terenowych (obejmujących także wstępne wywiady z mieszkańcami kilkunastu wsi w gminach Klukowo, Ciechanowiec i Brańsk) znaleziono pięć takich budynków: dwa z nich są nowo odkryte, nieopisywane dotąd w literaturze, zaś o pozostałych istnieją jedynie krótkie wzmianki w najnowszym piśmiennictwie. W oparciu o przeprowadzone później szczegółowe wywiady z mieszkańcami tych wsi, w których znajdowały się odnalezione obiekty (szczególnie z mieszkańcami lub użytkownikami samych obiektów, a także z ich sąsiadami) oraz na podstawie oględzin badanych budynków rozpoznano kolejne etapy wznoszenia takich obiektów, zaprezentowane w załączonym materiale ilustracyjnym; wydają się one specyficzne dla regionu. Informacje o tych pięciu obiektach wraz z opisem zastosowanych w nich technologii budowlanych stanowią przyczynek do szczegółowego rozpoznania podlaskiej kultury budowlanej z użyciem słomy i gliny.

EN

Field surveys in Klukowo, Ciechanowiec and Brańsk communes, Podlasie region, N-E Poland, have been performed in October, 2015, with the aim to recognize vernacular buildings with wattle-and-daub walls. Whilst such constructions were used very occasionally in the local indigenous architecture (with the exception of the nearby commune Rudka, with dozens of such buildings), the tradition of their use survived at that territory to the early 1960’s. Nevertheless, only a few examples have survived until now: 5 such architectural objects have been found as a result of the field survey in October, 2015. Two of those buildings have not yet been described in the academic literature; the three other ones were found to be mentioned only tersely. Interviews with dwellers of all these houses and with their neighbors, as well as examination of the construction, were the research base for further reasoning, which has eventually resulted with the description of the construction process, its stages and nuances (stages being also shown on the drawings). Actually, the local wattle-anddaub construction have been assessed as specific for that region and unique in some aspects. All the findings are claimed to be the research contribution to the recognition of the local wattle-and-daub culture, as an important part of vernacular architecture of the region.

5

Domy drzewowapienne w gminach Klukowo i Ciechanowiec na Podlasiu

Czarkowska M., Kuczyńska U.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

Vol. 8, no. 1

5--12

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań terenowych, przeprowadzonych w listopadzie 2015 roku w zachodniopodla¬skich gminach Klukowo i Ciechanowiec. Przedmiotem badań było dawne budownictwo wiejskie wykonane z użyciem konstrukcji drzewowapiennej, znanej w literaturze pod nazwą cordwood masonry albo stackwall. W regionie budownictwo to było dość rzadkie, lecz tym bardziej jest ono uważane za ewenement w skali światowej, cenny poznawczo. Dlatego ce¬lem badań było oszacowanie występowania tego budownictwa w przeszłości i jego aktualnego zachowania na badanym terenie. W wyniku poszukiwań terenowych połączonych z wywiadami z mieszkańcami kilkunastu wsi odnaleziono i opisano sześć takich budynków, z czego trzy były już wcześniej krótko wzmiankowane w literaturze przedmiotu (Szewczyk, 2010). Na podstawie oględzin (udokumentowanych zbiorem fotografii) oraz wywiadów z mieszkańcami i użytkownikami takich budynków lub z ich sąsiadami opracowano i zaprezentowano tu rysunki poglądowe prezentujące fazy powstawania takich obiektów. Zbadane obiekty są interesującą częścią dziedzictwa architektonicznego regionu.

EN

Field surveys in Klukowo and Ciechanowiec communes, Podlasie region, N-E Poland, have been performed in November, 2015 with the objective to recognize vernacular buildings of stackwall (cordwood masonry) construction. Such construc-tions, whilst unique in general, were also rarity in the region. Given that, the research was aimed at assessing the prevalen¬ce and construction specifics of the local stackwall buildings in the two communes. As a general result of the field surveys and detailed inquiries, six buildings have been recognized and assessed; three of them had already been mentioned in the relevant former literature (Szewczyk, 2010). The formal results include sets of photos, inquiry records and drawings of such pieces of stackwall construction; the latter rendering stages of building erection. The found buildings are claimed to be an interesting part of local architectural heritage.

6

Drewniane budynki mieszkalne na Kielecczyźnie

Skoczylas O.

Budownictwo i Architektura

|

2015

|

Vol. 14, nr 3

219--224

PL

W artykule zebrano cechy chałup występujących najczęściej i rzadziej w regionie Kielecczyzny. Określono obszar jaki jest brany pod uwagę w artykule. Zebrano podstawowe rodzaje podziału chat polskich i wybrano ten podział, który pozwala na zastosowanie go do potrzeb tej publikacji. Następnie na podstawie literatury i fotografii wybrano reprezentatywne dla danych typów cechy.

EN

The article summarized the characteristics features of cottages are the most frequently and less frequently in the region of Kielce. In article were specified the area to be taken into consideration in the article. Were collected basic types of division of Polish cottages and chosen this classification, which allows to use it to the needs of this publication. Then, based on the literature and photographs were selected representative features of each type.

7

Nowe wyniki badań systemów piecowo-kominowych z drugiej połowy XX wieku w wiejskich domach gminy Michałowo

Drągowska B., Drozdowicz S., Ferdyn P., Szewczyk J.

Architecturae et Artibus

|

2015

|

Vol. 7, no. 1

10--24

PL

W październiku 2014 roku przedsięwzięto badania terenowe dawnego ludowego budownictwa, jak też współczesnej ludowej estetyki architektonicznej na terenie gminy Michałowo. Wykonano inwentaryzacyjną dokumentację fotograficzną i rysunkową pięciu domów mieszkalnych, w tym czterech w samym Michałowie i jednego we wsi Topolany. Zamierzono rozpoznać specyficzne, być może – jak sądzono – unikalne cechy domu wiejskiego na badanym terytorium, co ostatecznie doprowadziło do skupienia uwagi badawczej na zastanych w inwentaryzowanych tu domach systemach piecowo-kominowych jako poznawczo najciekawszych, oryginalnych, determinujących rozplanowanie i funkcję domu wiejskiego. Piece te opisano i poparto ilustracjami uwypuklającymi ich specyfikę konstrukcyjną, estetyczną i funkcjonalną, rozpoznaną również na podstawie porównań z innymi rozwiązaniami systemów ogniowo-dymowych znanych na Białostocczyźnie i opisanych w literaturze przedmiotu.

EN

In October 2014, the field survey have been performed in rural areas of Michałowo commune, Podlasie province, N-E Poland. The specific results of the fruitful survey included drawings and photographs of five vernacular houses in Michałowo and its vicinity, in a village Topolany. On the basis of the survey findings, we point the issue of the most unique and specific features of vernacular home interiors in that territory. To recognize such features, we focus mostly on the supposed symbolic heart of a Podlasie home, namely, a stove or, rather, a stove-and-chimney complex system, which influences the whole home layout and its functional structure. Therefore, functional, aesthetic and structural features of such stove systems have been described and illustrated with the related inventory drawings and photographs, compared also to older stoves which descriptions or drawings can be found in the former stove fitting, architectural or ethnography literature.

8

Dom wiejski we wsi gminnej Rossosz we wspomnieniach mieszkańców (komunikat naukowy)

Bujnik M.

Architecturae et Artibus

|

2015

|

Vol. 7, no. 1

5--9

PL

W pracy zaprezentowano informacje o ludowej kulturze budowlanej we wsi Rossosz. Na podstawie wspomnień mieszkańców (Romana i Eugenii Bujnik) opisano zwyczaje i tradycje związane z użytkowaniem nieistniejącego już stuletniego domu w tej wsi. Potwierdzono, że forma i konstrukcja tego obiektu nawiązywały do dawnych tradycji budowlanych na terenie Lubelszczyzny i południowego Podlasia. Zarejestrowano kilka oryginalnych (w tym również nie znanych dotąd i nie potwierdzonych w literaturze) zwyczajów związanych z użytkowaniem domu.

EN

The short research paper refers to vernacular building culture in Rossosz. The relevant lore sphere has been also studied, according to the memories and reminiscences of Roman Bujnik and Eugenia Bujnik, who used to inhabit an old house in that village (the house ceased to exist a few years ago). It is concluded, that the construction and forms of that house were rooted in the local building traditions; similarly, the lore was also relevant to the local traditions of home inhabiting. Nevertheless, a few unique vernacular traditions have been also revealed.

9

Nowe wyniki badań wnętrz wiejskich domów mieszkalnych na Białostocczyźnie : na tle dwustuletnich badań miejscowej tradycji kształtowania przestrzeni mieszkalnej

Remiszewska M., Sawicka Z., Szewczyk J.

Architecturae et Artibus

|

2014

|

Vol. 6, no. 4

62--87

PL

W 2013 roku zrealizowano kolejną sesję badań terenowych we wsiach Białostocczyzny (w północno-wschodniej Polsce). Ich celem było pozyskanie aktualnych informacji o ludowych tradycjach w zakresie wystroju i aranżacji wnętrz wiejskich domów mieszkalnych (ze szczególnym uwzględnieniem domów starych). Zebrano sporo istotnych poznawczo informacji, zwłaszcza graficznych, takich jak fotografie i rysunki inwentaryzacyjne. W artykule przedstawiono niektóre wyniki badań wraz z próbą ich interpretacji. Artykuł zakończono konkluzją o stopniowym zanikaniu na badanym terenie tradycyjnej semantyki wnętrza domu i dawnych wzorców kształtowania wnętrz mieszkalnych, co jednak – paradoksalnie – świadczy o zaskakującej żywotności tychże wzorców, jako że ich relikty wciąż jeszcze występują, pomimo zaniku w innych regionach kraju. W związku z powyższym w artykule zasygnalizowano możliwości i potrzeby oraz szczegółowe obszary dalszych badań tych reliktów, dopóki jeszcze występują.

EN

Field surveys were performed in a number of villages in the region of Białystok, N-E Poland, in 2013. The surveys aimed at collecting data related to the present-day state of vernacular traditions in old home interior arrangement in the region. Consecutively, the surveys have resulted in collecting a substantial amount of graphic data, including photographs and drawings of home interiors. The selected data are studied and interpreted in the article. The outwardly obvious general conclusion is that traditional home arrangement patterns and their semantics have been continuously vanishing at that territory. Nevertheless, it also proves, paradoxically, that these patterns and semantics have had surprisingly strong influence, as their vanishing relics are still alive in some parts of the region, in spite of the fact that the similar vernacular home interior arrangement patterns have ceased to exist in other regions of the country. Therefore, the needs for further investigations of those relics are pointed and the related study areas are also defined.

10

Fenomen domu wiejskiego na Podlasiu (z badań we wsi Olendy w gminie Rudka w 2014 roku)

Biernacka A., Garwolińska N., Szewczyk J

Architecturae et Artibus

|

2014

|

Vol. 6, no. 4

5--26

PL

W 2014 roku zrealizowano kolejną sesję badań terenowych we wsiach Białostocczyzny. W pracy zaprezentowano wyniki pomiarów i rysunków inwentaryzacyjnych pięciu domów we wsi Olendy w gminie Rudka, z próbą ich oceny i interpretacji. Celem tak przedsięwziętych i zaprezentowanych tu badań jest także ocena specyfiki przestrzeni architektonicznej badanej wsi Olendy – w tym ocena wartości architektury rodzimej, wernakularnej, wyrosłej z tradycji i zakorzenionej w miejscu i czasie, a także ocena specyfiki wnętrza domu. Okazuje się bowiem, że olendzkie domy akumulują od ponad półwiecza rozmaite estetyki i wzorce komponowania wnętrz, co owocuje niezwykłym konglomeratem architektonicznym, jakim jest współczesne wnętrze tradycyjnego olendzkiego domu; także strychulcowa konstrukcja i rozbudowane systemy piecowo- -kominowe dopełniają wrażenia ich swoistej „egzotyki”.

EN

Field surveys were performed in a number of villages in the region of Bialystok, N-E Poland in 2014. The results are presented and analyzed, with the research focus on five houses in Olendy village, Rudka commune. Their drawings and selected photographs are included, as well. The objective is to assess the uniqueness of their architecture and interiors in terms of vernacular architectural heritage and traditions. The houses in Olendy have been accumulating various aesthetic patterns since the last 50 to 70 years, resulting with an unusual and curious medley of architectural aesthetics of their interiors. Moreover, their obsolete wattle-and-daub construction of walls, as well as their huge stoves, supplement that medley, resulting with a feeling of an „exotics” of these specific vernacular houses.