Tuż po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku cały kraj zmagał się z problemami w każdej dziedzinie życia społecznego. Dla architektów najpilniejszym zagadnieniem była odbudowa kraju, w tym również wsi. Powstawały różne koncepcje jak do tego tematu podejść kompleksowo. Jedną z nich była idea wsi doświadczalnej, której twórcą był Stanisław Tworkowski. Jego celem było wybranie miejscowości zniszczonej przez wojnę i odbudowa jej w sposób całościowy, w krótkim czasie, z poszanowaniem polskich tradycji, a także z użyciem nowoczesnych materiałów. Jednak najważniejszymi założeniami tego eksperymentu było zdobycie doświadczeń, stworzenie wzorca wsi oraz możliwość implikacji tego typu rozwiązań w całej Polsce. Pomysł ten ziścił się przy wsparciu ówczesnego Ministra Odbudowy w postaci doświadczalnej miejscowości Piaseczno pod Warką. Odbudowa całej wsi była ewenementem w skali kraju, w którym udział wzięli znani polscy architekci, niezajmujący się jednak wcześniej tematyką wiejską. Każdy projektant stworzył indywidualny projekt, który później posłużył jako wytyczna do sporządzenia całościowego planu nowego osiedla. Oprócz architektów do pracy nad odbudową Piaseczna włączono wielu inżynierów, planistów oraz mierniczych, którzy wspólnie stworzyli kompletny projekt wsi wyposażonej w urządzenia komunalne, drogi, zieleń i budynki społeczne. W fazie projektowej eksperymentu ważnym głosem było zdanie mieszkańców, którzy przyczynili się m.in. do wyboru projektu rozplanowania siedlisk. Ambitne plany i założenia zostały zweryfikowane przez trudną sytuację ekonomiczną kraju. Nie wszystkie pomysły doczekały się realizacji, jednak warto zauważyć, że już same projekty stanowią wartość dydaktyczną ze względu na nowatorskie rozwiązania techniczne oraz użycie niekonwencjonalnych materiałów budowlanych, co w dużej mierze wynikało z niedoboru standardowych budulców. Pomysł unifikacji elementów konstrukcyjnych połączono z tradycyjną w wyrazie estetycznym architekturą, mającą wpisywać się w otoczenie sadów i pól. W ocenie, której dokonał Tworkowski po dwudziestu latach, plan ten powiódł się i mimo wielu mankamentów i niedociągnięć, wynikających z ograniczonego czasu realizacji założenia oraz problemów finansowych i niedostatku materiałów budowlanych, powstała spójna architektonicznie wieś. Po latach badania nad Piasecznem przeprowadzono również na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej oraz w Instytucie Badań Budownictwa – co spełniało założenie o dydaktycznej funkcji eksperymentów. Po blisko 80 latach od ukończenia prac nad Piasecznem po raz kolejny podjęto badania nad wsią. W wyniku wizji lokalnej autorka sporządziła badanie struktury zabudowy z zaznaczeniem oryginalnych, przebudowanych i nowych zabudowań wraz z opisem zachowanych obiektów oraz analizą rozplanowania osiedla.
EN
Immediately following the end of military operations in 1945, the whole of the country grappled with problems encompassing jest about every aspect of social life. In the case of architects, the most pressing matter was the rebuilding of the country, including rural areas. Various concepts emerged as to how to approach this problem in a comprehensive manner. One of them was the concept of an experimental village. Its author was Stanisław Tworkowski. His premise assumed the selection of a location destroyed by the war and its complete rebuilding over a short period of time, respecting Polish tradition as well as using modern materials. However, the most important assumption of this experiment was the amassing of experience and the creation of a model village with the potential for implementing it as a solution throughout the whole of Poland. This idea came to fruition with the support of the then Ministry of Reconstruction in the form of the experimental location of Piaseczno near Warka. The reconstruction of an entire village was thoroughly unique on a national scale. Well–known Polish architects, albeit architects previously not involved in rural subject matter, took part. Each designer developed an individual design that later served as a guide for the development of an all–encompassing plan for the new settlement. In addition to architects working on the reconstruction of Piaseczno, several engineers, planners, and surveyors were also brought in. Together, they created a complete design for the village, including the provisions of municipal facilities, roads, vegetation, and community buildings. The views of the inhabitants were important in the design phase of the experiment. Among other things, they played a role in selecting the design for the planned settlement. The ambitious plans and assumption were verified by the difficult economic situation of the country. Not all ideas were implemented. However, worth noting is the fact that just the designs themselves are of educational value due to their novel technical solutions and the use of unconventional building materials. This, to a great extent, was the result of the unattainability of standard construction materials. The idea was to unify structural elements in combination with a traditional architectural aesthetic that fit in with surroundings consisting of orchards and fields. Having made an assessment of the plan after twenty years, Tworkowski decided that it was a success in spite of many flaws and shortcomings stemming from the rapid execution of the complex as well as financial difficulties and an insufficiency of building materials. What was created was an architecturally cohesive village. After years of research on Piaseczno, including by the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology and the IBB Institute for Building Research, this served to meet the educational functions of the experiment. After nearly eighty years as of completion of work on Piaseczno, research was again carried out on the village. Thanks to a visit to the site, the author conducted a study of the built structures, identifying the original, remodeled, and new buildings, inclusive of a description of the surviving buildings as well as an analysis of the layout of the settlement.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
As the resources of social development continue to tilt to the countryside, the speed of rural construction continues to accelerate. In recent years, because of the higher quality of lifestyles, the demand of rural environment landscape art has gradually increased. In order to assist rural construction and improve the artistic quality of its environmental landscape, this paper proposes an environmental landscape art design method based on a visual neural network model. Firstly, the Swin Transformer text encoder is used to characterise the landscape art demand in rural construction. Then, the text feature vector of landscape art demand is input into the GAN model to generate the image content of rural construction. Finally, to better evaluate the landscape art level of the above methods in this paper, we propose an evaluating method for the landscape designing tasks. We conduct the experiments and achieve the FID value of 15.23, which can demonstrate that our method can effectively carry out an environmental landscape design for rural construction and simplify the process of rural construction. The landscape design evaluation method can evaluate the environmental landscape design accurately by the accuracy of over 80 %, and further improve and optimise the acceptance link of rural construction.
Russia is a highly diverse country. Two main zones can be distinguished here: the north and the south. A small portion of Russia shows a strong resemblance to the climate and culture of Scandinavia. Unfortunately, the chances of implementing sustainable development in this part of Russia are incomparable. The main reason for this is the outflow of the population from the country around Arkhangelsk to cities. However, the region remains an essential timber supplier. The original model of permanent settlement, has been replaced by mostly seasonal stays, yet many villages in the region have maintained their original nineteenth-century character. Preserving these cultural values requires a rational, long-term strategy and integrated documentation. Certain rescue and developmental patterns can be modelled after Scandinavian experiences. Modernisation efforts should not excessively interfere with the environment and forestry should be rationalised.
PL
Rosja to bardzo zróżnicowany kraj. Można tu wyróżnić dwie główne strefy: północną i południową. Niewielka część Rosji wykazuje silne podobieństwo do klimatu i kultury Skandynawii. Niestety szanse na wdrożenie zrównoważonego rozwoju w tej części Rosji są nieporównywalne. Głównym tego powodem jest odpływ ludności z okolic Archangielska do miast. Jednak region pozostaje kluczowym dostawcą drewna. Pierwotny model osadnictwa stałego, współcześnie został zastąpiony pobytami w większości sezonowymi, jednak wiele wsi w regionie zachowało swój pierwotny XIX wieczny charakter. Zachowanie tych wartości kulturowych wymaga racjonalnej, długofalowej strategii i zintegrowanej dokumentacji. Pewne wzorce ratownicze i rozwojowe można wzorować na doświadczeniach skandynawskich. Wysiłki modernizacyjne nie powinny jednak nadmiernie ingerować w środowisko, a gospodarka leśna powinna być zracjonalizowane.
The layout of rural buildings has been shaped over centuries as most existing towns were founded several hundred years ago with the main reason for establishing a village in a given place being natural factors such as access to resources. Over the centuries, some characteristic building layouts have emerged. The aim of the research presented in the article was to determine the degree of impact of natural factors on the process of establishing a village and to identify contemporary factors influencing the development of the historical layout of rural buildings. The research was carried out using the example of a rural commune neighboring Częstochowa. All the towns in the exemplary rural commune were analysed historically. The results are presented in the form of numerical indicators showing the influence of individual factors on the settlement of the village. Then, using the example of four representative settlements for different types of buildings, the historical and current layout was compared. It was found that the original layout of buildings has been preserved as a general outline, and current development depends mainly on economic factors and the attractiveness of the area, illustrated with appropriate examples.
Przedstawiono wyniki architektonicznych badań terenowych z 2019 roku w dolinie Biebrzy, ze szczególnym uwzględnieniem wsi Dolistowo Stare w gminie Jaświły. Tematem badań był stan zachowania miejscowej architektury wernakularnej, rodzimej, przedmodernistycznej (w sensie zaistnienia jeszcze przed ideowym przełomem właściwym temu stylowi), postrzeganej jako lokalne dziedzictwo kulturowe. Celem badań było też wskazanie miejsc, obiektów i zjawisk godnych dalszej przyszłej uwagi naukowej.
EN
Results of field survey and preliminary architectural research in villages of Biebrza Valley, with special focus on Dolistowo Stare, Jaświły commune, N-E Poland, are displayed in order to examine and to document local vernacular architectural heritage. The general objective of the paper is to define needs for future research in the region, by pointing places and phenomena that are worthy of detailed examination.
Pozyskano wspomnienia Włodzimierza Naumiuka, 84-letniego ludowego artysty i rzemieślnika ze wsi Kaniuki na Białostocczyźnie, dotyczące jego wiedzy na temat zjawiska architektoniczno-kulturowego, w którym osobiście uczestniczył, mianowicie powstawania drewnianej deskowej ornamentyki domów wiejskich. Uwzględniono, zaprezentowano i poddano ocenie te aspekty badanego zjawiska, które poznano dzięki wspomnieniom Włodzimierza Naumiuka, a które wykraczają poza dotychczasową wiedzę z literatury przedmiotu. W szczególności wykazano zaskakująco silny wpływ preferencji mieszkańców wsi (klientów rozmówcy) na tematykę zdobnictwa domów i dokonano ogólnej periodyzacji mody zdobniczej.
EN
Based on personal reminiscences achieved from Włodzimierz Naumiuk, a 84-year old folk artist and craft master from Kaniuki in the region of Białystok, N-E Poland, vernacular plank-made ornaments of old country houses in the vicinity of Kaniuki have been assessed as a local cultural heritage, in order to supplement the existing literature knowledge about the subject of local plank-made architectural ornamentation as a cultural phenomenon. In particular, basic time periods of that phenomenon have been recognized and assessed, and inhabitants’ preferences were pointed as essential part of artistclient dialogue that had influenced the themes of timber ornamentation of country houses.
W ciągu ostatnich trzydziestu lat w sposób istotny zmieniły się cechy zabudowy na terenach wiejskich. Rozwój motoryzacji, poprawa infrastruktury drogowej i coraz powszechniejszy dostęp do mediów, a także zmiany w strukturze zawodowej mieszkańców sprawiły, że coraz mniej budynków na tych terenach jest związanych z gospodarstwami rolnymi. Współczesna wieś stała się raczej miejscem zamieszkania lub prowadzenia działalności gospodarczej, a lokalizacja na terenie słabo zurbanizowanym jest często uznawana za atrakcyjną. Celem przedstawionej w artykule analizy było określenie cech istniejącej zabudowy wiejskiej w okolicy Częstochowy oraz identyfikacja aktualnych tendencji w tym zakresie. Przeprowadzono szczegółowe badania dla przykładowej miejscowości, reprezentatywnej dla przedmiotowego obszaru. Badania przeprowadzono poprzez ocenę wizualną „in situ”, obejmującą 219 budynków jednorodzinnych, i wywiad ukierunkowany z dwudziestoma mieszkańcami. Na podstawie zgromadzonego materiału określono wskaźniki opisujące takie cechy, jak: wiek budynków i ich formę architektoniczną, rodzaj elewacji, docieplenie zewnętrznych przegród budowlanych, rodzaj pokrycia dachowego. Sformułowano również wnioski na temat stosowanych na przestrzeni lat rozwiązań materiałowo–konstrukcyjnych i sposobów realizacji robót inwestycyjnych i remontowych.
EN
The properties of architecture in rural areas have changed significantly over the past thirty years. The development in motorization, improvements in road infrastructure and more widespread access to the media as well as changes in the employment pattern have caused a decrease in the number of agricultural buildings in these areas. The modern countryside has rather become a place for living or economic activity and localization in a weakly urbanized area is often regarded as attractive. The purpose of the analysis presented in the article was a determination of the features of existing rural architecture around Częstochowa and an identification of current trends in rural construction. Detailed research has been conducted on an exemplary village, which is representative for the subject area. Research was conducted by a visual assessment “in situ” of 219 single-family houses and a targeted interview with twenty residents. On the basis of the collected material indexes describing such features as the age of the buildings and their architectural form, the type of elevation, thermal insulation of external building partitions or the type of roofing have been determined. Conclusions regarding the use of materials and construction solutions and the way of investment and overhaul works have been drawn.
Niniejszy artykuł podejmuje zagadnienie architektury, jako nośnika wiedzy o ciągłości kulturowej miejsca na przykładzie projektu: „Zespołu agroturystycznego z ośrodkiem jeździeckim w Drzonkowie”. Opracowanie zostało poświęcone zaprojektowaniu zespołu agroturystycznego z ośrodkiem jeździeckim dla 14 koni w miejscu dawnego ośrodka jeździeckiego w miejscowości stanowiącej od niedawna fragment Zielonej Góry. Koncepcja zakłada uzupełnienie funkcjonalne przestrzeni poprzez stworzenie ośrodka rekreacyjnego z nauką jazdy konnej, współpracującego z Wojewódzkim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji im. Zbigniewa Majewskiego w Drzonkowie (WOSiR).
EN
The article deals with the issue of architecture as a form of knowledge transition of cultural continuity of a certain area basing on the example of a project: "Agrotourismo with equestrian center in Drzonków.” The study was devoted to the design of agro-touristic hub with an equestrian center for 14 horses, at the site of a former equestrian complex, in a place which has recently become a part of Zielona Góra. The concept posits complementing functional gaps in the area, by creating a recreation resort offering riding lessons, cooperating with the Regional Center for Sport and Recreation named by Zbigniew Majewski in Drzonkow (WOSiR).
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
This article presents the issue of housing construction in the Polish countryside in a synthetically treated historical aspect (until 1939) and seven phases after 1945 distinguished by the author. The author’s observations and assertions are based on knowledge of the subject (and many years of research) in relation to construction in Lesser Poland. The seven parts (sections) cover the critical description of the phenomena connected with rural housing, in particular processes of dispersion (entropy) in the management of rural space and far-reaching aesthetic disorders, both landscape and conceptual-functional (in terms of technical infrastructure and social costs). The article justifies the thesis of a significant and sometimes decisive (often negative) impact of land reform (Decree PCNL 1944), and two great political transformations (1944–1948, i.e. the introduction of real socialism, and return to a market economy and democratic system after 1989) on the construction. The considerations are accompanied by reflections of a general nature by researcher of rural planning and architecture and designer of many architectural objects.
PL
Artykuł przybliża problematykę budownictwa mieszkaniowego na polskiej wsi w syntetycznie potraktowanym aspekcie historycznym (do 1939 r.) i w siedmiu wyodrębnionych przez autora fazach po roku 1945. Swoje obserwacje i konstatacje autor opiera na znajomości przedmiotu (i wieloletnich badaniach) w odniesieniu do tego budownictwa na terenie województwa małopolskiego. W siedmiu częściach (podrozdziałach) ujmuje krytyczny opis zjawisk towarzyszących budownictwu wiejskiemu, w szczególności procesy rozproszenia (entropii) w gospodarowaniu przestrzenią wiejską oraz daleko idące zaburzenia estetyczne, krajobrazowe i koncepcyjno-funkcjonalne (w kontekście infrastruktury technicznej i kosztów społecznych). Uzasadnia przy tym tezę o znaczącym, a niekiedy decydującym (i nierzadko negatywnym) wpływie na to budownictwo reformy rolnej (dekret PKWN z 1944 r.) oraz dwóch wielkich transformacji ustrojowych (1944–1948 r., czyli wprowadzenia realnego socjalizmu, oraz po 1989 r. powrotu do gospodarki rynkowej i ustroju demokratycznego). Rozważaniom towarzyszą refleksje natury ogólnej badacza przedmiotu z zakresu planowania i architektury wsi oraz praktyka-projektanta wielu obiektów architektonicznych.
15–20 września 2013 r. w Krynicy Zdroju odbyła się 59. Konferencja Naukowa KILiW PAN oraz KN PZITB. Jej bezpośrednim organizatorem był Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej, a miejscem obrad hotel Krynica.
EN
The 59th Academic Conference of the Committee on Civil Engineering and Hydroengineering of the Polish Academy of Sciences and the PZITB's Committee on Science was held on 15-20 September 2013 in Krynica Zdrój. Its direct organizer was the Faculty of Civil Engineering and Architecture of the University of Technology of Lublin.
Rural management works are carried out for the purpose of creating more favourable conditions for management and use of agriculture areas. The activities are fundamental to comprehensive development of a village, farm and the protection and maintenance of natural environment. The principal goal of these works is the improvement and development of the structure of rural areas. The paper indicates priority areas for planning of rural management works and especially for land consolidation works. The research was based on The programme of rural management works in the Kozłów commune [Program prac urządzeniowo-rolnych... 2011] and on geodesic and planning materials. Combination of various kinds of data obtained at District and Voivodeship offices of geodesy and cartography and their appropriate analysis have proved effective in identification of areas in the Kozłów commune most urgently requiring the improvement of the use and ownership structure of lands and in defining the areas where the current land use structure should be transformed. The condition of reasonable planning of rural management works, leading to an indication of priority areas for this kind of activities are - on the level of voivodeships - the consistent and synchronized spatial databases founded on the land and property register. The analysis of geographic, natural, environmental, socio-economic, demographic conditions and of cartographic documents with the use of GIS tools led to the identification of three precincts: Przybysławice, Bryzdzyn and Wierzbica, urgently requiring rural management works.
The article is an opinion in the ongoing discussion on the directions of the legislative changes in the field of rural structures in Poland, expressed mainly in connection with the forthcoming EU programming period 2014-2020. In the very centre of discussion is a new approach to planning and implementing investment activities related to land consolidation (defined as "land consolidation development") in Poland. If investments in post-consolidation development are realized in coordination with water engineering, land improvement and flood control, then even under Rural Development Programme (RDP) for 2007-2013 more funds can be raised for improving rural structures. A prerequisite for this is to create integrated guidelines for land consolidation projects.
Przedstawiono nowe rozwiązanie prefabrykowanej konstrukcji szkieletowej przeznaczonej do wznoszenia niewielkich budynków mieszkalnych, gospodarskich lub przeznaczonych dla drobnego przemysłu. Zaprojektowano szkielet składano-rozkładany, który może stanowić sztywną przestrzennie konstrukcję nośną dla budynków, w których pozostałe elementy wykonane być mogą z lekkich materiałów wspόłczesnych lub materiałów lokalnych. W referacie przedstawiono schemat rozwiązania oraz wyniki badań prototypu.
EN
The article describes new skeleton system dedicated for the little houses in county side. The skeleton consists of simple, unified pre-cast members, arranged in rigid frame structure. The skeleton can be disassembled and used once more.
W artykule przedstawiono fenomen wiejskiego pieca jako elementu architektonicznego będącego przedmiotem zainteresowań dawnych budowniczych i architektów od XVIII wieku do współczesności, lecz także stale obecnego w polskiej literaturze pięknej od XVI wieku Omówiono znaczenie, jakie wiejskiemu piecowi przydawali miłośnicy polskiej kultury dawnej i kultury ludowej. Powodem powzięcia badań jest wyjątkowość niektórych urządzeń ogniowo-kominowych w pewnych regionach Polski, co przed kilkudziesięciu laty dostrzegł prof. Ignacy Tłoczek, uważając np. „piece podlaskie" za „osobliwość niespotykaną nigdzie indziej na świecie". Celem niniejszego artykułu jest jednak nie tylko uzupełnienie luki poznawczej, nie tylko synteza rozproszonej wiedzy na temat polskich pieców, lecz także - jako przyczynek do dalszych badań - stworzenie merytorycznej podstawy do dalszych badań, mających na celu określenie potencjalnej roli tradycyjnych systemów ogniowo-kominowych jako elementów użytkowych, kompozycyjnych, a przede wszystkim semantycznych (tj. ważnych pod względem znaczeniowym) we wnętrzu współczesnego oraz przyszłego domu.
EN
The paper deals with the social, cultural and architectural significance of a cottage stove in Poland, between the 18th and 20th centuries. The old Polish literature citations are the base for reasoning, which can be summarized with the sentence by prof. Ignacy Tłoczek, who claimed that "a cottage stove in the Podlasie region is a curiosity of the World" and called this type of a stove to be "the supreme fire device, probably the best in its category". Similar theses were also declared by other Polish writers, both academicians and enthusiasts of Podlasie folk culture. The objective of the work is not only to complete the knowledge about vernacular stoves and stove lore, but also to gather dispersed informations and thus to create the base for further analyses of the significance of vernacular stove art and technology for the contemporary and future dwellings, including utilitarian, aesthetic and semantic aspects. In other words, the findings have been displayed with the main conclusion that the subject matter should be still investigated with focus on inspirational and cultural significance of Podlasie cottage stoves.
W pracy przedstawiono sporządzony model matematyczny strat energii z budynku inwentarskiego. Model taki umożliwi określenie wymaganych parametrów termicznych przegród, systemów ogrzewania wykorzystujących odnawialne źródła energii oraz systemów wentylacji w budynkach inwentarskich, ze szczególnym uwzględnieniem chlewni. Wyniki symulacji, wykonanych za pomocą przygotowanego modelu, zweryfikowano, wyznaczając rzeczywiste zapotrzebowanie na energię dwóch istniejących chlewni. Model strat energii w sposób zadowalający odzwierciedla zapotrzebowanie na energię końcową. W przypadku projektowania budynku pozwala określić przyszłe zapotrzebowanie na energię, a w przypadku budynków istniejących umożliwia planowanie efektów przygotowywanej termomodernizacji.
EN
Paper presents elaborated mathematical model of energy losses in the livestock building. The model enables to determine required thermal parameters of the building structural elements, heating systems with application of renewable energy sources and ventilation systems in the livestock buildings - the piggeries in particular. The results of simulation were verified by real energy requirement in two existing piggery buildings. Model of energy losses satisfactorily reflects the final energy consumption in a building. In the case of building's designing, model enables to determine expected energy demand, in case of existing buildings model is useful for planning the thermo-modernization scope.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper discusses the problem of re-urbanization of a former coal mine spoil tip that buried Wigancice Żytawskie [1] - an urban outset built of unique umgebinde wooden structures. The main challenge in recreating the concept of the aforementioned village was creating a continuum between yearlong building tradition in the region and contemporary housing needs. Given the fact, that basic structure for a small town is a house, after a thorough study of the historical umgebinde houses in the area, some general ideas concerning such urbanization have been developed. Consequently, design solutions exemplified in this paper have pointed the direction for further development of this village by illustrating the scope of inspiration that may be drawn from historical architecture of the studied region. The study may not only provide solid background for practical decisions concerning re-urbanization of the former coal mine spoil tip in Worek Turoszowski, Poland, but also become a voice in the discussion upon the need for finding an appropriate continuation for regional architecture. Specific technologies and constructions should be used when introducing new houses in the closest vicinity.
PL
Studia nad domami przysłupowymi oraz projekt przykładowego domu przytoczony w artykule są punktem wyjściowym do dalszych badań nad kierunkami rozwoju struktury zabudowy i dogęszczaniem tkanki mieszkaniowej polskiej części Umgebindeland'u. Rosnąca potrzeba nowych domów będzie zmuszała do poświęcania coraz większej uwagi temu zagadnieniu. Dla ludzi identyfikujących się z tym regionem, architektura inspirowana domami przysłupowymi może stać się sposobem na kontynuowanie tradycji we współczesnej, bardziej przystępnej formie. Konsekwentnie - metodologia poszukiwania współczesnej formy tradycyjnego regionalnego domu wiejskiego zaprezentowana w artykule może z powodzeniem zostać wykorzystana podczas projektowania współczesnych domów dla innych regionów w Polsce. Charakterystyczne cechy tradycyjnego budownictwa wiejskiego są niezastąpionym źródłem inspiracji dla współczesnej architektury mieszkaniowej, która dzięki odpowiedzi na aktualne potrzeby, pozwoli mieszkańcom jeszcze silniej identyfikować ich regionem.
The possibilities of modern ecological country architecture’s development on the rural area in the context of its architecture as an architecture of future in this article has been elaborated. We can notice proenvironmental way of designing by an architect and using proecological technical-technological solutions that concern reduction of financial reserves essential in realization of energy effective buildings and do not restrict their specificity and constructive values for society and for culture. We also show the examples of lowenergetic buildings that support preserving the designed environment`s harmony with natural one of country areas. In these realizations technology did not restrict creative and spatial concept of an architect designer.
W artykule przedstawiono wybrane rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe budynków budownictwa wiejskiego, realizowanych na podstawie indywidualnych opracowań projektowych z zastosowaniem prefabrykowanych elementów systemów wielkopłytowych. Połączenie technologii tradycyjnej i metod uprzemysłowionych miało za zadanie intensyfikację tempa wykonawstwa budynków mieszkalnych realizowanych na terenach wiejskich. Brak katalogowych rozwiązań projektowych w zakresie realizacji szczegółów konstrukcyjnych budynków oraz często spotykane stosowanie w obszarze jednego budynku elementów prefabrykowanych pochodzących z różnych systemów wielkopłytowych doprowadziło do powstania licznych błędów i niedociągnięć, zarówno na etapie projektowania, jak i późniejszej realizacji. W artykule zaproponowane zostały sposoby naprawy wybranych usterek i uszkodzeń.
EN
In the paper structural-material solutions of rural housing building. performed on the basis of the individual design projects with the application of elements of the large-panel systems are presented. Combining of the traditional technology with the semi-industrial methods were expected to intensificate the time of contractors of housing buildings located on the rural area. Lack of the typical, catalogue solutions in the subject matter of the architectural and structural solutions, and wide application of different large-panel building systems to one building caused the number of defects and drawbacks. The aim of the paper is the sample of the systemize of the damages and defects which are typical for building housing, system with the large-panel system application. Moreover the conception of the revitalisation of the buildings were analysed, with the special stress put on the repairing the three layers external panel walls.
W artykule poruszono problem nieciągłości rozwoju budownictwa ludowego w Polsce, na przykładzie obszaru północnego Podlasia. Ten obszar uchodzi za najmniej przekształcony, za niezdegradowany, naturalny i pełen pamiątek przeszłości. Panuje opinia, że jest to jeden z niewielu obszarów, na których w zasadzie nie naruszono ciągłości rozwoju architektury i budownictwa oraz że właśnie na Podlasiu zachowały się ślady zamierzchłej przeszłości utrwalone w układach wsi i siedlisk oraz w kształtach i zdobnictwie chat. Jednak, mimo pewnych przesłanek potwierdzających powyższe opinie, istnieje wiele wątpliwości i problemów związanych z wartościowaniem wiejskiej przestrzeni Podlasia jako swoistego skansenu i magazynu pamiątek przeszłości. Omówiono je, uwzględniając następujące przełomy dziejowe skutkujące przerwaniem lub zaburzeniem ewolucyjnego rozwoju ludowych tradycji budowlanych: (a) pomiarę włóczną po 1557 r.; (b) zniszczenia wojenne z lat 1658-1666 (najazd moskiewski, potop szwedzki); (c) przełom w okresie Oświecenia, (d) osiemnastowieczną działalność Antoniego Tyzenhauza; (e) przemiany ekonomiczne w połowie XIX w.; (f) uwłaszczenie chłopów w 1964 r.; (g) przemiany pouwłaszczeniowe; (h) emigrację zarobkową; (i) przymusową emigrację z lat 1915-1922, czyli tzw. bieżeństwo; (j) komasację oraz przemiany ekonomiczne w okresie międzywojennym; (k) powojenną reformę rolną; (l) całokształt późniejszych przemian powojennych (dokończenie prac komasacyjnych, elektryfikacja wsi, przemiany w budownictwie - m.in. typizacja); (ł) przerwanie ciągłości rozwoju architektury i tradycyjnego rzemiosła budowlanego w okresie współczesnym, (m) najnowsze zjawiska w wiejskiej architekturze i budownictwie. Zaistnienie opisanych wątpliwości związanych z wartościowaniem ludowego budownictwa Podlasia może wpłynąć na ocenę zabytków budownictwa jako nośni-ków wartości kulturowych. Wydaje się także istotne w kontekście przyszłych działań rewitalizacyjnych.
EN
The paper refers to the problems of estimation of Polish vernacular architecture, because of the lack of continuity in its historical development proc-esses. The main focus is the evolution of vernacular buildings in country areas of Podlasie region, in northeastern Poland. Generally, this area is well known for its old wooden buildings of vilages and small towns. There is common and popular belief that these wooden buildings are the result of a long and stable evolution, reflecting local craft traditions. The author advances arguments for the thesis that the traditions of local vernacular building, were often interrupted in the past, actually. A number of such periods of discontinuity between 1557 and the present, have been shown. Prob-lems of estimation and scope are mentioned, too. These ones consist of three issues: (a) a discontinuity of natural culture development in the past; (b) inconsistencies of estimation of heritage values; (c) internal inconsistencies of local culture. These problems impede successful revitalisation efforts, unless a profound culture knowledge is applied. Finally, it has been claimed that the real evolution of vernacular buildings in Poland (and especially in Podlasie region) seems to be dubious in some cases and periods. It should be taken into consideration and studied carefully in the future, as this subject matter is essential for the proper recognition of cultural values of local vernacular architecture.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.