Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zastosowanie nowego terpolimeru akrylowego do regulacji filtracji zaczynu uszczelniającego

Formela Małgorzata, Złotkowski Albert, Stryczek Stanisław, Wysocki Sławomir, Gaczoł Magdalena

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 5

719--722

PL

Zaczyny uszczelniające przeznaczone do cementowania kolumn rur okładzinowych w głębokich otworach muszą odznaczać się ściśle określonymi parametrami technologicznymi, pozwalającymi na skuteczne zastosowanie ich w danych warunkach otworowych. Jednym z takich parametrów jest filtracja zaczynu uszczelniającego, która powinna odznaczać się jak najmniejszą wartością. Mechanizm działania domieszek do regulacji filtracji w zaczynach uszczelniających jest złożony i w większości przypadków oprócz ograniczenia filtracji dodatkowo powodują one pogorszenie właściwości reologicznych zaczynu. Przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych wpływu nowo syntezowanego w Katedrze Wiertnictwa i Geoinżynierii Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (KWIG WWNiG AGH) polimeru obniżającego filtrację zaczynu, który nie wpływa w sposób istotny na wzrost parametrów reologicznych w porównaniu z domieszkami stosowanymi dotychczas.

EN

Three sealing slurries were prepd. without any additive for regulating filtration, with a com. admixture and with a new acrylic PAAA terpolimer (with units of [(2-acryloxy)ethyl] trimethylammonium chloride and (3-acryloamidopropyl) trimethylammonium choride. The filtration of PAAA-contg. sealing slurry was more limited than in the case of the com. admixture. The rheol. properties of the studied sealing slurries were described by using 5 rheol. models.

2

Self-tapping screw surface gas-phase cementation kinetics investigation, with EPDM washer

Khojibergenov D. T., Chmura D. K., Zobnin N. N., Islamkulov K. M.

Elastomery

|

2017

|

T. 21, nr 2

92--99

EN

The kinetics of gas-phase cementation of goods – self-tapping metal screws for attachment of metal structures DIN 7982 / ISO 7050 with pointed ends from steels of SAE 1013-1018 to ASTM 510 grades was studied. The investigation was carried out by dynamic method with open volume, renewable gas phase, continuous delivery of natural gas to the flow system and its extraction from gaseous products of interaction. Chemical and phase composition of the surface coating was studied by means of low-vacuum raster electron microscope JSM 6490LV of JEOL company (Japan). A cementation of screws with washer from EPDM was examined. Experimental dependences of carbon concentration on the distance from the goods’ surface for various exposures in the cementation process were received. It was found that hardness of all elements of the hardened goods is notably higher than of the hardened goods. Thread, head and drill, i.e. off set elements of the goods are subjected to the maximum hardening. It was also substantiated that there is substantial decarbonization of the surface coating at a depth of 0.2–0.4 mm depending on the exposure time in the process of traditional hardening heat of the self-tapping screws. This explains lower values of the hardness of the thread, head and drill, the protruding elements of the goods. In comparison with the hardening, the cementation allows raise the hardness of the surface to 64−73 HRC (hardness in Rockwell scale C). Ways to raise corrosion resistance using the cementation were aimed. Among goods with protective coating (galvanized, oxidized) at the initial stage, the case-hardened goods have the lowest weight loss and during the whole time of the experiment the weight loss is substantially lower than the standard values.

PL

Zbadano kinetykę cementacji z fazy gazowej wkrętów samogwintujących do mocowania struktur metalowych DIN 7982/ ISO 7050 z ostrymi końcami ze stali gatunków SAE 1013-1018 do ASTM 510. Niniejsze badanie zostało przeprowadzone za pomocą metody dynamicznej z otwartą objętościowo, odnawialną fazą gazową, ciągłym podawaniem naturalnego gazu do systemu przepływowego oraz jego ekstrakcją z gazowych produktów interakcji. Skład chemiczny i fazowy powłoki powierzchniowej był badany przy pomocy niskopróżniowego, rastrowego mikroskopu elektronowego JSM 6490LV firmy JEOL (Japonia). Zbadano także możliwość wykorzystania cementowanych śrub z nakrętkami, mającymi podkładki uszczelniające oparte na EPDM. Otrzymano doświadczalnie zależność stężenia węgla od odległości od powierzchni wyrobów dla różnych ekspozycji w procesie cementowania. Stwierdzono, że twardość wszystkich elementów wyrobów hartowanych jest istotnie wyższa niż wyrobów hartowanych. Gwint, główka i świderek gwintujący, tj. robocze elementy wyrobów poddawano maksymalnemu hartowaniu. Potwierdzono, że w procesie tradycyjnego hartowania cieplnego wkrętów samogwintujących zachodzi znaczna dekarbonizacja powłoki powierzchniowej na głębokość 0,2–0,4 mm, zależnie od czasu ekspozycji. To wyjaśnia niższe wartości twardości gwintu, główki i świderka gwintującego, zewnętrznych elementów tych wyrobów. W porównaniu z hartowaniem, cementowanie pozwala na podwyższenie twardości powierzchni do 64–73 HRC. Zwrócono uwagę na sposoby podniesienia odporności na korozję przy użyciu cementowania. Spośród wyrobów mających powłokę ochronną (galwanizowanych, oksydowanych) na wstępnym etapie, wyroby hartowane mają najmniejszą utratę masy, a podczas całego eksperymentu utrata masy jest istotnie niższa od standardowych wartości.

3

Ocena jakości robót uszczelniających budowle okresowo piętrzące wodę na przykładzie remontu zapory w Jarnołtówku

Kledyński Z., Machowska A., Falaciński P.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 1/II

17--24

PL

W artykule przedstawiono zakres i przebieg remontu zapory suchego zbiornika przeciwpowodziowego w Jarnołtówku. Zapora – zbudowana w latach 1906-1908 – składa się z części kamiennej – przelewowej i zapory ziemnej. Ze względu na stan techniczny zapory kamiennej wykonano ciśnieniową cementację otworową uszczelniającą korpus zapory kamiennej oraz palisadę (metodą jet-grouting) uszczelniającą i wzmacniającą połączenie zapory ziemnej z przyczółkiem zapory kamiennej. Iniekcję otworową wykonano metodą „od dołu”, strefami o wysokości do 5 m, w otworach o orientacji pionowej, w pierwszej i drugiej kolejności iniektowania. Otwory wiertnicze miały średnicę 100 mm i długość 8,00-24,90 m. Do robót cementacyjnych wykorzystano cement portlandzki CEM I 42,5. Palisadę wykonano ostatecznie z 16 kolumn o średnicy 2,0 m i wysokości od 15,0 do 18,3 m, zależnej od lokalizacji i głębokości zalegania podłoża skalnego. Do wykonania palisady użyto cementu hutniczego CEM III/A 32,5 N-LH/HSR/NA. Dodatkowo wykonano zakotwienie prawego przyczółka zapory kamiennej. Po wykonaniu remontu dokonano oceny jego skuteczności za pomocą badań geofizycznych obrazujących zmiany prędkości fal sejsmicznych wywołanych cementacją. Otrzymane wyniki porównano z wynikami badań wykonanych przed remontem zapory w 2009 r. Ze względu na charakter obiektu (okresowo piętrzącego wodę) ocenę wykonano na podstawie wyników kontroli międzyoperacyjnych oraz badań geofizycznych (geosejsmicznych). Podkreślono znaczenie kontroli i nadzorów specjalistycznych w remontach tego typu obiektów.

EN

The article shows the range and technology of repair of dam in temporary impounding reservoir Jarnołtówek. The dam – built in years 1906-1908 – is composed of stone dam – spillway and earth dam. Cementing grouting technology was chosen to seal leaking dam’s body. There was also a palisade executed with means of jet-grouting method, which sealed and strengthened the connection between earth dam and abutment of stone dam. Injection was conducted “from the bottom”, in zones 5,0 m high, in vertical holes of first and second order. Dimensions of the holes were: diameter equal 100 mm and length from 8,0 to 24,9 m. Portland cement of strength class equal 42,5 was used for injection. Palisade finally was made of 16 columns of diameter equal 2,0 m and length – from 15,0 to 18,3 m. To execute the palisade the blast-furnace cement type CEM III/A 32,5 N-LH/HSR/NA was used. Also anchorage of right abutment of stone dam was executed. The quality of repair was controlled with means of geophysics (geoseismic) testing and within working time of the object (temporary impounding water). Obtained results were compared with the results of tests conducted in 2009 (before the dam repair). Significance of control and specialist’s supervision in repairs of this type of objects were emphasized in the article.

4

Wpływ cementacji na zachowanie się gruntów pod fundamentami budynków w trakcie trzęsienia ziemi

Akyol E., Korkmaz T.

Cement Wapno Beton

|

2015

|

R. 20/82, nr 5

313--321

PL

W ostatnich dziesięcioleciach wzniesiono dużo budynków na gruntach wątpliwej jakości, co było spowodowane szybkim wzrostem urbanizacji. Spowodowało to wzrost zagrożenia w przypadku wystąpienia trzęsienia ziemi na tych terenach, zwłaszcza jeżeli nie zastosowano w trakcie budowy odpowiednich rozwiązań inżynierskich. Stosuje się cementację gruntu w celu poprawy sejsmicznych właściwości fundamentów, a jego efektywność sprawdzono przez pomiar przeważającego okresu drgań gruntu i szybkości fali ścinającej. Średni wynik pomiarów przeważającego okresu i szybkości fali zmienił się odpowiednio z 0,58 s na 0,23 s i z 374 m/s na 449 m/s. Poprawa właściwości gruntu osiągnęła ponad 50%. Ten wynik pokazuje, że cementacja może korzystnie zmienić zachowanie się słabych sejsmicznie fundamentów budynków w przypadku trzęsienia ziemi. Można więc polecać tę metodę do zmniejszenia ryzyka, związanego z aktywnością sejsmiczną, dla istniejących budynków.

EN

In last decades a large number of buildings is being constructed on problematic soils because of rapid urbanization It causes growing earthquake risks in such areas if combined with lack of engineering. Grouting of ground is being employed to improve seismic performance of foundations and its effectiveness has been verified by examination of predominant period of ground vibration and shear wave velocity. The average period and shear wave velocity of ground was changed from 0.58 s to 0.23 s and 374 m/s to 449 m/s, respectively. The improvement of ground properties reached more than 50%. The results show that grouting can improve earthquake performance of seismically weak building foundations. Thus it can be advised to mitigate the seismic risk of existing buildings.

5

Bezprądowe nakładanie wielowarstwowych powłok Zn/Ni-P/Ni-P-SiC na stopach magnezu AZ91D

Rudnik E., Gdula M.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2014

|

R. 59, nr 4

164--172

PL

Przeprowadzono próby otrzymywania powłok kompozytowych Ni-P/SiC na stopach magnezu AZ91D. Jako warstwy pośrednie naniesiono: powłokę cynkową metodą cementacyjną oraz powłokę Ni-P w procesie autokatalitycznym. Powłoki scharakteryzowano pod względem składu i morfologii. Określono mikrotwardość poszczególnych warstw oraz przeprowadzono testy szczelności układu wielowarstwowego.

EN

Ni-P/SiC composite coatings were deposited on AZ91D magnesium alloys. Two interlayers were used: zinc was deposited by cementation, while Ni-P layer was obtained by electroless deposition. Zinc and nickel plating solutions should contain fluoride ions in order to protect the alloy against corrosion due to the formation of a sparingly soluble magnesium fluoride. Composition and morphology of the individual layers were described. The presence of SiC significantly increased the microhardness of the alloy surface, but porosity of the coatings and large potentials differences between the individual layers and the alloy substrate lead to the galvanic corrosion of magnesium.

6

Bezprądowe osadzanie mikrocząstek cyny na podłożu niemetalicznym

Rudnik E., Wcisło K.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2013

|

R. 58, nr 5

254-259

PL

Przedstawiono sposób syntezy mikrocząstek cynowych na podłożu niemetalicznym metodą bezprądową. Zaproponowano następujący sposób otrzymywania: (I) synteza zarodków katalizatora Pd, (II) bezprądowe osadzanie miedzi z roztworu alkalicznego z zastosowaniem formaldehydu jako reduktora, (III) wytwarzanie ziaren cynowych na drodze cementacji cyny(II) miedzią w roztworze kwaśnym, (IV) osadzanie cyny z roztworu silnie alkalicznego na drodze dysproporcjonacji Sn(II). Średnia wielkość poszczególnych ziaren metalicznych wynosiła: 0,7 nm Pt, 2 [mi]m Cu, 10 [mi]m Sn (cementacyjnie) i 4 [mi]m Sn (autokatalitycznie). Przeprowadzono także dodatkowe pomiary elektrochemiczne z zastosowaniem różnych typów elektrod.

EN

The paper presents electroless deposition of tin microparticles on non-metallic substrate. The following method was proposed: (I) synthesis of Pd catalytic nuclei for copper electroless deposition, (II) electroless deposition of copper from an alkaline solution using formaldehyde as a reducing agent, (III) cementation tin by copper nuclei in an acid solution, (IV) tin electroless deposition in a strong alkaline solution. Average grain sizes were: 0,7 nm Pt, 2 [mi]m Cu, 10 [mi]m Sn (cemented) i 4 [mi]m Sn (autocatalytic). Electrochemical studies were also performed using various electrode substrate.

7

Bezwykopowe metody renowacji sieci wodociągowej na przykładzie miasta Bydgoszczy

Chwiałkowska J

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2012

|

T. 15, nr 4

373--386

PL

System zaopatrzenia ludności w wodę, jak również odprowadzenia ścieków dla miasta Bydgoszczy, z uwagi na swój wiek, jak i wieloletnie zaniedbania w minionych latach, wymagał intensywnych prac modernizacyjnych. MWiK Bydgoszcz podpisały kontrakty na roboty i usługi z Programu Inwestycyjnego „Bydgoski System Wodny i Kanalizacyjny II”, w dużej mierze współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Funduszu Spójności. Realizację kontraktów Bydgoskiego Systemu Wodnego i Kanalizacyjnego II rozpoczęto 10.04.2002 r. Projekt ten obejmował renowację 65 596 metrów magistralnych przewodów wodociągowych i był zarazem jednym z największych takich projektów realizowanych na terenie Europy. Modernizacja miejskiej sieci wodociągowej obejmowała oczyszczenie i uszczelnienie magistral wodociągowych, co miało na celu zwiększenie niezawodności ich działania, ponadto wyeliminowanie zjawiska wtórnego zanieczyszczenia wody, uzyskanie lepszej jakości wody pitnej oraz ograniczenie kosztów eksploatacyjnych. Modernizacja prowadzona była za pomocą metod bezwykopowych, wśród których wyróżnić należy: Proces Phoenix, cementację, Compact Pipe, Relining, Sliplining. Przeprowadzone czyszczenia i uszczelniania magistral wodociągowych o średnicach od 400 do 1000 mm zwiększyły ich niezawodność i wyeliminowały zjawisko wtórnego zanieczyszczenia wody, co pozwoliło na uzyskanie lepszej jakości wody pitnej przy niższych kosztach eksploatacyjnych.

EN

System of supplying the population with water as well as sewage disposal for the city of Bydgoszcz, due to its age, as well as long-term negligence in the past years, required intensive modernization works. MWiK Bydgoszcz signed contracts for works and services from the investment programme “Bydgoszcz Water Supply and Sewerage System”, largely cofinanced from European Union funds as part of the Cohesion Fund. Implementation of the contracts of the Bydgoszcz water system and Sewer II began on 10 April 2002. The project included the renovation of 62.517 metres of main waterworks conduits and was at the same time one of the largest projects of such type carried out in Europe. The modernization of the municipal water supply system included cleaning and sealing water mains what was aimed at increasing the reliability of their action and additionally eliminating the phenomenon of secondary water pollution, getting better quality of drinking water and reducing operating costs. The modernization was conducted using trenchless methods, among which there are to distinguish: Phoenix Process, cementation, Compact Pipe, Relining, Sliplining. The conducted cleaning and sealing water mains from 400 to 1000 mm in diameter increased their reliability and eliminated the phenomenon of secondary water pollution what allowed to obtain better quality of drinking water at lower operating costs.

8

Doszczelnienie zlikwidowanego szybu Górsko w Kopalni Soli "Wieliczka"

d'Obyrn K., Kokot B., Kucharz J.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2011

|

R. 35, z. 4

41-48

PL

W artykule przedstawiono rozwiązania techniczne związane z uszczelnieniem zlikwidowanego szybu Górsko w Kopalni Soli "Wieliczka" Z uwagi na stwierdzone na poszczególnych poziomach kopalni wycieki w otoczeniu szybu zachodzi konieczność wykonania uszczelnienia górnego odcinka szybu od powierzchni terenu do granicy warstw czwartorzędowych z warstwami trzeciorzędowymi. Zadaniem cementacji doszczelniającej w szybie Górsko jest: zlikwidowanie dopływu wód powierzchniowych i ługowania przez nie górotworu solnego w otoczeniu szybu, uzyskanie płaszcza betonowego wokół rury szybu Górsko oraz zespolenie masywu skalnego do stanu zapewniającego jego stateczność.

EN

This paper presents technical solutions related to the sealing of the liquidated Gorsko Shaft in the Wieliczka Salt Mine. Due to the identified spills in the surroundings of the shaft at different levels of the mine, sealing is necessary in the upper part of the shaft from the surface to the boundary between the tertiary and quaternary layers. The goals of sealing cementation of the Górsko Shaft is: i) to eliminate surface water inflow leaching salt deposits into surroundings of the shaft, ii) obtain a concrete coat around the Gorsko Shaft tube, and iii) consolidate rock massif to ensure stability of the salt rock formation.

9

Cementacja - metoda rehabilitacji technicznej stalowych i żeliwnych przewodów wodociągowych

Kolonko A., Buessing R.

Instal

|

2009

|

nr 1

38-44

PL

W pracy przedstawiono ideę oraz etapy rozwoju rehabilitacji przewodów wodociągowych metodą cementacji. Szczegółowo omówiono mechanizm ochrony czynnej i biernej ścianki rury pokrytej warstwą zaprawy cementowej ilustrując artykuł zdjęciami. W pracy podano też wymagania normowe, kryteria odbioru robót oraz pokazano wyniki analiz ekonomicznych, ilustrujących celowość stosowania cementacji jako metody rehabilitacji technicznej stalowych i żeliwnych przewodów wodociągowych.

EN

The method of rehabilitation of water pipelines using cementmortar lining is presented and the stages of its development are described in this study. The mechanism of active and passive protection of the cement mortar layered in the pipe wall is discussed in detail and illustrated by pictures. The standard requirements related to acceptance of the construction work are presented and the results of economical analyses indicating the advisability of cement mortar lining are demonstrated.

10

The effect of concentration of water mixture of slag and ash on the propagation rate of sediment and its cementation

Szulc P., Wójs K., Sitka A., Tietze T.

Systems : journal of transdisciplinary systems science

|

2008

|

Vol. 13, spec. iss. 1/2

73--80

EN

The results of testing the effect of concentration of water mixture of slag and ash on the propagation rate of sediment have been presented in this paper. Experiments have been conducted, which consisted in pouring simples with different mass concentrations onto a flat surface, and the time of propagation of the samples in the trough has been tested. The effect of concentration of the mixture on the process of cementation of the mixture on walls of pipelines has been also analysed.

11

Charakter i geneza zmienności właściwości zbiornikowych dolnokredowych piaskowców węglowieckich (Karpaty Zewnętrzne)

Stańczak G.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 429

195-202

PL

Dolnokredowe warstwy węglowieckie stanowią kolektor ropy naftowej i gazu w złożu Węglówka, które stanowi jedno z najwcześniej odkrytych złóż ropy w Karpatach fliszowych. W obrębie dwóch fałdów odsłaniających się w półoknie tektonicznym Węglówki zarejestrowano szereg profili warstw węglowieckich, w których zgodnie z metodyką analizy facjalnej opisano następujące litofacje: piaskowce zlepieńcowate (SC), piaskowce (S), piaskowce z mułowcami (SM), mułowce z piaskowcami (MS) oraz mułowce (M). Dla piaskowców wchodzących w skład litofacji SC, S i SM oznaczono gęstość pozorną i nasiąkliwość. Badania petrograficzne obejmowały obserwacje w mikroskopie optycznym i skaningowym oraz w katodoluminescencji, a także badania porozymetryczne i oznaczenia współczynnika przepuszczalności. Wyniki badań wskazują na dwa czynniki odpowiedzialne za korzystne właściwości zbiornikowe piaskowców węglowieckich. Pierwszy stanowi wczesna i ograniczona cementacja krzemionkowa, mająca istotne znaczenie dla opóźnienia postępu kompakcji i zachowania porowatości osadu w początkowej fazie diagenezy. Drugi czynnik to koncentracja cementu węglanowego w obrębie konkrecji. Bioklasty krzemionkowe oraz najdrobniejsze frakcje ziaren kwarcu stanowiły źródło mikrokrystalicznego cementu kwarcowego oraz cementu chalcedonowego. Lokalnie wysoka zawartość biogenicznej krzemionki była przyczyną obfitej cementacji chalcedonowej. Cementacja węglanowa przyczyniła się do znacznej redukcji tej przestrzeni porowej, jaka zachowała się po wcześniejszej kompakcji osadu i cementacji krzemionkowej. Cement węglanowy, jak również okruchy węglanowe rejestrowano tylko w obrębie konkrecji, podczas gdy w ich otoczeniu stwierdzono brak detrytycznego materiału węglanowego i cementu węglanowego. Zatoki korozyjne w ziarnach kwarcu i skaleni notowane w otoczeniu konkrecji stanowią ślady po pierwotnych węglanach. Proces powstawania konkrecji węglanowych w piaskowcach węglowieckich można uznać jako wczesnodiagenetyczny, przemawia za tym wysoka zawartość cementu węglanowego oraz luźne upakowanie ziaren szkieletowych w obrębie konkrecji. Stwierdzono, że główną rolę w kształtowaniu cech zbiornikowych odgrywa skład mineralny materiału okruchowego, który decyduje o kierunku przemian diagenetycznych i wykształceniu określonego zespołu spoiw, podczas gdy litofacje są mniej istotne dla ich właściwości kolektorskich.

EN

The Early Cretaceous Węglówka Beds is the reservoir of the Węglówka Oil Field, one of the earliest discovered in the Outer Carpathians (exploitated since 1888). This region is the cradle of world oil exploration and petroleum industry. The Węglówka Beds form two anticlines within the half-window of the Sub-Silesian Unit. A sedimentological analysis of several sections revealed the following lithofacies of the subaqueous gravity flow: conglomeratic sandstones (SC), sandstones (S), sandstone-mudstone couplets (SM), mudstone-sandstone couplets (MS) and mudstones (M). Apparent density and water absorptivity were determined for 47 sandstone samples collected from the facies SC, S, SM. The 15 most differentiated samples were selected for further petrographic and diagenetic studies with optical and scanning electron microscopes, X-ray diffraction and cathodoluminescence. Furthermore, mercury injection curves and permeability coefficients were determined. The results of analyses indicate that two factors are responsible for the good/positive reservoir properties of the Węglówka Sandstone. The first factor is the early and limited siliceous cementation. Siliceous sponge spicules and very fine quartz grains were the source of sparse chalcedonie cement and microcrystalline quartz, which formed rims around the grains while pores remained free. Compaction was inhibited and initial porosity was preserved to a large extent. Stronger chalcedonie cementation and the reduction of porosity occurred only locally as the result of the high content of biogenic silica. The other factor is the carbonate cement, which occurs only in spots (concretions). Carbonate cementation brought about a large reduction of the pore space within the concretions, which survived compaction and siliceous cementation. Both carbonate cement and carbonate detrital material were observed only within concretions. Corrosion of quartz and feldspars was the only trace of primary carbonates in their close vicinity. In turn, the abundance of the carbonate cement and a loose grain framework in the carbonate concretions was the evidence of the early origin of concretions. The study has revealed that the mineral composition of the detrital components controlled the diagenesis and formation of specific assemblages of cements and thus played the main role in modelling the reservoir properties of the Węglówka Sandstone. Those properties were controlled by the sedimentary conditions (facies) to a far lesser extent.

12

Ocena efektów prekonsolidacyjnych na podstawie charakterystyki ściśliwości iłów zastoiskowych okolic Warszawy

Zawrzykraj Piotr

Geologos

|

2007

|

Vol. 11

499--508

PL

Niniejszy artykuł zawiera rezultaty badań terenowych i laboratoryjnych dotyczące prekonsolidacji plejstoceńskich iłów zastoiskowych z okolic Warszawy. Prezentowane wyniki dotyczą analizy ściśliwości wspomnianych gruntów pochodzących z okresu zlodowacenia Wisły. W oparciu o badania przeprowadzone w konsolidometrze Rowe’a oraz przy użyciu sondy statycznej CPT i dylatometru Marchettiego autor określił wielkość naprężenia prekonsolidacji oraz podjął próbę wyjaśnienia otrzymanych wyników.

EN

In this paper the results of the study of overconsolidation ratio OCR of ice-dammed clays from the vicinity of Warsaw are presented. Results concern ice-dammed clays compression analysis formed during Vistula glaciation. Tests have been performed by using Rowe consolidometer, static sounding CPT and Marchetti’s dilatometer test. Author tries to explain obtained results of carried out studies.

13

Wpływ kompakcji i cementacji na właściwości zbiornikowe piaskowców eolicznych czerwonego spągowca z obszaru monokliny przedsudeckiej

Biernacka J., Leśniak G., Buniak A.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2006

|

nr 134

67-67

PL

W pracy tej podjęto próbę rozpoznania zależności porowatości piaskowców czerwonego spągowca od głębokości ich zalegania oraz ilościowego oszacowania efektów cementacji i kompakcji w zamykaniu pierwotnej porowatości skał. Wybrano obszar monokliny przedsudeckiej jako jeden z bardziej perspektywicznych rejonów poszukiwań węglowodorów w Polsce. Badania zawężono do piaskowców eolicznych z dwóch powodów: (1) piaskowce te wykazują najlepsze właściwości kolektorskie spośród skał osadowych dolnego permu, (2) powinny charakteryzować się podobnymi parametrami wyjściowymi, takimi jak porowatość, uziarnienie, wysortowanie. W celu rozwiązania postawionego problemu przeanalizowano 157 próbek piaskowców z głębokości od 1,5 do 4,5 km z 17 otworów wiertniczych. Badane piaskowce cechują się zróżnicowaną porowatością przy czym większość współczynników porowatości zamyka się w przedziale od 10% do 25%. Porowatość maleje z głębokością pogrzebania piaskowców, ale zależność ta jest widoczna tylko wtedy, kiedy rozłącznie analizuje się dane z piaskowców położonych na północ i na południowy-wschód od wału wolsztyńskiego. Dla całej populacji piaskowców eolicznych nie ma związku między porowatością a głębokością pogrzebania. Jest to głównie spowodowane zróżnicowaną inwersją jakiej obszar monokliny dwukrotnie uległ pod koniec jury i w późnej kredzie. Dzisiejsze głębokości zalegania skał nie są maksymalnymi głębokościami, na jakich przebywały. Pierwotna porowatość międzyziarnowa została zmniejszona głównie w wyniku kompakcji. Cementacja zmniejszyła pierwotną porowatość w stopniu znacznie mniejszym, gdyż piaskowce eoliczne nie są intensywnie scementowane - średnia zawartość cementów wynosi 14% objętości skały. Najbardziej powszechnymi cementami są hematyt, kwarc i illit. Dolomit, kalcyt, anhydryt i kaolinit występują lokalnie. Większość cementów wytrąciła się w czasie późnej diagenezy, przy pogrzebaniu większym niż 1 (2?) km. Spadek porowatości z głębokością jest najwyraźniejszy w piaskowcach z indywidualnych odwiertów, które przebiły miąższą sekwencję eoliczną(około 700 m, Kórnik-2, Krzykosy-1A). Zaobserwowano ponadto, że w dół tych profili wyraźnie maleją takie parametry przestrzeni porowej, jak średnica progowa, średnia kapilara, zawartość porów większych niż 1 μm i długość porów, natomiast zwiększa się wydłużenie będące miernikiem spłaszczenia porów. Jest to spowodowane wzrostem stopnia kompakcji badanych piaskowców wraz z głębokością, który z kolei jest spowodowany wzrostem zawartości plastycznych fragmentów litycznych w szkielecie ziarnowym skał w dół analizowanych profili.

EN

This work is aimed at recognizing a porosity-depth trend for the Rotliegend sandstones from the Fore-Sudetic Monocline, and quantifying the effects of cementation and compaction on reducing primary porosity. The area chosen is still one of the most perspective territories for hydrocarbon discoveries in Poland. This study concerns only eolian sandstones for two reasons: (1) they show the best reservoir properties among the continental depositional facies of the Rotliegend, and (2) they should have had similar original properties, such as porosity, grain-size and sorting. 157 samples from the burial depth of 1,5 to 4,5 km and from 17 wells were analyzed to solve the problem. The sandstones studied showed diverse porosities, but the majority of them ranged from 10 to 25%. Generally, porosity decreases with burial depth, but this is visible only on condition that the data from sandstones situated to the north and to the south-east from the Wolsztyn Ridge are analyzed separately. There is no clear relationship between porosity and burial depth for the entire sample population. This is mainly caused by a diverse uplift of the Fore-Sudetic Monocline area at the end of Jurassic and in the Late Cretaceous. As a result, present day burial depths differ from maximum ones. Primary porosity was reduced due to compaction. Cementation reduced primary porosity to a lesser extent. The eolian sandstones are not intensively cemented: the content of cements averages 14 vol. %. Hematite, quartz and illite are the most widespread minerals whereas dolomite, calcite, anhydrite and kaolinite occur locally. The majority of cements precipitated during late diagenesis and burial depths greater than 1(2?) km. The porosity loss with depth is the most obvious for sandstones from individual wells which pierced thick eolian sequences (about 700 m, Kórnik-2, Krzykosy-1A). Moreover, the parameters of pore-space such as treshold diameter, average capillary tube, content of pores greater than 1 μm, pore length, also decrease with depth whereas elongation, an indicator of pore flattening, increases. This is consistent with an increase of compaction degree with depth, which in turn is caused by a steady increase of fragile lithic fragments in grain framework towards the bottom of the sandstones.

14

Metodyka pomiarowa wskaźnika cementacji i zwilżalności przy zastosowaniu aparatury OEP-705

Kotwicki A., Cebulski D., Zalewska J.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2004

|

nr 130

353--357

PL

Przedstawiono zasady pomiarowo-interpretacyjne dla nowego urządzenia OEP-705 (Overburden Electrical Properties) przeznaczonego do badania elektrycznych parametrów skał w warunkach normalnych, jak i przy podwyższonym ciśnieniu. Uruchomiono aparat, opracowano procedurę pomiaru parametru porowatości, określania wskaźnika struktury porowej (cementacji) m oraz parametru nasycenia i współczynnika zwilżalności (nasycenia) n. Przeanalizowano czynniki, które mogą mieć wypływ na końcowy wynik pomiaru.

EN

The paper characterizes principles of measurements and interpretations of new equipment — OEP (Overburden Electrical Properties)-705. It is used to determine electrical properties of rocks in ambient and high pressures. The device was turned on, elaborated way of determining Formation Factor, Cementation Exponent, Resistivity Index and Saturation exponent. Many factors were analyzed which can have affect on final results.

15

Cementacyjny odzysk miedzi z roztworów po ługowaniu ubogich rud i odpadów

Sanak-Rydlewska S., Zięba D.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2004

|

R. 28, z. 2/1

81-89

PL

Wykonano doświadczenia wydzielania miedzi z roztworów potrawiennych za pomocą procesu cementacji. W tym celu zastosowano wiórki żelazne i cynkowe. W pracy określono warunki, w jakich usuwanie miedzi z roztworu za pomocą tej metody zachodzi prawie ze 100-procentową wydajnością. Wykazano, że zastosowanie wiórków żelaznych jest korzystniejsze niż cynkowych. Jedną z przyczyn takiego stanu jest fakt, że proces cementacji wykonywano w roztworach nieodtlenionych.

EN

This paper presents results of copper cementation from leachate solutions. For this purpose the scobs of iron and zinc were used. There were determined some conditions that the copper recovering from the solution assured almost 100% efficiency. It has been found the iron scobs are more favourable that zinc. One of the basic reason of this effect is the cementation process was performed in non-deoxidized solutions.

16

Wpływ diagenezy na właściwości zbiornikowe piaskowców górnego karbonu w rejonie między Warszawą a Dęblinem

Kozłowska A.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 9

777-782

PL

Najważniejsze procesy diagenetyczne, które wpłynęły na porowatość piaskowców karbońskich to kompakcja i cementacja. Kompakcja zredukowała przeciętnie około 41% porowatości pierwotnej, natomiast cementacja przeciętnie około 36%. Głównymi cementami piaskowców są: kwarc autigeniczny, kaolinit autigeniczny i węglany oraz lokalnie illit włóknisty. Do ważnych procesów należało również rozpuszczanie, którego efektem było powstanie wtórnej porowatości w skale. Piaskowce karbonu górnego charakteryzują się porowatością, która najczęściej wynosi około 10% i przepuszczalnością, która waha się w granicach od 0 do 1157,3 mD. Wyróżniono dwa rodzaje porowatości: porowatość pierwotną (maksymalnie ponad 20%) o charakterze międzyziarnowym i międzykrystaliczym oraz wtórną (maksymalnie około 7%) śródziarnową, utworzoną wskutek rozpuszczania skaleni potasowych i cementów. Oceniając właściwości zbiornikowe analizowanych skał w obrębie formacji Magnuszewa, lubelskiej , Dęblina i Terebina wydaje się, że najbardziej perspektywiczne dla poszukiwań złóż węglowodorów są piaskowce z formacji Magnuszewa i Dęblina, lokalnie również z formacji lubelskiej. Porównując piaskowce tworzące się w środowisku rzecznym i deltowym można stwierdzić, że znacznie lepsze właściwości kolektorskie wykazują piaskowce litofacji rzecznej. Dobra porowatość i przepuszczalność większości piaskowców karbońskich jest spowodowana: wytrącaniem się wczesnych cementów (obwódki kwarcu autigenicznego, syderyt oraz obwódki Fe-chlorytu), które hamowały kompakcję mechaniczną, tworzeniem się wtórnej porowatości w wyniku procesów rozpuszczania ziarn i cementów oraz przewagą autigenicznego kaolinitu nad illitem. Głównymi czynnikami, które zmniejszyły porowatość i przepuszczalność niektórych piaskowców są: kompakcja mechaniczna, silna cementacja kwarcem i węglanami oraz krystalizacja włóknistego illitu.

EN

Compaction and cementation are the most important processes that significantly reduced porosity of the Carboniferous sandstones. Primary porosity was reduced due to compaction by about 41%, and due to cementation by approximately 36%. The main sandstones cements are: authigenic quartz, authigenic kaolinite and carbonates and locally -fibrous illite. Dissolution is also another significant diagenetic process causing a secondary porosity in the rock. Porosity of about 10% and permeability which ranges between 0 and 1157.3 mD are characteristic for the Upper Carboniferous sandstones. Two types of porosity can be identified: intergra-nular and intercrystalline primary porosity (up to over 20%), and secondary porosity represented mostly by the intergranular type (up to about 7%) created due to dissolution of potassium feldspars and cements. Basing on the estimation of the reservoir qualities of studied sandstones of the Magnuszew, Lublin, Dęblin, and Terebin formations, it seems that sandstones of the Magnuszew and Dęblin, locally also Lublin formations are the promising for prospecting bitumines. Generally, fluvial sandstones have better reservoir qualities than the sandstones formed in deltaic environments. Good porosity and permeability features shown by most of the Carboniferous sandstones are caused by three factors. These correspond to: precipitation of early cements (overgrowth of authigenic quartz, siderite, rims of Fe-chlorite) which stopped mechanical compaction, development of secondary porosity due to dissolution of grains and cements and authigenic kaolinite prevailence over illite. The main factors which reduced porosity and permeability of some of the sandstones are: mechanical compaction, strong quartz and carbonate cementations and crystallization of fibrous illite.

17

SEM/EDX and AFM study of gold cementation on copper(i) sulphide

Barzyk W., Kowal A., Pomianowski A., Rakowska A.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2002

|

Vol. 36

9-20

EN

This paper is methodological in nature. The results presented here are a preliminary step towards finding an optimal method of sulphide surface preparation for systematic AFM studies of AuCl4 - cementation products. This technique makes it possible to see surface topography in nanoscale. Products of AuCl4 - cementation on synthetic copper (I) sulphide, Cu1.86S, were investigated by scanning electron microscopy (SEM/EDX) and atomic force microscopy (AFM). The microstructure of the sulphide surface before and after the reaction with AuCl4 - was analysed. Changes in the amount and shape of the products formed on polished plates and grains of the same material were compared. The process was performed in a flow-through vessel (on the plates) or in a circulation apparatus (on grain samples), by contacting the sulphide with aqueous solution containing 1.5 · 10-4 mol/dm3 HAuCl4 and 1*10-1 mol/dm3 HCl. The amount of gold deposited on a grain sample was determined from AuCl4 - concentration decay. The reaction progress on plates was evaluated from the intensities of the AuL line of the EDX spectra. The maximum cementation degree was found to be equal to about 80 estimated atomic layers of metallic gold deposited on the sulphide. In SEM images the products were seen as crystallites of different sizes, between 0.1μm (the lowest limit detectable by SEM with a magnification of 5000x) and about 1.5μm, randomly distributed over heterogeneous surfaces of the plates and grains. The AFM technique made it possible to see the shapes of smaller crystallites, with their growth limited to the inside of cavities or cracks formed by polishing. The average density of the crystallites observed by AFM was of the order of 10 per 1μm2 geometric surface area.

PL

Praca ma cel metodologiczny - optymalizację przygotowania próbek siarczku miedzi (I) do systematycznych badań topologii produktów cementacji jonów AuCl4 - na powierzchni, techniką AFM. Technika ta daje wgląd w topografię powierzchni w skali nanometrycznej. Badano produkty cementacji jonów AuCl4 - na syntetycznym siarczku miedzi (I) - Cu1,86S, przy użyciu mikroskopii elektronowej (SEM/EDX) oraz mikroskopii sił atomowych (AFM). Porównano kształt oraz ilość produktów utworzonych na ziarnach i wypolerowanych płytkach z tego samego materiału. Proces cementacji prowadzono w naczyniu przepływowym (płytki) oraz w aparacie cyrkulacyjnym (próbki ziarn), przez kontaktowanie próbki w strumieniu roztworu zawierającego w 1 dm3 wody 1,5· 10-4 mola HAuCl4 oraz 1· 10-1 mola HCl. Ilość złota osadzonego na ziarnach siarczku w wyniku cementacji określono wyznaczając ilość jonów AuCl4 - ubywających z roztworu w czasie przebiegu procesu. Stopień zaawansowania przebiegu procesu na płytkach oszacowano przez porównanie intensywności linii AuL widm EDX próbki ziarnowej i płytek. Badana maksymalna ilość produktów cementacji odpowiadała osadzeniu około 80-tu szacunkowych warstw atomowych Au na powierzchni. Produkty cementacji obserwowane na obrazach SEM mają kształt krystalitów o różnej wielkości, od około 0.1μm (dolna granica rozdzielczości SEM przy powiększeniu 5000 razy) do 1.5μm. Obrazy SEM nie wykazały preferencyjnego rozmieszczenia tych krystalitów na niejednorodnej powierzchni płytek lub ziaren. Technika AFM umożliwiła obserwację kształtu małych krystalitów (0.1μm -0.4 μm), wskazując na ich preferencyjne usytuowanie w rysach lub szczelinach teksturalnych ziaren siarczku. Średnia gęstość krystalitów obserwowanych techniką AFM siarczku jest rzędu 10 na 1 μm2 powierzchni geometrycznej siarczku.

18

Doświadczenia z renowacji rurociągów stalowych i żeliwnych metodą cementacji

Kolonko A.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2001

|

Nr 7

242-250

EN

History of pipelines cementation technology development. Technology assumptions and description. Cementation stages control and final technical acceptance. Mechanism of protective working of cement mortar lining.

19

Precipitation of metals (cementation) equilibria in abscence or in presence of complexes in the solution

Sędzimir J.

Archives of Metallurgy

|

2001

|

Vol. 46, iss. 1

3-12

EN

Cementation equilibria, in presence of the complexing ligands of the L or Lo type, have been discussed.

PL

Omówiono równowagi cementacyjne w roztworach kompleksowych (ligandy typu L lub Lo).

20

Leaching and cementation of the sulphating roasted low grade ergani copper ore.

Yildirim M.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2000

|

Vol. 34

133-140

EN

Leach-cementation operations were applied to produce impure copper from the sulphating roasted ore. Effect of acid concentration and temperature on the extraction of copper from the ore into the leaching solution were studied. The cementation tests were conducted with two different stirring devices. On, mild steel disc and the second a propeller. The mild steel disc was used to provide a uniformly accessible suface for the kinetic study of cementation of copper with iron in sulphate solution.

PL

Zastosowano ługowanie i cementacje do otrzymywania miedzi po prażeniu siarczanizującym rudy. Badano wpływ stężenia kwasu i temperatury na proces ekstrakcji. Cementację przeprowadzono w dwóch różnych urządzeniach mieszających tj. stalowym mieszadłem dyskowym oraz śmigłowym. Zastosowane mieszadło dyskowe zapewniło jednorodną powierzchnię do badania kinetyki cementcji Cu za pomocą Fe w roztworach siarczanowych.