Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Cyrkulacja atmosferyczna w badaniach polskich klimatologów

Niedźwiedź Tadeusz, Łupikasza Ewa

Przegląd Geofizyczny

|

2019

|

Z. 1-2

107--166

PL

Opracowanie przedstawia kierunki najważniejszych badań polskich klimatologów w zakresie klimatologii synoptycznej, której zadaniem jest badanie różnych form cyrkulacji atmosfery oraz ich wpływu na warunki klimatyczne. Początki rozwoju tego działu klimatologii w Polsce sięgają początku XX wieku. Natomiast intensywny rozwój badań nastąpił po II wojnie światowej. W Polsce do tych badań stosowane były następujące klasyfikacje typów cyrkulacji: liczbowa klasyfikacja typów cyrkulacji i typów pogody J. Lityńskiego (1962, 1969), subiektywna typologia Osuchowskiej-Klein (1973, 1991), automatyczna klasyfikacja typów cyrkulacji dla półkuli północnej Ustrnula (1997) oraz klasyfikacja Piotrowskiego (2009). Była też używana makroskalowa klasyfikacja „Grosswetterlagen” wg Hessa i Brezowsky’ego (1952, 1977) dla Europy Środkowej. Do typologii regionalnych należy kalendarz typów cyrkulacji dla Polski południowej (Niedźwiedź 1981), dla regionu lubelskiego (Bartoszek 2015) oraz dla obszaru Sudetów (Ojrzyńska 2012). Wśród wskaźników cyrkulacji stosowano NAO, makrotypy cyrkulacji środkowotroposferycznej (poziom 500 hPa) opracowane przez meteorologów rosyjskich Wangenheima (1935, 1946) i Girsa (1964, 1981), indeksy cyrkulacji strefowej Ws i południkowej Wp Lityńskiego (1969) oraz wskaźnik Niedźwiedzia (1981, 2019): wskaźnik cyrkulacji zachodniej – Wi, cyrkulacji południowej – Si oraz cykloniczności – Ci. Szereg prac dotyczy występowania mas powietrznych i frontów atmosferycznych. Badano wpływ cyrkulacji atmosfery na wybrane elementy klimatu. Najwięcej opracowań dotyczy genezy dużych opadów atmosferycznych wywołujących powodzie.

EN

This paper presents most important directions of research that were undertaken by polish climatologist in the field of synoptic climatology which analyses various forms of atmospheric circulation and their impact on climate. Initial research in the field of synoptic climatology dates back in early 20th century while fast development of the research took place after the II World War. Several classification of circulation types constituted the basis of polish synoptic climatology, including quantitative classification of circulation types and weather types by Lityński (1962, 1969), subjective typology by Osuchowska-Klein (1973, 1991), automatic classification of circulation types for Norther Hemisphere by Ustrnul (1997) and objective classification by Piotrowski (2009). „Grosswetterlagen” macroscale classification after Hess and Brezowsky (1952, 1977) for Central Europe was also used. Regional typologies include: the calendar of circulation types for Southern Poland (Niedźwiedź 1981), Lublin region (Bartoszek 2015) and for the Sudetes (Ojrzyńska 2012). The most frequently used circulation indices included: NAO, macro types of mid-tropospheric circulation developed by Russian meteorologists Wangenheim (1935, 1946) and Girs (1964, 1981), zonal Ws and meridional Wp circulation indices by Lityński (1969) and circulation indices by Niedźwiedź (1981, 2019): zonal circulation index – Wi, meridional circulation index – Si and cyclonicity index – Ci. A lot of works concerned air masses and atmospheric fronts. The research was undertaken on the influence of atmospheric circulation on selected climate elements. Most studies concerned the origin of heavy precipitation causing floods.

2

Changes in the Large-Scale Atmospheric Circulation over Romania Between 1961 and 2010 on Seasonal Basis

Barbu N., Burada C., Stefan S., Georgescu F

Acta Geophysica

|

2016

|

Vol. 64, no. 2

510--520

EN

The aim of this paper is to investigate the trends and shifts of the circulation types over Romania for 50-year period (1961-2010) on seasonal basis. In order to achieve this, two objective catalogues, namely GWT and WLK, from COST733 Action were employed. Daily circulation types were grouped according to the cyclonicity and anticyclonicity and were used to calculate the seasonal occurrence frequency of cyclonic and anticyclonic types. The trend of seasonal time series was investigated by using Mann–Kendall test and the shifts points were determined by using Pettitt test. The results reveal that the occurrence frequency of anticyclonic types increases in summer and winter seasons and the occurrence frequency of cyclonic ones decreases for the summer season (for alpha = 0.05).

3

Niektóre dane o występowaniu całodziennych warstw inwersyjnych w atmosferze Krakowa i uwarunkowania tego zjawiska

Walczewski J.

Przegląd Geofizyczny

|

2009

|

Z. 3-4

183-191

PL

W pracy wykorzystano dane ciągłego akustycznego sondażu dolnej warstwy atmosfery nad Krakowem w latach 1994–2005 (bez lat 1995 i 2002, w których ciągłość obserwacji była niepełna). Na podstawie danych sodarowych określono liczby dni z całodziennymi dolnymi inwersjami w poszczególnych latach (rys. 1) i w miesiącach tych lat (tab. 1). Wobec obserwowanej dużej zmienności tych liczb porównano je z przebiegiem aktywności słonecznej (rys. 1) oraz z występowaniem różnych typów cyrkulacji atmosferycznej (podzielonych na 10 rodzajów przez T. Niedźwiedzia). W typach tych wyróżniono 3 grupy: 1) wykazujące dużą zmienność w badanym okresie (rys. 3), 2) wykazujące małą zmienność (rys. 4), i grupę pośrednią (rys. 4). Najwyższe liczby dni z inwersjami występowały przy typach cyrkulacji nr 5, 9, oraz 4 i 10. Dane te mogą być użyteczne dla prognozowania warunków sprzyjających wzrostowi zanieczyszczenia powietrza w mieście.

EN

The work is based on the data from the continuous acoustic sounding of the lower atmospheric layer over Cracow in the years 1994–2005 (without years 1995 and 2002 in which the continuosity of observations was not full). On the basis of sodar data it was possible to determine the numbers of days with all-day lasting inversions in the individual years (Fig. l) and in the months of these years (Tab. 1). Considering the observed great variability of these numbers, they have been compared with courses of Solar activity (Fig. 1) and with the appearance of the different types of atmospheric circulation (divided into 10 types by T. Niedźwiedż). Among these types 3 groups have been indicated: the types showing high variability in the period analysed (Fig. 3), the types with low variability (Fig. 4), and those showing average characteristics. The highest numbers of the days with inversions were connected with circulation types No. 5 and 9, and No. 4 and 10. These data may be useful in forecasting the conditions, stimulating the air pollution growth in the city.