Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Jakość powietrza w obiektach basenowych w świetle występowania lotnych DBP

Żak Magdalena, Melaniuk-Wolny Edyta

Instal

|

2023

|

nr 1

27--36

PL

W wodach basenowych identyfikuje się liczne uboczne produkty dezynfekcji wody (DBP). Część z nich ze względu na dużą lotność (trihalometany, chloraminy), jest przenoszona z wody do powietrza i przy szeroko opisywanej szkodliwości, może stanowić poważne zagrożenie zdrowotne, związane z narażeniem inhalacyjnym na te związki dla osób przebywających w obiektach basenowych. O istniejącym zagrożeniu decydować będzie w znacznej mierze stężenie tych związków w powietrzu, czas narażenia i aktywność osób. Stężenia będą determinowane licznymi czynnikami użytkowania obiektów, w tym zastosowanym systemem wentylacji. Z uwagi na liczne doniesienia dotyczące złej jakości powietrza w wielu obiektach, w artykule dokonano szerokiego przeglądu literatury nt. występujących poziomów stężeń lotnych DBP (trihalometany i chloraminy) w powietrzu nad basenami oraz w innych pomieszczeniach na terenie obiektów basenowych. Zaprezentowano też stan prawny dotyczący wymogów prowadzenia pomiarów lotnych DBB i norm stężeń trihalometanów i chloramin w powietrzu. Przybliżono również tematykę dotyczącą znaczenia wentylacji i stosowanych rozwiązań w tym zakresie mających wpływ na kształtowanie jakości powietrza w tego typu obiektach.

EN

Numerous by-products of water disinfection (DBPs) are identified in pool waters. Some of them, due to their high volatility (trihalomethanes, chloramines), are transferred from water to air and, with their widely reported harmfulness, can pose serious health risks associated with inhalation exposure to these compounds for people staying in pool facilities. The existing risk will be largely determined by the concentration of these compounds in the air, the duration of exposure and the activity of people. Concentrations will be determined by numerous factors of facility use, including the ventilation system used. Due to numerous reports of poor air quality in many facilities, this article conducts a broad review of the literature on the occurring levels of volatile DBPs (trihalomethanes and chloramines) concentrations in the air above swimming pools and in other rooms within swimming pool facilities. The legal status of the requirements for conducting measurements of volatile DBB and standards for the concentration of trihalomethanes and chloramines in the air was also presented. The importance of ventilation and the solutions used in this type of area affecting the air quality was also described.

2

Deposition, return flux, and burial rates of nitrogen and phosphorus in the sediments of two high-Arctic fjords

Koziorowska K., Kuliński K., Pempkowiak J.

Oceanologia

|

2018

|

No. 60 (4)

431--445

EN

The aim of this study was to determine the burial rates of nitrogen (N) and phosphorus (P) in the sediments of two high-latitude fjords: Hornsund and Kongsfjorden (Spitsbergen). Both deposition to sediments and the return flux from sediments to the water column of the various species of these elements were, therefore, quantified. The burial rate was then calculated as the difference between deposition and return flux. The required concentrations of N and P species were measured in surface sediments, in pore water extracted from the sediments, and in the above-bottom water at sampling stations situated along the axes of the fjords. Annual deposition to sediments ranged between 2.3-8.3 g m−2 for N and 0.9-2.8 g m−2 for P. The nitrogen return fluxes ranged from 0.12 to 1.46 g m−2 y−1. At most stations, the N flux was predominantly of dissolved organic (about 60-70%) rather than inorganic N. The P return flux varied between 0.01 and 0.11 g m−2 y−1, with organic species constituting 60-97%. The N and P burial rates differed between fjords: 2.3-7.9 g N m−2 y−1 and 0.9-2.8 g P m−2 y−1 in Hornsund vs. 0.9-1.3 N g m−2 y−1 and 1.0-1.2 g P m−2 y−1 in Kongsfjorden. This was accompanied by a different efficiency of N and P burial – higher in Hornsund than in Kongsfjorden, in both cases. This suggests differences in the quality and quantity of N and P organic species deposited to sediments and therefore differences in the intensity of their mineralization and/or decomposition.

3

Wstępne imperfekcje łukowe w analizie połaciowych stężeń poprzecznych

Niewiadomski L., Zamorowski J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo

|

2017

|

Z. 23 (173)

231-244

PL

W artykule zaprezentowano autorski sposób wyznaczania obciążenia stabilizującego dla stężeń, zastępującego wstępne wygięcia górnych pasów w modelu przestrzennym. Praktyczne zastosowanie tego sposobu przedstawiono na przykładzie obliczeń jednonawowej hali stalowej. Uzyskane wyniki porównano z wynikami otrzymanymi dla przestrzennych konstrukcji z imperfekcjami geometrycznymi, analizowanymi za pomocą geometrycznie nieliniowego modelu obliczeniowego oraz z wynikami dla płaskiego, normowego modelu obliczeniowego stężeń.

EN

The author’s approach has been presented in this paper for the determination of the stabilizing load for bracing systems. Such an approach allows replacing the pre-bending of the upper flanges in the 3D model. An example of a practical application of this approach has been presented in this paper for a single-nave hall. The obtained results were compared to the geometrical non-linear calculations of 3D construction model with the geometrical imperfections and to the 2D calculation of the bracing systems model based on codes.

4

Spatial and chemical patterns of PM2.5 - differences between a maritime and an inland country

Werner M., Kryza M., Dore A. J.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2016

|

Vol. 23, nr 1

61--69

EN

The Fine Resolution Atmospheric Multi-pollutant Exchange model was used to calculate the mean annual concentration of PM2.5 at a resolution of 5 km × 5 km for the United Kingdom (UK) and Poland for the year 2007. The modelled average PM2.5 concentration is higher for Poland than the UK and amounts to 9.2 µg · m−3 and 5.6 µg · m−3, respectively. The highest concentrations concern London and coastal areas (due to the sea salt contribution) for the UK and urban agglomerations in the case of Poland. Maximum values occurring close to the UK coastline can reach 18 µg · m−3. The average contribution of natural particles amounts to 34 and 20% of total PM2.5 concentration, respectively for the UK and Poland. Among anthropogenic particles for both countries the highest contribution falls on secondary inorganic aerosols and the lowest contribution is for secondary organic aerosols.

5

Role of Lake Symsar in the reduction of phosphorus concentration in surface runoff from agricultural lands

Potasznik A., Szymczyk S., Sidoruk M., Świtajska I. J.

Journal of Water and Land Development

|

2014

|

no. 20

39--44

EN

The study was aimed at assessing the role of Lake Symsar in the reduction of phosphorus delivered mainly by the Symsarna River. Studies were carried out since March 2011 till October 2013 in the catchment basin of Lake Symsar situated in north-eastern Poland. Every month surface water samples representative for the catchment were taken for phosphate-phosphorus (PO4-P) and total phosphorus (TP) analyses. Obtained results were analysed with the distinction of vegetative and non-vegetative season. Lake Symsar is the last water body in the Symsarna River system. The river divides the lake into main basin and a bay part. Concentrations of PO4-P were higher by 17% in the former than in the latter part, TP concentrations showed reverse proportions. The highest concentrations of TP were noted in a forest stream and the highest concentrations of PO4-P in the Tolknicka Struga. Reduced concentrations of both P forms were found in waters of the Symsarna River downstream its outflow from the lake. With respect to the concentrations of PO4-P and TP, waters of the Symsarna River up- and downstream the lake were ascribed to the 1st class of water quality. Through-flow Lake Symsar improves the quality of waters (the Symsarna River and smaller streams) draining agricultural catchment by the reduction of concentrations of phosphorus compounds.

PL

Celem badań była ocena roli jeziora Symsar w zmniejszaniu ilości fosforu, dopływającego do akwenu głównie rzeką, Symsarna. Badania nad wpływem jeziora Symsar w zmniejszaniu stężenia fosforu pochodzącego ze zlewni rolniczej były realizowane od marca 2011 do października 2013 r. w zlewni jeziora Symsar usytuowanego w północno-wschodniej Polsce. Obejmowały comiesięczne pobieranie próbek wody powierzchniowej, reprezentatywnych dla badanej zlewni, w celu przeprowadzenia analizy oceny zawartości w nich fosforu fosforanowego (PO4-P) oraz ogólnego (TP). Uzyskane wyniki poddano analizie z uwzględnieniem sezonu wegetacyjnego i pozawegetacyjnego. Jezioro jest ostatnim zbiornikiem w systemie rzeki Symsarna. Rzeka dzieli akwen na dwie części – akwen główny oraz część zatokową. W wodach głównego akwenu stężenie fosforu fosforanowego było o 17% większe niż w części zatokowej, z kolei zawartość fosforu ogólnego była mniejsza. Największą koncentrację odnotowano w wodzie cieku leśnego (TP) oraz Tolknickiej Strugi (PO4-P). W wodzie rzeki Symsarna, poniżej wypływu z jeziora zaobserwowano zmniejszenie zawartości badanych form fosforu. Ze względu na zawartość fosforu fosforanowego oraz fosforu ogólnego wody rzeki Symsarna powyżej oraz poniżej jeziora kwalifikowały się do I klasy jakości. Przepływowe jezioro Symsar – poprzez zmniejszenie zawartości form fosforu w wodach rzeki Symsarna – wpłynęło na poprawę jakości wód odpływających z akwenu.

6

Zmiany stężenia dwutlenku siarki w powietrzu atmosferycznym w zależności od temperatury

Rogalski L., Lenart L.

Inżynieria Ekologiczna

|

2011

|

Nr 27

177-183

PL

W pracy podjęto problem wykazania zmienności stężenia dwutlenku siarki w zależności od temperatury powietrza występujące w latach 2007-2009. Wyniki analizowano w uśrednieniach rocznych, sezonowych i pór roku. W opracowaniu uwzględniono wyniki z pomiarów ciągłych ze Stacji monitoringu imisji zanieczyszczenia powietrza. Analizowane dane dokumentowano równaniami regresji i zachodzącymi związkami korelacyjnymi. Średnie z lat badań stężenie SO2 w powietrzu wyniosło 2,13 ?g ź m-3 (dopuszczalna norma 20,0). W sezonie grzewczym było o 1,42 ?g ź m-3 większe niż w letnim. Istotna ujemna zależność korelacyjna wystąpiła z średnich z miesiąca lutego z siłą związku Rs = - 0,46 co oznacza, że wraz ze spadkiem temperatury wzrastało stężenie SO2. Istotne związki korelacyjne wystąpiły również w miesiącach: kwietniu Rs = 0,43 i czerwcu Rs = 0,39.

EN

The paper discusses temperature-related changes in ambient air sulfur dioxide concentrations in 2007 - 2009. Mean annual and seasonal values were analyzed in the study. Continuous records were taken at the Ambient Air Pollutant Concentration Monitoring Station. Based on the datasets, regression equations were developed and correlation coefficients were calculated. Annual mean sulfur dioxide concentrations reached 2.13 ?g ź m-3 (maximum permissible level - 20.0), and they were by 1.42 ?g ź m-3 higher in the heating season than in the summer. A significant negative correlation (Rs = - 0.46) was observed for the mean values reported for February, indicating that sulfur dioxide concentrations increased with a temperature drop. Significant correlations were also noted in April (Rs = 0.43) and June (Rs = 0.39).

7

Pesticides in precipitation - a review of data from 1975 to 2001

Polkowska Ż.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 12

1331-1343

EN

Literature data regarding stability of pesticides in the environment and analytical methodology arc presented. Additionally results of own research on pesticides, which were determined in the samples of precipitation collected in various regions are also included, An analysis of data is performed and the state of pollution of precipitation waters with pesticides in the years 1975-2001, in Europe and North America, is presented. It ensues from the data collected in Europe and in the world, that pesticides are everywhere. not only where people are. As a result of air transport, they reach the most remote places - the Bering and Chukchi Seas or the Bermudas. It also results from the analysed data that compounds from the pesticides group (organochlorine, organophosphorus and organonitrogen) and their metabolites occur in precipitation and in fog (at an increasing or decreasing rate, or oscillating around one value).

PL

Zebrano i opracowano dane literaturowe dotyczące trwałości w środowisku, metodyki analitycznej i przede wszystkim wyników badań pestycydów występujących w próbkach opadów atmosferycznych zebranych w różnych regionach geograficznych. Przeprowadzono analizę danych i przedstawiono stan zanieczyszczenia wód opadowych pestycydami w okresie 1975-2001 na terenie Europy i Ameryki Północnej. Z zebranych danych wynika, że pestycydy występują wszędzie, a nie tylko tam gdzie są ludzie. W wyniku transportu powietrznego docierają do najbardziej oddalonych od upraw i przemysłu miejsc - Morze Czukockie, Morze Beringa czy Bermudy. Z przeanalizowanych danych wynika również, że związki z grupy pestycydów (chlorowcoorganicznych i fosforo- i azotoorganicznych) oraz ich metabolity występują w opadach atmosferycznych i we mgle (malejąco, wzrastająco lub oscylując wokół jednej wartości).

8

Concentrations of Selected Elements in Linseed (Linum usitatissimum L.) Depending on Growth Stage and Plant Part

Antonkiewicz J., Zając T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr 9

849-855

EN

The amount of linseed seedyield was [formula] and straw yield [formula]. The studied element concentrations in linseed ranged: [formula] and between [formula]. Heavy metal concentrations in the linseed top parts did not exceed the limit values for the above mentioned element concentrations in fodder. Only excessive Cd values for fodder were observed at all growth stages. Pasture fodder to meet the cattle requirements should contain at least [formula]. Linseed abundance in the above mentioned elements was not fully sufficient. The analysed element contents depended also on the iridicator part of the tested plant. The biggest amounts of macroelements were registered in leaves whereas somewhat smalłer in the linseed stems.

PL

Len oleisty jest rośliną, której uprawa dostarcza surowca dla przemysłu spożywczego, chemicznego, farmaceutycznego, kosmetycznego i papierniczego. Zastosowanie lnu w żywieniu zwierząt gospodarskich ma bardzo duże znaczenie ze względu na wykorzystanie nasion lnu w lecznictwie oraz jako surowiec w farmaceutyce, kosmetyce lekarskiej i stosowanej. Dlatego bardzo istotny, z punktu widzenia żywieniowego, jest skład chemiczny tej rośliny. Stąd celem badań była analiza zawartości pierwiastków w częściach nadziemnych lnu oleistego w zależności od stadium rozwojowego i części rośliny oraz ocena wartości dietetycznej. Len oleisty uprawiano w warunkach ścisłego doświadczenia polowego, na glebie o składzie granulometrycznym pyłu zwykłego. Gleba zawierała [wzór]. Pojemność sorpcyjna oznaczona w [wzór] wynosiła [wzór]. Zawartość metali oznaczono w ekstrakcie uzyskanym po roztwarzaniu próbki glebowej w mieszaninie kwasów azotowego(V) i chlorowego(VII) wynosiła: [wzór] gleby. Według oceny IUNG [Kabata-Pendias i in. 1993] zawartość metali ciężkich w glebie mieściła się w zakresie tła naturalnego. Pod uprawę lnu oleistego zastosowano [wzór] w formie nawozów mineralnych. Materiał roślinny, pochodzący z krajowej odmiany lnu oleistego "Opal", pobierano w pięciu charakterystycznych fazach rozwojowych, tj. w fazie jodełki (faza wegetatywna), pąkowania, początku kwitnienia, końca kwitnienia oraz w fazie dojrzałości technologicznej lnu do zbioru (dojrzałość pełna). Po zbiorze rośliny suszono w termostacie, w temperaturze 105°C, a następnie zmielono w młynku udarowym. W fazie pąkowania rośliny dzielono na łodygi i liście, a w fazie dojrzałości pełnej na słomę i nasiona. W materiale roślinnym po mineralizacji na sucho oznaczono zawartość: Cr, Zn, Pb, Cu, Cd, Ni, Fe, Mn, P, Mg, Ca, Na i K metodą ICP-EAS (atomowa spektrofotometria emisyjna z indukcyjnie wzbudzoną plazmą). Wielkość plonu nasion lnu oleistego wynosiła [wzór], natomiast słomy [wzór]. Zawartość badanych pierwiastków w lnie wahała się w granicach: [wzór]. Zawartości metali ciężkich w częściach nadziemnych lnu oleistego nie przekroczyły wartości uznawanych za graniczne dla koncentracji tych pierwiastków w paszach. Jedynie dla Cd stwierdzono we wszystkich stadiach rozwojowych przekroczenie granicznej zawartości tego pierwiastka w paszach. Pasza pastwiskowa odpowiadająca potrzebom bydła powinna zawierać przynajmniej [wzór]. Zasobność lnu w wyżej wymienione pierwiastki nie była w pełni wystarczająca. Zawartość badanych pierwiastków zależała także od części wskaźnikowej badanej rośliny. Największe ilości makroelementów zawierały liście, a nieco mniej łodygi lnu.

9

Badania związków biogennych w małej rzece na przykładzie Gowienicy

Durkowski T., Sobieraj R., Wesołowski P.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. 2

137--152

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań z lat 1993–1999 prowadzonych na Gowienicy, bezpośrednim dopływie jeziora Miedwie będącego od 1976 roku głównym zbiornikiem wody pitnej dla Szczecina. Prowadzono systematyczne badania stężeń podstawowych składników biogennych (N-NO3, N-NH4, P-PO4 oraz K) na odcinku źródłowym, środkowym i ujściowym (5 przekrojów badawczych). Zaobserwowano duże zmiany stężeń biogenów na poszczególnych odcinkach rzeki w kolejnych latach badań. Największe zmiany stężeń zanotowano na odcinkach środkowych rzeki z największym udziałem roślinności w strefie wodnej i zmian poziomów wody. W strefie wodnej odcinków źródłowych i środkowych rzeki dominowały zbiorowiska roślinne Lemna minor i Elodea canadensis, a w strefie wahań wody – zbiorowiska z Phragmites australis, Phalaris arundinacea i Epilobium hirsutum. Na odcinku ujściowym zmiany stężeń były mniejsze, dominowały tam zbiorowiska z Oenanthe aquatica z minimalnym udziałem zbiorowisk strefy wodnej. Okresowo z wodami Gowienicy do wód jeziora Miedwie wnoszone były duże ładunki składników biogennych (13,4 kg·doba-¹·km-² azotu, 0,14 kg·doba-¹·km-² fosforu fosforanowego i 5,2 kg·doba-¹·km-² potasu).

EN

This paper presents the results of studies carried out between 1993 and 1999 in the River Gowienica – a direct tributary to Lake Miedwie, which since 1976 has been a source of drinking water for Szczecin. Systematic analyses of N-NO3, N-NH4, P-PO4 and K were carried in the river in its spring, middle and outflow sections (5 cross-sections in total). Marked chan ges of nutrient concentrations were observed in particular river stretches in the consecutive years. The greatest changes of concentrations were noted in the middle section characterized by the highest abundance of aquatic vegetation and largest fluctuations of the water table. In the spring and middle sections of the river, plant associations were dominated by Lemna minor and Elodea canadensis and in the section of water fluctuations – by Phragmites australis, Phalaris arundinacea and Epilobium hirsutum. Changes of nutrient concentrations were smaller at the outflow. Plant associations were dominated there by Oenanthe aquatica with a small contribution of the open-water associations. The Gowienica River periodically delivered large nutrient loads to Miedwie Lake (13.4 kg·day-¹ ·km-² N, 0.14 kg·day-¹·km-² PO4-P and 5.2 kg·day-¹·km-² K).

10

Dioksyny w środowisku jako uboczny efekt rozwoju cywilizacyjnego

Biłyk A., Głomba M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2000

|

Vol. 7, nr 8-9

823-834

PL

Omówiono rodzaje źródeł emisji dioksyn do środowiska. Na podstawie doniesień literaturowych podano stężenia dioksyn występujące w różnych rejonach świata, w glebie, osadach, powietrzu atmosferycznym, roślinach i organizmach zwierzęcych i ludzkich oraz szacunkowe wartości emisji dioksyn w Polsce. Przedstawiono wyniki symulacji wpływu nowoczesnej spalarni odpadów komunalnych, przewidzianej dla 700-tysięcznego miasta w warunkach krajowych, wyposażonej w instalację redukującą stężenie dioksyn w emitowanych do powietrza spalinach do 0,1 ng I-TEQ/m3n, na wzrost ryzyka zgonu z powodu choroby nowotworowej spowodowanej ciągłym narażeniem na PCDD/F. Wyniki świadczą o tym, że takie spalarnie powodują wzrost ryzyka kancerogenezy w wyniku spożywania skażonej żywności o rząd wartości mniejszego niż np. przebywanie z palaczem papierosów w jednym pomieszczeniu.

EN

The types of dioxins emission sources to environment were discussed. On the ground of literature sources, the dioxins concentrations in different part of world, in soil, sediments, atmospheric air, plants, animal and human organisms, and also the estimated values of dioxins emission in Poland were given. The results of simulation of modern incinerating plant influence provided for 700-thousands city in country conditions, equipped with installation which reduce to 0,1 ng I-TEQ/m3n concentration of dioxins emitted to atmosphere, on death risk rise on account of tumour disease due to continua risk on PCCD/F were presented. The resuIts show that these incinerating plants have increased the risk of cancer on account of polluted food in one grade lower than, for example, being with cigarette smoker in one room.