Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Hypothetical consequences of chemical contamination in the territory of the Municipality of the City of Szczecin during transport of hazardous materials

Stempiński Szczepan

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie

|

2022

|

nr 72 (144)

143--151

EN

The modern security environment is marked with significant changes and unpredictability. This is true both for natural threats caused most often by forces of nature and for threats to civilization such as technical disasters or failures. The fact that these threats may be synergistic not only complicates efforts that are mainly intended to mitigate them but also makes it difficult to determine their direct cause. The article presents a hypothetical model of the spread of dangerous substances released during a disaster involving a tanker carrying 20,000 kg of anhydrous ammonia by road, by rail, and by water in the territory of the Municipality of the City of Szczecin. A 2016 rail disaster involving two derailed tankers carrying ammonia is proof of the likelihood of such an event. Great amounts of dangerous substances are transported through Szczecin’s densely populated areas, most often to and from Zakłady Chemiczne Police S.A. (Police Chemical Plant), which causes a risk to the life and health of persons on the premises. The method of situation assessment in chemical, biological, and radiological contaminations (ATP 45 (Delta)) and the Promień IT system were used to forecast the hypothetical development of contamination. The results were compared with those of the ALOHA program. The author assumes that the conclusions from this paper will be used in the assessment of the likelihood of threat categories (KZ-3) and in the crisis response procedure (PRK-15), both included in the Municipal Crisis Management Plan.

2

Emisja amoniaku do atmosfery : przyczyny, zagrożenia zdrowotne, procedury ratownicze

Rutkowski Arkadiusz, Karkowska Dorota, Czarny-Działak Małgorzata, Król Halina, Szpringer Monika, Bielski Karol, Kondzielski Igor, Gworek Barbara, Chmielewski Jarosław

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 10

1608--1613

PL

Masowa produkcja amoniaku, jak również jego zastosowanie w dużych instalacjach chłodniczych stwarzają ryzyko wystąpienia niebezpiecznego dla ludzi i środowiska skażenia chemicznego. Awarie w zakładach przemysłowych prowadzące do uwolnienia znacznych ilości toksycznego amoniaku mogą mieć katastrofalne konsekwencje. W celu ograniczenia skutków skażenia i zminimalizowania negatywnych następstw zdrowotnych wśród poszkodowanych niezbędne są sprawne działania ratunkowe prowadzone przez jednostki Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego i zespoły ratownictwa medycznego. Konieczne jest również systematyczne analizowanie zagrożeń związanych z możliwością skażenia chemicznego amoniakiem, uwzględnienie ich w planach zarządzania kryzysowego oraz opracowanie zakładowych protokołów postępowania ratowniczego.

EN

A review with 43 refs.

3

Podstawowe badania chemiczne betonu w ocenie przydatności konstrukcji przemysłowych do remontu

Hulimka Jacek

Inżynieria i Budownictwo

|

2019

|

R. 75, nr 2

75--78

PL

Omówiono problem celowości wykonania chemicznych badań konstrukcji żelbetowych przed przystąpieniem do ich naprawy. Wskazano bezzasadność podejmowania prac remontowych w przypadku silnego skażenia chemicznego konstrukcji przeznaczonych do wieloletniej eksploatacji. Przedstawiono przykłady stanu technicznego przemysłowych konstrukcji wsporczych, w powiązaniu z ich skażeniem chemicznym.

EN

The article discusses the issue of the desirability of carrying out chemical tests on reinforced concrete structures before attempting to repair them. It was pointed out that the renovation works should not be carried out in case of strong chemical contamination of structures intended for many years of use. The conclusion was supported by selected examples of the technical assessment of industrial supporting structures, in relation to their chemical contamination.

4

Postępowanie służb ratunkowych w przypadku skażenia chemicznego

Łyp M., Chmielewski J., Rutkowski A., Stanisławska I., Gworek B., Szpringer M.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 12

2476--2480

PL

W dobie rozwijającego się przemysłu i nowoczesnych technologii chemicznych istotne jest zagwarantowanie bezpieczeństwa społeczeństwu na wypadek pojawienia się zdarzeń prowadzących do niekontrolowanego uwolnienia środków chemicznych. Działania ratunkowe powinny przebiegać w sposób wielowymiarowy. Niezbędne jest zapewnienie bezpieczeństwa służbom ratunkowym na miejscu zdarzenia, określenie etapów i stref działania, rozpoznanie czynnika toksycznego, wyznaczenie i kontrolowanie strefy niebezpiecznej, neutralizacja czynnika, ewakuacja i dekontaminacja poszkodowanych oraz podjęcie medycznych czynności ratunkowych. Właściwa organizacja procedur postępowania na miejscu wypadku masowego i katastrofy, w których doszło do skażenia chemicznego warunkuje powodzenie akcji ratunkowej i decyduje o skali strat w postaci ofiar śmiertelnych, osób z trwałym uszczerbkiem na zdrowiu, a także rozległości zniszczeń materialnych i środowiskowych.

EN

A review, with 21 refs., of procedures used in case of uncontrolled release of chemicals including identification of toxic agents, identification and control of hazardous zones as well as neutralization of toxins, evacuation of disinfected victims and medical service.

5

Polichlorowane bifenyle (PCB) jako zagrożenie dla żywności

Pycia K., Jaworska G.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2017

|

nr 5-6

34--37

PL

Polichlorowane bifenyle (PCB), podobnie jak dioksyny oraz ich pochodne, należą do grupy związków chemicznych powszechnie uważanych za najbardziej niebezpieczne dla ludzkiego organizmu, głównie ze względu na ich właściwości fizykochemiczne, trwałość oraz odporność na degradację. Główną drogą ich absorpcji jest żywność, w której są gromadzone. Część z nich jest metabolizowana przez organizm oraz wydalana, jednak znaczna ich ilość jest akumulowana w tkance tłuszczowej. Długotrwała ekspozycja organizmu na PCB skutkuje zaburzeniami w pracy układów: nerwowego, hormonalnego, immunologicznego oraz rozrodczego. W artykule przedstawiono charakterystykę polichlorowanych bifenyli w aspekcie ich występowania w żywności oraz związanych z tym skutków.

EN

Polychlorinated biphenyls (PCB) as dioxins and their derivatives belong to a group of compounds generally regarded as the most dangerous for the human body, mainly due to their physicochemical properties, durability and resistance to degradation. They are mainly absorbed from food, in which they are collected. Some of them are metabolized by the body and excreted, but a significant amount of them is stored in adipose tissue. Long-term systemic exposure to PCBs results in disorders of the nervous, endocrine, immune and reproductive systems. The article presents the characteristics of polychlorinated biphenyls in terms of their occurrence in food and related effects.

6

Zanieczyszczenia mikrobiologiczne i chemiczne powietrza w środowiskach pracy o wysokim zapyleniu

Matusiak K., Skóra J., Gutarowska B., Majchrzycka K., Okrasa M., Wojewódzki P., Hermann J., Ligocka A.

Instal

|

2016

|

nr 4

39--43

PL

Celem badań była ocena zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych w środowiskach o wysokim stężeniu pyłu w pomieszczeniach inwentarskich do hodowli drobiu, jak również w elektrociepłowni przetwarzającej biomasę roślinną. Badania obejmowały: charakterystykę badanych środowisk i wytypowanie narażonych stanowisk pracy, ocenę zanieczyszczenia mikrobiologicznego w powietrzu środowisk pracy, pyłu osiadłego, biomasy roślinnej oraz pomiotu drobiowego; ocenę stężenia odorowych związków lotnych w pomieszczeniach inwentarskich. Analizy mikrobiologiczne wykonano metodą hodowlaną, do poboru prób powietrza wykorzystano próbnik MAS 100 Eco, analizy chemiczne przeprowadzono metodą chromatografii gazowej ze spektrometrią mas. Najwyższe stężenie pyłu w powietrzu (0,97 – 1,44 mg/m3) wykryto w pomieszczeniu inwentarskim do hodowli drobiu oraz na stanowisku pracy przy rozładunku biomasy roślinnej w elektrociepłowni. W badanych środowiskach pracy stwierdzono przekroczenie wytycznych WHO dla stężenia pyłu PM2,5 określonego dla 24 godzinnego narażenia. Ogólna liczba mikroorganizmów w powietrzu rozpatrywanych miejsc pracy wynosiła 2,28 × 103 –5,85 × 104 jtk/m3 i nie przekraczała proponowanych limitów dla środowisk o wysokim zapyleniu. Stwierdzono wysokie (2,73×103jtk/g – 5,80×107jtk/g) stężenie potencjalnie chorobotwórczych drobnoustrojów (Enterococcus sp., Salmonella sp. oraz Escherichia coli) w pomiocie drobiowym i pyle osiadłym na fermie drobiu. W pomieszczeniu inwentarskim odnotowano także wysoką koncentrację (542 do 1506 μg/m3) odorowych związków lotnych: amoniaku, trimetyloaminy, dimetyloaminy, kwasu izomasłowego. Ze względu na występowanie wysokiego zapylenia, zanieczyszczenia mikrobiologicznego i chemicznego ferma drobiu oraz elektrociepłownia przetwarzająca biomasę roślinną należą do miejsc pracy, w których występuje zagrożenie dla zdrowia pracowników.

EN

The aim of the study was to evaluate microbial and chemical contamination in environments with high dust concentrations – in poultry breeding farms, as well as in biomass processing power plant. The research covered characterization of tested environments, nomination of working places, evaluation of microbiological air, settled dust, plant biomass and poultry manure contamination; assessment of the volatile odorous compounds concentration. Microbiological analyzes were performed using the air sampler MAS 100 Eco, while chemical analysis with gas chromatography mass spectrometry. The highest airborne dust concentration (0.97 – 1.44 mg/m3) was detected in the poultry breeding farm and in the biomass unloading workplace in the power plant. WHO guidelines regarding concentrations of PM2.5 set for 24-hour exposure were exceeded when it comes to tested environments. The total number of microorganisms in the air was identified at the level of 2.28 × 103 – 5.85×104 cfu/m3 and did not exceed the limits proposed for environments with high dust concentration. High concentration of potentially pathogenic microorganisms (Enterococcus sp., Salmonella sp. and Escherichia coli) was detected in poultry manure and settled dust on a farm (2.73 × 103jtk/g – 5.80 × 107jtk/g). High concentrations of volatile odorous compounds such as ammonia, trimethylamine, dimethylamine, isobutyric acid were also reported in poultry farms (542 to 1506 mg/m3). Due to the high dust concentration as well as microbial and chemical contamination, poultry farm and biomass processing power plant are the workplaces, which can pose a threat to workers’ health.

7

Metale ciężkie w żywności

Pycia K., Juszczak L.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2015

|

nr 7-8

64--66

PL

Metale ciężkie należą do grupy chemicznych zanieczyszczeń żywności. Groźnymi przedstawicielami tej kategorii są: kadm, rtęć oraz ołów. Obecność wymienionych pierwiastków w żywności, nawet w ilościach śladowych, stanowi poważny problem dla zdrowia człowieka. Pomimo braku negatywnych objawów ze strony organizmu na skutek spożycia żywności skażonej metalami ciężkimi długotrwała ekspozycja na tego typu zanieczyszczenia powoduje poważne w skutkach konsekwencje zdrowotne. W artykule omówiono przykłady zanieczyszczenia żywności metalami ciężkimi oraz ich skutki dla organizmu ludzkiego.

EN

Heavy metals are among the group of chemical contaminants in food. Formidable representatives of this category are cadmium, mercury and lead. The presence of these elements in the food, even in trace amounts is a serious problem for the health of the human. Despite the lack of negative symptoms of the body resulting from the consumption of food contaminated with heavy metals, the prolonged exposure to such contaminants cause serious consequences for health consequences. The article discusses examples of food contamination with heavy metals and their effects on the body human.

8

Chemical Purity of Biodegradable Medical-Grade Fibres of Aliphatic Copolyesters

Gzyra-Jagieła K., Jóźwicka J., Gutowska A., Twarowska-Schmidt K., Ciechańska D.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2015

|

Vol. 23, no. 6 (114)

143--149

EN

Fibres prepared on an experimental scale from biodegradable copolyester of glycolide and lactide (PLGA) and from PLGA with the addition of 9% of atactic poly([R,S]-3-hydroxybutyrate (PLGA+a-PHB) were characterised to assess their possible use in the preparation of surgery sutures. Commercial spinfinish Estesol PF 790 (Bozzetto Group, Italy) was applied on the fibres in the spinning step. A method was prepared for an organic extraction of the spinfinish from the PLGA fibres, and the process efficacy was assessed by scanning electron microscopy (SEM) and by estimating chemical purity. With spinfinish removed, the fibres were subjected to an extraction process which simulated the utilisation of the products in an aqueous medium. The aqueous extracts were analysed to estimate contamination contents. Also estimated was the time in which the fibres degrade when subjected to surplus extraction in an aqueous medium.

PL

Włókna wytworzone w skali doświadczalnej z biodegradowalnego kopoliestru glikolidu z laktydem (PLGA) i PLGA z dodatkiem 9% ataktycznego polihydroksykwasu masłowego (PLGA+a-PHB), z naniesioną handlową preparacją przędzalniczą Estesol PF 790 (Bozzetto Group), poddano charakterystyce fizykochemicznej w zakresie możliwości zastosowania ich jako potencjalne produkty o przeznaczeniu medycznym. Opracowano metodykę procesu ekstrakcji organicznej dla włókien PLGA, wyznaczono czas trwania procesu i oceniono jego efektywność za pomocą skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM) oraz badań czystości chemicznej. Biodegradowalne włókna poddano procesowi ekstrakcji symulującej użytkowanie wyrobu w oparciu o normę PN-EN ISO 10993-12:2009. Wyznaczono również parametry fizykochemiczne, takie jak: stopień zmętnienia, zawartość jonów siarczanowych i chlorkowych, zawartość substancji rozpuszczalnych w wodzie, zawartość środków pianotwórczych, zawartość jonów metali ciężkich oraz odczyn pH. Określono czas resorpcji włókien w warunkach ekstrakcji nadmiernej oraz oznaczono zawartość metali ciężkich po całkowitej degradacji badanych włókien. Badaniom poddano również handlowe produkty: Resomer GL 903 - kopolimer glikolidu z laktydem firmy BOEHRINGE INGELHEIM oraz nici chirurgiczne MEDSORB wytworzone z kopolimeru glikolidu z laktydem firmy MEDEKS jako materiały odniesienia.

9

Zanieczyszczenia chemiczne w diecie rybnej polskiego konsumenta

Bykowski P. J., Dobrzański Z.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 10

1763-1766

PL

Na podstawie zaprezentowanego przeglądu wiedzy na temat podstawowych zanieczyszczeń chemicznych (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, polichlorowane dioksyny i bifenyle, metale toksyczne), badań statystycznych dotyczących konsumpcji ryb i produktów rybnych w Polsce stwierdzono, że w praktyce istnieje tylko niewielkie zagrożenie dla zdrowia konsumenta, będące efektem zanieczyszczeń chemicznych pobieranych w diecie rybnej.

EN

A review, with 46 refs. No toxicity hazard of polycyclic arom. hydrocarbons, polychlorinated dibenzodioxines and furanes, polychlorinated Ph₂, As, Hg, Pb and Cd exists under Polish conditions.

10

Mobilny system do odkażania materiałów barierowych i sprzętu skażonych iperytem siarkowym

Harmata W., Kłosowicz S. J., Chałupczak M., Pępczyńska M., Pirszel J.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 4

468-471

PL

Podano informacje na temat likwidacji skażeń chemicznych (iperyt siarkowy) za pomocą gazowego nadtlenku wodoru.

EN

Use of gaseous H₂O₂ for decomp. of sulfur mustard was discussed (12 refs).

11

Wpływ zanieczyszczeń chemicznych na właściwości pożarowe trudnopalnych wyrobów tekstylnych

Machnowski W., Łapczyńska M., Kwiecień Ł.

Materiały Budowlane

|

2014

|

nr 10

42--44

PL

Badano wpływ zanieczyszczeń chemicznych na właściwości palne czterech wyrobów tekstylnych przeznaczonych do różnego zastosowania. Były to: zwykła tkanina bawełniana (bez środków przeciwpalnych); trudnopalna tkanina bawełniana; tkanina poliestrowo-bawełniana i tkanina z włókien poliaramidowych. Testy palności wyrobów tekstylnych zanieczyszczonych cieczami stosowanymi w przemyśle, m.in. olejem hydraulicznym, olejem silnikowym, wykonane zgodnie z normą PN-EN ISO 6940 wykazały, że zapaleniu ulega nie tylko zwykła tkanina bawełniana, ale także wykończona przeciwpalnie tkanina bawełniana oraz tkanina z trudnopalnych włókien poliaramidowych. Określono również wartości wskaźnika tlenowego badanych tkanin i wyznaczono prędkość rozprzestrzeniania płomienia.

EN

The influence of chemical contamination on the burning behaviour of four textiles products – normal cotton fabric (without flame retardant finishing), flame-retardant cotton fabric, polyester/cotton fabric, and fabric from aramid fibres – intended for various use was studied. Flammability tests for textiles contaminated with liquids for industrial applications (among others hydraulic oil, motor oil) – performed according to EN ISO 6940 – showed an ignition not only normal cotton fabrics, but also both flame-retardant finished cotton fabric and fabricmade of inherently flame-resistant aramid fibres. The burning behaviour of the contaminated fabrics by Limiting Oxygen Index (LOI) and flame spread properties was also determined.

12

Environmental Application of Reporter-Genes Based Biosensors for Chemical Contamination Screening

Matejczyk M., Rosochacki S. J.

Archives of Environmental Protection

|

2014

|

Vol. 40, no. 4

113--123

EN

The paper presents results of research concerning possibilities of applications of reporter-genes based microorganisms, including the selective presentation of defects and advantages of different new scientific achievements of methodical solutions in genetic system constructions of biosensing elements for environmental research. The most robust and popular genetic fusion and new trends in reporter genes technology – such as LacZ (β-galactosidase), xylE (catechol 2,3-dioxygenase), gfp (green fluorescent proteins) and its mutated forms, lux (prokaryotic luciferase), luc (eukaryotic luciferase), phoA (alkaline phosphatase), gusA and gurA (β-glucuronidase), antibiotics and heavy metals resistance are described. Reporter-genes based biosensors with use of genetically modified bacteria and yeast successfully work for genotoxicity, bioavailability and oxidative stress assessment for detection and monitoring of toxic compounds in drinking water and different environmental samples, surface water, soil, sediments.

PL

Prezentowana praca przeglądowa zawiera opis możliwości aplikacyjnych biosensorów opartych na genetycznie zmodyfikowanych mikroorganizmach wyposażonych w geny reporterowe. W pracy przedstawiono defekty i zalety nowych naukowych osiągnięć oraz metodologicznych rozwiązań dotyczących genetycznych systemów w biosensorach przeznaczonych do środowiskowego screeningu zanieczyszczeń. Opisano najbardziej użyteczne i popularne genetyczne fuzje sekwencji promotorowych z takimi genami reporterowymi jak: lacZ (β-galaktozydaza), xylE (katechol 2,3-dioxygenaza), gfp (gen białka zielonej fluorescencji) oraz jego zmutowane warianty, lux (prokariotyczna lucyferaza), luc (eukariotyczna lucyferaza), phoA (alkaliczna fosfataza), gusA i gurA (β-glukuronidaza), geny oporności na antybiotyki oraz metale ciężkie. Tego typu mikrobiologiczne biosensory znalazły szerokie zastosowanie w testach genotoksyczności, badaniach nad biodostępnością oraz stresem oksydacyjnym, a także w detekcji i monitoringu substancji toksycznych w wodzie pitnej, różnych próbach środowiskowych, wodach powierzchniowych, glebie i osadach.

13

Metody chromatograficzne w analizie chemicznych zanieczyszczeń żywności

Juszczak L., Pycia K.

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2013

|

nr 3-4

58--61

PL

Żywność narażona jest na zanieczyszczenie substancjami chemicznymi. Substancje te występują w żywności w niewielkich stężeniach, dlatego też metody służące do analizy chemicznych zanieczyszczeń powinny charakteryzować się wysoką czułością oraz selektywnością. Kryteria te spełniają metody chromatograficzne. W artykule opisano wybrane metody chromatograficzne stosowane w analizie chemicznych zanieczyszczeń żywności.

EN

Food is exposed to pollution with chemical substances. These substances are found in foods in low concentrations, and therefore the methods for the analysis of chemical contamination should be characterized by high sensitivity and selectivity. These criteria are met by chromatographic methods. The article describes various chromatographic methods used in the analysis of chemical contaminants in food.

14

Chemical Purity of PLA Fibres for Medical Devices

Jóźwicka J, Gzyra-Jagieła K, Gutowska A., Twarowska-Schmidt K., Ciepliński M.

Fibres & Textiles in Eastern Europe

|

2012

|

Vol. 20, no. 6B (96)

135--141

EN

The chemical purity of biodegradable poly(D,L-lactide) (PLA) fibres finished with various finishing agents was examined. Chemical purity parameters of aqueous extracts of the fibres were assessed, including turbidity, the content of sulphate and chloride ions, the content of water-dissolvable substances, the content of foaming agents, the content of heavy metal ions and pH. The content of organic solvent-leachable substances was also estimated according to the PN-EN ISO 10993-12:2009 standard. Tests under equal conditions were performed for PLA fibres spun without any spinfinish, PLA fibres with the spinfinish removed by extraction with organic solvents, and the raw material, PLA 6201D granulate. The certified fibre-grade polymer PLLA produced by Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co KG (Germany) under the trade name Resomer L 207S served as the reference material and was analysed in the same way. In terms of chemical purity, PLA fibres finished with Estesol PF-790, pharmaceutical glycerol (glycerine), and PLA fibres after removal of the spinfinish were found to be suitable to use in hygiene and medical devices.

PL

Przeprowadzono badania czystości chemicznej biodegradowalnych włókien wytworzonych z poli(D,L-laktydu mlekowego) – PLA z naniesionymi w procesie przędzenia różnymi rodzajami preparacji. Przygotowane wyciągi wodne z włókien wytworzonych z PLA poddano ocenie w zakresie podstawowych parametrów czystości chemicznej: stopnia zmętnienia, zawartości jonów siarczanowych i chlorkowych, zawartości substancji rozpuszczalnych w wodzie, zawartości środków pianotwórczych, zawartości jonów metali ciężkich oraz odczyn pH wyciągów. Zawartość substancji wymywanych z włókien PLA rozpuszczalnikami organicznymi oznaczono wg PN-EN ISO 10993-12:2009. W tych samych warunkach zbadano czystość chemiczną włókien z PLA otrzymanych w procesie przędzenia bez naniesienia preparacji, włókien z PLA po usunięciu preparacji metodą ekstrakcji rozpuszczalnikami organicznymi oraz surowca do otrzymania włókien – granulatu PLA 6201D. Jako materiał odniesienia przyjęto certyfikowany polimer PLLA przeznaczony na wyroby medyczne, który poddano badaniom czystości chemicznej w tych samych warunkach. Stwierdzono, że pod kątem czystości chemicznej włókna z PLA z naniesionymi preparacjami: Estesol PF-790 i gliceryną farmaceutyczną, oraz włókna z PLA po usunięciu tych preparacji mogą znaleźć zastosowanie jako półfabrykaty do otrzymywania płaskich wyrobów higienicznych i/lub medycznych.

15

Usuwanie formaldehydu ze ścieków metodami chemicznymi

Kowalik P., Naumczyk J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2011

|

z. 58, nr 4

117-129

PL

Badano skuteczność utleniania formaldehydu za pomocą procesów chemicznego utleniania: Fentona, ozonowania w środowisku alkalicznym i ozonowania dodatkiem nadtlenku wodoru. Zbadano wpływ parametrów, takich jak stężenia reagentów O3, H2O2, Fe2+ i czasu reakcji. Badania prowadzono na roztworze wodnym FA, ktorego stężenie wynosiło 500 mg/l, i na ściekach przemysłowych, których ChZT i stężenie FA wynosiły odpowiednio 1372 mg/l O2 i 192 mg/l. Proces Fentona był prowadzony przy pH 3. Otrzymane wyniki wskazywały, że proces ten jest najskuteczniejszy w rozkładzie formaldehydu zarówno w przypadku roztworu wodnego, jak i ścieków przemysłowych. Optymalne dawki H2O2/Fe2+ wynosiły: 2000/1000 mg/l dla roztworu wodnego i 1000/250 mg/l dla ścieków ChZT i stężenie FA zmniejszyły się odpowiednio o 59,6 i 79,5% w przypadku roztworu wodnego oraz o 30,5 i 89,6% w przypadku ścieków przemysłowych. W zwiąku z tym proces Fentona ma duże szanse znaleźć zastosowanie w podczyszczaniu ścieków formaldehydowych.

EN

Chemical oxidation processes: Fenton process, ozonation at high pH and oxidation with hydrogen peroxide were investigated for effectiveness of formaldehyde (FA) oxidation. The influence of operational variables – O3, H2O2 and Fe2+ concentrations, pH and reaction time were investigated. Researches were carried out on aqueous solution of FA, which concentration was 500 mg/l, and on industrial wastewater, which COD and FA concentration were 1372 mg/l O2 and 192 mg/l, respectively. Fenton process was investigated at pH 3. Results revealed that Fenton process was the most effective in FA degradation in case of water solution and industrial wastewater as well. The optimal H2O2/Fe2+ dosages were: 2000/1000 mg/l for aqueous solution and 1000/250 mg/l for wastewater. COD and FA concentrations were reduced by 59,6% and 79,5% for aqueous solution and 30,5% and 89,6% for industrial wastewater. Therefore, Fenton process can be promising technology for FA wastewater pretreatment.

16

Chemizm opadów atmosferycznych na obszarze województwa podkarpackiego

Liana E.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2011

|

z. 58, nr 4

131-144

PL

W pracy omówiono związki kwasotwórcze i biogenne wnoszone wraz z opadem atmosferycznym mokrym na obszar województwa podkarpackiego w latach 1999-2008. Wykorzystano dane IOŚ uzyskane w badaniach monitoringu chemizmu opadów atmosferycznych i oceny depozycji zanieczyszczeń do podłoża, prowadzonych w ramach PMŚ przez Wrocławski Oddział IMGW i finansowanych z dotacji NFOŚiGW. W ostatnich kilkunastu latach w Polsce, jak i w Europie, wyraźnie zmalała emisja związków kwasotwórczych. Znacząco zmniejszyła się też kwasowość opadów. W pracy przedstawiono i omówiono charakterystyczne wielkości związków kwasotwórczych i biogennych oraz ich zróżnicowanie w zależności od kierunku napływu mas powietrza. Podano charakterystyczne wielkości ładunków rocznych wprowadzanych wraz z opadem atmosferycznym na 4 stacjach monitoringowych położonych na obszarze województwa podkarpackiego oraz w jego bliskim sąsiedztwie. Porównano wielkości ładunków omawianych związków wnoszonych wraz z opadem atmosferycznym w poszczególnych latach oraz w okresie chłodnym i ciepłym roku. W wieloleciu zaobserwowano tendencję spadkową koncentracji i zmniejszenie depozycji związków kwasotwórczych oraz fosforu ogólnego.

EN

On the basis of data obtained in the years 1999-2008 within the Monitoring of chemism of atmospheric precipitation conducted by Wrocław Branch of the Institute of Meteorology and Water Management, degree of contamination of atmospheric precipitation in following years as well as loads of pollution carried by precipitation have been characterized. This publication discusses the acidifying and biogenic compounds with the wet atmospheric precipitation in the area of the Podkarpackie Province in 1999-2008. The data used in the IOŚ, obtained in studies of precipitation chemistry monitoring and evaluation of the deposition of pollutants to the ground, funded by grants NFOŚiGW. The study was conducted the four monitoring stations located in the region and in its immediate vicinity. The acidity of precipitation dropped significantly. In spite of the diminishing tendency of precipitations’ acidity between 1999-2008, „acid rains” on area southeastern of Poland still constitutes a significant percentage of the precipitation. The acid rains has a negative impact on the maintance of the ecological balance In this region. Compounds of sulphur, nitrogen and biogenic compounds, deposited from the atmosphere with precipitation, have a major impact on it.

17

Zanieczyszczenie powietrza w budynkach preparatami pochodzenia smołowego

Niesłochowski A.

Prace Instytutu Techniki Budowlanej

|

2011

|

R. 40, nr 2

3-14

PL

Wyroby budowlane pochodzenia smołowego są przyczyną zanieczyszczenia powietrza wewnątrz budynków. Dotyczy to budynków starych, w których konstrukcje drewniane konserwowane byly preparatami zawierającymi bitumy (olej impregnacyjny Xylamit - lepik smołowy) oraz budynków nowych, w których stosowano preparaty hydroizolacyjne zawierające rozpuszczalniki węglowodorowe. Zastosowanie nowoczesnych technik analitycznych, takich jak GC-MS, desorpcja termiczna, mikroekstrakcja, pozwoliło zidentyfikować przyczynę chemicznego zanieczyszczenia pomieszczeń. W artykule omówiono zwięźle kilka przypadków takich interwencji zaobserwowanych w ostatnich latach.

EN

Buildings materials containing tar products are source of indoor air pollution in buildings. It concerns particularly to old buildings in which wooden structure were impregnated by tar compositions (creosote oil, Xylamit oil tar) and the new one in which bituminous seal containing hydrocarbon solvents were used. New analytical methods (GC-MS, thermal desorption, microextraction) enable to identify in details a reason of chemical indoor air pollution. Some case studies noticed in last years were described briefly.

18

Wykorzystanie metod hydrogeochemicznych i geofizycznych do oceny wpływu składowisk odpadów górniczych na środowisko wodne

Zdechlik R., Gołębiowski T., Tomecka-Suchoń S., Żogała B.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/2

725--735

PL

Górnictwo węgla kamiennego generuje znaczne ilości odpadów, stanowiących poważny problem dla środowiska, zwłaszcza dla wód podziemnych. Długookresowe oddziaływanie składowisk odpadów górniczych na środowisko wodno-gruntowe wynika głównie ze składu chemicznego odpadów i produktów ich transformacji. Do oceny wpływu odcieków ze składowisk górniczych na wody podziemne wykorzystywane są metody hydrogeochemiczne. Wyniki badań hydrogeochemicznych porównano z wynikami wykonanych w tym samym czasie badań geofizycznych. Badania geofizyczne przeprowadzono z wykorzystaniem metod: georadarowej, profilowania elektromagnetycznego i obrazowania elektrooporowego. Profile pomiarowe wyznaczono na podstawie wyników pomiarów hydrogeologicznych, opierając się na mapach rozkładu przewodności elektrolitycznej właściwej. Poszczególne metody badawcze stanowią wzajemne uzupełnienie, pozwalając na kompleksową ocenę rozkładu zanieczyszczeń w wodach podziemnych, spowodowanych deponowaniem odpadów górnictwa węgla kamiennego na składowiskach.

EN

Coal-mining is a source of the bulk amount of mine waste, which bring about complex environmental problems, particularly related to groundwater contamination. Long-term potential pollution of mining waste to the aquatic environment results mainly from the chemical composition of coal mining waste and their transformation products. Hydrogeochemical methods were used to assess the impact of the leachate from coal mining waste dumps on contaminant distribution in groundwater. The results of hydrogeochemical observation were compared with geophysical investigation obtained at the same time. The geophysical research were carried out using georadar method, electromagnetic profiling and resistivity imaging technique. The measurement profiles were designed on the basis of hydrogeological information, especially using maps of distribution of electrolytic conductivity. Both hydrogeochemical and geophysical methods complement each other and allow for comprehensive assessment of groundwater contamination.

19

Analiza postępowania ratowniczego w wybranych zakładach stosujących toksyczne związki chemiczne w Poznaniu

Michalak T., Orłowski J., Pędzieszczak-Michalak E.

Ekologia i Technika

|

2008

|

R. 16, nr 1

38-42

PL

Szeroki rozwój chemii, stanowiący j eden z kluczowych elementów rozwoju gospodarczego-społecznego, przyczynił się do zwiększenia długości życia ludzi i polepszenia stanu ich zdrowia, ale jednocześnie niesie ze sobą także poważne zagrożenia wystąpienia awarii. Celem przeprowadzonej pracy była analiza postępowania ratowniczego na wypadek awarii chemicznej w wybranych zakładach stosujących toksyczne związki chemiczne w Poznaniu i powiecie poznańskim. Podstawą przeprowadzenia badania była analiza trzech symulacji awarii chemicznych w wytypowanych zakładach przemysłowych: Kompania Piwowarska S.A., posiadającą na swoim terenie amoniak, Aquanet S.A., stosujący chlor oraz Zakłady Chemiczne "Luboń" S.A., gdzie zmagazynowano fluorowodór. W pracy przedstawiono: analizę aktualnych rozwiązań prawnych w zakresie świadczenia pomocy medycznej w wypadkach i katastrofach chemicznych, ocenę zagrożeń chemicznych w Poznaniu, analizę możliwości świadczenia pomocy medycznej w systemie ratownictwa medycznego w Poznaniu, koncepcję bezpieczeństwa chemicznego w systemie medycyny ratunkowej.

EN

The broad development of chemistry has been one of the crucial elements of the global socio-economic development, as it has contributed to an increased life expectancy and improved health condition of people. However, the development has also begun to pose substantial threats of failures. The aim of the study was to analyze rescue measures in case of a chemical failure in selected industrial plants using toxic chemical compounds in the city and municipal district of Poznań. The study was based on an analysis of three chemical failure simulations in the following industrial plants: Kompania Piwowarska S.A. (using ammonia), Aquanet S.A. (using chłonne) and Zakłady Chemiczne "Luboń" S.A. (Luboń Chemical Plant, using hydrogen fluoride). The study presents an analysis of current legal solutions in providing medical assistance in case of chemical accidents and disasters, an assessment of chemical threats in Poznań, an analysis of the potential for providing medical assistance within the medical rescue system in Poznań and the concept of chemical security within the rescue medicine system.

20

Migration measurements from plastic packaging: a simulation study on influence of initial concentration profile

Manzoli J. E., Rosa F. M. L., Silva Felix J., Monteiro M.

Metrology and Measurement Systems

|

2007

|

Vol. 14, nr 1

117-124

EN

Migration of components from plastic packaging into foodstuffs or into medicines is a very important issue, concerning public health. Using experimental techniques, like gas chromatography-mass spectrometry, these essays measure total migration and specific migration of components from plastic packaging. This work presents an explanation and applications of a numerical technique tool for this measurement, allowing the comprehension of the diffusion process and the estimate of component migration in difficult or impractical measurements. As an application example, the non-uniform influence of initial concentration profile on the migration is presented, demonstrating the necessity of this profile determination for high quality considerations on involved metrology.