Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zarys dawnego górnictwa i przerobu surowców ilastych Lubska, Jasienia i ich okolic (powiat żarski)

Kaczan W.

Hereditas Minariorum

|

2018

|

Vol. 5

165--179

PL

Lubsko (dawniej Sommerfeld) to miasto położone w południowo-zachodniej części województwa lubuskiego. Jego morfologia została istotnie zmieniona w wyniku odkrywkowej eksploatacji surowców ilastych prowadzonej na przemysłową skalę w XIX i XX w. Celem tej publikacji jest uporządkowanie obecnej wiedzy na temat geologii i historii górniczej Lubska, Jasienia oraz ich okolic. Dodatkowo, wynikiem przeprowadzonego zwiadu terenowego jest dokumentacja fotograficzna reliktów górniczych. Studium literaturowe zostało przeprowadzane na bazie dokumentów, tekstów i map pochodzących z Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Lubsko, Archiwum Państwowego w Zielonej Górze, prywatnych zbiorów geologa – pana A. Kuźniara,a także baz danych i źródeł internetowych. Przeprowadzono również rozmowy z byłymi pracownikami zakładów – mechanikiem, panem Piotrem Kaczanem, głównym geologiem, panem Alfredem Kuźniarem i kierownikiem produkcji, panią Eugenią Kuźniar.

EN

Lubsko is a small town in western part of Poland. Deposits of clay raw materials in this area were well known in middle ages. Back in those days production existed as a cottage industry. Development of mining occurred in XIX and XX century due to the construction of a new railway line across this region. The end of this industry branch is related to the political changes in Poland in the late 80's. Nowadays, only one mine is operating in this area. The mining left significant impact on Lubsko’s history and morphology. This article describes geology of the region, its deposits and history of the mining and processing of clay raw materials. Moreover, the recent condition of the mining remainings is described and documented with photos.

2

Swelling pressure of natural and modified smectite-bearing clay raw materials

Panna W., Wyszomirski P., Szumera M.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2015

|

Vol. 51, iss. 1

127--135

EN

Smectite clays, due to their barrier properties and swelling ability, are often applied for waterproofing purposes. A proper value of swelling pressure is one of the parameters, which must be met by the fillers used in hybrid waterproofing materials. The authors determined the swelling pressure of selected clay raw materials in their natural state and after chemical modification. This parameter was measured by the Komine method, as this procedure is more accurate than the standard edometric method. The authors introduced some changes in the method. The samples represent Krakowiec clays (Miocene) and a Triassic clay, collected in active pits of building clays, which are widely exploited in south Poland. The content of the smectite group minerals, determined from the sorption of methylene blue and copper(II) triethylenetetramine, ranges between 15 and 35%. Further characteristics of the clays were obtained with X-ray diffraction, chemical analyses (calcium carbonate content including) and pH measurements. It has been found that the activation of smectite clays with sodium lowers their swelling pressure as water penetrates easier the interlayer spaces of the smectites modified. This is important from the viewpoint of assessing the quality of bentonite fillers.

3

Możliwości wykorzystania gospodarczego surowców ilastych z plioceńskich iłów z KWB Bełchatów - pole Szczerców

Sałaciński R., Gąsiński A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2012

|

R. 53, nr 1-2

83-89

PL

Trwające obecnie prace zdejmowania nadkładu z Pola „Szczerców stworzyły unikalną okazją do wykonania dokładnych surowcowych badań jakościowych i technologicznych odsłanianych w odkrywce kopalin ilastych oraz do ocen porównawczych w stosunku do iłów wyróżnionych na obszarze Pola „Bełchatów". Wykonane analizy uziarnienia, składu mineralnego i chemicznego surowca oraz badania technologiczne mogą pozwolić na ocenę potencjalnego zastosowania badanych kopalin jako surowców surowceramicznych, sorbentów mineralnych, surowców do wytwarzania ceramizowanych kompozytów nawozowych, keramzytu lub materiału do budowy izolacyjnych przesłon mineralnych.

EN

The removing of overlying rocks from "Szczerców" lignite deposit creates unique possibility to obtain clay raw materials and to perform precise studies of their quality and technological properties. The performed analysis of particie size, mineral and chemical composition and tehnological tests can allow to point out potential applications of these clays as a raw materials and compare clays from Szczerców to clay material from rocks overlying neighboring "Bełchatów" lignite deposit. The proposed apllications of Szczerców clays include many fields: traditional ceramic, mineral sorbents, production of ceramic fertilizer composite, production of keramzite and building clay barrier for environmental protection.

4

Ceramika z zamku we Wleniu w świetle badań archeometrycznych

Michniewicz Jacek

Geologos

|

1998

|

Vol. 3

5--53

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań geochemicznych INAA, ICP oraz wyniki badań petrograficznych ceramiki pochodzącej ze stratygraficznie dobrze udokumentowanego archeologicznego „wykopu VI” na Zamku we Wleniu. Badania miały na celu określenie cech służących korelacji stratygraficznej z ceramiką innych odsłonięć na zamku oraz ustalenie miejsc jej produkcji. Badania poprzedzono szeregiem badań eksperymentalnych, które wykazały zasadność komplementarnego wykorzystania metod optycznych wraz z metodami geochemicznymi. Stwierdzono szczególną przydatność analiz pierwiastków śladowych, których zawartość pozostaje diagnostyczną, pomimo zawartych w surowcu polimineralnych domieszek schudzających. Zastosowanie matematycznej analizy skupień oraz metody składowych głównych umożliwia przeprowadzenie korelacji geochemicznej jedno- wiekowych i jednorodnych litologicznie skał ilastych w skali lokalnej. W przebadanych osadach ilastych Gór Kaczawskich rozkład koncentracji pierwiastków ziem rzadkich ma podobny przebieg i może być charakterystyczny dla tego obszaru, niezależnie od wieku ich depozycji. Połączenie wyników analiz chemicznych z wynikami analiz mikroskopowych umożliwiło zdefiniowanie co najmniej 4 grup ceramiki w obrębie badanego zbioru: grupę naczyń najmłodszych warstwy 3 wykopu VI, wykonaną z gliny chudej, wykazującej między innymi wysoką zawartość ołowiu; 2. grupę naczyń warstwy 13, wykonaną z surowca chudego, zawierającego dużą ilość kwarcowej frakcji pelitycznej i zwiększoną ilość ziaren bazaltu; 3. grupę naczyń warstw: 5-7-10, wykonaną z surowca tłustego; 4. grupę naczyń warstw: 5-7-10, wykonaną z surowca chudego. Każdą z wymienionych grup cechuje nieco inna dystrybucja pierwiastków śladowych, w tym pierwiastków ziem rzadkich, nawiązująca zarówno do poziomej stratygrafii wykopu VI, jak też do wyróżnionych petrograficznie odmian zastosowanego surowca. Badania wykazały, iż surowiec ilasty użyty do produkcji naczyń odkopanych na zamku we Wleniu pochodzi ze złóż miejscowych (prawdopodobnie okolic Bolesławca), związanych ze wspólnym obszarem alimentacji osadu na przedpolu Sudetów. Szkliwa koloru pomarańczowego, stosowane jako polewy naczyń warstwy 3 mają charakter ołowiowo-krzemionkowy.

EN

The Medieval and Renaissance pottery from Wleń castle (SW Poland) has been characterized by instrumental neutron activation and coupled plasma emission analyses. All pieces come from the archaeological „outcrop No VI” of detailed established stratigraphy. The investigations were preceded by a series of experiments. It was proved that the best results could be obtained where geochemical analyses are coupled with petrographical methods. The particular suitability of trace element analysis was confirmed. Concentration of trace elements remains diagnostic in spite of temper admixture. Application of principal components analysis, dendrite and cluster analysis enabled to obtain geochemical correlation among similar in age and lithology clays in the local area. In spite of some differences the REE distribution of clays from the Kaczawa Mountains and from its foreland is similar and could be diagnostic and age independent. The coupled application of chemical analyses with petrographic examinations allow to distinct four raw groups: 1) the youngest pottery from the 3 td layer of the outcrop No 6 made of very silty mild clay with particular high Pb content, 2) pottery from the 13 layer made of mild clay with increased basalt grain content. 3) pots from the 5, 7, 10 layers made of mild clay 4) pots from the 5, 7, 10 layers made of adobe clay. Clay raw material used for the pottery comes from the local resources situated at Bolesławiec area. Orange glazes on the pottery pieces from the third layer have lead-siliceous composition.