Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Parsonage gardens – attempted recreation of historic functional and spatial layouts

Wilkosz-Mamcarczyk Magdalena, Olczak Barbara

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2019

|

no. 4

137--144

EN

The article is devoted to gardens that were once the property of parsons – in this article, defined as parsonage gardens. They were part of church garden compounds, however, compared to other forms and projects of sacred greenery, they without a doubt attract much less attention. This translates into the fact that this particular term is not used in the literature of the subject, despite the fact that examples of such forms of green spaces can be found in Poland. In the article, we attempt to present parsonage gardens as having both utility and decorative functions, and representing a high degree of harmonization between man-made greenery and the surrounding natural and cultural landscape. The study analysed the shape and layout of such gardens, and their functional and spatial program against the background of the current status of three selected objects from southern Poland, each in a different state of preservation.

PL

Artykuł poświęcony jest ogrodom stanowiącym niegdyś własność plebana - w artykule zdefiniowanym jako ogrody plebańskie. Wchodziły one w skład zespołów ogrodów przykościelnych, jednak na tle innych założeń zieleni sakralnej poświęca się im zdecydowanie mniej uwagi. Przekłada się to na fakt, iż sformułowanie to nie jest stosowane w literaturze przedmiotu, mimo tego, że na terenie Polski można znaleźć przykłady tego typu założeń. W artykule podjęto próbę przedstawienia ogrodów plebańskich jako ogrodów użytkowo-ozdobnych, które prezentują wysoki poziom zharmonizowania ukształtowanej przez człowieka zieleni wraz z otaczającym ją krajobrazem naturalno - kulturowym. W badaniach przeanalizowano kształt ogrodów, program funkcjonalno - przestrzenny na tle aktualnej sytuacji trzech wybranych obiektów z południowej Polski, z których każdy zachowany jest w innym stanie.

2

Sacrum i profanum w ogrodach przykościelnych

Trzaskowska E., Adamiec P.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2013

|

nr 22

129--141

PL

Zarówno świątynie jak i ogrody, były symbolicznym zapisem pierwotnych krajobrazów. Znaczenia sakralne w ogrodzie sygnalizowano poprzez wprowadzanie do nich symbolicznych elementów, jak i odpowiednio ukształtowaną strukturę. Zarówno materiał roślinny, jak i sposoby jego kształtowania nawiązywały do ogrodu rajskiego. Obecnie w świadomości wielu ludzi (niezależnie od religii) budowla kościoła i jego otoczenie jawi się, jako miejsce sacrum, miejsce szczególne pod względem formalnym, jak i metafizycznym, wydzielone od strefy profanum. O ile kościół, jako budowla architektoniczna jest identyfikowany w przestrzeni, dzięki umieszczonym symbolom religijnym, to wskazanie sacrum na terenie ogrodu kościelnego może sprawiać trudności. Na podstawie badań przeprowadzonych w Lublinie i okolicach, dokonano oceny zachowania aranżacji i zagrożeń dla sfery sacrum w ogrodach przykościelnych. Analizie poddano nasadzenia i ich symbolikę. Wskazano również jak przywrócić sferę sacrum na terenach przykościelnych.

EN

The temples and gardens were a symbolic record of the most original landscapes. Religious significance in the garden was indicated by introducing to them the specific symbolic elements as well as appropriately shaped structure. Plant material and its shape have suggested a God-Creator. Currently in the minds of many people(regardless of religion) the church building and its surroundings is seen as a sacred place, special place (in respect of formal and metaphysical) separate from the zone of the profane. While the church as an architectural structure is identified in space - thanks to religious placed symbols, its indication of the ecclesiastical boundaries of the garden can be difficult. The study was conducted in Lublin and the surrounding area. The aim of the study was analysis of contemporary trends in maintenance and arrangement of space around the church and church gardens, plantings and their symbolism. In this work was also indicated how to restore the sacred realm of the church areas.

3

Ogrodowe założenia sakralne w wiejskich krajobrazach powiatu wadowickiego

Wilkosz-Mamcarczyk M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 2-A

315--330

PL

W związku z ciągłymi zmianami w krajobrazie wsi i dążeniem do jej unowocześnienia znikają z krajobrazów wiejskich niektóre ich charakterystyczne elementy. Najważniejsze z nich to: wiejskie ogrody przydomowe, ogrody kościelne i mała architektura – kapliczki oraz krzyże przydrożne wraz z charakterystycznym otoczeniem zieleni w postaci drzew lub polnych kwiatów. Każdy z tych elementów składa się na harmonijny, wymowny i piękny krajobraz , stanowiący swoistego rodzaju symbol wsi polskiej. Jednym z przykładów niezwykłych budowli w krajobrazie wsi są kościoły drewniane. Pełnią rolę nie tylko obiektów sakralnych, ale są także niezwykle ważnym elementem dziedzictwa kulturowego. To właśnie w ich otoczeniu tworzono unikatowe kompozycje ogrodowe, które podobnie jak kościoły wymagają rozpoznania, wnikliwej analizy, a w dalszym postępowaniu rewaloryzacji i ochrony oraz zaleceń co do sposobu pielęgnacji i utrzymania starych drzewostanów.

EN

As a result of continuous changes in a village landscape to become modern, the following characteristic elements disappear: rural gardens near houses and churches, small architecture, i.e., shrines, near road crucifixes with characteristic green areas composed with trees of flowers. It needs to be noticed that each of these elements creates harmonious, symbolic and beautiful scenery which perfectly represents Polish village. One of the examples of extraordinary buildings which are an integral part of the scenery are wooden churches. They act not only as a sacred object, but they also are an important element of the cultural heritage. In their vicinity, unique gardening compositions were created. These compositions, similarly to churches themselves, require recognition, thorough analysis, revalorization, protection and recommendations regarding the proper method of upkeep and care of old trees.