Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zsynchronizowane i wyjątkowe kształtowanie się cen ropy naftowej i złota: wyjaśnienia i perspektywy

Aguilera R. F., Radetzki M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 102

7--24

PL

Prezentowany artykuł porównuje światowe rynki złota i ropy naftowej w celu wyjaśnienia zaskakująco wysokiej korelacji cen obu surowców od roku 1970 oraz imponującego ich wzrostu w porównaniu z cenami praktycznie wszystkich pozostałych surowców. Autorzy sugerują, że rozwój sytuacji na rynku naftowym i wynikające z niego skutki makroekonomiczne wpłynęły na inwestycje w złoto, zapewniając w ten sposób najbardziej wiarygodne wyjaśnienie dla synchronizacji zmian cen obu towarów. Analizując nadzwyczajne wzrosty cen ropy naftowej i złota, w szczególności w porównaniu z cenami innych metali i innych surowców mineralnych, autorzy zakładają, że najpierw nastąpił wzrost cen ropy, wywołany przez zewnętrzne ograniczenia dotyczące zdolności produkcyjnych. W konsekwencji wzrosła cena złota, niejako odpowiadając na potrzebę bezpiecznych inwestycji dla zachowania wartości środków inwestycyjnych, co jest cechą charakterystyczną złota, której nie posiadają inne metale i surowce mineralne. Prezentowany artykuł omawia także prawdopodobną ewolucję cen tych ważnych surowców argumentując, że ceny ropy w najbliższych dziesięcioleciach utrzymają swój poziom lub obniżą się, a ceny złota będą nadal kontynuowały wzrost, co doprowadzi do zniesienia związku pomiędzy cenami ropy i złota.

EN

This paper compares the global markets for gold and oil so as to explain the surprisingly high correlation of the two materials’ prices since 1970, and the exceedingly impressive rise of both price series compared with that of virtually all other primary commodities. We propose that developments in the oil market, and the resulting effects on the macroeconomy, influenced investment activity in gold, thus providing the most plausible explanation for the two commodities’ price synchronization. Our view on the extraordinary price increases of oil and gold, compared to a broad category of metals and minerals, is that oil prices rose first based on above-ground hurdles that restrained the capacity to produce, and gold prices then reacted as they were pushed up by rising safe-haven investment to store value – an attribute not shared by other metals and minerals. The paper also comments on the likely future price evolution of these important materials, arguing that oil prices will stagnate or weaken in the coming decades but that gold prices will continue to ride relatively high – thus leading to a collapse of the oil/gold price connection.

2

Determinanty cen ropy naftowej

Socha R.

Polityka Energetyczna

|

2017

|

T. 20, z. 1

49–-66

PL

Celem artykułu jest próba identyfikacji oraz oceny stopnia wpływu najważniejszych czynników kształtujących ceny ropy naftowej WTI. Podjęcie takiej tematyki stanowi nawią- zanie do dyskusji prowadzonych przez innych badaczy rynku na łamach światowej literatury oraz podejmowanych przez nich prób określenia przyczyn silnych wahań cen surowca z lat 2007–2009. Z jednej strony w okresie tym obserwowano silne fluktuacje wielkości popytu na ropę naftową, tj. w latach 2000–2007 odnotowano ponadprzeciętny wzrost zapotrzebowania na surowiec (szczególnie w krajach azjatyckich), by w okresie kryzysu finansowego obserwować jego nagły spadek. Rosnący popyt i ceny surowca wpłynęły na zwiększenie przez firmy wydobywcze nakładów na rozpoznanie nowych złóż, czego wynikiem jest obserwowany na terenie Ameryki Północnej po 2013 roku silny wzrost wydobycia ze złóż niekonwencjonalnych. Z drugiej strony początek XXI wieku przyniósł rekordowy wzrost obrotu instrumentami finansowymi opartymi na cenach ropy naftowej. W pierwszej części artykułu zaprezentowano przegląd najważniejszych prac empirycznych w obszarze będącym przedmiotem pracy. Weryfikacja postawionego problemu badawczego opierała się na przeprowadzonej analizie kointegracji z wykorzystaniem metody Johansena oraz w drugim kroku estymacji modelu korekty błędem. Próba, na podstawie której dokonano oszacowania, to lata 2002–2014, a więc uwzględniono szczególnie istotny dla historii handlu ropą naftową okres tzw. trzeciego szoku cenowego z lat 2007–2008. Otrzymane rezultaty pozwalają wnioskować, że wpływ na procesy cenotwórcze na rynku czarnego złota mają zarówno czynniki popytowo-podażowe, jak i te związane z obrotem kontraktami terminowymi na ropę naftową. Co ważne, determinanty z pierwszej kategorii, a więc te o charakterze fundamentalnym, silniej rzutują na kształtowanie się cen. Dodatkowo można przypuszczać, że wzrost liczby transakcji futures zawieranych przez podmioty utożsamiane ze spekulacyjnymi (niezwiązane bezpośrednio z przedmiotowym rynkiem) może wpływać destabilizująco na zmiany cen ropy naftowej.

EN

The article aims to identify and evaluate the degree of influence of the most important factors determining the price of WTI crude oil. This theme of research is fully consistent with discussions in the world literature about the reasons of strong fluctuations of crude oil prices in the years 2007–2009. On the one hand, in that period we observed strong fluctuations in oil demand, especially years 2000–2007 are interesting because we noticed a strong increase in consumption (the highest growth in Asian countries) and other period is the financial crisis when it plummeted. Increasing demand and crude oil prices were the main factors considered by oil refineries as an incentive for boosting budgets for oil fields discovery. Clearly, it resulted with a growth of extraction from the unconventional oil resources. On the other hand 21st century has brought a record growth in the trading of crude oil futures. In the first part of this article a review of the most significant empirical research has been presented. Empirical investigation was conducted using cointegration analysis (Johansen method) and in the second step estimating an error correction model. In this study we have used the sample of years 2002–2014, which are particularly relevant because it covers the years 2007–2009, when we have observed third crude oil price shock. The results of this study show that impact on the price – setting mechanism have not only supply – demand factors, but also trade of crude oil futures. However, determinants from the first group have stronger influence on WTI prices. Furthermore, it can be confirmed that the increase in a number of futures transactions is reinforcing changes of oil prices. Especially when we consider these transactions, that are taken by organizations perceived as speculative.

3

Analysis of marine fuel prices in the context of the implementation of the sulfur directive

Barańska M., Deja A., Kabulak P.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2016

|

R. 17, nr 6

56--58

EN

The article presents the economic analysis in the field of oil prices and fuel prices high and low sulfur marine. In addition, it presents a forecast of low sulfur marine fuel prices in the port of Antwerp, Rotterdam and Hamburg, taking into account the entry into force of the Directive sulfur for the years 2015-2021.

PL

W artykule zaprezentowano analizy ekonomiczne z zakresu cen ropy naftowej oraz cen paliw żeglugowych wysoko i niskosiarkowych. Ponadto przedstawiono prognozę cen paliw żeglugowych niskosiarkowych w porcie Antwerpia, Rotterdam i Hamburg z uwzględnieniem wejścia w życie dyrektywy siarkowej na lata 2015-2021.

4

Analiza czynników kształtujących popyt na usługi transportowe Unii Europejskiej

Pawłowska B.

Zeszyty Naukowe. Problemy Transportu i Logistyki / Uniwersytet Szczeciński

|

2015

|

Nr 30

87--104

PL

Cechą współczesności jest niezwykła wręcz dynamika życia społeczno-gospodarczego, generowana szybkim rozwojem nauki, techniki i technologii. Ma to odbicie w zachowaniach przestrzennych ludzi i podmiotów gospodarczych. Zmiany w strukturze i wolumenie przewozów w Unii Europejskiej są uwarunkowane potrzebami transportowymi społeczeństw. Ocena teraźniejszych i projekcja przyszłych zachowań transportowych jest warunkiem tworzenia sprawnego i efektywnego systemu transportowego. Celem artykułu jest przedstawienie czynników mających decydujący wpływ na kształtowanie popytu na usługi transportowe w UE. Analiza zachowań transportowych Europejczyków pozwala na zobrazowanie aktualnych słabości sektora transportu w odniesieniu do stopnia wypełnienia potrzeb i stanowi punkt wyjścia do prognozowania przyszłych potrzeb transportowych. Artykuł powstał na bazie wyników badań przeprowadzonych w ramach pracy habilitacyjnej autorki oraz projektu ORIGAMI (Optimal Regulation and Infrastructure for Ground, Air and Maritime Interfaces) realizowanego w ramach 7 Programu Ramowego UE.

EN

The general characteristic of the present society life is unusual even dynamics, generated by rapid development of science, engineering and technology. This is reflected in the spatial behavior of people and businesses. Changes in the transport structure and volume are conditioned by mobility needs of EU society. Assessment of current and projected future travel behavior is a prerequisite for the creation of an efficient and effective transport system. This article aims to analyze the decisive factors which shaping future trends in travel behavior of EU society. Analysis of the Europeans' transport behavior allows to capture the current weakness of the transport system in relation to the degree of fulfillment of needs and at the same time to provide a starting point to predict future transport needs of EU society. This article is based on research conducted under the habilitation dissertation and project ORIGAMI (Optimal Regulation and Infrastructure for Ground, Air and Maritime Interfaces) implemented under the 7th EU Framework Program.

5

Wojna o rynki naftowe

Bednarz L. M.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 8

1220-1223

6

Analiza rynku paliw i prognozy własne

Skrobacki Z.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2012

|

R. 13, nr 7-8

142-151

PL

W artykule przedstawiono rozwój światowej gospodarki w aspekcie potrzeb energetycznych, a szczególnie zapotrzebowanie na energię w transporcie. Wykonano analizy i prognozy ceny ropy na giełdzie w Nowym Jorku i ceny benzyny Pb95 w Polsce, stosując metody statystyczne do analizy szeregów czasowych. W wyniku analiz utworzono modele multiplikatywne, w których składowymi są funkcje opisujące zmienność wynikającą z trendu, ze zmian sezonowych, ze zmian cyklicznych i losowych. Utworzone modele dobrze aproksymowały dane rzeczywiste z rynków paliw. W celu prognozowania cen utworzono prognozy dla wszystkich funkcji składowych modelu z pominięciem funkcji zmian losowych. W celu uzyskania prognozy zmian cyklicznych zastosowano model Browna. W artykule przedstawiono także prognozę jakościową.

EN

The article presents the development of the global economy in terms of energy needs, and specifically the demand for transport energy. Prices of crude oil on the New York Stock Exchange and the Pb95 petrol in Poland were analysed and forecasted, taking advantage of statistical methods for time series analysis. In reliance on the analyses, multiplicative models were developed whose constituents are functions depicting fluctuations related to trends, seasonal changes, cyclic and random variations. The developed models approximated well the real data obtained from the fuel markets. For price forecasting purposes, forecasts were developed for all constituent functions of the model, to the exclusion of the random variation function. The Brown's model was applied to the forecasts of cyclic variations. This paper also presents qualitative forecast for fuel market.

7

Węgiel, ropa, gaz ziemny : analiza cen w latach 2006-2011

Grudziński Z., Szurlej A.

Przegląd Górniczy

|

2011

|

T. 67, nr 7-8

306--313

PL

W artykule przedstawiono analizę zmian cen węgla energetycznego, ropy naftowej i gazu ziemnego na rynkach międzynarodowych. Dwa główne rynki zbytu węgla to rejon Pacyfiku i rejon Atlantyku. Zdecydowana większość obrotów koncentruje się na rynku Pacyfiku. Obecne ceny węgla są około 40 % niższe od maksymalnych w 2008 r. Aktualnie przy imporcie węgla kamiennego do Polski około 10 mln t w skali roku wpływ cen międzynarodowych staje się istotnym czynnikiem wpływającym na zmiany cen na rynku krajowym. Ceny ropy naftowej do połowy 2008 r. rosły prawie w sposób wykładniczy. Po gwałtownym spadku cen w drugiej połowie 2008 r. i utrzymywanie się cen na relatywnie niskim poziomie w 2009 r., od drugiej połowy 2010 r. obserwuje się jej wzrost, a obecny poziom cen jest tylko niższy o około 20 % od rekordu z 2008 r., a ceny znajdują się w trendzie wzrostowym. Podobna sytuacje obserwujemy na rynku gazu ziemnego. Obserwowana jest w ostatnim okresie regionalizacja cen surowców energetyczny. Poziomy cen na poszczególnych rynkach odbiorców zaczynają się kształtować odmiennie przy zbliżonych tendencjach zmian. Dotyczy to zwłaszcza takich surowców jak: ropa, węgiel i gaz ziemny

EN

The article presents the analysis of price changes of power coal, crude oil and natural gas on international markets. The two main coal markets are the region of the Pacific Ocean and the region of the Atlantic Ocean. The decided majority of turnovers is concentrated on the Pacific market. The current coal prices are about 40 % lower than the maximum prices in 2008. Currently under the import of hard coal to Poland amounting to about 10 million tons per year the influence of international prices becomes an essential factor influencing the changes of prices on the domestic market. The crude oil prices till the half of 2008 increased nearly in an exponential way. After the impetuous drop of prices in the second half of 2008 and maintenance of prices on a relatively low level in 2009, from the second half of 2010 their increase is observed, and the current price level is only by about 20 % lower from the record of 2008, and the prices indicate an increasing trend. A similar situation is observed on the natural gas market. In the last period regionalisation of prices of energy raw materials is observed. The price levels on individual customer markets begin to shape differently under similar change tendencies. This concerns particularly such raw materials as: crude oil, coal and natural gas.

8

Rola kartelu OPEC na współczesnym rynku ropy naftowej

Kryzia D.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2010

|

nr 77

47-55

PL

W artykule zwrócono uwagę na rolę, jaką dzisiaj pełni Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową (OPEC) na rynku ropy naftowej. Przeanalizowano przyczyny i skutki podejmowanych przez nią działań. Przedstawiono także rolę Rosji, jaką może ona odegrać w Organizacji jako jej potencjalny członek. Od początku latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, znaczenie Organizacji dla rynku ropy naftowej systematycznie malało. Dzisiaj, pomimo że kraje OPEC nadal mają wpływ na podaż i ceny ropy, to jednak nie są w stanie ich kontrolować. Związane to jest z ewolucją rynku ropy, wewnętrzną sytuacją Organizacji oraz zmianami uwarunkowań w jakich kartel funkcjonuje. Obecnie OPEC - pomimo podejmowania pewnych działań asekuracyjnych - boryka się z wieloma trudnościami, które znacznie ją osłabiły, degradując jej wpływ na rynek ropy. Zaliczyć do nich można: malejący udział zasobów ropy naftowej krajów OPEC w globalnych zasobach surowca, malejący udział podaży krajów OPEC w globalnej podaży surowca, rozłam w Organizacji, notoryczne przekraczanie limitów produkcji przez kraje OPEC, wzrost znaczenia rynków terminowych ropy naftowej, zmniejszające się zasoby wolnych mocy produkcyjnych w krajach kartelu, niekonsekwencja działań Organizacji i spadająca wiarygodność oraz wysokie uzależnienie budżetu państw OPEC od wpływów z tytułu sprzedaży ropy naftowej, a także niestabilna sytuacja społeczno-polityczna w tych państwach.

EN

The paper highlights the role that the Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC) plays today on crude oil market. We analyzed the causes and effects of the measures she takes. Also discusses the role that Russia can play in the Organization as a potential its member. Since the beginning of the eighties of last century, the importance of the Organization for the market of crude oil decreased steadily. Today, despite the fact that OPEC continues to have an impact on supply and oil prices, yet are unable to control them. This is connected with the evolution of the oil market, the internal Organization situation and changes of circumstances in which the cartel operates. Currently, despite of undertaking certain safeguard actions, OPEC is facing many difficulties, which greatly weakened it degrading its impact on the oil market. This include: declining share of oil reserves of OPEC countries in global oil reserves, declining share of OPEC supply in the global supply of this raw material, a split in the Organization, notorious infringement of production limits by the OPEC countries, rise of oil futures markets, diminishing production capacity unused reserves in the countries of the cartel, inconsistency of the Organization and falling credibility and high dependence of the OPEC on budget revenues from oil sales, as well as unstable socio-political situation in those countries.

9

Analiza i prognoza cen ropy naftowej na rynkach międzynarodowych

Kowalik S., Herczakowska J.

Polityka Energetyczna

|

2010

|

T. 13, z. 2

253-263

PL

Artykuł prezentuje wyniki analizy tendencji dziennych i rocznych cen ropy naftowej oraz ich prognozy krótkoterminowe. Prognoza na podstawie danych rocznych wskazała na kierunki zmian cen, natomiast prognoza na bazie dziennych cen ropy Brent z dopuszczalnym błędem wskazała cenę ropy na kolejne dwa tygodnie (dziesięć notowań). Autorzy również tumaczą i przedstawiają mechanizmy i czynniki kształtujące cenę ropy na rynku finansowym. Wyjaśniają, na czym polega zjawisko spread tradingu w odniesieniu do rynku ropy naftowej.

EN

The article presents the results of trend analysis of daily and annual oil price and their short-term forecasts. Forecast on the basis of annual data indicated the directions of price changes, while forecasts based on daily prices of Brent crude oil, with a maximum error predicted oil prices for next two weeks (ten listing). The authors also suggest and explain the mechanisms and factors influencing on the price of oil on the financial market. Moreover, they represent the phenomenon of spread trading in relation to the oil market.

10

Prognozy cen ropy na giełdzie w Nowym Jorku

Skrobacki Z.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2010

|

R. 11, nr 6

PL

Celem publikacji jest przedstawienie prognoz jakościowych dotyczących oceny relacji pomiędzy podażą a popytem na rynku ropy w najbliższych latach oraz prognoz ilościowych ceny ropy na giełdzie w Nowym Jorku w 2010 r. Do zbudowania prognoz zastosowano dwie następujące metody: zmodyfikowaną metodę scenariuszy użytej do tworzenia prognoz jakościowych, modelu multiplikatywnego do utworzenia prognozy ilościowej. Do zbudowania scenariuszy wykorzystano własną propozycję budowy scenariuszy uproszczonych z wykorzystaniem podstaw teorii decyzji i rachunku prawdopodobieństwa. Prognoza ilościowa jest oparta na modelu multiplikatywnym i powstała jako efekt zastosowania standardowych metod statystyki matematycznej w analizie szeregu czasowego. Wykonanie prognoz zostało poprzedzone analizą literatury w celu opisania zjawisk i procesów obecnie występujących na rynku paliw.

EN

This paper's objective is to present the qualitative forecast regarding the assessment of the relation between the supply and demand on the oil market in the next few years as well as the quantitative forecast for the oil prices on the New York Stock Exchange in 2010. The analysis focuses on the application of the scenario method used to develop qualitative forecasts. In order to develop scenarios, the author's own method of simplified scenario construction using the basics of decision theory and the calculus of probability was applied . The quantitative forecast is based on the multiplicative model and it was created as a result of the application of standard methods of the analysis of time series. Forecasting was preceded by the analysis of present and historical phenomena and processes on the oil market.

11

Relacje cen surowców energetycznych na rynkach światowych

Grudziński Z.

Przegląd Górniczy

|

2009

|

T. 65, nr 11-12

9-14

PL

W artykule przedstawiono zmiany cen najważniejszych surowców energetycznych: ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla energetycznego. Ta analiza jest punktem wyjścia do obliczeń, których celem było stwierdzenie, czy w sytuacji dynamicznie zmieniających się cen surowców energetycznych można zaobserwować korelacje miedz ich cenami, które są istotne pod względem statystycznym. Celem było znalezienie równań pozwalających szacować ceny węgla na podstawie zmian cen innych surowców energetycznych. W wyniku obliczeń statystycznych przedstawiono równania pozwalające szacować ceny węgla energetycznego na podstawie cen ropy naftowej. W artykule skupiono się przede wszystkim na europejskim rynku surowców energetycznych.

EN

Price changes of the most important sources of energy: crude oil, natural gas and steam coal are presented. This analysis is the starting point for calculations aimed to state, whether in the situation of sources of energy prices dynamic changes one can observe relationship between their prices, which are important as regards statistic. To find equations enabling to estimate the coal prices on the basis of other sources of energy price changes was the aim. As statistical calculations result the equations enabling estimation of steam coal prices basing on crud oil prices are presented. The paper is concentrated first of all on the European sources of energy market.

12

Czynniki kształtujące ceny ropy naftowej w świecie w roku 2007

Kaliski M., Jedynak Z.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2008

|

T. 25, z. 2

339-347

PL

Z początkiem 2007 roku nie przewidywano, że ceny ropy naftowej osiągną tak rekordowy poziom. Istotnym problemem na rynku jest nierównomierne rozmieszczenie oraz bardzo duża koncentracja zasobów ropy w krajach słabo rozwiniętych. Kraje wysoko rozwinięte posiadają najczęściej ograniczone zasoby tego surowca w stosunku do zgłaszanych potrzeb. Obecnie rozbieżność jaka występuje pomiędzy stanem pożądanym, a rzeczywistym w podaży ropy stanowi ważny czynnik determinujący rynek. Uświadomienie sobie groźby wystąpienia zakłóceń w jej dostawach dało początek spekulacjom, czego efektem jest obserwowany niekontrolowany i nie zawsze uzasadniony wzrost jej cen. W niniejszym artykule podejmuje się próbę określenia wpływu zmian w otoczeniu światowym na poziom cen ropy naftowej w roku 2007. Istota prezentowanej pracy wyraża się w identyfikacji głównych czynników sektorowych i pozasektorowych. Podejmowane działania umożliwiają rozpoznania warunków i zasad funkcjonowania światowego rynku naftowego. Artykuł zawiera szczegółowe informacje dotyczące gospodarki ropą naftową. Przybliża najważniejsze wydarzenia społeczno-gospodarcze kształtujące poziom i dynamikę cen omawianego surowca. Zawraca uwagę na występujące w sektorze naftowym ograniczenia środowiskowe, ekonomiczne i technologiczne. Artykuł kończy prognoza cen ropy na lata 2008-2009. Zawarte zostały propozycje przyszłych kierunków działań w ramach gospodarki ropą naftową.

EN

In early 2007 it was not predicted that prices of petroleum would achieve such a record level. An important problem on the market is the uneven distribution and high concentration of resources of petroleum in weakly developed countries. Highly industrialized countries always own limited stocks in relation to their proposed needs. At present, the divergence that exists between the desirable and actual condition in the supply of crude oil is an important factor determining the market. The realization of the threat of the occurrence of any disturbances has given way to speculations, whose effect is the observed uncontrolled and not always justified growth of prices. In this article an attempt has been taken to define the influence of the world environment on the level of crude oil prices in 2007. The essence of the work presented is expressed in the identification of chief sector and extrasector factors. The actions taken will make it possible to make a diagnosis of the conditions as well as rules functioning in oil markets. This article includes detailed information about the management of the petroleum economy. It presents the most significant social and economic events which can exert influence on the level and dynamics of crude oil prices. It also pinpoints the occurring environmental, economical and technological limitations in the oil sector. The article ends with a prediction of oil prices in years 2008-2009. The proposals of future courses of action within the management of the petroleum economy have also been included.

13

Czynniki kształtujące ceny ropy naftowej w świecie w roku 2006

Kaliski M., Jedynak Z., Trzaskuś-Żak B.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2007

|

T. 24, z. 1

245-255

PL

Artykuł przedstawia główne czynniki kształtujące cenę ropy naftowej w świecie w roku 2006. Przybliża najważniejsze wydarzenia społeczno-gospodarcze, wpływające na jej poziom. Charakteryzuje światowy rynek ropy naftowej. Przedstawia też prognozę cen na rok 2007.

EN

This paper presents key factors influencing the world's oil prices in 2006. It introduces major social and economic events reflected in price levels, and gives a characteristic of the world's oil market. It also sets out a price forecast for the year 2007.

14

Czynniki wpływające na ceny surowców energetycznych

Lorenz U., Grudziński Z.

Polityka Energetyczna

|

2001

|

T. 4, z. 2

63-76

PL

Artykuł przedstawia zmiany cen podstawowych surowców energetycznych: ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla energetycznego, jakie miały miejsce w latach 1990-2000 (2001) na rynkach międzynarodowych. Autorzy pragnęli pokazać związki pomiędzy cenami tych surowców, ale również zwrócić uwagę na pewne czynniki o charakterze pozarynkowym, które w sposób istotny, choć często trudny do prze- widzenia, wpływają na ich ceny. Porównania przeprowadzono metodą graficzną.

EN

Paper presents changes of fossil fuels prices: crude oil, natural gas and steam coal, on the international markets in 1990-2001. Authors wanted to show the relations between fossil fuels prices, but also pay attention to some out-of-market factors influencing the prices, sometimes in the way difficult to predict. Comparison was made graphically.