The investigalions were conducted in 1999-2002 in the permanent grassland in Czarny Polak near Krynica (altitude - 650 m). The investigation designed by split-splot method in four replicants was cutting utilized and 2 swards were collected every year. In the study two variants of fertilization were taken into account: N80P18K66, N120P18K66 and the control. The aim of the conducted study was to determine the value and structure of total field from the mountain meadow flora, in which the mass of agriculturally utilized plants, stubble of fundamental minerał compounds in (he above-ground and underground plant mass were separated. The highest share in the total yield was noticed for the yield of shallow root mass in the layer of 0-3 cm, and lowest allotment for the yield root mass of 3-15 cm layer. Macroelemenls' content in the dry mass of the plants agriculturally utilized was usually positively related to the rising amounl of nitrogen fertilization. In the stubble and root mass of 0-3 cm and 3-15 cm the level of total nitrogen, potassium and usually calcium as wen as magnesium content decreased and the amounl of phosphorus and sodium increased in relation to the mass of utilized plants.
PL
Badania prowadzono w latach 1999-2002 na trwałym użytku zielonym w Czarnym Poto-ku koło Krynicy (650 m n.p.m.). Doświadczenie założone metodą losowanych bloków w czterech powtórzeniach użytkowano kośnie, zbierając corocznie dwa pokosy. W badaniach uwzględniono dwa warianty nawozowe NsoP1sK66, Nl2oP1sK66 i kontrolę. Celem podjętych badań było określenie ilości i struktury plonu całkowitego górskiej ro-ślinności łąkowej, w którym wyróżniono masę roślin użytkowanych rolniczo, ścierń oraz masę korzeniową warstw 0-3 cm i 3-15 cm. W badaniach przedstawiono również zawar-tość podstawowych składników mineralnych w nadziemnej i podziemnej masie roślin. Największy udział w plonie ogólnym miał plon płytkiej masy korzeniowej w warstwie gleby od O do 3 cm, a naj mniejszy plon masy korzeniowej roślin warstwy od 3 do 15 cm. Zawartość makroelementów w suchej masie roślin użytkowanych rolniczo była na ogół dodatnio związana ze wzrastającym nawożeniem azotowym. W ścierni i w masie korzeniowej warstw 0-3 cm i 3-15 cm, w stosunku do masy roślin użytkowanych, malała zawartość azotu ogólnego, potasu wapnia i magnezu, natomiast wzrosła ilość fosforu oraz sodu.
The effect of the foliar application of selenium on its concentration in potato tops and tubers (raw, boiled and French chips) was studied within the framework of exact small-plot field experiments. Potato crops were cultivated in two different localities (Žabčice and Valečov) with soils showing a law content of this trace element (<0.1 mg Se . kg-1). Selenium was applied in two doses (100 and 200 g Se . ha-1) in the form of sodium selenite (Na2SeO3 . 5H2O). Experiments were carried out with an early potato variety 'Karin'. As compared with control (0.453 mg . kg-1), the content of selenium in tops was significantly increased after its higher dose in both localities: in Žabčice, this increase was equal to 2.110 mg. kg-1. In Valečov, the corresponding values were 0.775 mg . kg-1 (in control) and 1.705 mg . kg-1. The content of Se in tops was significantly higher than in tubers in both localities. In raw tubers, similar trends in the Se content were observed as well: in Žabčice, the increase in its concentration was statistically significant only after the application of a higher dose (0.765 mg . kg-1 vs. 0.200 mg . kg-1 in control) while in Valečov Ibis increase was significant after the aplication of both Se doses (0.910 and 1.010 mg. kg-1, respec-tively) as compared with control (0.325 mg . kg-1). The foliar application of both Se doses was positively reflected also in its increased concentrations in boiled potatoes: in Žabčice, this increase ranged from 0.955 to 1.033 mg . kg-1 (0.288 mg. kg-l in control) and in Valečov the corresponding figures were 0.878-1.068 mg. kg-1 (0.465 mg' kg-1 in control). An increase in Se concentrations was observed also in chips. After the higher dose, its concentrations were 0.833 and 1.063 mg Se . kg-1 in Žabčice and Valečov, respectively. In controls, the corresponding concentrations were 0.258 and 0.323 mg Se . kg-1, respectively. There were no significant differences in Se concentrations in tops, raw tubers, boiled tubers and chips between both Se doses applied on leaves. It can be concluded that the foliar application of selenium contributed to the desired increase in concentrations of this element and improved the nutritive value of potato tubers.
PL
W ramach ścisłego doświadczenia mikropoletkowego badano wpływ dolistnego stosowania selenu na jego zawartość w łętach i bulwach ziemniaków (surowych, gotowanych i frytkach). Ziemniaki uprawiano w dwóch różnych miejscowościach (Žabčice i Valečov) na glebach wykazujących małą zawartość tego pierwiastka śladowego (<0,1 mg Se . kg-1). Selen stosowano w dwóch dawkach (100 i 200 g Se . ha-1) w formie selenianu(IV) sodu (Na2Se03. 5H2O). W doświadczeniu uprawiano wczesną odmianę ziemniaka 'Karin'. W porównaniu z obiektem kontrolnym (0,453 mg. kg-1), zawartośc selenu w łętach znacząco wzrastała po zastosowaniu większej dawki w obydwu miejscowości. W Žabčicach wzrost ten wynosił do 2,110 mg . kg-1. W Valečovie, odpowiednie wartości wynosiły: 0,775 mg . kg-1 (w obiekcie kontrolnym) i 1,705 mg Se . kg-1. W obydwu miejscowościach zawartość Se w łętach była znacząco większa niż w bulwach. Podobne trendy obserwowano w zawartości Se w bulwach surowych: w Žabčicach wzrost zawartości selenu był statystycznie istotny tylko po zastosowaniu wyższej jego dawki (0,765 mg . kg-1, a w roślinach kontrolnych 0,200 mg. kg-1), podczas gdy w Valečovie wzrost ten był istotny po zastosowaniu obydwu dawek Se (odpowiednio 0,910 i 1,010 mg. kg-1) w porównaniu z kontrolą (0,325 mg . kg-1). Dolistne stosowanie obydwu dawek Se wpłynęło pozytywnie na jego zawartości w ziemniakach gotowanych: w Žabčicach jego zawartość wzrosła od 0,955 do 1,033 mg . kg-1 (0,288 mg . kg-1 w obiekcie kontrolnym), a w Valečovie odpowiednie wartości wynosiły 0,878 i 1,068 mg . kg-1 (0,465 mg. kg-1 w kontroli). Obserwowano również wzrost zawartości Se we frytkach. Po zastosowaniu większej dawki Se, jego zawartość wynosiła 0,833 i 1,063 mg Se . kg-1, odpowiednio w Žabčicach i Valečovie. Odpowiednie zawartości w roślinach kontrolnych wynosiły 0,258 i 0,323 mg Se . kg-1. Nie było istotnych różnic w zawartości Se w łętach, bulwach surowych, bulwach gotowanych i frytkach między obiema dawkami Se stosowanymi dolistnie. Można skonkludować, że dolistne stosowanie selenu przyczyniło się do pożądanego wzrostu zawartości tego pierwiastka i poprawiło wartość odżywczą bulw ziemniaka.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.