Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: chemia na przełomie XVIII i XIX w.

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Jędrzej Śniadecki i jego wkład w rozwój chemii

Wacławek M., Wacławek W.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

2008

R. 13, NR 1-2

69--78

Przedstawiono życiorys i osiągnięcia Jędrzeja Śniadeckiego [1768-1838], najwybitniejszego polskiego chemika początków XIX w., a również lekarza. W uniwersytecie w Wilnie, gdzie był profesorem od 1797 r., stworzył ośrodek naukowo-dydaktyczny, w którym przez 35 lat prowadzono w języku polskim wykłady z chemii dla wielu tysięcy studentów; był twórcą polskiej nomenklatury chemicznej oraz autorem Początków chemii (1800) - pierwszego, nowoczesnego i przez pół wieku najważniejszego akademickiego podręcznika chemii. W laboratorium Jędrzeja Śniadeckiego prowadzono badania z zakresu analizy chemicznej na podobnym poziomie jak w czołowych uczelniach europejskich. Jego podstawowym wkładem do nauki europejskiej była monografia pt. Teorya Jestestw Organicznych, tłumaczona dwukrotnie na język niemiecki (w latach 1810 i 1821) i francuski (w 1823 r.), w którym jako pierwszy wskazał na proces przemiany materii w organizmach żywych oraz jej wymianę między organizmem i środowiskiem przyrodniczym jako dwie podstawowe cechy odróżniające organizm żywy od materii nieożywionej. H.L. Helmholtz [1821-1894], wybitny niemiecki fizyk i fizjolog, Teoryę Jestestw … nazwał pierwszą naukową teorią fizjologiczną medycyny. Książka ta przez wiele lat była ważnym podręcznikiem w wielu uniwersytetach europejskich. W tej monografii jako pierwszy pokazał (na przykładzie wody) istnienie w przyrodzie obiegu substancji chemicznych, czyli tzw. cykli BGCH (biologiczno-geologiczno-chemicznych). Do największych osiągnięć Śniadeckiego należy wykształcenie kilkudziesięciu znakomitych w przyszłości profesorów uniwersyteckich. Do najwybitniejszych należeli: Michał Oczapowski - pionier nauk rolniczych w Polsce, zwłaszcza gleboznawstwa, Józef Mianowski - m.in. profesor i rektor Szkoły Głównej Warszawskiej, Ignacy Domeyko - m.in. profesor i rektor uniwersytetu w Santiago, Chile oraz Jan Wolfgang, który jako pierwszy w Polsce uzyskał stopień doktora nauk chemicznych; od 1810 r. był on profesorem farmacji uniwersytetu w Wilnie. Śniadecki był też czynnym i bardzo cenionym lekarzem medycyny; jego największym osiągnięciem w tym zakresie było pionierskie zastosowanie kąpieli słonecznych jako metody leczenia krzywicy i jej zapobiegania. Był on też aktywnym w działalności społecznej, w tym w publicystyce prozdrowotnej.

The biography and academic achievements in chemistry and in medicine of Professor Jędrzej Śniadecki [1768-1838] were presented. He was a distinguish scientist, the author of the first Polish, academic handbook on chemistry. Especially, it was stressed an importance of his book Theory of Living Organisms on earlier stages of development of life sciences and partly on environmental sciences. In the book translated twice (in 1810 and 1821) into German and once in 1823 into French he has shown that the metabolic conversion within living organism and the exchange of matter between the organisms and the environment are two fundamental processes characteristic for them. The work has had a big impact on teaching of physiological chemistry especially in German and Russian universities. In the book he has also as the first has shown importance of the BGCH cycles. In the Professor Jędrzej Śniadecki laboratory have been educated a few dozens of futures university professors.

Jędrzej Śniadecki : ojciec polskiej chemii

Wacławek W., Wacławek M.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

2006

R.11, NR 1-2

7--20

Przedstawiono życiorys i osiągnięcia Jędrzeja Śniadeckiego, najwybitniejszego polskiego chemika początków XIX w., autora pierwszego polskiego nowoczesnego akademickiego podręcznika chemii. Omówiono jego działalność dydaktyczną i naukową. Podkreślono fundamentalne znaczenie jego dwutomowego dzieła Teorya Jestestw Organicznych, tłumaczonego dwukrotnie na język niemiecki (w latach 1810 i 1821) i francuski (w 1823 r.), w którym jako pierwszy wskazał proces przemiany materii w organizmach żywych oraz jej wymianę między organizmem i środowiskiem przyrodniczym jako dwie podstawowe cechy odróżniające żywy organizm od materii nieożywionej. Jako pierwszy pokazał istnienie w przyrodzie (na przykładzie wody) obiegów substancji chemicznych, czyli tzw. cykli BGCH (biologiczno-geologiczno-chemicznych). Pokrótce omówiono jego pionierskie osiągnięcia w zakresie medycyny, zwłaszcza stosowanie kąpieli słonecznych jako metody leczenia krzywicy i jej zapobiegania. Wspomniano też o jego działalności społecznej, w tym publicystycznej.

The biography and academic achievements of Professor Jędrzej Śniadecki a distinguish chemist, the author of the first Polish, academic handbook on chemistry were presented. Especially, it was stressed an importance of his book Theory of Living Organisms on earlier stages of development of life sciences and partly on environmental sciences. The work has had a big impact on physiological chemistry in German and Russian universities, it was twice (1810 and 1821) translated into German language (and once in 1823 into French).