Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Współczesna teoria konserwatorska w świetle tekstów doktrynalnych – zmiana paradygmatu

Szmygin Bogusław

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 75

7--21

PL

Teoria konserwatorska jest formułowana w postaci tzw. tekstów doktrynalnych. Są to krótkie dokumenty, uchwalane przez różne gremia międzynarodowe – organizacje, instytucje, konferencje. Teksty dotyczą zasad i metod postępowania konserwatorskiego w grupach typologicznych zabytków, w krajach i regionach lub normują istotne działania konserwatorskie. Teksty doktrynalne pełnią bardzo ważną rolę, normując działania przy zabytkach. Zmiany tekstów doktrynalnych można traktować jako wykładnię przemian zachodzących w teorii konserwatorskiej – ich analiza pozwala diagnozować aktualny stan teorii. Na podstawie dokumentów została przedstawiona transformacja doktryny konserwatorskiej w kluczowych aspektach – pojęcia dziedzictwa, celów ochrony dziedzictwa, udziału interesariuszy w ochronie zabytków, definiowaniu działań konserwatorskich. Suma przemian zachodzących w każdym z tych obszarów wskazuje, że w ostatnich dekadach dokonała się bardzo głęboka transformacja teorii konserwatorskiej (zmiana paradygmatu).

EN

The conservation theory is formulated in the form of the so-called doctrinal texts. These are short documents, enacted by various international bodies—organizations, institutions, or conferences. The texts deal with the principles and methods of the conservation practice in typological groups of monuments in countries and regions, or normalize important conservation measures. The doctrinal texts play a very important role, normalizing activities at monuments. The changes in doctrinal texts can be regarded as an interpretation of the transformations taking place in the conservation theory—their analysis makes it possible to diagnose the current state of the theory. On the basis of the documents, the transformation of the conservation doctrine in key aspects—the concept of heritage, the goals of the heritage protection, the participation of stakeholders in the heritage protection, the definition of conservation measures—is presented. The sum of the transformations that take place in each of these areas indicates that a very profound transformation of the conservation theory (paradigm shift) has taken place in recent decades.

2

Alert w XXI wieku. Zmiany teorii ochrony dzieł dziedzictwa w znaczeniu materialnym, niematerialnym i cyfrowym

Szmelter Iwona

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2021

|

Nr 12

55--70

PL

Alert’ przedstawia potrzebę rozszerzenia teorii ochrony dziedzictwa kultury w znaczeniu nie tylko materialnym, ale i niematerialnym oraz cyfrowym. Wobec przemian we współczesnym świecie stoimy w obliczu wszechogarniających zmian obszaru dziedzictwa, które modyfikują misję „chronić i przekazywać”. Zastana sytuacja ukazuje nieadekwatność dawnych teorii konserwatorskich i fragmentację doktryn. Autorka przedstawia w czytelnej strukturze możliwe scenariusze rozwiązania kryzysu w teorii i systemie ochrony. Nowe zagadnienia obejmują zarówno teorię konserwacji tradycyjnych dyscyplin przez jej rozszerzone rozpoznanie i dokumentację, jak i innowacyjną ochronę rozszerzonego obszaru dziedzictwa, wraz z paradygmatami współczesnej teorii. Kolejne zagadnienia dotyczą potrzeby reformy istniejących procedur w instytucjach kulturalnych. Uczestnicząc w przełomie kulturalnym nie powinniśmy być ani bierni, ani rewolucyjni, lecz adekwatnie dostosowywać teorię, projekty i prawodawstwo. Aktywna postawa wymaga odpowiedzi na podstawowe pytania: co chronimy w obliczu rozszerzenia obrazu dziedzictwa kultur? Jak dokonać łącznego (holistycznego) zachowania dotychczasowego prymatu kultury materialnej i jednocześnie potrzebnego usankcjonowania ochrony dziedzictwa niematerialnego? Czy w porę dostrzegamy i reagujemy na rosnące znaczenie cyfryzacji objawów sztuki i powstającego jej dziedzictwa? Jak sprowokować optymalne uczestnictwo odbiorców w ochronie dziedzictwa? Odpowiedzi na te pytania okazują się bardzo ważne, bowiem mogą być pomocnym drogowskazem zmian i analizy wartościującej w dwóch uzupełniających si kategoriach: kulturalno-historycznych i społeczno-ekonomicznych, które w rzeczywistości wzajem się przenikają.

EN

'Alert' presents the need to extend the theory of preservation of cultural heritage in terms of not only material (tangible), but also immamaterial (intangible) and digital. In the face of changes in the contemporary world, we are faced with overwhelming changes in the heritage area that modify the mission of "preservin and share". The present situation shows the inadequacy of old conservation theories and the fragmentation of doctrines. The author presents in a clear structure possible scenarios for solving the crisis in the theory and system of protection. The new topics range from the theory of conservation of traditional disciplines through its extended recognition and documentation - to the innovative preservation of an extended area of heritage, along with the paradigms of contemporary theory. Other issues relate to the need to reform existing procedures in cultural institutions. When participating in the cultural breakthrough, we should not be passive or revolutionary, but adapt the theory, projects and legislation accordingly. Being proactive requires answering basic questions: what do we protect in the face of expanding the field of cultural heritage? How to jointly (holistically) preserve the hitherto primacy of material culture and at the same time sanction the preservation of the intangible heritage? Do we recognize and respond in time to the growing importance of digitization of the symptoms of art and its emerging heritage? How to provoke optimal participation of recipients in the preservation of heritage? The answers to these questions turn out to be very important as they can be a helpful signpost of change with value analysis in two complementary categories: cultural-historical and socio-economic, which actually interpenetrate each other.

3

The conservator’s responsibility for the deterioration of monuments

Szmygin Bogusław

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2019

|

Nr 8

325--333

EN

Over the last decades, built heritage and the conditions of its protection have changed a lot. There has been a significant increase in the number and diversity of monuments. The expectations of contemporary societies regarding the use of heritage have changed as well. As a consequence, the ownership, protection, financing and use of heritage has been privatized. These conditions should be reflected in conservation theory. Conservation theory should be realistic - it should indicate how to protect and use heritage in practice. Therefore, it is necessary to scientifically develop a modern conservation theory. The application of conservation theory which does not take into account contemporary conditions contributes to chaos in the protection of monuments and facilitates the destruction of their values. Therefore, the development of contemporary conservation theory can also be considered an ethical problem.

4

“Before we understand what we are doing, we need to know how we think”

Jakobs Dörthe

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2019

|

Nr 8

139--150

EN

The article deals with an interesting debate following a project that started with the question raised by the press: “Why not overpaint or reconstruct the missing parts of a famous wall painting?” and concluded with a panel discussion that conveyed a better understanding of restoration theories on the part of both the press and the parish. Moreover, part of the project featured an exhibition to communicate the basis of our restoration theories and understanding, whilst requesting a dialogue with the priest and the parish; so, they might communicate their intentions and opportunely discuss theological interpretations with regard to the missing part in the wall-painting, which was important for us in reaching an understanding of the principles behind their ideas.