Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zagrożenie zawałami w zakładach górniczych KGHM Polska Miedź SA w 2019 roku (Komunikat)

Juszczyński Dariusz, Wowczuk Grzegorz

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2020

|

nr 10

10--12

PL

Jednym z zagrożeń występujących podczas wykonywania robót górniczych jest możliwość powstania zawału stropu wyrobiska. W artykule, na tle statystyki zawałów w polskich kopalniach rud miedzi w latach 2005-2020, przedstawiono charakterystykę zawałów w zakładach górniczych LGOM w 2019 r. wraz z omówieniem ich przyczyn.

EN

The hazard of roof fali affects underground mines all over the world, especially where the room and pillar mining system and roof bolting are applied. The paper presents at first statistics of roof faIIs in Polish copper mines for 2005-2020 period. There are two, in average, roof falls in yearly (the fali is defined as a rock mass drop reaching up to the extent of bolts length or above). Analysis of three cases of roof failures in Polish copper mines that occurred in 2019 shows that there is no just one main cause of the failure. However, generally, the geological structure and the presence of joints and cracks in the roof were the causes of rock failures in the 2019.

2

Podatek od kopalin w górnictwie rud miedzi w Polsce i na świecie – analiza porównawcza

Kozieł D., Pawłowski S., Kustra A.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 9

35--41

PL

Tematyka artykułu koncentruje się wokół podatków od wydobycia kopalin w górnictwie rud miedzi w wybranych krajach świata oraz w Polsce. Zasadniczym celem artykułu było zaprezentowanie funkcjonowania tego rodzaju podatków w systemie podatkowym największych producentów miedzi na świecie oraz w Polsce. Cel artykułu zdefiniował jego strukturę. We wstępie przedstawiono uzasadnienie podjęcia tematu oraz krótkie wprowadzenie. W rozdziale pierwszym zaprezentowano istotę podatków od kopalin oraz ich klasyfikacje. Rozdział drugi stanowi omówienie modeli podatku od kopalin stosowanych w państwach o największym wydobyciu rud miedzi na świecie. W rozdziale trzecim zaprezentowano podatek od wydobycia niektórych kopalin funkcjonujący w Polsce, z uwzględnieniem jego negatywnych aspektów dla KGHM Polska Miedź SA. Zaproponowano również potencjalne kierunki zmian tego podatku przy uwzględnieniu interesów Skarbu Państwa. Ostatnią część artykułu stanowi podsumowanie, w którym ukazano wnioski płynące z przeprowadzonych analiz.

EN

The subject of this paper focuses on mining royalties in copper ore mining in selected countries and in Poland. The aim of the paper is to present the functioning of this type of tax in tax systems of the worlds’ largest copper producers and in Poland. The purpose of the article defined its structure. In the preface, the justification of the topic is presented along with a short introduction. In the first chapter the essence and classification of mining royalties is presented. The second chapter is a description of mining royalty models in countries with the largest copper ore extraction. In the third chapter a presentation of mineral tax in Poland was done, including its critique and potential directions for changes. The last part of the article is a summary, where conclusions from the analysis are presented.

3

Eksploatacja złoża w warunkach skrępowanych w polu LU-X/11F kopalni „Lubin”

Butra J., Dębkowski R., Gradecki D., Grzesiński J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2018

|

nr 1

17--27

PL

Scharakteryzowano warunki geologiczne i górnicze w polu LU-X/11F, zlokalizowanym w zachodniej części kopalni Lubin, około 0,5 km na północ od Szybów Zachodnich (L-IV, L-V). Przedstawiono dotychczasowy poziom aktywności sejsmicznej oraz koncepcję sczerpania zasobów zalegających w polu LU-X/11F w dwóch wariantach. Zaprezentowano wyniki prognozy aktywności sejsmicznej dla ww. koncepcji prowadzenia robót górniczych.

EN

Article contents characteristics of geological and mining conditions in LU-X/11F mining panel, localized in western part of „Lubin” copper ore mine, around 0,5 km to the North from Western shafts (L-IV, L-V) of the mine. Level of seismic hazard, which occurred during earlier exploitation in the nearby panels was described. Moreover, publication presents the concept of mining works in LU-X/11F panel performed in two variants. Results of seismic hazard level forecast for the aforementioned mining works concept was presented.

4

Dorobek Zakładu Inżynierii Mechanicznej i Elektrycznej KGHM CUPRUM – CBR w pracach badawczo-rozwojowych na rzecz górnictwa rud miedzi

Ziętkowski L., Młynarczyk J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2018

|

nr 4

49--67

PL

W artykule przedstawiono wkład Zakładu Inżynierii Mechanicznej i Elektrycznej KGHM CUPRUM w rozwój i podnoszenie poziomu technicznego górnictwa rud miedzi oraz w rozwiązywanie problemów bieżących i wyznaczanie kierunków rozwoju KGHM Polska Miedź S.A.

EN

The article presents the contribution of the Department of Mechanical and Electrical Engineering of KGHM CUPRUM in the development and improvement of the technical level of copper ore mining and in solving current problems and determining the directions of development of KGHM Polska Miedz SA.

5

Zoning of foci of seismic tremors in division G-23, KGHM Polska Miedź SA

Drzewiecki J.

Journal of Sustainable Mining

|

2017

|

Vol. 16, iss. 2

31--37

EN

The rock mass disturbed by mining activities in a copper ore mine has a structure consisting of thick layers of predominantly high mechanical parameters. The layers, due to their strength properties and dimensions, have low deformability which influences a vast area in the form of increased stresses. This area is a part of a rock massif where dynamic destruction periodically occurs in particular fragments as the post-mining cavity expands. The size of such an identified fragment of the rock mass depends on the extent of goafs and the distance between them and mining operations as well as inhomogeneities and confinement in the rock massif. The specific structure of the overlying layers, especially their mechanical properties, determine, to a vast extent, the cracks of anthropogenic influence in the rock massif, which result in foci of seismic tremors often recorded far from the areas of conducted mining activities. A selection of seismic tremors for their spatial location, related to the conducted mining operations and the time of their occurrence, can be useful for forecasting areas which determine seismic hazards in the area of mining operations. The aspect of the analysis of seismic tremors recorded in Division G-23 may indicate the location of the areas of the rock mass which remains in a state of boundary energy balance until another portion of seismic energy is released ‘stabilizing’ the area containing this rock mass. The article presents results of the analysis of a set of tremors between 2013 and 2015, induced by mining activities in Division G-23, in order to forecast areas of seismic activity in the rock mass disturbed by mining operations.

6

Zmienność obszaru aktywności sejsmicznej indukowanej eksploatacją oddziału wydobywczego KGHM Polska Miedź S.A.

Drzewiecki J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 4

77--88

PL

Prognoza rejonów aktywności sejsmicznej górotworu naruszanego eksploatacją będzie możliwa w przypadku, gdy uda się opracować zasady selekcji wstrząsów sejsmicznych decydujących o lokalnej nierównowadze energetycznej w obszarze prowadzonych robót górniczych. Zasięgi obszarów masywu skalnego biorącego udział w procesach odkształceniowo zniszczeniowych, powodowanych działalnością górniczą, są zmienne zarówno w płaszczyźnie poziomej, jak i objętości górotworu. Wyznacznikiem tej zmienności może być przestrzenna lokalizacja ognisk wysokoenergetycznych wstrząsów sejsmicznych. Wyznaczenie zbiorów wstrząsów w odniesieniu ich przestrzennej lokalizacji w stosunku do frontu prowadzonej eksploatacji i czasu ich wystąpienia może być pomocne w progno-zie obszarów decydujących o zagrożeniu sejsmicznym rejonu prowadzonych robót górniczych. Dla wybranego oddziału wydobywczego, na bazie tak opracowanych podzbiorów położenia ognisk wstrząsów i ich energii dla odpowiadających im zakresów wykonanych robót wybierkowych, mogą być wskazówką położenia obszarów górotworu, pozostających w granicznej równowadze energetycznej do momentu wyzwolenia kolejnej porcji energii sejsmicznej „stabilizującej” tego typu obszary górotworu. W artykule przedstawiono propozycję prowadzenia tego typu analiz dla zbiorów zjawisk sejsmicznych z wybranych okresów eksploatacji, co może stanowić podstawę dla opracowania algorytmu programu prognozowania rejonów aktywności sejsmicznej górotworu naruszanego eksploatacją w warunkach każdego z oddziałów wydobywczych KGHM Polska Miedź S.A.

EN

The forecast in the areas of seismic activity of the rock mass affected by the exploitation will be possible when the seismic tremor selection rules which decide about the local energy imbalances in the areas of the mining works are developed. The ranges of areas of the rock mass involved in the process of deformation and destruction – caused by the mining activities – are different in both the horizontal plane and volume of the rock mass. The spatial location of high energy seismic tremors focuses may be determinant of this variability. Designation of seismic tremors sets in respect to their spatial location, relative to the front of mining operation and time of their occurence can be helpful in forecasting the hazard area determining the seismic risk in the area of mining operations. For the mining division selected on the basis of the prepared subsets, the positions of seismic tremors focuses and their energy for the corresponding ranges of performed mining works may be the clue to determine the areas where the rock mass remains in the boundary energy balance until the release of another portion of seismic energy “stabilizing” this type of rock mass areas. The article presents a proposal of conducting this type of analysis for sets of seismic events from the selected periods of operations which can be the foundation for developing the algorithm of forecasting program to monitor the activity of the seismic areas of the rock mass activity affected by exploitation in the conditions of each of the mining divisions of KGHM Polska Miedź S.A.

7

Statystyczna ocena wpływu eksploatacji rud miedzi w rejonie uskoku Rudna Główna na wielkość zagrożenia sejsmicznego

Burtan Z., Chlebowski D., Zorychta A., Cieślik J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 4

51--62

PL

W artykule przedstawiono rezultaty statystycznej oceny kształtowania się aktywności sejsmicznej w polach eksploatacyjnych w rejonie uskoku Rudna Główna, w których wysoki poziom sejsmiczności związany był z oddziaływaniem tego uskoku. Ocenę sejsmiczności górotworu wykonano na podstawie analizy parametrów gęstości liczby wstrząsów i gęstości energii sejsmicznej w różnych etapach eksploatacji o odmiennych kierunkach wybierania względem uskoku, zmiennej wysokości wybrania oraz różnym sposobie likwidacji zrobów. Wyniki tej analizy pozwoliły na określenie wpływu parametrów eksploatacji złoża w rejonie uskoku o dużych zrzutach na wielkość zagrożenia sejsmicznego.

EN

The paper statistically evaluates seismic activity in the copper mining areas of Rudna Glowna fault, which high seismic activity levels are interlinked with the fault's activity. The evaluation is based on the analysis of the density of the tremors number and the seismic energy density in various stages of exploitation, considering various directions of mining, various heights, and various ways of cavities caused by extraction. Results let to define the influence of exploitation in the fault area on the seismic hazard levels.

8

Rozpoznanie stref zagrożenia gazogeodynamicznego metodą tomografii sejsmicznej na przykładzie pola XXVIII/1 w ZG Rudna

Pilecki Z., Laskowski M., Porębski K., Pilecka E., Jach D., Czarny R., Wróbel J., Piasecki P., Krawiec K., Koziarz E., Harba P.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 4

109--120

PL

Badania miały na celu rozpoznanie właściwości górotworu w aspekcie występowania anomalii sejsmicznych, mających związek ze zjawiskami gazogeodynamicznymi w rejonie pola XXVIII/1 w ZG „Rudna”. Badania były ukierunkowane na rozpoznanie właściwości warstwy dolomitu w stropie wyrobisk górniczych. Zostały one przeprowadzone w rejonach o kilkusetmetrowych wymiarach, z wykorzystaniem 96 czujników, specjalnie rozmieszczonych i zainstalowanych oraz kilkudziesięciu otworów strzałowych, w których odpalano 100-300 g ładunek MW. W wyniku badań obliczono i opracowano mapy izolinii zmian parametrów sejsmicznych. Posłużyły one do sformułowania wniosków odnośnie do zmian właściwości górotworu oraz do zaprojektowania i wykonania otworów kontrolnych. Wyniki badań można również wykorzystać przy prowadzeniu robót przygotowawczych i eksploatacyj-nych w polu XXVIII/1.

EN

The study aimed to identify the properties of the rock mass in terms of seismic anomalies relevant to the recognition of gaso-geodynamic threat zones in the area of XXVIII/1 field in the Rudna copper ore mine. The research was carried out in dolomite layer in the roof of the mine workings. This was done in areas with several hundreds meters dimension, using 96 geophones, especially arranged and installed, and several tens of blast holes, which were fired 100-300 grams of explosives. In the result, maps of seismic parameters' changes were calculated and performed. These were used to formulate conclusions about changes in the properties of the rock mass and for the design and construction of control boreholes. The test results can also be used to carry out preparatory and exploitation works in the XVIII/1 field in Rudna copper ore mine.

9

Problemy eksploatacji złoża zagrożonego tąpaniami w warunkach współwystępowania zagrożenia gazowego w ZG “Polkowice-Sieroszowice”

Danis M., Gola S., Matusz C.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 4

23--29

PL

Do niedawna w kopalniach rud miedzi głównym zagrożeniem naturalnym, warunkującym prowadzenie robót górniczych, było występowanie wysokoenergetycznych wstrząsów sejsmicznych. Większość z pól, w których prowadzone jest obecnie wydobycie, zaliczone jest do II i III stopnia zagrożenia tąpaniami. Po udostępnieniu obszarów złoża na głębokości przekraczającej 1000 m, w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. ujawniło się nowe zagrożenie naturalne, jakim jest występowanie gazów szkodliwych, głównie siarkowodoru. Aktualnie, w kopalni „Polkowice-Sieroszowice", eksploatacja złoża rud miedzi odbywa się w 13 oddziałach górniczych, przy czym zagrożenie gazowe występuje tylko w dwóch, a mianowicie w G-62 i G-63. W wymienionych oddziałach stężenia siarkowodoru stwierdzane są głównie w przestrzeniach zrobowych, co łączy się z potencjalną możliwością przedostawania się gazów do wyrobisk. Stosowny system przewietrzania oraz wydatki powietrza doprowadzane do frontów eksploatacyjnych skutecznie eliminują możliwość wystąpienia niedopuszczalnych stężeń w przestrzeniach roboczych, w których zatrudniani są pracownicy. W celu zapewnienia pełnego bezpieczeństwa pracownikom zatrudnionym w ww. oddziałach, wprowadzono monitoring indywidualny oraz nakaz stosowania środków ochrony indywidualnej, tj. półmasek przeciwgazowych i okularów ochronnych. W wyniku wstrząsu wysokoenergetycznego, którego epicentrum zlokalizowano w przestrzeni roboczej piętra F2W oddziału G-63, stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stężeń w pobliżu miejsca lokalizacji wstrząsu. W artykule opisano dotychczasowe działania profilaktyki zagrożenia gazowego oraz przedstawiono pierwsze wnioski z prowadzenia eksploatacji złoża rud miedzi w warunkach współwystępowania zagrożeń tąpaniami i gazami szkodliwymi.

EN

Until recently the main natural hazard in copper ore mines determining mining activities was high-energy seismic bursts occurrence. Most of the panels within which excavation is currently carried out belong to II and III degree of rock bursts hazard. After developing parts of the deposit located over 1000m below surface level in the mines of KGHM a new natural hazard occurred, which is presence of harmful gases, mainly hydrogen sulphide. At present in „Polkowice-Sieroszowice" mine exploitation of the copper ore deposit is carried out in 13 mining sections, but gas hazard occurs only in two of them — G-62 and G-63 mining sections. In the two mining sections, the hydrogen sulphide concentration is found mainly in goaf areas, which means there is a possibility of gases penetration into headings. Gas sources are identified as small emanations from fissures formed in uncovered roof plains, as the result of liquidation of the mined out areas and occasionally in working zone of the front. However, a proper ventilation system and amounts of air directed to excavation fronts successfully eliminate the possibility of impermissible concentrations occurrence in workspaces where workers are employed. In order to ensure full safety for workers employed in the above mentioned mining section, individual monitoring as well as order to use means of individual protection, that is anti-gas half-masks and protective goggles, were introduced. As the result of a high-energy rock burst, whose epicentre was located in the workspace of F2W sub-panel of G-63 mining section, exceeding of permissible concentration was found near the rock burst location. This paper describes the so far applied gas hazard prevention measures and shows first conclusions regarding the copper ore deposit exploitation in the conditions of coexisting rock bursts and harmful gas hazards.

10

Weryfikacja doboru obudowy kotwowej w warunkach zaburzeń tektonicznych w kopalni Lubin

Kozłowski T., Kudełko J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2014

|

nr 4

55--71

PL

Artykuł porusza zagadnienia związane z zabezpieczaniem i utrzymaniem wyrobiska górniczego w warunkach zaburzeń tektonicznych. Niezbędne jest staranne dobranie obudowy, uwzględniające wszystkie negatywne czynniki, aby zapewnić jej stateczność. W głównej mierze decydującymi elementami są parametry fizyczne i mechaniczne górotworu, a także występujące w nim zaburzenia tektoniczne. Ilość danych, którymi dysponuje projektant, wymusza zastosowanie narzędzi umożliwiających wykonanie jak największej liczby analiz, w tym przypadku najlepsze możliwości stwarzają metody numeryczne. W artykule wykorzystano informacje pochodzące z otworu badawczego, obejmujące skały budujące strop i spąg wyrobiska korytarzowego. Obliczenia przeprowadzono z wykorzystaniem metody elementów skończonych.

EN

An article discusses issues related to the protection and maintenance of mining excavation in condition of tectonic disturbance. It is necessary to carefully select the rock bolt support, taking into account all the negative factors to ensure its stability. Mainly the decisive elements are the physical and mechanical properties of the rock mass, as well as appearing in the tectonic disturbances. The amount of data available to the designer, enforces the use of tools to perform as many analyzes, in this case the best opportunities for creating numerical methods. The article uses information from the exploratory bore-hole, including rocks building roof and floor in dog heading. Calculations were performed using the finite-element method.

11

Rozwiązania Mine Master w budowie maszyn dla górnictwa rud miedzi – zwiększają bezpieczeństwo pracy operatorów

Kaźmierczak W.

Napędy i Sterowanie

|

2012

|

R. 14, nr 7/8

57--59

PL

Jedną z najbardziej niebezpiecznych operacji w procesie wydobywczym jest zabezpieczanie stropów przed zawałem po wybraniu urobku z przestrzeni eksploatacyjnej. W kopalniach KGHM głównym sposobem zabezpiaczenia stropów jest ich kotwienie. Już w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych XX w. wprowadzono mechanizację kotwienia stropów, stosując to tego celu samojezdne wozy kotwiące, wyposażone w wieżyczki pozwalające na wywiercenie otworu, a następnie zainstalowanie kotwy. Wprowadzenie nowej generacji wieżyczek kotwiących, wyposażonych w magazyn kotwi, umożliwiło wycofanie pomocnika operatora z niebezpiecznej strefy wiercenia, pod niezabudowanym stropem. Jednak nie pozwoliło na wyeliminowanie wszystkich zagrożeń.

12

Metody zapobiegania negatywnemu oddziaływaniu składowisk odpadów poflotacyjnych rud miedzi na środowisko w Polsce i w Szwecji

Szczęch A.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2012

|

nr 4

95-102

PL

Podczas procesu wzbogacania rudy miedzi powstają odpady flotacyjne składowane w osadnikach, które niekorzystnie wpływają na środowisko. W celu zminimalizowania tego wpływu oraz nadaniu im nowych funkcji poddaje sieje procesom rekultywacji. W artykule przedstawiono sposoby zapobiegania negatywnemu oddziaływaniu na otoczenie wybranych czynnych, jak również nieczynnych już osadników w Polsce oraz w Szwecji.

EN

After processing of the ore the residual waste material, so called tailings, are deposited in a tailings pond. They have a profound impact on the natural environment. In order to minimize this impact and to give them new functions they are subjected to reclamation processes. The paper presents ways to prevent negative effects on the environment of the active as well as already inactive tailings ponds in Poland and Sweden.

13

Porównanie wyników obserwacji wysokościowych z pomiarem szerokości szczelin pikotażowych w szybie L-IV O/ZG "Lubin"

Niedojadło Z., Sopata P., Patykowski G.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 10

48-56

PL

W artykule przedstawiono wyniki pomiarów szerokości szczelin pikotażowych w szybie L-IV O/ZG "Lubin" na wybranym odcinku szybu z obudową tubingową oraz ich porównanie z wynikami pomiarów wysokościowych. Przedstawiono wyniki ilościowej analizy porównawczej, w tym procentowy udział zmian szerokości szczelin w stosunku do względnej zmiany długości przedmiotowego odcinka obudowy szybu. Wykazano, że w okresie prowadzonej w ostatnich latach eksploatacji górniczej większość przyrostu odkształceń ściskających skumulowała się na upodatnionych szczelinach pikotażowych, nie powodując wzrostu naprężeń w obudowie tubingowej. Stwarza to większą możliwość podjęcia eksploatacji złoża w obrębie filarów ochronnych, również przed pełną likwidacją szybów.

EN

Measurement results of wedge-coulking fissure width in the shaft L-IV O/ZG "Lubin" on the selected shaft section with tubing are presented as well as their comparison with results of at height measurements. Results of the comparative quantitative analysis are presented including percentage of fissures width changes in relation to the relative change of the shaft lubing section under consideration. It has been proved, that in the period of the last years mining, majority of compressing strains was concentrated on wedge-cauling fissures , casing no stress increase in the tubing. lt creates more possibility of deposit exploitation within the shaft safety pillar before its full liquidation.

14

Metoda wektorów podpierających (SVM) w modelowaniu zużycia technicznego budynków wielkopłytowych na terenach górniczych

Wodyński A., Firek K., Rusek J.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 10

30-34

PL

W artykule przedstawiono metodykę budowy modelu przebiegu zużycia technicznego prefabrykowanych budynków wielkopłytowych zlokalizowanych na terenie górniczym, posługując się metodą wektorów podpierających SVM (Support Vector Machine) w ujęciu regresyjnym [epsilon]-SVR. Metoda ta jest narzędziem stosowanym zarówno przy rozwiązywaniu problemów klasyfikacji, jak i regresji. Jej podstawową zaletą jest jednoznaczność procesu optymalizacji, a ponadto zachowanie ciągłości i różniczkowalności w dziedzinie zmiennych wejściowych, co daje możliwość przeprowadzenia analizy wrażliwości utworzonego modelu. W badaniach wykorzystano bazę danych o 74 wielkopłytowych budynkach mieszkalnych, 32 wzniesionych w systemie Wk-70 oraz 42 w systemie WWP, usytuowanych na terenie górniczym LGOM. Utworzony model stanowił podstawę badań wpływu oddziaływań górniczych w postaci wstrząsów górniczych oraz ciągłych deformacji terenu na zużycie techniczne badanej zabudowy.

EN

Model building methodology of technical rear of large plate buildings located on mining area, using the Support Vector Machine SVM in the regressive expression-SVR, is presented. This methodology is a tool used as well at solving classification as regression problems. Its basic virtue is unmistakable optimization, and moreover preservation of continuity and differentiability in domain of input variables, what enables to carry out analysis of the created model sensitivity. In research the database of 74 large plate apartment buildings, 32 built in WK-70 system as well as 42 in WWP system, localized on mining area of LGOM (Legnica-Głogów Copper Region). The created model was the basis of mining, mining tremors and continuous terrain deformations influence on the technical wear of the studied land development.

15

Dokładność prognozowania wpływów eksploatacji górniczej na szyby w warunkach LGOM

Niedojadło Z., Gruszczyński W.

Przegląd Górniczy

|

2010

|

T. 66, nr 3-4

65-74

PL

W artykule przedstawiono propozycję algorytmów obliczeniowych prognozowania wpływów na górotwór i rurę szybową eksploatacji złoża miedzi w filarach ochronnych szybów LGOM z możliwością oceny dokładności. Rozwiązania oparte zostały na teorii wpływów S. Knothego. Przedstawiona metodyka obliczeniowa daje możliwość oceny prawdopodobieństwa przekroczenia dopuszczalnych wartości wskaźników deformacji, oraz wprowadzenia współczynnika bezpieczeństwa. Zaproponowany algorytm obliczeniowy, oparty na metodzie Monte Carlo, nie był dotychczas stosowany w prognozowaniu deformacji górotworu i rury szybowej. Metodykę obliczeń przedstawiono na przykładzie autorskiego projektu eksploatacji w filarach ochronnych szybów LGOM, jednakże przedstawiona metoda oceny dokładności prognozowania ma charakter ogólny. Poprawność wykonanych obliczeń numerycznych zweryfikowano poprzez ich porównanie z wynikami analizy wykorzystującej prawo przenoszenia się błędów średnich. Wyniki porównania potwierdziły poprawność wykonanych obliczeń, a także pozwoliły na analizę wpływu poszczególnych parametrów oraz ich rozkładu na błąd prognozy.

EN

Proposal of computational algorithms of forecasting influence of copper deposit mining in the protective pillars on rock mass and shaft structure of LGOM is presented including accuracy checking. Solution have been based on St. Knothe's influence theory. Presented computational technology allows to evaluate probability of infringement permissible values of deformation indices as well as introduction of safety factor. The proposed computational algorithm, based on Monte Carlo method, has not been so far used in forecasting of rock mass and shaft structure deformation. The computation methodology is presented on the example of authors design of mining in the protective pillars of LGOM shafts, but presented method of forecasting accuracy evaluation has general character. Correctness of carried out numerical calculations has been verified by comparison with the results of analysis using propagation of average errors law. Results of this comparison confirmed correctness of carried out calculations, and also allowed to analyse influence of particular parameters and their distribution onto forecast error.

16

Zagrożenie sejsmiczne w rejonach eksploatacji rud miedzi sąsiadujących ze strefą uskokową Rudnej Głównej

Burtan Z.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2010

|

R. 34, z. 2

131-140

PL

Wiodącym zagrożeniem w polskim górnictwie rud miedzi jest zagrożenie sejsmiczne. Do istotnych czynników sprzyjających generowaniu wysokoenergetycznych wstrząsów należy znaczne zaangażowanie tektoniczne wybieranego złoża, przejawiające się zwłaszcza występowaniem dyslokacji o dużych zrzutach. Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że eksploatacja w pobliżu dużych zaburzeń tektonicznych może powodować wystąpienie związanych z uaktywnianiem się uskoków silnych wysokoenergetycznych wstrząsów oraz niejednokrotnie towarzyszącym im tąpnięć. W artykule przedstawiono zaangażowanie tektoniczne w obrębie obszarów kopalń KGHM Polska Miedź S.A, zwracając uwagę na cechujące się dużymi zrzutami i znacznym zasięgiem strefy uskoków, w rejonach których prowadzono roboty górnicze. Pośród tych systemów uskoków za reprezentatywny uznano uskok Rudnej Głównej, w rejonie którego w większości wybrano już złoże. Charakterystyka przebiegu i sposób prowadzonej eksploatacji oraz analiza zarejestrowanej aktywności sejsmicznej pozwoliła stwierdzić, że kształtowanie się zagrożenia sejsmicznego w rejonach sąsiadujących ze strefą uskokową Rudnej Głównej cechuje się wysokim zagrożeniem wysokoenergetycznymi wstrząsami, stanowiąc tym samym o potencjalnie wysokim zagrożeniu tąpaniami.

EN

Seismic hazard is one of the major risks faced in the Polish copper mining sector. Factors responsible for generating high-energy shocks include the tectonic features of the deposit being mined, manifested mainly by dislocations of considerable thrust. Experience gathered to date shows that mining in the region of major tectonic disturbances might lead to high-energy tremors and often rock bursts, when the faulting activity is enhanced. The study explores the tectonic features in the copper mines of the Polish Copper Holding KGHM Polska Miedź S.A., revealing major thrusts and large extents of the faulty zone in the mining area. The fault zone in Rudna Główna is most characteristic of faults encountered in KGHM Holding mines in the mined- out regions, hence this study uses that example to show the registered seismic activity and explore the potential impacts of mining operations. Development of the seismic hazard in the areas adjacent to the fault zone in Rudna Główna reveals the major risk of high-energy tremors and, potentially, of major rock bursts as well.

17

Pożary egzogeniczne w kopalniach rud miedzi

Sawicki T.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2009

|

nr 7

33-36

PL

W artykule opisano główne przyczyny powstawania pożarów w podziemnych wyrobiskach kopalń rud miedzi. Przedstawiono najgroźniejsze pożary oraz dane statystyczne charakteryzujące zagrożenia pożarowe w górnictwie miedziowym.

EN

The article presents the main causes of exogenous fires in the underground copper ore mining excavations. Presented are the most dangerous fires as well as statistical data that characterize fire hazard in copper mining.

18

Społeczne i technologiczne aspekty racjonalnej gospodarki złożem na przykładzie górnictwa rud miedzi

Malewski J.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2008

|

nr 5

3-9

PL

Przedmiotem artykułu są dwa ściśle powiązane ze sobą zagadnienia: racjonalna gospodarka złożem i zarządzanie produkcją górniczą. Na przykładzie górnictwa rud miedzi omówiono społeczne, technologiczne i informacyjne aspekty gospodarki złożem i rolę państwa w tym procesie. Zwrócono uwagę na potrzebę rozwoju niezależnych od przedsiębiorcy metod i narzędzi analitycznych do obiektywizacji ocen i analiz prognostycznych w zakresie gospodarki zasobami mineralnymi. W szczególności dotyczy to rozwoju metod symulacyjnych, które dziś są podstawą wszelkiego planowania gospodarczego i wskaźnikiem innowacyjności i efektywności zarządzania zasobami środowiska.

EN

The article focuses on two closely connected issues: efficient deposit management and mining production governance. On the example of copper ore mining discussed are social, technical and information aspects of deposit management and the role of a state in this process. Attention is drawn to the need of development of method and analytical instruments independent of entrepreneurs that would allow for objective assessment and forecast analysis in the field of mineral deposit management. This particularly concerns development of simulation methods that nowadays are the base of economic planning, and indicate innovation and effectiveness of environmental resources management.

19

Górnictwo rud miedzi w Polsce : systemy eksploatacji, zagrożenie tąpaniami

Butra J.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2008

|

R. 53, nr 12

771-778

PL

W kopalniach rud miedzi na Monoklinie Przedsudeckiej eksploatacja złoża prowadzona jest od ponad czterdziestu lat. Przy wdrażaniu systemów eksploatacji w głębokich kopalniach rud miedzi niezbędne okazało się ich dostosowanie do zmiennych warunków geologicznych oraz dużych ciśnień górotworu. Ewolucja systemów eksploatacji w górnictwie rud miedzi jest związana ze stanem wiedzy w zakresie rozpoznania, prognozowania i zwalczania zagrożeń ze strony górotworu. Wprowadzane nowe rozwiązania umożliwiają bezpieczną i efektywną eksploatację złoża w warunkach skrępowanych na coraz większej głębokości.

EN

In the copper mines on Foresudetic Monocline the mining has been carried out for over 40 years. The implementation of mining systems in deep copper mines required some adjustments to variable geological conditions and high rock mass pressure. The mining systems evolution in copper mines is linked with the level of knowledge in the prospecting, predicting and controlling the rock mass pressure hazard. The implementation of new solution made possible the save and effective on bigger depth and in more constrained conditions.

20

Sposób oceny zagrożenia zjawiskami dynamicznymi w kopalniach rud miedzi LGOM

Grzybek W.

Przegląd Górniczy

|

2008

|

T. 64, nr 5

32-37

PL

W artykule przedstawiono aktualny zakres wykorzystania metody mikrosejsmologicznej dla potrzeb oceny zagrożenia zjawiskami dynamicznymi w kopalniach rud miedzi LGOM. Omówiono dotychczasowych stan rozpoznania amplitudowego rejestrowanych zjawisk sejsmicznych. Zaproponowano nowy sposób oceny zagrożenia zjawiskami dynamicznymi z wykorzystaniem opracowanego tzw. amplitudowego wskaźnika zagrożenia sejsmicznego.

EN

The present state of the micro-seismologic method range of use for the needs of evaluation of the dynamic effects in copper mines of LOGM os presented. The so far amplitude recognition state of registered seismic effects is discussed. A new evaluation way of the dynamic effects hazard using the developed so called amplitude index of the seismic hazard is proposed.