Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The erratic rocks of the Upper Cretaceous Chalk of England: how did they get there, ice transport or other means?

Jeans Christopher V., Platten Ian M.

Acta Geologica Polonica

|

2021

|

Vol. 71, no. 3

287--304

EN

Rare erratic clasts - extraneous rock types - occur in the Upper Cretaceous Chalk, including a local basal facies, the Cambridge Greensand. The underlying Upper Albian Gault Clay and the Hunstanton Red Chalk Formations have also yielded erratics. The discovery of these erratics, their description and the development of hypotheses to explain their origins and significance are reviewed. They became the subject of scientific interest with the interpretation of a particularly large example “The Purley Boulder” by Godwin-Austen (1858) as having been transported to its depositional site in the Chalk Sea by drifting coastal ice. Thin section petrography (1930–1951) extended knowledge of their diverse provenance. At the same time the Chalk Sea had become interpreted as warm, so drifting ice was considered out of context, and the preferred agents of transport were entanglement in the roots of drifting trees, as holdfasts of floating marine algae, or as stomach stones of marine reptiles or large fish. Reconsideration of their occurrence, variable nature and sedimentary setting suggests that there are three zones in the English Chalk where erratics may be less rare (1) near the base of the Cenomanian in the Cambridge area, (2) the Upper Cenomanian-Middle Turonian in Surrey, and (3) the Upper Coniacian and Lower Santonian of Kent. The assemblage from each level and their sedimentary setting is subtly different. Present evidence suggests that the erratics found in the Upper Albian-Lower Cenomanian and the Upper Cenomanian-Middle Turonian zones represent shallow water and shoreline rocks that were transported into the Chalk Sea by coastal ice (fast-ice) that enclosed coastal marine sediments as it froze. The Upper Coniacian and Lower Santonian erratics from Rochester and Gravesend in Kent are gastroliths.

2

Kompozyty elastomerowe z dodatkami proekologicznymi

Zaborski M., Kosmalska A., Masek A.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 1

163--168

PL

Dokonano przeglądu najczęściej stosowanych biomateriałów do kompozytów polimerowych, ze szczególnym uwzględnieniem kompozytów elastomerowych. Omówiono syntezę wybranych polimerów, ich podatność na degradację, a także podstawowe właściwości użytkowe i technologiczne aspekty wytwarzania oraz stosowania polimerowych materiałów biodegradowalnych.

EN

A review, with 86 refs., of polymer matrices (natural rubber, polyesters), biofillers (starch, cellulose, wood flour), mineral and hybride fillers (SiO₂, Al and Ca silicates, kaolin, chalk, talcum, montmorillonite, keratin) and antiageing agents (polyphenols).

3

Średniowieczny eksperyment materiałowo-technologiczny przy odbudowie założeń rezydencjonalno-sakralnych Daniela Romanowicza w Chełmie

Gazda L., Bevz M.

Materiały Budowlane

|

2017

|

nr 11

88--92

PL

Badaniom poddano tworzywa pozyskane podczas badań archeologicznych na Wysokiej Górce w Chełmie w obrębie XIII-wiecznych założeń rezydencjonalno-sakralnych Daniela Romanowicza. Występują one w formie cegieł, płytek szkliwionych oraz dużych objętościowo nagromadzeń bez określonej formy i przeznaczenia, wskazujących na ich produkcyjne pozostałości. Tworzywa te są barwy białej, zielonej i wielobarwne. Nawiązują do pierwotnie tu stosowanych (przed pożarem w 1256 r.) białych alabastrów halickich i zielonego glaukonitytu chełmskiego, o czym wspomina latopis halicko-wołyński. Prowadzono badania fazowe pozyskanych tworzyw za pomocą mikroskopu elektronowego SEM oraz dyfrakcji rentgenowskiej. Wykonano także analizę chemiczną w mikroobszarze przy użyciu mikroskopu elektronowego SEM z przystawką EDS. Badania wykazały, że tworzywa te uzyskiwano w technologiach innych niż ceramiczne, zbliżonych do współcześnie produkowanych materiałów silikatowych. Badane tworzywa gwarantowały realizację założeń ideowych pierwotnych budowli pod wyraźnym wpływem stylistyki XII-wiecznej szkoły pizańskiej.

EN

Materials obtained during archaeological excavations on Wysoka Gorka in Chelm in the area of Daniel Romanowicz’s 13th century residential-sacral complex have been subject to examination. They come in the forms of bricks and glazed tiles, as well as sizeable shapeless and purposeless accumulations indicating post-manufacturing remains. The materials are white, green and multi-coloured. They refer to Galicia alabasters and green glauconite from Chelm which were originally used there (before the fire of 1256) – the fact mentioned in the Galicia–Volhynia Chronicle. They were diagnosed by means of a SEM microscope and x-ray diffraction. Furthermore, a micro area chemical analysis was conducted by means of SEM microscope with EDS module. The conducted examination indicated that the materials in question were manufactured using other than ceramic technologies, but similar to the ones used to produce silicate materials nowadays. The tested materials guaranteed the realization of the conceptual assumptions of the structures constructed under the explicit influence of the style of the 12th century Pisan School.

4

Wpływ kredy na właściwości mechaniczne i reologiczne kompozytów polilaktydowych

Richert J.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2012

|

[R.] 18, nr 4

352-355

PL

W pracy przedstawiono wpływ kredy, na niektóre właściwości fizykochemiczne kompozytów polilaktydowych o różnej (od 5 do 50% wag.) zawartości tego napełniacza. Badania właściwości mechanicznych wykonano metodą statycznego rozciągania i metodą udarności według Charpy'ego, a właściwości przetwórcze badano za pomocą masowego wskaźnika szybkości płynięcia (MFR). Zaobserwowano spadek wytrzymałości na rozciąganie i naprężenia przy zerwaniu kompozytu zawierającego od 5% do 50% wag. kredy, wydłużenia względnego przy maksymalnym naprężeniu i przy zerwaniu, a także udarności. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem zawartości kredy w badanych kompozytach wzrasta współczynnik sprężystości wzdłużnej oraz masowy wskaźnik szybkości płynięcia. Ogólnie można stwierdzić, że kompozyty polilaktydowe z napełniaczem typu kreda, charakteryzują się o ok. 35% niższą ceną niż polilaktyd stanowiący ich osnowę.

EN

The influence of chalk on some physico-chemical properties of PLA composites of different contents of filler (from 5 to 50 wt.%) has been presented. The mechanical properties have been determined by tensile strength standard procedure and impact strength by Charpy. The rheological properties have been determined by melt flow ratio value (MFR). The decrease of tensile strength and tensile stress at break, relative elongation of maximal stress and at break as well as, impact strength by Charpy for composites containing from 5% to 50 wt.% of chalk has been observed. It has also been stated that with increasing chalk content the Young's modulus enhance and melt flow ratio value. Generally, one can state that PLA composites filled with powdered chalk have lower price by 35% than PLA matrix itself.

5

Pulweryzacja w wytłaczarce odpadowego PE-LD napełnionego kredą

Steller R., Skomro A., Meissner W., Kędziora G.

Przetwórstwo Tworzyw

|

2012

|

[R.] 18, nr 6

653-656

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań pulweryzacji metodą ścinania w stanie stałym (S3P) jednorodnych odpadów polietylenu małej gęstości z dodatkiem kredy w ilości 0-20 % wag. Kompozycje PE-LD/kreda przygotowano przez wstępne wymieszanie składników w wytłaczarce oraz pulweryzację kompozycji w odpowiednio zaadaptowanej wytłaczarce jednoślimakowej w zoptymalizowanych warunkach (temperatury stref grzania i chłodzenia oraz szybkość obrotowa ślimaka). Stwierdzono, że wzrost zawartości napełniacza ułatwia pulweryzację, co wyraża się mniejszym udziałem grubszych frakcji pulweryzatu (analiza sitowa) przy spadku poboru mocy przez silnik wytłaczarki. Niepulweryzowane i pulweryzowane kompozycje poddano badaniom mechanicznym, reologicznym, termicznym i powierzchniowym wykonując próbki metodą prasowania i wtryskiwania. Stwierdzono, że pulweryzacja kompozycji PE-LD/kreda korzystnie wpływa na ich właściwości. Kompozycje pulweryzowane posiadają nieco wyższą wytrzymałość, wydłużenie przy zerwaniu oraz twardość wskazujące na lepszą kompatybilność składników, co objawia się też w poprawie zwilżalności, spadku temperatury mięknienia i wzroście płynności.

EN

Investigation results on solid-state shear pulverization method (S3P) of uniform low density polyethylene waste with chalk addition in amount of 0-20 wt. % are presented. PE-LD/chalk systems were prepared by initial mixing of components in an extruder followed by pulverization in properly adapted single-screw extruder at optimized conditions (temperatures of heating and cooling zones and screw speed). It was found that an increase in filler content facilitates the pulverization resulting in lower content of coarse pulverizate fractions (sieve analysis) and a decrease of power consumption by extruder motor. The specimens for testing of mechanical, rheological, thermal and surface properties were prepared from pulverized and non-pulverized compositions by means of compression and injection molding. It was found that pulverization of PE-LD/chalk compositions affects advantageously their properties. Pulverized compositions have somewhat higher strength, elongation at break and hardness, that indicates a better compatibility of components. It is also manifested by wettability improvement, lowering of softening temperature and flowability increase.

6

Wpływ powierzchniowej modyfikacji kredy na jej parametry termodynamiczne oznaczane techniką odwróconej chromatografii gazowej

Langer E., Kamińska-Bach G.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 8

1578-1581

PL

Techniką odwróconej chromatografii gazowej IGC (inverse gas chromatography) oznaczano właściwości termodynamiczne kredy niemodyfikowanej i obrabianej powierzchniowo (modyfikowanej). Modyfikację przeprowadzono przy użyciu środka dyspergującego stosowanego powszechnie w przemyśle farb i lakierów. Określono wpływ obróbki powierzchniowej oraz temperatury badania na właściwości termodynamiczne, takie jak parametr oddziaływania Flory’ego i Hugginsa (χ∞ 12), parametr rozpuszczalności Hansena (δ2) oraz swobodną energię adsorpcji (ΔGo a). Na podstawie przeprowadzonych badań, stwierdzono niewielki wpływ temperatury na oznaczane parametry termodynamiczne, w przeciwieństwie do modyfikacji, która powoduje wzrost powinowactwa kredy do stosowanych substancji testowych.

EN

Two com. chalk samples were modified with a com. dispersing agent and studied by inverse gas chromatog. to det. the Flory–Huggins parameter, soly. parameter and free energy of adsorption. The surface treatment of the chalk resulted in an increase of chalk affinity to the test substance.

7

Geochemical and stable isotope patterns of calcite cementation in the Upper Cretaceous Chalk, UK: Direct evidence from calcite-filled vugs in brachiopods

Hu X., Jeans C., Dickson T.

Acta Geologica Polonica

|

2012

|

Vol. 62, no. 2

143-172

EN

The history of research into the cementation of the Upper Cretaceous Chalk of the UK is reviewed. Calcite-filled vugs within the shell cavities of terebratulid brachiopods from the Cenomanian Chalk of eastern england have been investigated by cathodoluminesence imaging, staining, electron microprobe and stable isotope analysis. This has provided the first detailed analysis of the geochemistry of the Chalk.s cement. two cement series, suboxic and anoxic, are recognized. Both start with a Mg-rich calcite with positive [delta^13]C values considered to have been precipitated under oxic conditions influenced by aerobic ammonification. The suboxic series is characterized by positive [delta^13]C values that became increasingly so as cementation progressed, reaching values of 3.5[per mil]. Manganese is the dominant trace element in the earlier cement, iron in the later cement. Mn-and Fe-reducing microbes influenced cement precipitation and the trace element and [delta^13]C patterns. The anoxic series is characterized by [delta^13]C values that became increasingly negative as cementation progressed, reaching values of .6.5[per mil]. Trace elements are dominated by iron and manganese. Sulphate-reducing microbes influenced cement precipitation and the trace element and [delta^13]C patterns. Both cement series are related closely to lithofacies and early lithification pre-dating the regional hardening of the Chalk. The suboxic series occurs in chalk which was continuously deposited and contained hematite pigment and limited organic matter. The anoxic series was associated with slow to nil deposition and hardground development inc halks that originally contained hematite pigment but no longer do so, and an enhanced supply of organic matter.

8

Integrated biostratigraphy of Upper Maastrichtian chalk at Chełm (SE Poland)

Dubicka Z., Peryt D.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2011

|

Vol. 81, No 2

185-197

EN

A 40-m-thick section of chalk exposed in the Chełm quarry (SE Poland) contains a rather poor assemblage of macrofauna and a well diversified assemblage of foraminifers. The planktonic foraminifer assem- blages characterized by a considerable number of representatives of Globigerinelloides and Heterohelix and the presence of Guembelitria cretacea indicate the lowest part of the Guembelitria cretacea Zone sensu Peryt (1980). Benthic foraminifers point out that the strata of the Chełm quarry section can be attributed to the lower part of the Upper Maastrichtian: i.e., the Gavelinella danica/Brotzenella preacuta Zone of the European Boreal Province or the Anomalinoides pinguis Zone distinguished in Poland (except the Carpathians). The occurrence of ammonites, such as Hoploscaphites constrictus lviviensis Machalski, Hoploscaphites schmidi (Birkelund), and Acanthoscaphites varians blaszkiewiczi Jagt & al. indicates that the Chełm succession belongs to the lower part of the Belemnitella junior Zone, i.e., to the Belemnitella junior–Spyridoceramus tegulatus Zone sensu Schulz & Schmid (1983). The correlation of the Chełm quarry section and the Middle Vistula River Valley section indicates that the equivalent interval of the former section is not exposed in the Middle Vistula River Valley and that it would occur between the Chotcza and Lucimia villages within the lower part of the Belemnitella junior Zone, i.e., within the Belemnitella junior-Spyridoceramus tegulatus Zone distinguished in NW Germany (Schulz & Schmid,1983).

9

Badania możliwości zastąpienia barytu kredą w obciążonej płuczce poliglikolowej z polimerem PT-51 do przewiercania skał ilastych

Kopeć P., Wysocki S.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2010

|

T. 27, z. 1--2

217-223

PL

Prawidłowe obciążenie płuczki jest bardzo ważne dla procesu wiercenia, aby zrównoważyć ciśnienia złożowe oraz wywierać przeciwciśnienie na ściany otworu. W przypadku niewłaściwie dobranej płuczki wiertniczej do przewiercania skał ilastych obserwuje się efekt "płynięcia skał". Aby temu zapobiegać stosuje się płuczki o podwyższonej gęstości. Stosowane do obciążania płuczek materiały powinny być obojętne chemicznie względem składników płuczki oraz nie powinny wpływać znacząco na parametry technologiczne, dodatkowo, ze względu na duże zużycie, powinny być łatwodostępne oraz tanie. W niniejszej pracy przebadano możliwość zastąpienia barytu kredą w obciążonej płuczce poliglikolowej do przewiercania skał ilastych. Przeprowadzone badania wykazały, że użycie kredy i barytu w skomponowanej płuczce poliglikolowej skutecznie obciąża płuczkę do gęstości 1,5 g/cm3, bez znaczącego wpływu na parametry reologiczne. Kreda wpływa podobnie jak baryt na parametry technologiczne, przy czym posiada mniejsze właściwości ścierne i jest tańsza od barytu.

EN

The right weighting of drilling mud is very important for drilling to balance well pressure and exert back pressure to the walls. In instance to wrong match of drilling mud, there is a crawling rocks effect. In order to prevent this effect, drilling mud with high density are use. Materials which we use to weighting should be a chemical inertness to other components of mud and don't change of technological parameters. Because of high consumption it also should be easily accessible and cheap. In this work we research for replacement barite by chalk in weighted polyglycol drilling mud to reboring clays and shales. Research show that using a chalk and barite on prepared mud successfully weight it to density of 1.5 g/cm3 without significant influence of rheological parameters. Chalk influence similarly like barite at technological parameters and have lower abrasiveness and it's cheaper than barite.

10

Glikoza odpadów sztywnych pianek modyfikowanych kredą, talkiem i boraksem

Czupryński B., Paciorek-Sadowska J., Liszkowska J., Lewandowski R.

Czasopismo Techniczne. Mechanika

|

2009

|

R. 106, z. 1-M

77-80

PL

Glikolizie poddano odpady sztywnych pianek poliuretanowo-poliizocyjanurowych napełnianych 15% masowych kredy, 15% masowych talku i 5% masowych boraksu. Glikolizę prowadzono w glikolu dietylenowym i etanoloaminie. W wyniku glikolizy otrzymano produkty barwy brązowej. Produkty glikolizy pianek z talkiem i kredą zawierają biały osad. Glikolizaty charakteryzują się liczbą hydroksylową w granicach 250,3-800 mgKOH/g oraz lepkością od 152 mPa[.]s do 844,4 mPa[.]s. Glikolizaty wykazują przydatność do syntezy "nowych" pianek poliuretanowo-poliizocyjanurowych.

EN

The waste rigid polyurethane-polyisocyanurate foams containing as filler 15% w/w of chalk, 15% w/w of talc and 5% w/w of borax were subjected to glycolysis. Glycolysis run in diethylene glycol and ethanolamine. As a result of glycolysis, the brown products were obtained. The white sediment was observed in glycolysis products of foams with talc and chalk. Glycolysates are characterized by hydroxyl number within the range from 250,3 to 800 mgKOH/g and viscosity from 152 mPa[.]s to 844,4 mPa[.]s. Properties of glycolysates are suitable for synthesis of the "new" polyurethane-polyisocyanurate foams.

11

Wpływ dodatku wodnej zawiesiny kredy do gnojowicy na straty azotu

Grzebisz W., Cyna K., Nestorowicz B.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2007

|

R. 15, nr 1 cz.2

101-105

PL

Przeprowadzone badania wykazały, że straty azotu z gnojowicy trzody chlewnej zależą od temperatury, osiągając po 16 dniowej inkubacji 16% i 48%, odpowiednio w t = 10°C i 18°C. Wodna zawiesina kredy, dodana do gnojowicy, w dawce 160 cm3/l, pozwoliła zmniejszyć straty, odpowiednio do 2% i 20%. Ochronne działanie kredy można wytłumaczyć wystąpieniem serii procesów zdefiniowanych jako efekt zwrotny hydrolizy węglanu wapnia.

EN

Conducted study revealed that the losses of total nitrogen (N1) from pig slurry depend on the temperature, reaching after 16 days of incubation 16% and 48% at t = 10 and 18 deg C, respectively. Water chalk suspension added to pig slurry at the rate of 160 cm3/l enabled to reduce the total nitrogen losses down to 2% and 20%, respectively. The protective effect of this additive may be explained by the occurrence of a series of processes defined as the turning effect of calcium carbonate hydrolysis.

12

Kreda pisząca interesującym dodatkiem mineralnym do betonu wibroprasowanego

Brylicki W.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2004

|

nr 2

35-37

PL

W produkcji betonu wibroprasowanego mogą być stosowane dodatki mineralne o właściwościach hydrauliczno-pucolanowych, pucolanowych oraz częściowo aktywnych w matrycy cementowej wypełniaczy. Kształtują one wiele pozytywnych cech świeżego i stwardniałego betonu. W artykule scharakteryzowano kredę piszącą i jej funkcję w technologii betonu wibroprasowanego oraz właściwości tegoż betonu z dodatkiem mineralnym "BETOCARB MP".

13

Tribochemically activated natural chalk as a filler for plasto- and elastomers

Domka L., Kozak M.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2004

|

Vol. 38

187-196

EN

Physicochemical evaluation of chalk limestone subjected to tribochemical activation with or without a promoter of adhesion and strengthening is given. The powder materials processed in an electromagneto- mechano-chemical reactor have undergone evident transformations, which increased their capacity to react and which involved: creation of additional network effects, formation of new surfaces which, due to deformations, are particularly reactive, development of additional network deformations due to the increased surface to volume ratio. Dispersion and particle morphology were studied by scanning electron microscopy (SEM) and dynamic light scattering (DLS), moreover tap and bulk density, capacities to absorb water and dioctyl phthalate were evaluated. The chalk samples ground in the electro-magneto-mechano-chemical reactor demonstrated highly uniform granule size, usually smaller than 1 μm, measured by SEM and DLS.

PL

W prezentowanej pracy przedstawione zostały wyniki analizy fizyko-chemicznej kredy naturalnej poddanej aktywacji trybochemicznej w obecności i bez związków powierzchniowo czynnych z grupy kwasów tłuszczowych (kwas stearynowy, maleinowy i akrylowy). Napełniacz był modyfikowany przy użyciu reaktora elektro-magneto-mechano-chemicznego. Modyfikacja ta powodowała ewidentne przemiany obejmujące m.in. powstawanie dodatkowych defektów sieciowych, tworzenie nowych, reaktywnych powierzchni oraz wzrost powierzchni właściwej. Efekty modyfikacji mikrostruktury analizowane były z wykorzystaniem techniki skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM) oraz dynamicznego rozpraszania światła (DLS). Ponad to zbadano zdolność zmodyfikowanego napełniacza do absorpcji wody i plastyfikatora – ftalanu dioktylu oraz gęstość nasypową. Analiza SEM wykazała, że cząstki napełniacza po modyfikacji cechuje jednolity kształt oraz wąski zakres rozmiarów (zwykle zbliżony do 1 μm). Wyniki SEM potwierdzają badania DLS wskazujące na zmniejszenie średnich rozmiarów cząstek po modyfikacji trybochemicznej z 910 nm charakteryzujących kredę niemodyfikowaną do 835 nm po modyfikacji. Widoczne jest także zmniejszenie średnich rozmiarów porów oraz wyraźne zwiększenie powierzchni właściwej.

14

The microstructure and mechanical properties of new hdpe-chalk composites

Domka L., Wąsicki A., Kozak M.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2003

|

Vol. 37

141-147

EN

Increasing demands on the quality and specific properties of polymers imply increasing demands on the mineral fillers used in composite materials. They are expected not only to reduce the cost of production but also improve the mechanical properties of the composites or endow them with new features, e.g. thermostability. The paper presents a method for obtaining polyethylene composites with chalk modified by two new 1-alcoxymethyl-3-hydroxypyridinium chlorides: 3-hydroxy-1- octyloxymethylpyridinium chloride (salt 1) and 3-hydroxy-1-octadecyloxymethylpyridinium chloride (salt 2) and gives a characterisation of the composites obtained. Introduction of chalk modified with ammonium salts results in an increased values of MFI of the composites. The MFI changes are the most pronounced for the PE composites containing the filler in concentrations from 0.05 to 2.0% wt. Addition of the chalk modified with the ammonia salts causes greater changes in some mechanical properties of the composites (Young modulus) than addition of unmodified chalk, while changes in some other properties (stress at break) was practically the same.

PL

Nowoczesne przetwórstwo polimerów stawia coraz wyższe wymagania napełniaczom mineralnym stosowanym w kompozytach. Powinny one poza obniżeniem kosztów produkcji kompozytów polimerowych także poprawiać ich własności mechaniczne czy nadawać im nowe jak termostabilność. W pracy przedstawiono metodę otrzymywania kompozytów polietylenu z kredą modyfikowaną dwoma nowymi chlorkami 1-alkoksymetylo-3-hydroksypirydyniowymi: 3-hydroksy-1-oktyloksymetylopirydyniowym i 3-hydroksy-1-oktadecyloksymetylopirydyniowym oraz scharakteryzowano mikrostrukturę oraz wybrane własności mechaniczne uzyskanych kompozytów. Wprowadzenie do HDPE kred modyfikowanych solami amoniowymi spowodowało większy wzrost MFI stopów niż dodatek kredy nie modyfikowanej. Zmiany MFI widoczne są najwyraźniej dla kompozytów PE zawierających pomiędzy 0,05 i 2,0% wag napełniacza. Dodatek kred modyfikowanych solami amoniowymi powoduje większe zmiany niektórych właściwości wytrzymałościowych (np. moduł sprężystości wzdłużnej) niż kreda nie modyfikowana. Natomiast naprężenie przy zerwaniu mało różniło się w próbkach napełnianych modyfikowanymi i niemodyfikowanymi kredami.

15

Budowa geologiczna złoża Folwark w kredowej niecce opolskiej

Łozińska M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2003

|

R. 45, nr 6

98-101

PL

Przedstawiono budowę geologiczną złoża margli kredowych "Folwark" zlokalizowanego w obrębie kredowej niecki opolskiej. Scharakteryzowano także utwory występujące w niecce opolskiej, a w szczególności osady kredy górnej. Omówiono litostratygrafię, tektonikę, warunki hydrogeologiczne oraz jakość kopaliny złoża Folwark.

EN

Deposits "Folwark" of cretaceous marls is located within the limits of limy-marly formations the so called cretaceous Opole trough, so within the area that is characterized by the presence of minearl which parameters are very useful for the cement industry. Basin of upper cretaceous Opole syncline is located in the utmost eastern part of Wesfal - Sudeten region. The so called "cretaceous Opole syncline" as a geologic unit, boarders from the south - east with the anticlinorium of Upper Silesia, from north and northern - west with the monocline and before Sudeten block, from the west with the crystalline massif of Strzelin, from the south with the east - Sudeten methamographic formations and culm formations. The borders of the basin are approximately marked out by such places as: Opole, Brzeg, Nysa and Koźle. Formations of upper cretaceous are represented by the sediments of Cenoman (pudding stones, sandstones), Turonian (silty marls, marls, and marly limestones) and Cognac (silty marls and marly silts). Formations of upper cretaceous are characterised by relatively little facial variability and slight lithological differentiation. For the practical reasons, particulary for the reasons of evidence of resources for the production of cement, in the area Opole trough, lithostratigraphic profile has been used, taht has been constructed on the basis of tracer analyses of chemical parameters, particularly percentage contents of Cao. On the basis of this differentation, seven lithostratygraphic zones have been separated in the profile of upper cretaceous of Opole basin. Deposit "Folwark" of Cretaceous marls that covers the area of 436,8 ha, has been specified by the means of 56 drill - holes the localization of which has been presented in drawing 19. Thickness of strata of the deposit changes within the range 22,5 to 109,8 m, whereas geological resources are estimated to be over 600 mln. of tons. A mine of chalk marls Folwark is a single deposits strip mine, the type of which is deep-seated. It has been located in the southern-eastern part of deposit. Exploitation is conducted by the cut - and - cover method within the limits of lithostrathigraphic series 6 and 5 and partly in series 4, on two levels and comparises the area of about 100 ha.