Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Korzyści i niebezpieczeństwa leczniczego stosowania kannabinoidów

Janus J., Łukaszczuk P., Borowiak K., Białecka M., Machoy-Mokrzyńska A.

Problemy Nauk Stosowanych

|

2016

|

T. 4

137--144

PL

Wstęp i cel: Kannabinoidy są ligandami receptorów kannabinoidowych CB1 i CB2. Ze względu na budowę chemiczną podzielono je na kilka klas, z których najwcześniej poznano tetrahydrokanabinole (THC), czyli związki pozyskiwane z marihuany i haszyszu. Dalsze badania wykazały, że fizjologicznie w organizmie człowieka także występują związki o podobnym działaniu i nazwano je endokannabinoidami. Związki te, wraz z enzymami biorącymi udział w ich syntezie i degradacji oraz z ligandami i receptorami kannabinoidowymi, tworzą endokannabinoidowy fizjologiczny układ kontroli, który odgrywa ważną rolę w neuromodulacji wszystkich neurotransmiterów biorących udział w układzie nagrody. Na podstawie badań behawioralnych na eksperymentalnych modelach zwierzęcych oraz licznych obserwacji i badań klinicznych poznano część efektów biologicznych, wywoływanych przez ligandy receptorów kannabinoidowych, co zwiększyło zainteresowanie tymi związkami w celu ich wykorzystania w modyfikacji wybranych funkcji organizmu człowieka. Materiał i metody: Na podstawie dostępnego piśmiennictwa w pracy przedstawiono najważniejsze aspekty potencjalnego wykorzystania ligandów dla receptorów kannabinoidowych w terapii wybranych chorób, uwzględniając zarówno korzyści, jak i ryzyko ich stosowania. Wniosek: Intensywnie prowadzone badania otwierają nowe perspektywy leczenia wielu chorób i wskazują na możliwości otrzymania nowych leków o unikalnym profilu terapeutycznym.

EN

Introduction and aim: Cannabinoids are known as ligands for cannabinoid receptors namely, CB1 and CB2. Due to their chemical structure they are divided into several classes, of which the earliest recognized is tetrahydrocannabinol (THC) - the derivative of marijuana and hashish. Further studies have shown that in the human body there can be found compounds - referred to as endocannabinoids - exerting a similar physiological effect to THC. These compounds - along with enzymes involved in their synthesis and degradation as well as with cannabinoids receptors and their ligands - form the endocannabinoid physiological control system playing a major role in the neuromodulation process of all neurotransmitters involved in the reward system. Based on behavioural studies carried out on experimental animal models and on the basis of numerous observations and clinical studies, a part of biological effects caused by ligands for CB1 and CB2 receptors have been discovered, which generated the interest in these compounds aiming at their use in the modification of selected functions of the human body. Material and methods: On the grounds of the available literature, the apaper has been presened the most important aspects of therapeutic potential of cannabinoid receptors ligands, taking into consideration the benefits and risks in the treatment of selected diseases. Conclusion: Intensive studies open up new prospects for the treatment of many diseases and provide an opportunity to obtain new drugs with a unique therapeutic profile.

2

Swelling of EPDM rubbers for oil-well applications as influenced by medium composition and temperature. Part I. Literature and theoretical background

Zielińska M., Seyger R., Dierkes W. K., Bielinski D., Noordermeer J. W. M.

Elastomery

|

2016

|

T. 20, nr 2

6--17

EN

The paper describes the mechanism of interactions between hydrocarbon solvents and vulcanized rubber (representing crosslinked network structure). The problem is discussed from the point of view of thermodynamic principles of swelling, temperature and material factors affecting swelling of filled rubber vulcanizates, as well as the impact of swelling on properties of the materials. Special attention has been paid to the importance of models for the physical swelling of rubber in various hydrocarbons, which will provide a basis for prediction of swelling in their mixture like oils.

PL

W artykule opisano mechanizm oddziaływania między rozpuszczalnikami węglowodorowymi a usieciowanym kauczukiem (reprezentującym usieciowaną strukturę przestrzenną). Zagadnienie zostało przedyskutowane z punktu widzenia podstawowych praw termodynamiki dotyczących rozpuszczalności, temperatury i czynników materiałowych, mających wpływ na oddziaływanie rozpuszczalników na napełnione wulkanizaty oraz wpływu na ich właściwości. Ze względu na możliwość stworzenia podstaw do przewidywania zachowania się materiałów w mieszaninie rozpuszczalników, odpowiadającej olejom, szczególną uwagę poświęcono modelom opisującym fizyczne pęcznienie gumy w różnych węglowodorach.

3

Ocena wpływu biodegradacji na strukturę chemiczną polieterouretanów

Stępień A. E.

Polimery

|

2012

|

T. 57, nr 7-8

545-550

PL

Na podstawie analizy widm 1H NMR oraz MALDI-TOF określano zmiany w budowie chemicznej polieterouretanów zsyntezowanych z: diizocyjanianu 1,6-heksametylenu (HDI) i oligo(oksypropyleno)diolu (Rokopol 7P) lub z 4,4'-diizocyjanianu difenylenometanu (MDI) i poli(tetrahydrofuranu) (PTHF), lub z MDI i poli(oksypropyleno)diolu (PPG), zachodzące w wyniku degradacji w środowisku gleby w ciągu 120 dni. W przypadku próbek PUR z alifatycznego diizocyjanianu HDI i polieterolu Rokopol 7P po biodegradacji zaobserwowano zmiany w ich strukturze chemicznej, analiza zaś struktur chemicznych poliuretanów otrzymanych z aromatycznego diizocyjanianu MDI i polieteroli PPG, bądź PTHF, przed i po biodegradacji nie wykazała zmian.

EN

Changes in the chemical structures of poly(ether urethanes) synthesized from 1,6-hexamethylene diisocyanate (HDI) and oligo(oxypropylene)diol (Rokopol 7P) or 4,4'-diphenylmethane diisocyanate (MDI) and poly(tetrahydrofuran) (PTHF) or MDI and poly(oxypropylene)diol (PPG), after degradation in the soil environment for a period of 120 days, were investigated using 1H NMR and MALDI-TOF spectral analysis. The structural changes were observed as a result of biodegradation of PUR made from aliphatic diisocyanate HDI and polyetherol Rokopol 7P, whereas the chemical structures of polyurethanes synthesized from aromatic diisocyanate MDI and polyetherols PPG or PTHF showed no differences before and after biodegradation.

4

New aromatic polyesteramides: synthesis and properties

Sava I.

Polimery

|

2011

|

T. 56, nr 4

263-270

EN

New aromatic polyesteramides with fairly high average molecular weight [(72-229) · 10³] and rather narrow polydispersity in the range of 2.0-3.7 were prepared by polycondensation reaction of different aromatic diamines with a diacid chloride containing preformed ester groups. These polymers, easily soluble in N-methylpyrrolidinone, were cast into transparent, flexible films of various thickness (5-40 μm). The polymers showed high thermal stability with initial decomposition temperature above 340 °C and glass transition temperature in the range of 190-220 °C. The viscoelastic behavior of the new polyesteramides was investigated in the temperature range from -100 °C to 260 °C by dynamic mechanical analysis.

PL

W wyniku polikondensacji 5 różnych diamin aromatycznych z chlorkiem kwasowym zawierającym grupy estrowe [dichlorkiem bis-3-oksybenzoilotereftaloilu o wzorze (I), schemat A], otrzymano szereg różniących się budową chemiczną nowych aromatycznych poliestroamidów (IIIa)-(IIIe) (schemat D, rys. 1 i 2). Produkty te charakteryzowały się dość dużym ciężarem cząsteczkowym [(72-229) · 10³] oraz niewielką polidyspersyjnością mieszczącą się w przedziale 2,0-3,7 (metoda GPC, tabela 1). Ich dobra rozpuszczalność w N-metylopirolidynonie umożliwiła uzyskanie na ich podstawie wylewanych przezroczystych, giętkich folii grubości 5-40 μm. Przedstawiono wyniki badania poliestroamidów metodami analizy termograwimetrycznej (TGA, rys. 3) i różnicowej kalorymetrii skaningowej (DSC, tabela 2, rys. 4). Szczególnie dużo miejsca poświęcono interpretacji wyników uzyskanych metodami dynamicznej analizy mechanicznej w przedziale od -100 °C do +260 °C (rys. 5-9, tabela 2) oraz właściwościom cieplnym (rys. 3 i 4, tabela 2). Podkreślono przy tym, że badane polimery odznaczają się bardzo dobrą odpornością cieplną (początkowa temperatura rozkładu przekracza 340 °C). Ich temperatura zeszklenia mieści się - w zależności od budowy chemicznej - w przedziale 190-220 °C.

5

Degradacja enzymatyczna poliuretanów. Cz. II. Wpływ budowy chemicznej poliuretanów i warunków hydrolizy enzymatycznej

Wojturska J.

Polimery

|

2011

|

T. 56, nr 3

177-184

PL

W tej części opracowania przedstawiono stan wiedzy na temat enzymatycznej degradacji poliuretanów (PUR) ze szczególnym uwzględnieniem wpływu podstawowych warunków procesu, rodzaju enzymu zastosowanego do degradacji, jego aktywności i czasu działania oraz budowy chemicznej poliuretanów (polimerów o strukturze segmentowej) na przebieg takiego rozkładu. Omówiono wybrane techniki kontrolowania przebiegu degradacji, mianowicie określanie ubytku masy oraz zmian ciężaru cząsteczkowego, stopnia krystaliczności, właściwości mechanicznych i morfologii próbek.

EN

A review of the state-of-the-art and developments in the field of enzymatic degradation of polyurethanes (PUR) has been presented in this part. In the review special consideration was given to the primary factors influencing the polyurethane degradation such as the type of enzyme used, its activity, duration of the process and also the structure of the polyurethanes (polymers of segmented structure). Monitoring techniques via weight loss, measurements and observations of changes of molecular weight, crystallinity, mechanical properties as well morphology were discussed.

6

Biodegradable copolymers with succinimide and lactic acid units. Part I. Synthesis possibilities

Tudorachi N., Chiriac A. P., Lipsa R.

Polimery

|

2011

|

T. 56, nr 3

204-210

EN

This paper present the possibility to achieve biodegradable copolymers with succinimide and lactic acid units via two different routes of synthesis processes. The first one (variant A) involves in situ copolymer synthesis using maleic anhydride, ammonium hydroxide and L(+)-lactic acid and the second (variant B) involves poly(succinimide) synthesis and then its modification with L(+)-lactic acid by mass polycondensation procedure. The prepared copolymers were characterized by IR and ¹H NMR spectroscopy, molecular weights and particle size distribution. The synthesized copolymers can be used as possible matrix to achieve some matrix/active principle systems with medical and pharmaceutical applications, especially owing to their biodegradability and biocompatibility.

PL

Przedstawiono dwa różne sposoby otrzymywania kopolimerów zawierających jednostki sukcynoimidu (SI) i kwasu mlekowego (LA) - PSI-co-LA. Pierwsza metoda (wariant A) polega na syntezie in situ z zastosowaniem bezwodnika maleinowego, amoniaku i LA (schemat A), a wg drugiej (wariant B) wykorzystuje się do tego celu otrzymany wstępnie polisukcynoimid i prowadzi jego polikondensację w masie z LA (schemat B). Uzyskane kopolimery scharakteryzowano metodami spektroskopii IR (rys. 1-3, tabela 1) i NMR (rys. 4) oraz określono ich ciężary cząsteczkowe (metoda GPC, tabela 2) a także wymiary cząstek i rozkład tych wymiarów (rys. 5, tabela 3). Opisane produkty mogą być zastosowane jako biodegradowalne i biokompatybilne nośniki substancji czynnych użytkowanych w medycynie i farmacji.

7

Nowe osiągnięcia w dziedzinie domieszek do betonu

Łukowski P.

Budownictwo, Technologie, Architektura

|

2011

|

nr 1

68-71

8

Materiały powłokowe otrzymywane z kationomerów poliuretanowych modyfikowanych funkcjonalizowanym silseskwioksanem. Cz. I. Budowa chemiczna kationomerów

Król B., Król P.

Polimery

|

2010

|

T. 55, nr 6

440-451

PL

Opisano trzyetapową syntezę wodorozcieńczalnych kationomerów poliuretanowych (PUR) na podstawie 4,4'-diizocyjanianu difenylenometanu (MDI), oligo(oksypropyleno)glikolu i N-metylodietanoloaminy (N-MDEA, dodatkowy substrat hydroksylowy i przedłużacz łańcucha), które - po utworzeniu jonów amoniowych w reakcji wprowadzonych grup N-alkilowych z HCOOH oraz (na 4. etapie) dyspergowaniu w wodzie, utworzyły trwałe dyspersje. Kationomery te na 3. etapie procesu (synteza prepolimeru uretanowo-izocyjanianowego) modyfikowano chemicznie z zastosowaniem funkcjonalizowanego grupami -OH silseskwioksanu (PHIPOSS). Budowę chemiczną kationomerów i ich ciężary cząsteczkowe scharakteryzowano metodami IR i NMR oraz chromatografii GPC. Metody te zastosowano również do scharakteryzowania otrzymanego niezależnie PHIPOSS.

EN

The three-stage synthesis of waterborne polyurethane cationomers on the basis of diphenyl methane-4,4'-diisocyanate (MDI), oligo(oxypropylene glycol) and N-methyldiethanolamine [(N-MDEA) used as an additional hydroxylating and chain-elongating reagent] has been presented. Stable dispersions were obtained after the quaternisation, in a further fourth stage, of the introduced N-alkyl groups with formic acid (HCOOH) and then dispergation in water (Table 5). The cationomers obtained in the third stage of the synthesis of urethane-isocyanate prepolymers were modified chemically with silsequioxanes functionalized with -OH groups (Table 6). The chemical structure of the cationomers and their molecular weights were determined using IR, NMR and GPC chromatography (Figs. 6-13, Tables 7-11). The same methods were also applied in determining the properties of the obtained PHIPOSS [equation (VI), Figs. 1-5, Tables 1-4].

9

Hyperbranched multimethacrylate resins of low viscosity and low oxygen inhibition for dental applications

Tomasik A. K., Biernat M., Parzuchowski P. G.

Polimery

|

2010

|

T. 55, nr 4

284-292

EN

This work presents the syntheses and characterization of new low viscosity and low oxygen inhibition hyperbranched multimethacrylate macromonomers capable of photopolymerization, for application in dental composites. Two types of multimethacrylate resins were synthesized. One based on bisphenol A core and polyether branches and the other one based on trimethylolpropane (TMP) and polyether structure containing urethane bonds, obtained with isocyanate or non-isocyanate method. The monomers were characterized by spectroscopic methods. The conversion of double bonds was investigated by FTIR. The physical properties of the multimethacrylate resins such as viscosity, density and polymerization shrinkage were determined. Based on the results obtained it has been shown that such resins are attractive materials to use in composites, especially dental ones.

PL

Opisano sposób syntezy nowych silnie rozgałęzionych (hiperrozgałęzionych) wielometakrylowych makromonomerów zdolnych do fotopolimeryzacji. Charakteryzują się one zmniejszoną lepkością oraz ograniczoną inhibicją tlenową i są przeznaczone do zastosowań dentystycznych. Zsyntetyzowano dwa typy żywic: pierwszy zawierał cząsteczkę bisfenolu A jako rdzeń i ramiona polieterowe (Schemat A, produkty 4a-4c), drugi zaś - trimetylolopropan (TMP) i ramiona polieterowe z fragmentami uretanowymi (Schemat B, produkty 5c-7c oraz Schemat C, produkt 8b). Ugrupowania uretanowe zostały wprowadzone metodą bezizocyjanianową (5c-7c) bądź też tradycyjną z wykorzystaniem izocyjanianu (Schemat C, 8b). Budowę chemiczną makromonomerów scharakteryzowano metodami spektroskopowymi 1H NMR (rys. 1-3, 5, 7) i FTIR (rys. 4 i 6). Metodą FTIR zbadano przebieg konwersji wiązań podwójnych w fotopolimeryzacji kilku żywic wielometakrylowych w funkcji czasu (rys. 8). Scharakteryzowano też ich gęstość i skurcz polimeryzacyjny (Tabela 1) oraz wybrane właściwości mechaniczne (wytrzymałość na zginanie i twardość powierzchniową, Tabela 2). Wyniki wskazują, że uzyskane żywice mogą stanowić alternatywę dla obecnie stosowanych kompozytów, w szczególności kompozytów dentystycznych.

10

Wpływ składu chemicznego popiołu na stężenie izotopów promieniotwórczych w węglu

Róg L., Michalik B., Wysocka M.

Przegląd Górniczy

|

2009

|

T. 65, nr 1-2

37-45

PL

Węgiel kamienny, jak każdy surowiec mineralny, charakteryzuje się pewną zawartością naturalnych izotopów promieniotwórczych. Ich stężenie zależy miedzy innymi od ilości i rodzaju zanieczyszczeń mineralnych zawartych w węglu oraz od budowy chemicznej węgla. Badania wykonano w ramach projektu badawczego własnego nr N520 07431/3723, prowadzonego w Głównym Instytucie Górnictwa. Badano osiem próbek miałów surowych, pobranych z kopalń węgla kamiennego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, wykazujących typy od 31 do 34 oraz wydzielone z nich frakcje gęstościowe, w cieczach ciężkich: od 1,30 g/cm[^3] do 2,00 g/cm[^3]. Z każdej próbki otrzymano w ten sposób osiem węgli, różnych pod względem: budowy petrograficznej, właściwości fizykochemicznych oraz zawartości popiołu. W miarę wzrostu gęstości frakcji rośnie regularnie zawartość popiołu oraz stężenie izotopu [^40]K w popiołach z frakcji, maleje natomiast stężenie izotopów [^226]Ra i [^228]Ra. W popiołach z najcięższych frakcji nastąpiło, w stosunku do węgla wyjściowego, zwiększenie ilości SiO2 i K2O, a w popiołach z frakcji najlżejszych nastąpiło skumulowanie pozostałych składników tlenkowych. W miarę wzrostu gęstości frakcji rośnie zawartość rubidu (Rb) i maleje średnia zawartość pozostałych pierwiastków śladowych. Stężenie izotopu [^226]Ra rośnie w miarę wzrostu Fe[2]O[3] i strontu (Sr) w popiele. Do składników popiołu wpływających na stężenie izotopu [^228]Ra w popiele z frakcji, zaliczyć można jedynie SiO2 i Al[2]O[3], przy czym przy wzroście ilości Al[2]O[3] stężenie [^228]Ra rośnie, a pojawienie się większej ilości SiO[2] powoduje obniżenie zawartości [^228]Ra. Z wszystkich składników popiołu, analizowanych pod kątem wpływu na stężenie izotopu [^40]K, najwyraźniejszy wpływ ma rubid (Rb).

EN

Hard coal, as each mineral raw material, is characterised by some natural radioactive isotopes content. Their concentration depends, among others, on quantity and kind of mineral impurities contained in coal as well as on the chemical constitution of coal. Research has been carried out within the research project No N520 07431/3723, in the Main Mining Institute. In the research works eight samples of raw smalls have been used. They have been collected from hard coal mines of GZW (Upper Silesian Coal basin) and belong to the coals of 31 to 34 types. Dense fractions have been separated in dense media from 1.3 g/cm[^3] to 2.0 g/cm[^3]. In this way from each sample obtained eight coals of different petrographic constitution physico-chemical properties as well as ash content. Along with fraction density increase grows regularly ash content as well as concentration of isotope [^40]K in the ash from the fractions, however concentration of isotopes [^226]Ra and [^228]Ra drops. Increase of SiO[2] and K[2]O occurred in ash from the heaviest fractions, and in ashes from the lightest fraction accumulation of remaining oxide components. As fraction density increases content of rubidium (Rb) grows and average content of remaining trace elements decreases. Concentration of isotope [^226]Ra increases as Fe[2]O[3] and strontium (Sr) increase in ash. Only ash components SiO[2] and AL[2]O[3] influence on concentration of isotope [^228]Ra in the fraction ash. As quantity of Al[2]O[3] increases concentration of [^228]Ra increases, and occurrence of bigger quantity of SiO[2] causes decrease of [^228]Ra content. The most distinct influence on isotope [^40]K concentration has rubidium (Rb) among all the analyzed ash components.

11

Zastosowanie promieniowania mikrofalowego w syntezie biodegradowalnego kopolimeru kwasu asparaginowego z kwasem mlekowym

Pagacz J., Polaczek J., Pielichowski J., Migdał M., Tokarska A.

Polimery

|

2009

|

T. 54, nr 7-8

514-521

PL

Przedstawiono wyniki badań nad nową, polegającą na zastosowaniu promieniowania mikrofalowego metodą otrzymywania biodegradowalnego kopolimeru (PAL): kwas asparaginowy (KA)-kwas mlekowy (KM). Syntezę prowadzono w warunkach różnego stosunku molowego reagentów, temperatury i mocy promieniowania, w roztworze lub w stopie, bez użycia katalizatora oraz - dla porównania - w jego obecności (H3PO4). Oceniono również przebieg degradacji w roztworze soli fizjologicznej kopolimerów PAL otrzymywanych w stopie. Budowę chemiczną produktów scharakteryzowano za pomocą spektroskopii w podczerwieni (FT-IR) oraz protonowego magnetycznego rezonansu jądrowego (1H NMR). Metodą chromatografii żelowej (GPC) oznaczono ciężar cząsteczkowy tych produktów, a także określono ich właściwości termiczne wykorzystując do tego celu termograwimetrię (TG) oraz różnicową kalorymetrię skaningową (DSC).W zależności od doboru badanych, wyżej wymienionych warunków kopolimeryzacji, jak również metody jej prowadzenia uzyskano materiały różniące się ciężarem cząsteczkowym, krystalicznością, rozpuszczalnością oraz odpornością termiczną.

EN

The results of investigations on the new method, based on microwave radiation use, of preparation of aspartic acid (KA)/lactic acid (KM) biodegradable copolymer (PAL) are presented. The syntheses were carried out at various molar ratios of reagents, different temperature and radiation dose, in the solution or bulk, without catalyst (H3PO4) or - for comparison - with it (Table 1-4). The course of degradation of PAL copolymers prepared in bulk, in physiological solutions was also evaluated (Fig. 1). Chemical structure of the products were characterized by infrared spectroscopy (FT-IR) (Fig. 2 and 3) and nuclear magnetic resonance (1H NMR) (Fig. 4). Molecular weights of the products (Table 5) were determined by gel permeation chromatography (GPC). Thermal properties were investigated by thermogravimetry (TG) (Fig. 5, Table 6) and differential scanning calorimetry (DSC) (Fig. 6 and 7, Table 7). Dependently on the method of copolymerization and its conditions the resulted materials varied in molecular weights, crystallinity, solubility and thermal stability.

12

Synthesis and application of oligomers obtained from oxamic acid and ethylene carbonate

Zarzyka-Niemiec I.

Polimery

|

2009

|

T. 54, nr 2

99-105

EN

The reaction between oxamic acid and ethylene carbonate in the presence of potassium carbonate catalyst was studied. The products were characterized by 1H NMR, IR and MALDI ToF techniques. The hydroxyethoxy derivatives of the acid are remarkably thermally stable due to the presence of oxalamidoester group. They were used as components of thermally stable polyurethane foams.

PL

Praca stanowi kontynuację wcześniejszych badań produktów reakcji kwasu parabanowego z węglanem etylenu [4] i węglanem propylenu [6] charakteryzujących się zwiększoną odpornością termiczną, którą przypisano obecności w nich grup oksalamidoestrowej i mocznikowej połączonych mostkiem imidowym. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących syntezy i właściwości hydroksyetylowych i hydroksyetoksylowych pochodnych kwasu oksamowego (OA) zawierających ugrupowania oksalamidoestrowe, otrzymanych z udziałem węglanu etylenu (EC) jako czynnika hydroksyalkilującego oraz węglanu potasu jako katalizatora (tabela 1). Metodami analizy instrumentalnej (spektroskopii 1H NMR, IR, MALDI ToF) określono budowę chemiczną powstających produktów (rys. 1-4, tabele 2 i 3). Stwierdzono, że otrzymane hydroksyetoksylowe pochodne UA charakteryzują się zwiększoną odpornością termiczną, którą warunkuje obecność ugrupowania oksalamidoestrowego (tabela 4). Określono fizyczne właściwości tych związków typu polioli (tabela 5), zbadano przebieg ich spieniania w układzie z diizocyjanianem 4,4'-difenylometanu (tabela 6) oraz scharakteryzowano właściwości użytkowe tak uzyskanych pianek poliuretanowych (tabela 7).

13

Syntheses of new poly(ester-carbonate-urethane)s based on trimethylene carbonate (TMC) and polyester polyol deriv Syntheses of new poly(ester-ed from dimerized fatty acid

Paturej M., El Fray M.

Polimery

|

2009

|

T. 54, nr 9

611-617

EN

A series of poly(ester-carbonate-urethane)s containing different weight ratios of respective fragments were synthesized by coupling of dihydroxyl compounds with diisocyanates. First, poly(trimethylene carbonate) diol (PTMCD) was prepared via ring opening polymerization of trimethylene carbonate (TMC) using 1,4-butanediol as an initiator and stannous 2-ethylhexanoate as a catalyst. PTMCD was further reacted in the melt with polyester polyol (dimer diol derived from dimerized fatty acid, DD) in the presence of hexamethylene diisocyanate (HDI) as a coupling agent. The structure and physical properties of PTMCD and final copolymer were characterized by ATR FT-IR and DSC measurements. Thermal analysis indicated that temperature transitions were dependent on the copolymer composition. The hydrolytic degradation (pH=9.0) profiles of selected copolymers were also dependent on the polymer composition: higher weight loss was observed for polymers containing higher amount of carbonate units. At high concentration of DD (70 wt. %) the polymers showing high elasticity (330%) were produced.

PL

Zsyntetyzowano serię różniących się składem kopoli(estro-węglano-uretanów) metodą sprzęgania związków dihydroksylowych za pomocą diizocyjanianu heksametylenu (HDI). Na pierwszym etapie, w wyniku polimeryzacji z otwarciem pierścienia węglanu trimetylenu (TMC) przy użyciu 1,4-butanodiolu jako inicjatora i oktanianu cyny jako katalizatora otrzymano poli(węglanotrimetyleno)diol (PTMCD). PTMCD poddano następnie reakcji w fazie stopionej z poliestropoliolem (dimerodiolem pochodzącym z dimeryzowanego kwasu tłuszczowego, DD) w obecności HDI jako czynnika sprzęgającego (schemat A). Budowę chemiczną PTMCD oraz kopolimerów scharakteryzowano metodami ATR FT-IR oraz 1H NMR (rys. 1 i 2). Analiza termiczna potwierdziła zależność wartości temperatury przemian fazowych kopolimerów od ich składu (tabela 2, rys. 3 i 4). Przebieg hydrolitycznej (pH=9.0) degradacji wybranych kopoli(estro-węglano-uretanów) również wykazał zależność od składu: większy ubytek masy zaobserwowano w przypadku produktu zawierającego większy udział jednostek węglanowych (rys. 5). Kopolimery o znacznym udziale DD (70 % mas.) odznaczały się dużą elastycznością (330%, tabela 3). Metodą GPC określono wartości Mn, Mw oraz Mw/Mn wybranych kopolimerów (tabela 1).

14

Synteza, budowa i właściwości chemiczne nienasyconych oligo(alkilenoestro-etero)dioli

Kucińska-Lipka J., Janik H., Balas A.

Polimery

|

2009

|

T. 54, nr 7-8

530-535

PL

Przeprowadzono serie reakcji polikondensacji nienasyconych oligo(alkilenoestro-etero)dioli (OAEE) z udziałem komonomerów kwasowych [kwasu adypinowego (KA), bezwodnika maleinowego (BM), bezwodnika ftalowego (BF)] oraz komonomerów glikolowych {glikolu dietylenowego (DG), glikolu etylenowego (EG), glikolu 1,3-propylenowego (PG), ?,?-dihydroksy[oligo(oksyetylenu)] (POE), a także ?,?-dihydroksy[oligo(oksytetrametylenu)] (PTMG)}, bez użycia katalizatora. Aby uzyskać nienasycone OAEE zakończone grupami hydroksylowymi, w syntezach stosowano nadmiar substratów glikolowych. Przebieg procesu kontrolowano na drodze pomiaru liczby kwasowej. Otrzymane OAEE charakteryzowano metodą FT-IR oraz analizy elementarnej, oznaczano wartość liczby hydroksylowej (LOH) oraz liczby jodowej (LJ), na podstawie LOH obliczano ciężar cząsteczkowy a także termograwimetrycznie oceniano odporność termiczną produktów. Stwierdzono, że nienasycone OAEE wytworzone przy użyciu nadmiaru PG odznaczają się największym ciężarem cząsteczkowym i dobrą odpornością termiczną.

EN

The series of polycondensation reactions of unsaturated oligo(alkylene-ester-ether)diols (OAEE) with acidic comonomers [adipic acid (KA), maleic anhydride (BM), phthalic anhydride (BF)] and glycol comonomers {diethylene glycol (DG), ethylene glycol (EG), 1,3-propylene glycol (PG), ?,?-dihydroxy[oligo(oxyethylene)] (POE) and ?,?-dihydroxy[oligo(oxytetramethylene)] (PTMG)} were carried out without catalysts (Table 1). An excess of glycol substrates was used to obtain unsaturated OAEE terminated with hydroxyl groups. The course of the process was controlled via measurements of acid value (Lk) (Fig. 1, 2). OAEE obtained were characterized by FT-IR spectroscopy (Fig. 3) and elemental analysis (Table 2). The values of hydroxyl number (LOH) and iodine number (LJ) were determined. Molecular weight was calculated on the basis of LOH (Table 3) and thermal stability was evaluated thermogravimetrically (Table 4, 5). It has been found that unsaturated OAEE prepared with an excess of PG showed the largest molecular weight and good thermal stability.

15

Sieciowanie mikrofalami kompozycji poliakrylowych z udziałem dekstryny i wykorzystanie ich jako spoiw do mas odlewniczych

Grabowska B.

Polimery

|

2009

|

T. 54, nr 7-8

507-513

PL

Opracowano trzy kompozycje polimerowe stanowiące mieszaniny wodnych roztworów poli(kwasu akrylowego), poli(akrylanu sodu) lub soli sodowej kopolimeru kwas maleinowy-kwas akrylowy oraz dekstryny (biopolimeru). Kompozycje sieciowano za pomocą promieniowania mikrofalowego i następnie metodą FT-IR oceniano spowodowane tym procesem zmiany budowy chemicznej. Z omawianych nieusieciowanych kompozycji polimerowych użytych w charakterze spoiwa oraz piasku kwarcowego jako osnowy sporządzono masy odlewnicze, które utwardzono pod wpływem mikrofal. Zbadano wytrzymałość na ściskanie (Rcu) utwardzonych mas; największą wytrzymałość wykazują po utwardzeniu mikrofalami masy odlewnicze z udziałem kompozycji (I) poli(kwas akrylowy) + dekstryna. Metodą SEM scharakteryzowano morfologię usieciowanej masy uzyskanej z zastosowaniem kompozycji I.

EN

Three polymeric compositions being the mixtures of aqueous solutions of either poly(acrylic acid) or poly(sodium acrylate) or sodium salt of maleic acid/acrylic acid copolymer and dextrin (biopolymer) were elaborated. These compositions were crosslinked by microwave radiation and then the changes of chemical structures, caused by radiation, were evaluated by FT-IR method (Table 1-3, Fig. 1-4). Molding sands were prepared from high-silica sand as a matrix and non-crosslinked polymer compositions mentioned above as the binders. Molding sand hardening was carried out under microwave radiation. Compression strength (Rcu) of hardened molding sands was investigated (Fig. 5). The molding sands containing poly(acrylic acid) + dextrin composition (composition I) show the best compression strength. The morphology of crosslinked material prepared with use of composition I was characterized by SEM method (Fig. 6).

16

Influence of the structures of polyamide 6 fibers on their ageing under intensive insolation conditions

Bieniek A., Lipp-Symonowicz B., Sztajnowski S.

Polimery

|

2009

|

T. 54, nr 11-12

840-844

EN

The effects of large doses of UV radiation, relating to actual operational use during 1, 2 or 5 summer seasons, on changes of chemical structures, crystalline structures, morphology and tensile properties of four types of polyamide 6 were investigated. The fibers differed in cross-section shape and mat degree caused by TiO2 addition. The fibers were tested using, among others, SEM and IR methods. Critical dissolution time (CDT) was also investigated.

PL

Zbadano wpływ naświetlania dużymi dawkami promieniowania UV (odpowiadającego rzeczywistemu użytkowaniu w ciągu 1, 2 lub 5 sezonów letnich) na zmiany budowy chemicznej, charakteru struktury krystalicznej (tabela 4) i morfologii oraz właściwości mechanicznych przy rozciąganiu (tabela 5) czterech rodzajów włókien z poliamidu 6 różniących się kształtem przekroju oraz - spowodowanym dodatkiem TiO2 - stopniem zmętnienia (tabela 1). Posługiwano się przy tym metodami SEM (rys. 1-4) i IR (tabela 2) a także pomiarem krytycznego czasu rozpuszczania (CDT, tabela 3).

17

Budowa chemiczna i właściwości fizyczne usieciowanych poliuretanów segmentowych

Janik H., Balas A.

Polimery

|

2009

|

T. 54, nr 3

195-201

PL

Przedmiotem badań były poliuretany (PUR) segmentowe otrzymywane w dwuetapowej syntezie oligomerycznego ...-dihydroksy(adypinianu etylenowo-butylenowego) oraz dwóch różnych aromatycznych diizocyjanianów: 4,4'-diizocyjanianu difenylenometanu (MDI) albo MDI modyfikowanego diizocyjanianem karbodiimidu. Na etapie przedłużania łańcucha, oprócz typowo używanego do tego celu 1,4-butanodiolu, stosowano sieciujący triol - 1,3-dihydroksy-2-(hydroksymetyleno)propan (TMP). Budowę chemiczną otrzymanych PUR scharakteryzowano metodą IR. Określono wpływ składu PUR (rodzaj diizocyjanianu a także stosunek diol/triol w układzie sieciującym i jego ilość) na ich pęcznienie równowagowe w dimetyloformamidzie oraz właściwości mechaniczne. Wyniki przedyskutowano z punktu widzenia specyfiki struktury powstającej sieci.

EN

Segmental polyurethanes (PUR) obtained in two-stage syntheses from oligomeric ?,?-dihydroxy(ethylene-butylene adipate) and two different aromatic diisocyanates: diphenylmethane 4,4'-diisocyanate (MDI) or MDI modified with carbodiimide diisocyanate were the subjects of investigations. For chain extending the curing triol 1,3-dihydroxy-2-(hydroxymethylene)propane (TMP) was used, besides typical 1,4-butanediol (Table 1). The chemical structures of PUR obtained were characterized by IR method (Table 4, Fig. 1). The effects of PUR compositions (type of diisocyanate, diol/triol ratio in the curing system and its amount) on the equilibrium swelling in dimethylformamide (Table 2 and 3) as well as mechanical properties (Table 5) were determined. The results were discussed from the point of view of peculiarity of structure of the network forming.

18

Niezbrojone podkładki elastomerowe w budownictwie

Sasse H. R.

Materiały Budowlane

|

2009

|

nr 3

97-103

19

Analiza uszkodzeń w warstwie stykowej kruszywo-zaczyn kompozytów betonowych

Golewski G. L.

Przegląd Budowlany

|

2008

|

R. 79, nr 3

35-41

PL

Omowiono charakter powstawania i propagacji uszkodzeń w obszarze warstwy stykowej kruszywo-zaczyn. Scharakteryzowano strukturę modelu sferycznego w obszarze styku kruszywa z matrycą. Przedstawiono główne czynniki decydujące o budowie warstwy stykowej i omówiono sposoby pomiaru jej parametrów.

EN

The paper describes the manner in which damage arises and propagates within the paste-aggregate contact layer. It presents the structure of the spherical model in the area where the aggregate is in contact with the matrix. The main factors affecting the structure of the contact layer are presented, and methods of measuring its parameters are discussed.

20

Wpływ budowy chemicznej bazowych olejów smarowych na ich biodegradowalność i wybrane właściwości eksploatacyjne

Beran E.

Prace Naukowe Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej. Monografie

|

2008

|

Nr 5, nr 5

178 s.

PL

Praca jest podsumowaniem wyników kilkuletnich badań, których celem była analiza wpływu budowy chemicznej bazowych olejów smarowych na ich podatność na biodegradację, a także na właściwości oceniane w aspekcie ich jakości eksploatacyjnej. Podjęta tematyka oraz wybór olejów bazowych różniących się pochodzeniem i budową chemiczną podyktowane zostały dokonującymi się w ostatnich latach dużymi zmianami w doborze olejów bazowych do produkcji olejów smarowych i różnego rodzaju cieczy eksploatacyjnych, a także kontynuowanymi pracami nad poprawą ich jakości. Stymulatorem tych działań jest postęp techniczny oraz dążenie do ograniczania negatywnego wpływu materiałów smarowych na środowisko i optymalnego wykorzystania zasobów surowcowych. Poddane analizie bazowe oleje smarowe reprezentują konwencjonalne oleje mineralne wykorzystywane wciąż w największych ilościach do produkcji materiałów smarowych, a także coraz częściej stosowane niekonwencjonalne oleje mineralne, syntetyczne oleje węglowodorowe typu PAO, oleje estrowe naturalne i syntetyczne oraz oleje typu polioksyalkilenoglikoli (PAG), w tym uzyskane w wyniku modyfikacji chemicznej estrowe pochodne PAG. Kompleksowa ocena bazowych olejów smarowych polegała na porównaniu wpływu budowy chemicznej poszczególnych olejów na ich podatność na biodegradację oraz na właściwości reologiczne (lepkość, wskaźnik lepkości, temperaturę płynięcia), stabilność termooksydacyjną i stabilność hydrolityczną. Wykazano, że znajomość podstawowych mechanizmów biodegradacji substancji organicznych w warunkach tlenowych w środowisku wodnym oraz biochemicznych przemian struktur związków jest konieczna przy wyborze metody oceny biodegradowalności olejów i interpretacji uzyskiwanych wyników. Biodegradowalność olejów oznaczano według standardowych testów, a przede wszystkim testu ISO 14593, pozwalającego wyznaczać zdolność olejów do szybkiej-ostatecznej lub potencjalnej-ostatecznej biodegradacji w środowisku wodnym. Analiza wpływu charakterystycznych elementów budowy chemicznej olejów na uzyskane wyniki ich biodegradacji, pozwoliła określić istotne elementy w strukturach cząsteczek olejów, które są odpowiedzialne za ich biodegradowalność. W podobny sposób, wykorzystując znajomość rodnikowo-łańcuchowego mechanizmu utleniania związków organicznych i analizując wyniki testów stabilności termooksydacyjnej olejów różniących się budową chemiczną, określono, które elementy w strukturach cząsteczek olejów mają istotny wpływ na ich stabilność termooksydacyjną. W rezultacie przeprowadzonych analiz wskazano w strukturach związków olejowych charakterystyczne elementy, które mają korzystny wpływ zarówno na biodegradowalność, jak i określone właściwości olejowe oraz na elementy struktury, które odgrywając korzystną rolę w kształtowaniu określonych właściwości olejowych, niekorzystnie wpływają na biodegradowalność. Zaprezentowane właściwości oleju o budowie triestrowej pochodnej polioksyalkilenotriolu (PAG) są przykładem możliwości modyfikacji biodegradowalności i właściwości użytkowych olejów, przeprowadzonej na podstawie wyników prezentowanej pracy.

EN

The monograph summarises the results of many year research into the problem of how the chemical structure influences the biodegradability of lubricating base oils and their functional properties. The subject matter of this monograph and the choice of diverse base oils for the purpose of the study have been stimulated by the recent advances in the selection of base oils for the production of lubricants and a variety of functional fluids as well as by continuing the research on upgrading their properties. Another major stimulus has been the technological progress and the tendency to minimise the environmental impact of lubricating materials and to use the available resources in an optimal way. The lubricating base oils chosen for the study differ in origin and chemical structure. They include conventional mineral oils (widely used and in large amounts for the manufacture of lubricants), unconventional mineral oils (whose applications continue to increase), synthetic hydrocarbon oils of PAO type, natural and synthetic ester oils, as well as oils of polyoxyalkyleneglycol (PAG) type (including ester derivatives obtained by chemical modification of PAGs). The assessment of the lubricating base oils under study consisted in comparing the effect of the chemical structure of particular oils on their biodegradability, rheological properties (viscosity, viscosity index, pour point), thermo-oxidative stability, and hydrolytic stability. It has been demonstrated that the understanding of the basic mechanisms underlying the biodegradation of organic substances in an aerobic aqueous environment and the biochemical changes in the structure of the compounds is a prerequisite for the choice of a reliable method of oil biodegradability assessment and interpretation of the results obtained. Biodegradability was determined by standard tests, preference being given to the ISO 14593 test, which permits the ready-ultimate or inherent-ultimate biodegradability of the oil in the aerobic aqueous medium to be established. The analysis of how the characteristic elements of the chemical structure of the oil affect the results of biodegradation made it possible to identify which of the elements of the molecular structure are responsible for the biodegradability of the oil. In the same way, considering the mechanism of the radical chain oxidation of organic compounds and taking into account the results of thermooxidative stability tests for oils differing in chemical structure, it was possible to define which of the elements in the molecular structure make a significant contribution to the thermo-oxidative stability of the oil. On the basis of relevant analyses it has been established which of the characteristic molecular structure elements exert a beneficial effect not only on the biodegradability but also on some properties of the oils, and which of these elements have a favourable influence on defined properties of the oils and an adverse effect on their biodegradability. The properties of the oil with the structure of the triester derivative of polyoxyalkylenetriol (PAG), obtained as a result of the study, exemplify the possibility of modifying the biodegradability and service properties of lubricating base oils.