Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ukrainian masonry and wooden provincial churches from between the fifteenth and seventeenth centuries: the path to Ukrainian Baroque

Shevtsova Galyna, Linda Svitlana, Cherkes Bohdan

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 76

141--152

EN

This paper discusses a phenomenon in the history of Ukrainian architecture—the influence of wooden vernacular church architecture on the formation of original masonry Orthodox churches in late seventeenth and eighteenth century of so called Ukrainian Baroquestyle. A total of fifteen identified Ukrainian archaic masonry and wooden mixed-material provincial fortified churches from between the fifteenth and the seventeenth century were identified, which demonstrate the complexity and graduality of this process. The buildings were analyzed according to the specifics of their spatial and planning decisions, as well as the building material. This research demonstrates that the transmissionof wooden architectural features into the masonry religious building during the late seventeenth century resulted from the long previous experience of local wooden church compositional scheme adaptation by provincial fortified masonry churches.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest ciekawemu zjawisku w historii architektury ukraińskiej, którym jest wpływ form i konstrukcji cerkwi drewnianych na kształtowanie się pierwotnych murowanych świątyń prawosławnych z przełomu XVII i XVIII wieku, czyli na kształtowanie się tzw. baroku ukraińskiego. W warunkach polowych zbadanych zostało 15 zidentyfikowanych zabytkowych murowano-drewnianych cerkwi obronnych z okresu XV–XVII wieku, znajdujących się w prowincjonalnych miejscowościach na terytorium Ukrainy Zachodniej. Wszystkie obiekty zostały przeanalizowane pod kątem specyfiki zastosowanych rozwiązań przestrzennych i planistycznych oraz wykorzystanych materiałów budowlanych, zostały także dokładniej określone okresy przebudowy i sporządzone schematy ewolucji przekształceń.

2

Pseudokonserwatorskie praktyki 2 poł. XX wieku i ich obecne konsekwencje na wybranych przykładach cerkwi drewnianych Zamojszczyzny

Adamczyk-Bomersbach Teresa

Builder

|

2021

|

R.25, nr 7

58--61

PL

Tekst porusza problem podejścia oraz metod i sposobów działań prowadzonych przy dawnych drewnianych cerkwiach Zamojszczyzny w 2 poł. XX wieku oraz współcześnie. Prezentuje szereg działań wykonanych szczególnie w latach 70-80. XX wieku, a podyktowanych głównie względami użytkowymi czy ekonomicznymi, bez uszanowania tradycyjnej formy czy detalu, których konsekwencją była utrata w mniejszym lub większym stopniu walorów artystycznych oraz charakterystycznego „klimatu”. A także prace XXI-wieczne, prowadzone z konserwatorską starannością i uwzględnieniem tychże walorów. Opiera się o wyniki autorskich badań prowadzonych od końca XX wieku do czasów obecnych.

EN

The text addresses the problem of the approach, methods and ways of activities carried out at the former wooden orthodox churches of the Zamość region in the second half of the 20th century and today. It presents a number of activities performed especially in the 1970s and 1980s, dictated mainly by utility or economic reasons, without respecting the traditional form or detail, the consequence of which was the loss, to a greater or lesser extent, of artistic values and the characteristic "climate". And also the works of the 21st century, carried out with care and attention to these values. It is based on the results of original research conducted from the end of the 20th century to the present day.

3

Forms of Eastern-rite timber structured churches in Poland

Adamczyk-Bomersbach T.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2008

|

Vol. 1, no. 4

5-12

EN

The scope of the paper is a comprehensive and synthetic presentation of the architectural forms of orthodox churches (cerkvas) on the western boundary of the area where timber forms of Eastern-rite churches can be found, which is the area appropriated to the Polish territory after World War Two. Many Orthodox timber churches have been preserved to date, and some churches are known from archival, iconographic and descriptive sources, even though they have perished. The churches display a big variety of forms and layouts, inspired by the architecture of Byzantine temples, Roman-Catholic churches, regional folk traditions and legal regulations - imposed by the foreign administration at the time of Poland's Partition period. These churches belonged to two Greek-Catholic (Uniate) dioceses: Chełm and Przemyśl. During the Union of Brześć in 1595-96, two thirds of the bishops from the Eastern territory of the Polish Republic present at the synod accepted the Union with the Roman Catholic Church - including the bishop of the Chełm diocese; whereas the Przemyśl diocese accepted the Union almost 100 years later, in 1692. In the period of the Partitions of Poland (the late 18th century - early 20th century) the Przemyśl diocese was appropriated to the Austrian annexation, where the Catholic authorities supported the Union, but the Chełm diocese belonged to the Polish Kingdom under the Russian rule, and, subsequently, it was converted to the Russian Orthodox rite. Such thesis is the starting point for detailed regional studies on their forms, layouts, external tissue, architectural details, etc., leading to the distinction of categories of local importance, determination of their distribution range and comparative studies.

PL

Temat obejmuje całościowe, syntetyczne ujęcie problematyki dotyczącej form architektury cerkiewnej zachodniego krańca jej występowania; czyli obszaru, który po II wojnie światowej znalazł się w obrębie granic Polski. Na tym terenie zachowało się jeszcze sporo przykładów drewnianego budownictwa cerkiewnego, ponadto pewna część obiektów nieistniejących znana jest z archiwalnych materiałów ikonograficznych i opisowych. Obiekty te charakteryzuje duża różnorodność form oraz układów przestrzennych, która znalazła inspirację w architekturze świątyń bizantyńskich, rzymsko-katolickich oraz ludowych tradycjach regionalnych a ograniczenia w przepisach - nakazach zaborczych władz administracyjnych. Cerkwie te należały niegdyś do dwóch diecezji greko-katolickich (unickich) - chełmskiej oraz przemyskiej. Podczas synodu brzeskiego w 1595-6 r. 2/3 biskupów Kościoła Wschodniego terenu Rzeczypospolitej przyjęło unię z Kościołem Rzymsko-Katolickim - w tym biskup diecezji chełmskiej, natomiast diecezja przemyska przyjęła unię prawie 100 lat później -w 1692 r. Natomiast w okresie rozbiorów (k. XVIII - pocz. XX w.) diecezja przemyska znalazła się pod zaborem austriackim, gdzie katolickie władze popierały unię, natomiast diecezja chełmska weszła w skład Królestwa Polskiego, będącego pod panowaniem prawosławnej Rosji i w efekcie zamieniona została na prawosławną. Teza ta to podstawa do przeprowadzenia regionalnych badań szczegółowych dotyczących formy, układów przestrzennych, szaty zewnętrznej, detalu i itd., prowadzących do wyróżnienia grup o znaczeniu lokalnym oraz wyznaczeniu zasięgu ich występowania oraz badań porównawczych.