Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Szklane domy – szkło w architekturze

Włodarczyk Adam

Szkło i Ceramika

|

2023

|

R. 74, nr 3

30--38

PL

Szkło może wydawać się zarówno oczywistym, jak i nietuzinkowym materiałem architektonicznym. Przez swoją kruchość raczej nie jest elementem konstrukcyjnym, lecz przezierność i lekkość sprawiły, że architekci wielu epok z chęcią stosowali ten materiał w swoich projektach. Możliwości technologiczne przez stulecia ograniczały projektantów, lecz nie odbierały im fantazji ani rozmachu. Zarówno olbrzymie połacie szklanej mozaiki jak i barwne kobierce witraży zachwycają do dziś rozmiarami, na równi ze szklanymi dachami przełomu stuleci czy fasadami wieżowców. Szkło w architekturze jest obecne od setek lat i stanowi jej nieodłączny element, choć niejednokrotnie nie zdajemy sobie z tego sprawy

EN

Glass may seem to be both an obvious and unusual architectural material. Due to its fragility, it is rather not a structural element, but its translucency and lightness made architects of many eras eager to use this material in their projects. Technological possibilities for centuries limited the possibilities of designers but did not take away their imagination or momentum. Starting from the huge expanses of glass mosaic and colorful ornaments of stained glass windows, which still delight with their size, on a par with the glass roofs of the era of the industrial revolution or the facades of skyscrapers. Glass has been present in architecture for hundreds of years and is its inseparable element, although we often do not realize it.

2

Ostrów Tumski – miejsce magiczne

Rutkowska Agnieszka

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 8

159--168

PL

W artykule opisano wybrane wydarzenia historyczne i obiekty architektoniczne pochodzące z początków dziejów Ostrowa Tumskiego w Poznaniu. Autorka-przewodniczka zabiera czytelnika-turystę na spacer po tej historycznej części miasta, podczas którego mamy możliwość cofnąć się w czasie i poznać fakty oraz ciekawostki wiążące się z powstawaniem miasta i kształtowaniem państwa polskiego. Pierwszym przystankiem jest miejsce pierwotnie zajmowane przez palatium Mieszka I, gdzie obecnie znajdują się kościół Najświętszej Marii Panny i Psałteria. Kolejnym punktem wycieczki jest poznańska katedra. Poznajemy jej historię, liczne przebudowy i zwiedzamy jej wnętrze. Udajemy się do podziemi, aby zobaczyć relikty katedr przedromańskiej i romańskiej, a także pozostałości misy chrzcielnej oraz nagrobków pierwszych władców Polski. Następnie zwiedzamy wnętrze współczesnej regotycyzowanej katedry, zaczynając od prezbiterium, przez wybrane kaplice i kończąc na Złotej Kaplicy. Po opuszczeniu budynku katedry autorka zachęca do samodzielnego zwiedzenia Ostrowa Tumskiego i odkrycia magii tego miejsca.

EN

The article describes selected historical events and architectural structures from the early history of Ostrów Tumski (cathedral island) in Poznań. The author-guide takes the reader-tourist for a walk on the island, where the reader can travel back in time to learn about historical facts and curiosities related to the time when the place was the cradle of the emerging city and the Polish state. The first stop is the location originally occupied by the palace and chapel complex from the times of Mieszko I, and which is now where we can see St Mary’s Church and the Psalm Singers’ House. The next point of the tour is the Cathedral, with its history, numerous remodellings and a visit to the interior. The reader is taken to the crypt where the relics of the oldest cathedral buildings are located, and also sees the tombs of Poland’s first rulers and the remains of a baptismal font. After coming back to the main nave, the reader can experience the present-day, regothicised cathedral and visit the chancel and some of the chapels with their original furnishings, including the Golden Chapel. At the end of the walk, the author encourages everyone to explore Poznań’s cathedral island on their own and discover its magic.

3

The mediaeval roof structure over the nave of the cathedral in Kamień Pomorski in the light of architectural and dendrochronological research

Schaaf Ulrich, Prarat Maciej, Ważny Tomasz

Architectus

|

2022

|

Nr 4 (72)

3--15

EN

The subject of the article is the roof structure over the central nave of the cathedral in Kamień Pomorski. Although there are numerous studies relating to the history of the construction of this cathedral or to the development of historic roof structures in general, none of them has yet included the roof structures discussed in this work. This situation and the need to repair the construction have justified the carrying out of the architectural research to learn its construction history and carpentry technique. The research on the existing material substance in the eastern trusses, taking into account the following aspects: load-bearing structure, sides of timber framing, carpentry joints, a system of carpentry assembly marks, building material, and its processing. The results of these analyses were supplemented and compared with the results of dendrochronological research and that presented in the literature on the subject. As a result of this research, it has been possible to establish that the chancel of the Kamień Pomorski cathedral is crowned with a cross-braced collar beam roof structure, which dates back to the early 1360s. It was strengthened in the late 1860s by additional entablature above the vault rise, and an inclined queen post structure and a king post structure. The next strengthening took place fragmentarily as part of the repair that has been underway since the end of the late 2010s. Despite its age and repairs, the original structure has survived to a great extent. The type of the roof structure used above the nave in Kamień Pomorski – a cross-braced collar beam roof structure – served a specific construction function in the Middle Ages – the construction of a roof over a vault within the boundaries of the roof. A preliminary literature review has shown that examples of such solutions have survived in various parts of Europe to the present day, but only in a small number. In the territory of Poland, so far it is the only known example of this kind from the 14th century. Currently, the remaining cross-braced collar beam roof structures over both arms of the transept and chancel of the cathedral in Kamień Pomorski are included in the architectural research. A wider study on this type of mediaeval roof structures, and attempts to compare the roof structures of the Kamień Pomorski cathedral against a broader background are desirable in the future.

PL

Tematem artykułu jest konstrukcja dachowa nad nawą środkową katedry w Kamieniu Pomorskim. Istnieją wprawdzie liczne opracowania odnoszące się do dziejów budowy tej świątyni lub do rozwoju historycznych więźb dachowych ogólnie, ale w żadnym z nich nie uwzględniono omawianych w tej pracy więźb dachowych. Sytuacja ta oraz konieczność naprawy konstrukcji uzasadniły wykonanie badań architektonicznych celem rozpoznania jej historii budowlanej oraz techniki ciesielskiej. Badania zastanej substancji materialnej przeprowadzono we wschodnich wiązarach, uwzględniając następujące aspekty: strukturę nośną, strony odwiązywania, złącza ciesielskie, system ciesielskich znaków montażowych, budulec i jego obróbkę. Rezultaty tych analiz uzupełniono i skonfrontowano z wynikami badań dendrochronologicznych oraz przedstawionymi w literaturze przedmiotu. W wyniku tych badań udało się ustalić, że nawę środkową katedry kamieńskiej zwieńczyła pierwotnie więźba wolna ze ściągami, która pochodzi z początku lat 60. XIV w. Została ona wzmocniona w końcu lat 60. XIX w. przez dodatkowe belkowanie powyżej strzałki sklepienia, konstrukcję stolca leżącego oraz konstrukcję wieszarową. Kolejne wzmocnienia nastąpiły fragmentarycznie już w ramach trwającej od końca drugiego dziesięciolecia XXI w. naprawy. Mimo wiekowości i napraw pierwotna konstrukcja przetrwała w dużym stopniu.Zastosowany w Kamieniu Pomorskim typ konstrukcji dachowej – więźba wolna ze ściągami – służył w okresie średniowiecznym do konkretnego zadania budowlanego – wykonania dachu nad sklepieniem wchodzącym w jego obręb. Wstępny przegląd literatury przedmiotu wykazał, że przykłady takich rozwiązań przetrwały w różnych częściach Europy do dziś, ale tylko w małej liczbie. Z terenu Polski jest to póki co jedyny znany taki przykład z XIV w. Badaniami architektonicznymi objęto obecnie pozostałe więźby wolne ze ściągami katedry, nad oboma ramionami transeptu i prezbiterium. Warto pokusić się o przygotowanie szerszego studium na temat tego typu więźb średniowiecznych oraz próbę zestawienia więźb katedry kamieńskiej z więźbami z innych miejsc.

4

Maswerk chóru katedry – awangardowa forma w architekturze XIII-wiecznego Wrocławia

Jarzewicz J.

Architectus

|

2018

|

Nr 1 (53)

21--38

PL

Artykuł poświęcony jest analizie morfologicznej i interpretacji maswerków chóru katedry we Wrocławiu. Szczególną oryginalnością wyróżnia się maswerk okna wschodniego prezbiterium, w którego couronnement pojawia się dziewięciolistna rozeta o „kroplowatym” kształcie. Nie jest znany inny przykład tego rodzaju kompozycji, brak również bliskich analogii, które wyprzedzałyby jej czas powstania (przed 1268). Ta skomplikowana i niezwykła forma maswerku skłania do postawienia wielu pytań – o jego autentyczność, jego datowanie i genezę oraz miejsce w architekturze gotyckiej. Materialna substancja została po zniszczeniach II wojny światowej zrekonstruowana według stanu przedwojennego, który prawdopodobnie odpowiadał stanowi średniowiecznemu. Na podstawie analizy porównawczej można stwierdzić, że budowniczowie działający we Wrocławiu zaznajomieni byli z najnowszymi osiągnięciami w zakresie projektowania maswerków, m.in. strzech budowlanych Amiens i Kolonii. Podobnie jak w przypadku rzeźbiarskich detali, brak jest opóźnień stylowych w stosunku do wiodących ośrodków. Maswerk wrocławski, którego głównym motywem jest dziewięciolistna otwarta rozeta, nie jest przy tym bierną recepcją zachodnich osiągnięć, ale zupełnie indywidualną kreacją powstałą w oparciu o gruntowne opanowanie geometrycznego sposobu projektowania przez architekta poszukującego oryginalnych rozwiązań. Niekonwencjonalne, oryginalne kreacje powstawały równocześnie w Minden i w Pforcie, są to jednak zjawiska paralelne, a nie pierwowzory dla rozwiązania.

EN

The topic of the article is the morphological analysis and interpretation of the traceries of the choir of the cathedral in Wrocław. The tracery of the east window of the presbytery is particularly interesting, in its couronnement appears a nine-lobe open rosette of a “drop” shape. There is no other tracery of this kind or a close analogy which would be dated prior to the time of the creation of this window (before 1268). Its complicated and unusual form prompts us to ask a number of questions – about its authenticity, its dating or genesis, and its place in Gothic architecture. The material structure was reconstructed after the destruction of World War II according to the pre-war state, which probably corresponded to the medieval shape. Based on the analysis of forms, it can be stated that the builders operating in Wrocław were familiar with the latest developments in the design of traceries, among others, that of cathedrals of Paris, Amiens and Cologne. As in the case of sculptural details, there are no stylistic delays in relation to the leading centers. The tracery of Wrocław, whose main motif is a nine-lobe open rosette, is not a passive reception of western influences and achievements, but a highly individual creation based on a thorough mastery of the geometrical way of design by an architect searching for original solutions. Unconventional, innovative creations appeared simultaneously in Minden and in Pforta, however, these are parallel phenomena and not the prototypes for the Wrocław design. Their common sources are the centers of Gothic architecture in northern France.

5

Jak obserwatorzy postrzegają głębię we wnętrzu gotyckiej katedry wraz ze zmianą jej proporcji? Sondaż okulograficzny

Rusnak M., Fikus W., Szewczyk J.

Architectus

|

2018

|

Nr 1 (53)

77--88

PL

Inspiracją do podjęcia badań nad percepcją wnętrza gotyckiego kościoła były rozważania Juliusza Żórawskiego. W artykule zaprezentowano próbę weryfikacji poglądów Profesora dotyczących sposobu zapoznawania się z tą średniowieczną strukturą. Badania przeprowadzono przy użyciu okulografu stacjonarnego, który umożliwiał rejestrację ruchu gałek ocznych obserwatorów. W testach uczestniczyło 142 wolontariuszy, którzy przyglądali się pięciu przygotowanym przez autorów badania wizualizacjom wnętrz katedr francuskich z XII i XIII w. Ilustracje przedstawiały obiekty o różnej wysokości i głębokości. Celem badania było także określenie, dzięki jakim elementom architektonicznym obserwatorzy najchętniej odczytują głębokość nawy głównej wraz ze zmianą jej proporcji.

EN

The study of how people perceive an interior of a Gothic church was inspired by ideas of Juliusz Żórawski. The paper presents an attempt at verifying Żórawski’s views concerning people’s reactions to such medieval buildings. The research was carried out by means of a stationary eye tracker, which made it possible to register the movement of eyes of the participants. 142 volunteers took part in the tests. Each of them looked at five different visualizations showing the interiors of French cathedrals from the 12th and the 13th century. The images showed interiors of various height and length. The aim of the research was to determine which architectural elements make it most probable for the observers to perceive the depth of the main aisle when changes are made to the interior’s proportions.

6

Compositional Peculiarities of Planning the Pochayiv Lavra Architectural Ensemble

Dyachok O.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2017

|

nr 20

81--84

EN

The article highlights the process of the formation of the Pochayiv Lavra architectural ensemble and the role of the shrine in the history and culture of Ukraine. The historical preconditions for the construction, architectural and planning structure of the complex have been analyzed. The relevance of architectural and planning structure of the Lavra to socio-political factors that influenced the architecture of the complex has been established. The Lavra complex planning has been analysed and its compositional dominants have been determined.

7

Odbudowa dachu katedry w Sosnowcu po pożarze

Drobiec Ł., Pająk Z.

Inżynieria i Budownictwo

|

2016

|

R. 72, nr 1

3--6

PL

Opisano wpływ pożaru na stan dachu katedry pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sosnowcu, zbudowanej w latach 1893-1901. W nocy 28/29 października 2014 r. na dachu katedry powstał pożar. Opisano zakres zniszczeń i sposób odbudowy dachu, a także naprawy więźby i ceramicznych sklepień.

EN

In the paper the effects of the fire on the roof of the Sosnowiec cathedral and repair of the rafter framing and ceramic vaults will be presented. The church was built in years 1893-1901. The fire of the cathedral roof took place at night 28/29 October 2014 and digested the entire wooden rafter framing. In the paper the damage of queen-post truss and manner of her repair will be described.

8

Temples of Europe and their cultural contexts

Malinowska-Petelenz B.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2016

|

Y. 113, iss. 2-A

125--145

EN

European cathedrals and churches are not only a testament to faith but are also masterpieces of architecture and generators of the highest order of intellectual, emotional and aesthetic values. They are also important components of cultural contexts. The image of a temple often plays a part in the cultural space of a city – apart from the commonly understood religious function – it creates cities, it is a part of national memory, it strengthens social identity, in addition to fulfilling an aesthetic and marketing function. By remaining bound to each other, temples are a part of the multi-layered heritage of past generations.

PL

Europejskie katedry i kościoły to nie tylko świadectwa wiary i hymny dla Stwórcy. To także fascynujące zabytki, arcydzieła sztuki architektonicznej, generatory najwyższej próby wartości intelektualnych, emocjonalnych i estetycznych, strażnicy poczucia tożsamości oraz istotne komponenty kontekstów kulturowych. Obraz świątyni nierzadko pełni – oprócz zrozumiałej dla wszystkich funkcji sakralnej – funkcje w przestrzeni kulturowej miasta: funkcję miastotwórczą, funkcję pamięci narodowej, funkcję wzmacniania społecznej tożsamości, funkcję estetyczną lub marketingową. Wszystkie te funkcje niewątpliwie są ze sobą w mniejszym lub większym stopniu sprzężone, składając się na wielowarstwowy spadek po poprzednich pokoleniach.

9

Unusual rebuilding method of historic St Mary’s cathedral in the capital of Western Australia

Wysokowski A.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2016

|

No. 21(2)

147--159

EN

St Mary's Cathedral is the Archbishop church of the Archdiocese in Perth in Western Australia. The presented sacral building was built in neo-Gothic style during the years 1863-1865. Cathedral was officially dedicated and opened for the service on 29th January, 1865. In 1973 was proclaimed the Marian Sanctuary and now represents one of the largest religious facilities in Perth. In 2005, the city authorities, together with the Archdiocese took a collective decision on the necessity of a comprehensive renovation of this sacred object. The renovation was due to the technical condition and the lack of usability of the object. The author of the paper had the opportunity to experience these problems by visiting this place several times, first time in 1989 and next years. Thus, the renovation of the present Cathedral was in its assumption not only to perform maintenance of the building and its specific architectural elements but also to increase its functional features - usable for the faithful and tourists. Reconstruction of St Mary's Cathedral in Perth can be a good example increasing the wider functionality of such facilities while keeping their antique and historical qualities. In this paper the above-mentioned issues will be more widely developed by the author.

PL

Perth w Zachodniej Australii. Przedmiotowy budynek sakralny został zbudowany w stylu neogotyckim w latach 1863-1865. Oficjalnie Katedra została poświęcona i oddana do użytku 29 stycznia 1865 roku. W 1973 została ogłoszona sanktuarium maryjnym i stanowi obecnie jeden z największych obiektów sakralnych w Perth. W 2005 roku władze miasta wraz z duchowieństwem podjęły wspólną decyzję o konieczności wykonania kompleksowej renowacji tego obiektu sakralnego. Konieczność przebudowy wynikała ze stanu technicznego oraz braku funkcjonalności użytkowej obiektu. Autor referatu miał okazję doświadczyć tych problemów odwiedzając kilkukrotnie to miejsce w 1989 roku. Tym samym renowacja przedmiotowej Katedry miała w swoim założeniu nie tylko wykonanie prac konserwacyjnych dotyczących budowli oraz poszczególnych jej elementów architektonicznych, ale również podniesienie jej cech funkcjonalno - użytkowych dla wiernych oraz turystów. Przebudowa Katedry St Mary w Perth może stanowić dobry przykład zwiększenia szeroko pojętej funkcjonalności tego typu obiektów przy zachowaniu ich cech zabytkowych i historycznych. W niniejszym referacie wymienione wyżej zagadnienia zostały szerzej rozwinięte przez autora.

10

Historical overview of the importance of building materials in architecture

Mełges M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 9-A

203--209

EN

The title of the conference Defining architectural space – Games and play of architecture should be regarded as a kind of intellectual provocation, given that without a profound comment, these “games and play” should above all be understood as extremely costly ones. However, taking for granted the “game” motif (in the sense of artistic manipulation of the structure’s shape and detail embedded in space), the author has decided to raise the subject of the role that building and finishing materials play in the design concept and practice of the architect.

PL

Tytuł konferencji: Definiowanie przestrzeni architektonicznej – gry i zabawy architektury uznać trzeba, jak sądzę, za swego rodzaju prowokację intelektualną, zważywszy, że bez głębokiego skomentowania trzeba by je rozumieć jako „gry i zabawy” przede wszystkim niezmiernie kosztowne. Biorąc jednak za dobrą monetę motyw „gry” (w sensie artystyczno-plastycznej manipulacji kształtem budowli i detalem osadzonymi w przestrzeni), podjęłam temat roli, jaką w zamyśle projektowym i praktyce architekta pełnią materiały konstrukcyjno-budowlane i wykończeniowe.

11

In search of the lost sacred

Malinowska-Petelenz B.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2013

|

R. 110, z. 1-A

55--79

EN

Sacral architecture has always been a distinguishable element in the landscape. Cathedrals used to iconize the cities, dominate them, delight with the power and nobility of their external form, bewilder and strike with the artistry of interior decoration. The contemporary temple has lost landscape predominance. Its urban rank has deteriorated, too. Architecturally, it can hardly compete against extravagant structures designed by today’s archistars. Questions about the shape of a temple in the contemporary cultural landscape still trigger off discussions and arouse doubts: Where is its place in the changing public space? Will man redefine and create his sacred places in new liquid reality? How will he do it?

PL

Architektura sakralna od zawsze była elementem wyróżniającym się w krajobrazie. Katedry ikonizowały miasta, panowały nad nimi, zachwycały potęgą i szlachetnością formy zewnętrznej, oszałamiały i porażały kunsztem dekoracji wnętrza. Współczesna świątynia utraciła prymat dominanty krajobrazowej, jej ranga urbanistyczna również osłabła, a architektonicznie trudno jej konkurować z ekstrawaganckimi budowlami dzisiejszych gwiazd architektury. Pytanie o kształt świątyni we współczesnym pejzażu kulturowym wciąż wywołuje dyskusje i wątpliwości: jakie jest jej miejsce w zmieniającej się przestrzeni publicznej, a przede wszystkim, czy i jak człowiek zredefiniuje i stworzy swoje miejsca sacrum w nowej, płynnej rzeczywistości?

12

Autentyzm a XIX-wieczna odbudowa katedry w Angoulême

Łużyniecka E., Łużyniecka E.

Architectus

|

2013

|

Nr 4(36)

43--51

EN

The article deals with the 19th century reconstruction of the French cathedral in Angoulême and on this basis it presents the then approach to authentic elements in historical buildings. The restoration of the cathedral was carried out under the supervision of the French architect Paul Abadie, a disciple of Eugène Viollet-le-Duc. The building was supposed to be stylistically uniform and refer only to Gothic – all other layers and styles were insignifi cant. When reconstructing the cathedral it was believed that there existed ‘ideal’ solutions to be duplicated in the particular buildings. As a result, many modern fragments of the building were demolished and new ones were erected which had never existed before. When we look at these design decisions from a certain distance, we can conclude that the restoration doctrine popularised by Eugène Viollet-le-Duc and his disciples did not stand the test of time. From the very beginning it was the subject of sharp criticism, while nowadays it is considered to be far-reaching and often even destructive.

PL

W artykule opisano XIX-wieczną odbudowę francuskiej katedry w Angoulême i na tej podstawie zaprezentowano ówczesne traktowanie elementów autentycznych w obiektach zabytkowych. Konserwacja katedry została przeprowadzona pod kierunkiem francuskiego architekta Paula Abadiego, ucznia Eugène’a Viollet-le-Duca. Budowla miała być jednorodna stylistycznie i nawiązywać jedynie do gotyku – wszelkie inne nawarstwienia i style były nieistotne. Odbudowując katedrę, bazowano także na przeświadczeniu, że istnieją rozwiązania „idealne”, powielane w poszczególnych obiektach. W efekcie wyburzono wiele nowożytnych fragmentów budowli i wzniesiono nowe, które nigdy wcześniej nie istniały. Patrząc na te decyzje projektowe z dystansu, można stwierdzić, że doktryna konserwatorska propagowana przez Viollet-le-Duca i jego uczniów nie przetrwała próby czasu. Od początku była poddawana ostrej krytyce, a obecnie jest uznawana za zbyt daleko posuniętą i często niszczącą.

13

"The Ladder of Virtue" in Bath Cathedral

Świechowski Z

Architectus

|

2011

|

Nr 1(29)

19--22

PL

Katedra w Bath której założenie a właściwie przeniesienie z Wells w 1090 r stanowiło przedmiot prawie stuletnich sporów była ogromną bazyliką wczesnoromańską. Rozebrana została na początku XVI wieku, a na jej miejscu wzniesiono z inicjatywy biskupa Oliviera Kinga świątynię zaprojektowaną i w znacznej mierze zrealizowaną przez budowniczych królewskich, braci Roberta i Williama Vertue. Najbardziej oryginalnym rozwiązaniem tej budowli, zliczanej do największych osiągnięć gotyku angielskiego, jest elewacja zachodnia. W ścianie szczytowej, po bokach z eleganckim maswerkiem perpendykularnym dominuje rozległa kompozycja rzeźbiarska z motywami figuralnymi. Jest to unikalne w architekturze europejskiej przedstawienie drabiny cnót, dotychczas nie rozpoznane. Źródłem jest traktat Klimakosa, jednego z ojców Kościoła Wschodniego, a dokładniej ilustracji tego dzieła oraz iluminowanych rękopisów moralizatorskich nim inspirowanych. Po drabinie, której szczeble oznaczają stopnie doskonałości wspinają się aniołowie, zmierzając ku popiersiom Piotra i Pawła, patronów katedry i postaci tronującego Chrystusa. Niektóre spadają do piekielnej otchłani. Na reliefach fasady zostały ponadto zakodowane wątki związane z fundatorem i architektami: drzewo oliwkowe z koroną pod infułą uwiecznia imię i nazwisko biskupa, a dwie drabiny cnót nawiązują do tandemu braci Vertue (franc. cnota).

EN

Among about thirty English cathedrals the cathedral in Bath is in every respect outstanding. It was founded by John of Tours in 1090 in violation of applicable legal regulations. That newly consecrated bishop from Normandy moved the headquarters of the diocese from its traditional seat in Wells to the Benedictine abbey in Bath. It was possible only because of an insolent act of simony "anointing the king's hand with silver" [1, p. 261]. This was the beginning of a fewdecade-long dispute over the cathedral status between the main chapters of both cities, which was over only after the Salomon's decision was made to grant them both a status of cathedral governed by the same bishop. It can be assumed that the motivation of translocation to Bath was not so much the prestige of a city with Roman roots as the intent to take over the hot water springs which possessed healing qualities and were a source of significant revenues.

14

The New Using of the „Bis Machine“ Method on Sculptural Heritage – Šibenik Cathedral Project

Buntak K., Wróbel Z., Kereković D.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2008

|

T. 4, cz. B

212--221

EN

Important projects in cultural heritage reconstruction relating to St Jacobs church in Šibenik have provided new options for the „BIS Machine” methodology. The first steps in this work have been the validation of the 3D model and the production of replicas of several sculptures from the main portal. These tasks have been helpful in further developing the application of the „BIS Machine“ and, with the aid of the informatics technology, have enabled many questions concerning the production of copies or replicas to be answered.

PL

Istotny dla ochrony rekonstrukcji kulturowego dziedzictwa projekt, jakim jest katedra św. Jakuba w Szibeniku (Dalmacja), stał się wyzwaniem dla określenia nowych możliwości zastosowania metodologii wykorzystywanej w „BIS Machine”. Pierwszym krokiem w tej pracy było zatwierdzenie modelu 3D i produkcja replik kilku rzeźb z głównego portalu kościoła. Zadanie to stało się pomocnym w dalszym rozwijaniu zastosowań „BIS Machine” i z pomocą technologii informatycznych, umożliwił uzyskanie wielu odpowiedzi na pytania związane z produkcją kopii i replik rzeźb w ogólności.

15

A method for reconstruction of sculptures: the Sibenik Cathedral Project, Croatia

Buntak K., Wróbel Z., Kereković D.

Roczniki Geomatyki

|

2008

|

T. 6, z. 1

35-40

EN

Important projects in cultural heritage reconstruction relating to St Jacobs church in Sibenik provided new options for the "BIS Machine" methodology. The first steps in this work were the validation of the 3D model and the production of replicas of several sculptures from the main portal. The whole reconstruction process comprises 3 phases: 1. Graphical data input; 2. 3D computer modelling and 3. Development of replicas of the object. These tasks were helpful in further developing the application of the "BIS Machine" and, with the aid of the information technology, enabled many questions concerning the production of copies or replicas to be answered.

PL

Istotny dla ochrony rekonstrukcji kulturowego dziedzictwa projekt rekonstrukcji Katedry Św. Jakuba w Szybeniku (Dalmacja) stał się wyzwaniem dla określenia nowych możliwości zastosowania metodologii wykorzystywanej w "BIS Machine". Zadanie polega na utworzeniu modelu 3D i produkcji replik kilku rzeźb z głównego portalu kościoła. Procedura obejmuje 3 kroki: 1) stworzenie trójwymiarowego skanu obiektu, 2) odwzorowanie cyfrowe trójwymiarowego obiektu i opracowanie dokumentacji oraz 3) wytworzenie duplikatu na obrabiarkach sterowanych numerycznie. Zastosowanie "BIS Machine" i technologii informatycznych umożliwia uzyskanie odpowiedzi na ważkie pytania związane z produkcją kopii i replik rzeźb w ogólności.

16

Okiem Puzona. Potrzeba pamięci

Wiadomości Konserwatorskie

|

2007

|

Nr 21

105--107

PL

Serce roście patrząc na... Wawel! - tak można by sparafrazować słynne słowa Jana z Czarnolasu, bo też ostatnimi czasy „święte wzgórze Polaków pięknieje w oczach”. Nie wiem, na ile to zasługa pieniędzy płynących z zasobów Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, kiesy Kościoła, czy też funduszy europejskich, ale pewnie bez właściwych ludzi na właściwych miejscach Zamek Królewski i Katedra nie wyglądałyby tak, jak wyglądają.

EN

Heart disclaims looking at ... Wawel! - so you could paraphrase the famous words of John of Czarnolas, because it recently “holy hill Poles more beautiful in my eyes”. I do not know how much merit money is flowing out of stocks and Social Committee for the Restoration of Monuments of Krakow, purses Church or European funds, but probably without the right people in the right places Royal Castle and Cathedral would appear not as they appear.

17

Rewitalizacja ogrzewania powietrznego zabytkowej katedry

Śnieżyk R.

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2007

|

R. 38, nr 2

20-24

PL

Przedstawiono opis zabytkowej katedry (Marienwerder) o kubaturze wewnętrznej ponad 50 000 m3. Jest to obiekt pokrzyżacki z XIV w. trójnawowy z cegły. Opisano sposób pracy instalacji ogrzewania ogniowego zrealizowany około roku 1935. W latach 1992 - 2000 katedra nie była ogrzewana. Zaproponowano modernizację przez wykorzystanie istniejących kanałów powietrznych oraz zasilania z sieci ciepłowniczej. Opisano sposób sterowania i podano przykładowe pomiary. Zastosowano komputer PC jako sterownik oraz uniwersalne moduły wejść/wyjść z odpowiednimi czujnikami temperatury, ciśnienia i wilgotności. Przedstawiono przykładowe obrazy synoptyczne sterowania dostawą ciepła i rozkłady temperatury we wnętrzu katedry.

EN

The description of a historical cathedral (Marienwerder) with the capacity of over 50 000 m3 is presented. In the XIV century the object belonged to the Teutonic Knights. It has three aisles and is built of bricks. The way of the operation of the fire heating system about the year 1935 is given. Between 1992-2000 the cathedral was not heated. The modernisation has been proposed with use of the existing airducts and with the supply from the heat-generating network. The control method and exemplary measurement results are described. The PC was applied as a controller as well as the universal input/output modules with respective pressure, moisture and temperature sensors. Exemplary synoptic images, concerning the control of the heat supply and temperature distribution in the interior of the cathedral, are also presented.

18

'Wielkie katedry' w dorzeczu Narwi i Biebrzy

Jabłoński K. A.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Architektura

|

1999

|

Z. 18

149-163

PL

W drugiej połowie XIX wieku, kiedy to carat wprowadził znaczne obostrzenia wobec Polaków i Kościoła Katolickiego, nastąpił zastój w katolickim budownictwie sakralnym. Ożywienie ruchu budowlanego nastąpiło w końcu dziewiętnastego i na początku dwudziestego stulecia. Wzniesione wówczas na Ziemi Białostockiej kościoły w Dąbrowie Białostockiej, Janowie, Korycinie i Białymstoku były wielkimi, trójnawowymi świątyniami, o dwuwieżowych elewacjach, i swymi kształtami nawiązywały do gotyckich katedr zachodnioeuropejskich. Szczególne natężenie budownictwa sakralnego nastąpiło po wydaniu przez cara ukazu tolerancyjnego w 1905 roku. Wznoszone wówczas kościoły odznaczały się mniejszymi rozmiarami, lecz i wtedy pojawiały się nieliczne projekty wielkich katedr, czego przykładem są projekty świątyń dla Krynek i Goniądza.

EN

In the second half of the 19th century, when the Tsar introduced substantial restrictions against Poles and the Catholic Church, there was a considerable regress in the constructions of new Catholic churches. However, the situation changed by the end of 19th century and at the beginning of the 20th century. Churches built at that time in the Białystok region such as in Dąbrowa Białostocka, Janów, Korycin and Białystok were big, with three naves and two tower facades; their design related to gothic West European cathedrals. Particular intensification of sacral aedification was noted after the Tsar's tolerance decree of 1905. The churches built after that time were of smaller dimensions, but even then a small number of designs of large cathedrals like the ones for Krynki and Goniądz were produced.