Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 17

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  budownictwo gliniane
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Gliniane budownictwo we wsi Kalinówka-Basie
PL
W listopadzie i grudniu 2015 roku przeprowadzono badania terenowe we wsi Kalinówka-Basie, na pograniczu ziemi podlaskiej, mazowieckiej i łomżyńskiej, znajdując osiem domów o glinobitych ścianach spośród około piętnastu, które według zapewnień mieszkańców stały tam wcześniej (mieszkańcy wzmiankowali też o bliżej nieokreślonej liczbie glinianych budynków gospodarczych). Domy wzniesiono w ćwierćwieczu 1940-1967. Stanowią one godną uwagi część lokalnego dziedzictwa technologicznego i architektonicznego, wyróżniającego się na tle drewnianej zabudowy regionu.
EN
Field surveys in Kalinówka-Basie, N-E Poland, have been performed in November and December, 2015, resulting with information about eight existing vernacular earthen houses dated back to the period 1940-1967. About fifteen cob houses and a number of earthen barns were in existence in the past. Vernacular earthen buildings in the hamlet are noteworthy as part of earthen architectural heritage in the region, in spite of the common prevalence of log houses.
2
Content available Budynki z surowej ziemi na Suwalszczyźnie. Cz. 2
PL
Rozprawę oparto na badaniach terenowych na Suwalszczyźnie, przeprowadzonych przez Jarosława Szewczyka w latach 2008 oraz 2010, a następnie przez Joannę Lutyńską w 2015 roku. W pierwszej części zaprezentowano głównie informacje pozyskane ustnie podczas wywiadów, dotyczące dawnego budownictwa z gliny na tle dotychczasowej wiedzy technicznej i naukowej o glinianym budownictwie regionu. Część druga dotyczy wybranych szczegółów technologicznych, na tle wiedzy o tak zwanym „budownictwie z materiałów lokalnych”, propagowanym w pierwszych dekadach powojennych w całej Polsce, a zwłaszcza na ziemiach północno-wschodnich; zaprezentowano również przykłady glinianego budownictwa z gminy Szypliszki. Omówiono tu także szerszy kontekst geograficzny oraz wybrane rozwiązania techniczne.
EN
Vernacular architecture investigation and field surveys were performed in a number of villages in Suwalszczyzna (the region of Suwałki), N-E Poland. There were three survey stages: the first one in 2008 (by Jarosław Szewczyk), then in 2010 (by Jarosław Szewczyk) and in 2015 (by Joanna Lutyńska). In the first part of the article the subject matter has been examined on the background of literature surveys and based on the oral interviews with builders of old clay buildings. The second part refers to technical nuances, on the background of a post-war local trends towards architecture made of “local materials”; besides, an examples of clay buildings from the Szypliszki commune are presented. Moreover, the geographic context has been rendered, and the relevant technology issues have been examined.
3
Content available Budynki z surowej ziemi na Suwalszczyźnie. Cz. 1
PL
Rozprawę oparto na badaniach terenowych na Suwalszczyźnie, przeprowadzonych przez Jarosława Szewczyka w latach 2008 oraz 2010, a następnie przez Joannę Lutyńską w 2015 roku. Celem tych trzyetapowych badań było zgromadzenie informacji o zachowanym tam budownictwie ludowym, zaś ich wynikiem jest około 600 zdjęć i cykl wywiadów z autochtonami. W artykule zaprezentowano najciekawsze uzyskane informacje, potwierdzające tezę o bogatym miejscowym dziedzictwie technologicznym, jakim jest budownictwo glinobite i jego pochodne odmiany. W pierwszej części zaprezentowano głównie informacje pozyskane ustnie podczas wywiadów, dotyczące dawnego budownictwa z gliny na tle dotychczasowej wiedzy technicznej i naukowej o glinianym budownictwie regionu. Część druga dotyczyć będzie wybranych szczegółów technologicznych na tle wiedzy o tak zwanym „budownictwie z materiałów lokalnych”, propagowanym w pierwszych dekadach powojennych w całej Polsce, a zwłaszcza na ziemiach północnowschodnich; zaprezentowano również przykłady glinianego budownictwa z gminy Szypliszki. Część trzecia będzie dotyczyć tradycyjnego budownictwa z innych obszarów Suwalszczyzny oraz kontynuacji tradycji glinianego budownictwa na Suwalszczyźnie w czasach obecnych, to jest w XXI wieku.
EN
Field surveys were performed in a number of villages in Suwalszczyzna (the region of Suwałki), N-E Poland. The surveys were aimed at collecting data about vernacular architecture at that region. There were three survey stages: the first one in 2008 (by Jarosław Szewczyk), then in 2010 (by Jarosław Szewczyk) and in 2015 (by Joanna Lutyńska). The results, which comprised about 600 photographs and a set of interviews with natives, have been analyzed and presented in the paper, supporting the thesis that the indigenous vernacular architecture of the region included rich traditions of earthen architecture, such as cob construction, in particular. In the first part of the article the subject matter has been examined on the background of literature surveys and based on the oral interviews with builders of old clay buildings. The second part will refer to technical nuances, on the background of a post-war local trends towards architecture made of “local materials”; besides, an examples of clay buildings from the Szypliszki commune will be presented. The consecutive third part of the research report series is going to refer to the traditional earthen building in other communes in the region of Suwałki, and to contemporary earthen constructions in the region.
PL
W listopadzie 2015 roku przeprowadzono badania terenowe w gminie Wysokie Mazowieckie i znaleziono trzy domy mieszkalne z nietypowych budulców: dwa sprzed półwiecza mają ściany z polan opałowych, a jeden wzniesiono współcześnie w technologii strawbale, czyli słomoglinanej (towarzyszy mu też słomogliniany garaż). Autorzy uważają je (zwłaszcza dwa pierwsze) za godną uwagi część lokalnego dziedzictwa technologicznego i architektonicznego, wyróżniającego się na tle drewnianej zabudowy regionu. Przedmiotem refleksji i wnioskowania są też postawy wobec tego dziedzictwa oraz jakość formy architektonicznych we współczesnych obiektach z alternatywnych parabudulców. Wyprowadzono wniosek, że obawy inwestorów skłaniają projektantów do swego rodzaju populizmu architektonicznego i zniechęcają do poszukiwania odpowiednich form współczesnych.
EN
Field surveys in rural areas of Wysokie Mazowieckie commune, N-E Poland, have been performed in November, 2015, resulting with information about three houses made of local materials. Two buildings are of vernacular stackwall construction (they came back to the 1950's) and the third one is the contemporary strawbale house. The stackwall buildings are noteworthy as part of the local architectural heritage in the region, in spite of the common prevalence of log houses. The strawbale house is interesting as it reveals growing architectural and social concern in ecoarchitecture. Moreover, all the mentioned architectural objects are the subject of examination of the common attitude towards local materials and local technologies as part of heritage or part the contemporary “technology alphabet”. The authors claim that the relevant social attitude discourages architects and eventually results with dull architecture.
5
Content available remote Chan Chan miasto z gliny
PL
W północnym Peru, na wybrzeżu Oceanu Spokojnego, około roku 1300 n.e. lud Chimu wznosi jedno z największych na świecie miast z suszonej na słońcu cegły. Miasto, zwane Chan Chan, pomimo iż zbudowane jest z niewypalonej gliny, istnieje do dzisiaj. Ja, aby zobaczyć te nietuzinkowe budowle, w roku 2011 musiałam odbyć najpierw długą podróż samolotem i niewygodną drogę tubylczym autobusem, aby dotrzeć w okolice Trujillo. Ze współczesnego miasta Trujillo, trochę zapomnianego przez turystów, można dotrzeć do wielu fascynujących stanowisk archeologicznych w tym również do Chan Chan. Jestem szczęściarą, mnie się udało.
PL
W artykule przedstawiono fenomen wiejskiego pieca jako elementu architektonicznego będącego przedmiotem zainteresowań dawnych budowniczych i architektów od XVIII wieku do współczesności, lecz także stale obecnego w polskiej literaturze pięknej od XVI wieku Omówiono znaczenie, jakie wiejskiemu piecowi przydawali miłośnicy polskiej kultury dawnej i kultury ludowej. Powodem powzięcia badań jest wyjątkowość niektórych urządzeń ogniowo-kominowych w pewnych regionach Polski, co przed kilkudziesięciu laty dostrzegł prof. Ignacy Tłoczek, uważając np. „piece podlaskie" za „osobliwość niespotykaną nigdzie indziej na świecie". Celem niniejszego artykułu jest jednak nie tylko uzupełnienie luki poznawczej, nie tylko synteza rozproszonej wiedzy na temat polskich pieców, lecz także - jako przyczynek do dalszych badań - stworzenie merytorycznej podstawy do dalszych badań, mających na celu określenie potencjalnej roli tradycyjnych systemów ogniowo-kominowych jako elementów użytkowych, kompozycyjnych, a przede wszystkim semantycznych (tj. ważnych pod względem znaczeniowym) we wnętrzu współczesnego oraz przyszłego domu.
EN
The paper deals with the social, cultural and architectural significance of a cottage stove in Poland, between the 18th and 20th centuries. The old Polish literature citations are the base for reasoning, which can be summarized with the sentence by prof. Ignacy Tłoczek, who claimed that "a cottage stove in the Podlasie region is a curiosity of the World" and called this type of a stove to be "the supreme fire device, probably the best in its category". Similar theses were also declared by other Polish writers, both academicians and enthusiasts of Podlasie folk culture. The objective of the work is not only to complete the knowledge about vernacular stoves and stove lore, but also to gather dispersed informations and thus to create the base for further analyses of the significance of vernacular stove art and technology for the contemporary and future dwellings, including utilitarian, aesthetic and semantic aspects. In other words, the findings have been displayed with the main conclusion that the subject matter should be still investigated with focus on inspirational and cultural significance of Podlasie cottage stoves.
PL
Artykuł zamyka trzyczęściową serię publikacji poświęconych zaskakująco rozwiniętym tradycjom budowlanego użycia gliny, łajna i innych nietypowych budulców lub domieszek. W pracy niniejszej przedstawiono badania dawnych tradycji i sposobów stosowania gliny i domieszek w konstrukcjach pieców i kitów zduńskich, kominów, fundamentów, ceramiki budowlanej i innych, pominiętych wcześniej, części budowli. Wywód wszystkich trzech części zwieńczony jest tu wnioskiem o znakomitym, bo niezwykle bogatym i różnorodnym dorobku dawnej polskiej myśli technicznej w omawianym tu zakresie tematycznym, obejmującym kulturę budowlanego użycia gliny, zasługującą na docenianie jako część naszego dorobku technologiczno-kulturowego. W szczególności zaś niniejsza trzecia część uzasadnia wniosek o szczególnym znaczeniu w naszej dawnej kulturze budowlanej substancji zawierających związki żelaza.
EN
The paper is the third part of a series which reveals the astonishing richness and diversity of building technologies related to the usage of clay and dung, and other unusual materials and admixtures. The subject matter analyzed here is non-standard alternative materials usage in stoves, chimneys, cements, building ceramics, groundworks and other parts of buildings. The general conclusion of the series is that the Polish technical literature of the last three centuries was abundant in works related to the subject matter and now witnesses about the stunning development of culture of clay and dung usage, as part of Polish national heritage of the past. The specific finding in this work is that iron-containing substances played an important role in the building culture of the past.
PL
Zamiarem autora było rozpoznanie zakresu dawnych zastosowań gliny i innych budowlanych paramateriałów (nie wyłączając nawet łajna), co w zakresie ograniczonym do klepisk, podłóg i ścian wykonano i przedstawiono już w poprzednim artykule z tej serii (Szewczyk, 2011). Zaś w pracy niniejszej przedstawiono badania dawnych tradycji i sposobów stosowania gliny i domieszek w konstrukcjach sufitów, stropów, sklepień i dachów. Wywód zwieńczony jest wnioskiem o znakomitym, bo niezwykle bogatym i różnorodnym dorobku dawnej polskiej myśli technicznej w omawianym tu zakresie tematycznym, obejmującym kulturę budowlanego użycia gliny – zasługującą na docenienie jako część naszego dorobku technologiczno-kulturowego.
EN
The objective of the work was to reveal the astonishing richness and diversity of building technologies related to the usage of clay and dung, and other unusual materials and admixtures. The subject matter has been analyzed on examples of ceilings and roofs, as the other parts of buildings were studied and described in the former part of this series (Szewczyk, 2011), which is now continued in this article. The conclusion is that the Polish technical literature of the last three centuries was abundant in works related to the subject matter and now witnesses about the stunning development of culture of clay and dung usage, as part of Polish national heritage of the past.
9
Content available remote Współczesne rozwiązania technologiczne w budownictwie z drewna opałowego
PL
Budownictwo z drewna opałowego zwane jest według terminologii międzynarodowej cordwood masonry albo stackwall. Należy do tanich alternatywnych technologii budowlanych. Budulcem ścian jest w tym przypadku chrust albo polana, albo pieńki opałowe, które zostają spojone lepiszczem. Omawiana technologia ma na ziemiach polskich około 200-letnią tradycję i jest poświadczona w literaturze, poczynając od 1821 roku. Współcześnie poszukuje się możliwości udoskonalenia tej technologii, między innymi poprzez badania nowych rodzajów lepiszcza, takich jak masy cementowo-celulozowe typu PEM (paper-enhanced mortar albo papercrete) i sposobów izolacji ścian. W artykule omówiono możliwości wykorzystania nowych technologii na tle tradycyjnych dawnych odmian budownictwa z drewna opałowego.
EN
Stovewood construction, called also cordwood masonry or stackwall, is a low-cost building technique in which brushwood or tiny stovewood blocks are bound with clay or cement and lime mortar in order to build a thick and massive wall. T he technology has been known for the last 200 years and mentioned since 1821. Nowadays cordwood masonry is perceived as a contemporary "low-tech" and ecological technology, being investigated and developed to stay modern and usable in contemporary building and architecture. T he development includes new mortars such as PEM (paper-enhanced mortar or papercrete) and new insulation techniques. These enhancements are described in the paper, comparing to the traditional solutions.
PL
Nietypowe materiały budowlane, takie jak glina i odchody zwierzęce, stanowiły częsty przedmiot rozważań w dawnej polskiej literaturze technicznej i poradnikowej. Zalecano ich użycie w każdej części budynku, od podłogi po dach. Eksperymentowano z nimi, ulepszano je i dyskutowano o ich zaletach i wadach, proponując zastosowanie różnorakich dodatków do glinianych i gliniano-nawozowych mas. W niniejszej zaś pracy dokonano przeglądu wspomnianych dyskusji i proponowanych rozwiązań budowlanych w celu rozpoznania dawnych polskich tradycji użycia nietypowych materiałów budowlanych (kultury budowania z łajna i gliny). Tak ukierunkowane rozważania mogą też służyć jako pomoc do określenia zakresu przemian technologicznych, ale też estetycznych i ogólnocywilizacyjnych zachodzących w ciągu ostatnich 200 lat. Mogą też być pomocne współczesnym pasjonatów architektury utrzymanej w nurtach eco-tech i low-tech.
EN
Non-standard building materials, such as clay or dung, were popular subject in the old Polish technical and household literature. They were used for all parts of buildings, from floors to roofs. Their building usage was the subject of experiments and improvements, and polemics, including discussions about various admixtures to clay- or cob-dung-based mortars. Those discussions and building craft clues are analyzed in the paper, with aim to present the past Polish culture of building with clay, dung and admixtures. The analysis can refer to more general topic of technological and cultural evolution of our civilization, supplementing this subject with the specific view on aesthetic changes for the last 200 years. The results can be applicable in the contemporary eco-tech and low-tech architecture.
PL
W artykule streszczono badania nad tradycyjnymi, alternatywnymi konstrukcjami na Podlasiu: budownictwem z polan i gliny (tzw. drewnoglina albo stackwall) oraz ze słomy i gliny (konstrukcja strychulcowa), w zakresie modernizacji obiektów wzniesionych w tych konstrukcjach, z zastosowaniem współczesnych materiałów i technologii. Dyskusji poddano możliwości i przeszkody stosowania współczesnych technologii budowlanych w obiektach wykonanych według dawnych technik oraz status starych metod budowlanych, które zostały zapomniane, ale są odtwarzane i dostosowywane do współczesnych potrzeb, paradoksalnie uzyskując opinię nowatorskich.
EN
The paper contains the results of the study on the modern development of traditional "alternative" building methods in the Podlasie region, with special focus on the modernization of the local variants of wattle-and-daub and stackwall (i.e. cordwood masonry) constructions. The present status of the old vernacular types of building constructions and methods, and their development opportunities are discussed.
PL
Obecnie budownictwo przekształca się w kierunku budownictwa lekkiego, taniego, energooszczędnego inwestycyjnie i eksploatacyjnie, nie niszczącego środowiska. W Polsce od 1 stycznia 2009 roku weszła w życie unijna Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Nowo powstały budynek, przeznaczony na sprzedaż lub pod wynajem, będzie musiał posiadać świadectwo potwierdzające jego klasę energetyczną. Z tego względu powyższa propozycja budowy domu w technologii bloczków ze słomy otynkowanych gliną, jest alternatywą w dobie zmniejszania kosztów ogrzewania przy zachowaniu efektywności ekonomicznej. Budynki zaprojektowane w tej technologii mogą konkurować z innymi technologiami, stosowanymi w lekkim, tanim budownictwie.
14
PL
Autor przedstawia rozwój specyficznych tanich metod wznoszenia budynków z drobnowymiarowego drewna opałowego (chrustu, polan) spajanego gliną na Wileńszczyźnie na przestrzeni dwóch wieków (tj. w latach 1821-2009), potwierdzonych publikacjami z tego okresu. Omawiane budownictwo należy uznać za oryginalne zjawisko na pograniczu rozwoju kultury materialnej, historii architektury i sztuki budowania. Rozwinęło się na Wileńszczyźnie, lecz oddziaływało także na powojenne budownictwo wiejskie Podlasia. Zaowocowało kilkuset budynkami, z których wiele (zwłaszcza na Podlasiu, gdzie autor mógł przeprowadzić bardziej dokładne badania) nadal stoi i jest użytkowanych.
EN
The author presents the historical development of variants of a low-cost and low-tech building method, which can be assessed as sort of stovewood construction, presently known as stackwall or cordwood construction, i.e. a method of building a wall with tiny stovewood and clay. The building method was being developed since about 1821 in the Vilnius region (now in Lithuania), and has been recorded in a number of technical publications in 1821, 1834, 1839, 1845, 1917 and 1930. The development of the local sort of stovewood construction is assessed as a very specific phenomenon, and should be appreciated for its influence on the vernacular building in the neighbouring territories, including the Podlasie region in N-E Poland.
PL
Przedstawiono rozwój w latach 1774-1838 wybranych technik budownictwa z gliny, mianowicie tych, które były zalecane i opisywane w polskiej literaturze technicznej tego okresu – zwłaszcza technik budownictwa glinobitego oraz murowanego z surowej cegły na zaprawie gliniano-piaskowej. Pominięto gliniane budownictwo ludowe, wówczas powszechne, lecz lekceważone, takie jak lepiankowe (strychulcowe albo chruściano-plecione). Wywód oparto na kilkudziesięciu ówczesnych polskich książkach i artykułach traktujących o budownictwie z gliny; wskazano też na znane wówczas w Polsce publikacje zagraniczne. Wysunięto wniosek, iż w latach 1774-1838 wypracowano podstawy pod dalszy rozwój budownictwa glinianego, obserwowany zwłaszcza w latach sześćdziesiątych XIX wieku oraz później, a także rozwój dwudziestowiecznego tzw. budownictwa z materiałów lokalnych.
EN
The Polish clay building in 1774-1838 is described and analyzed in the paper, with special focus on the types of building constructions which were referenced in the literature of that period, i.e. various sorts of adobe and cob building. Wattle-and-daub, stackwall and other folk constructions are generally omitted in the paper, because they were of minor importance, in spite of the fact that they were popular in the countryside. The work is based on about two dozen Polish books and journal papers published in that period; moreover, the French and German texts are mentioned. The main conlusion is that the development of clay building in the period 1774-1838 resulted with the number of building techniques, which can be perceived as the foundations of the successive lowtech building in the first six decades of the twentieth century.
PL
Opierając się na badaniach opisanych w literaturze przedmiotu oraz na badaniach terenowych, przedstawiono problematykę dotyczącą tradycyjnego podlaskiego budownictwa z gliny. Omówiono konstrukcję ścian wiejskich domów uwzględniając wartości kulturowe - tj. wartości glinianych budynków jako nośników dziedzictwa i jako materialnych wytworów szerszej i głębszej kultury użycia gliny jako budulca. Wysunięto tezę, że podlaskie lu-dowe budownictwo z gliny charakteryzuje się wyjątkową finezją rozwiązań, wielością wariantów wykraczających poza podręcznikowe standardy i obfitością związanych z tym budownictwem zwyczajów przynależnych do kręgu kultury niematerialnej. W szczególności opisano rodzaje konstrukcji ścian z wykorzystaniem gliny jako budulca, dzieląc znane na Podlasiu rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe na siedem grup, takich jak: (1) ściany z drewna opałowego i gliny (cordwood), (2) ściany ubijane z jałowca i gliny, (3) ściany wiklinowo-gliniane, (4) strychulcowe ściany plecione, (5) ściany glinobite, (6) ściany z surowej, glinianej cegły, (7) mur pruski z surowej cegły.
EN
On basis of recent field research and literature searchings, the variety of vernacular wall earthen building constructions in the Podlasie region, is taken under consideration. The objective is to recognize these earthen methods and structures as heritage artifacts that carry some values of cultural heritage. They are al-so considered as the products of the culture of clay usage in buildings. As a result, the seven groups of such types of constructions are presented, as follows: (1) cordwood masonry walls; (2) earthen walls, reinforced with juniper; (3) earthen walls, reinforced with wicker; (4) timber walls with wattle and daub infill, and wattle and daub walls; (5) rammed earth walls; (6) adobe walls; (7) frame construction with adobe infill.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.