Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Piaskowiec - kamień w Polsce popularny

Grundkowski J.

Warstwy, Dachy i Ściany

|

2009

|

nr 1

60-62

PL

W przedromańskim budownictwie polańskim i wiślańskim stosowano kamienie o charakterze płytowym. Widać to na przykładzie rotundy wawelskiej. Jej mury wykonano z podkarpackich płytowych piaskowców kilkucentymetrowej grubości; koliste kształty rotundy dopraszały się o nieduże płytki, ułatwiające uzyskanie wspomnianego kształtu. Warstwowo układane kamienie gwarantowały trwałość. Istniał w owym czasie ścisły związek pomiędzy strukturą złoża a charakterem muru.

2

Walory dekoracyjne kamieni budowlanych w świetle badań ankietowych

Badera J., Szymczyk M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2008

|

R. 49/2, nr 2-3

72-76

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań ilościowych (przeprowadzonych metodą wywiadu ankietowego) na temat preferencji potencjalnych użytkowników odnośnie dekoracyjności kamienia budowlanego. Udowodniono tezę, że walory dekoracyjne kamienia nie mają charakteru całkowicie uniwersalnego i zależą w pewnym stopniu od przewidywanego kierunku wykorzystania surowca. Pomimo tego, większym zainteresowaniem cieszą się na ogół skały jasne, skryto- i drobnoziarniste, o bezładnej teksturze. W oparciu o dotychczasowe próby waloryzacji kamienia zasugerowano możliwości i kierunki dalszych badań w tym zakresie.

EN

The paper presents results of the quantitative research (using a questionnaire survey) on preferences of potential users concerning the decorativeness of natural building stones. The thesis has been proved that decorative qualities have not absolute character entirely and they depend to some degree on an anticipated utilization of raw material. Despite that, light, hidden- or fine-grained stones with chaotic texture are more popular generally. Based on previous achievements in the valorization of natural stones another possibilities and trends of further research in this scope were suggested.

3

Geologiczno-górnicza problematyka złóż kamienia dla budowli wczesnośredniowiecznego Krakowa

Bromowicz J., Magiera J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2008

|

R. 49/2, nr 2-3

62-71

PL

We wczesnośredniowiecznych budowlach współczesnego Krakowa zastosowano kamienne materiały miejscowe: różne odmiany wapieni górnojurajskich, występujących na obszarze Krakowa i w jego najbliższych okolicach oraz piaskowców karpackich, pozyskiwanych w odległości do około 15 km od miasta. Rozwijająca się z czasem umiejętność obróbki powodowała ewolucję w użyciu kamieni. Najstarsze miały naturalną podzielność płytkową lub były nieregularnymi bryłami. Płytki wykorzystywano do wznoszenia lica murów. Z nieregularnych brył wapiennych budowano fundamenty i wypełniano nimi wnętrza murów (technika opus emplectum). Wraz z pierwszymi kamieniołomami i rozwojem metod wydobycia i obróbki kamienia pojawiły się piaskowcowe elementy grubopłytowe (kościół św. Gereona na Wawelu, kościół klasztoru benedyktynów w Tyńcu) i kształtki wapienne (najstarsze kamienne kościoły pod wezwaniem Najśw. Salwatora i św. Wojciecha).'Analiza wielkości kształtek wskazuje, że najmniejsze stosowano w budowlach najważniejszych (katedra " hermanowska ", kościół Najśw. Salwatora). Najważniejsze dla budowniczych murów były właściwości fizykomechaniczne kamienia. Walory dekoracyjne (barwa, uziarnienie) były natomiast wykorzystywane w detalach architektonicznych (np. kolumny w krypcie św. Leonarda). Najstarsze miejsca wydobycia wapieni to najprawdopodobniej szczyt i stoki Wzgórza Wawelskiego. Występująca tam płytkowa odmiana wapienia, łatwa w wydobyciu, była zapewne pierwszym użytym materiałem kamiennym. Inne miejsca to: wzgórze Skałka, Zakrzówek, wschodnia krawędź zrębu Lasku Wolskiego. Piaskowce miękkie, ciosowe, pochodzą z Karpat. Ich źródłem są warstwy środkowogodulskie, warstwy istebniańskie oraz warstwy ciężkowickie. Zwięzłych piaskowców płytowych dostarczały warstwy ligockie i gazowe z terenów położonych na południe od Wieliczki. Kamieniołom na Krzemionkach, pod kościołem św. Benedykta, uważany za jeden z najstarszych w Krakowie, posłużył do próby oszacowania wielkości wydobycia wapienia. Przed 1859 r wydobyto stamtąd około 27 tys. m3 kamienia, a do zakończenia eksploatacji - około 124 tys. m3

EN

Local Stones have been used in the construction of the early mediaeval Krakow buildings (mostly churches): limestone (Upper Jurassic) and Carpathian flysch sandstone (Cretaceous - Paleogene). The stones were exploited within the city limits or in its close vicinity (up to 15 km). Stones, which cracked naturally in plates, were used in early stages of the town development. They were used for making-up external faces of the walls. Gaps between the faces were infilled with irregular stone blocks (technique opus emplectum), which were also used for foundations. Development of the extraction and masonry methods allowed for using thick-p^ac't'ea^^afcałttrmr (e.g.: St. Gereon church, Benedictines church in Tyniec) and regularly shaped limestone plates (e.g.: King Hermans Cathedral, St. Salvator church). The smallest limestone plates were used in the most important churches. Obviously, technical properties of the stone were the main selection criterion for the builders of the walls. Decorative attributes were considered in smaller architectonic elements (e.g.: tombstones and columns). The earliest sites where piaty limestone was extracted are: the Wawel and the Zakrzówek Hills, eastern end of the Lasek Wolski horst. Soft sandstone came from the Carpathian Mts.: middle Godula Beds, Itsebna Beds and Ciężkowice Beds. Hard platy sandstone were extracted from the Lgota and Gaize Beds, located S of Wieliczka. The quarry located on the Krzemionki Hill, considered as one of older within the city limits, was usedjor approximate calculation of the volume of the stone extracted. DEM based on historical and contemporary topographic maps was used. 27,000 mS of the limestone was extracted prior to 1859 and totally 124,000 m3 till the end of the nineteenth century, when the quarry was abandoned.