Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: bruzda kujawska

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Ewolucja strefy Ponętów-Wartkowice w kredzie

Leszczyński K.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

2002

T. 176

1--96

Praca przedstawia rekonstrukcję historii geologicznej strefy tektonicznej Ponętów-Wartkowice w kredzie, odtworzoną głównie na podstawie badań w głębokich otworach wiertniczych i analizy geofizyki powierzchniowej. Strefa Ponętów-Wartkowice była obszarem okresowo silnie zaznaczającej się aktywności tektonicznej, leżącym w przykrawędziowej części mezozoicznej bruzdy śródpolskiej. Bruzda ta w wyniku procesów inwersji tektonicznej zachodzących w późnej kredzie i wczesnym trzeciorzędzie przekształciła się ostatecznie w wał śródpolski. Dokonana została analiza następstwa systemów depozycyjnych, próba określenia cykliczności sedymentacji i rozwoju paleogeograficzno-strukturalnego obszaru w kredzie na podstawie badań litologiczno-stratygraficznych, korelacji pomiarów geofizyki wiertniczej, analizy facjalnej, materiałów sejsmiki refleksyjnej oraz komputerowej analizy subsydencji w tej części basenu. Wyróżnione zostały cztery etapy ewolucji paleogeograficzno-strukturalnej obszaru badań na tle rozwoju basenu kredowego Niżu Polskiego, scharakteryzowane odmiennym typem sedymentacji z dominującymi systemami depozycyjnymi oraz typowymi zjawiskami tektonicznymi. Wyróżniono też szereg cykli transgresywno-regresywnych niższego rzędu związanych z mechanizmami takimi jak: lokalne pionowe ruchy tektoniczne w basenie, eustatyczne zmiany poziomu morza czy też fluktuacje klimatyczne. W okresie od środkowego i późnego beriasu do późnego hoterywu w strefie Ponętów-Wartkowice zaznaczał się wyraźnie rów synsedymentacyjny założony we wczesnej i środkowej jurze. Po koniaku strefa ta przekształciła się w ciąg antyklinalny Ponętowa i Wartkowic. W tym czasie nastąpiło odwrócenie zrzutu uskoków i inwersja tej struktury. Badania wskazują, że lokalne procesy inwersyjne w późnej kredzie miały charakter pulsacyjny i mogły być powiązane czasowo i przyczynowo z okresem pierwszej fazy inwersji tektonicznej bruzdy śródpolskiej w santonie i kampanie. Nałożenie się procesów inwersyjnych, zachodzących zarówno w obrębie lokalnych struktur, jak i w skali regionalnej, oraz eustatycznych zmian poziomu morza mogło być przyczyną powstania w pobliżu wznoszącego się kłodawskiego diapiru solnego piaszczystych osadów stożków podmorskich typu spływów grawitacyjnych, które zostały rozpoznane wierceniami. Komputerowa analiza subsydencji wykazała, że w okresie od środkowego i późnego beriasu przypuszczalnie po wczesny i środkowy turon subsydencja w zbiorniku była bardzo słaba. W koniaku, a prawdopodobnie już w późnym turonie, nastąpił wyraźny wzrost subsydencji i jej różnicowanie się. Od środkowego i późnego beriasu po turon subsydencja rosła w kierunku osi bruzdy śródpolskiej. Począwszy od santonu zwiększona subsydencja zaznaczała się po obu stronach tworzących się antyklin Ponętowa i Wartkowic. Skonstruowane krzywe subsydencji wskazują, że w późnej kredzie obserwuje się zdecydowanie wyraźniejszy wzrost subsydencji całkowitej niż tektonicznej. Można wnioskować, że na subsydencję całkowitą znaczny wpływ miało obciążenie osadem i eustatyczne podniesienie się poziomu morza. Późnokredowa subsydencja tektoniczna na tym obszarze jest o wiele słabiej wyrażona niż późnopermsko-wczesnotriasowa i późnojurajska.

Przetwarzanie i interpretacja pól potencjalnych w kujawskim segmencie strefy Teisseyre'a-Tornquista i zachodniej części platformy prekambryjskiej

Petecki Z.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

2000

nr 392

75-120

Analiza danych grawimetrycznych i magnetycznych została wykonana w rejonie Polski centralnej. Obszar badań obejmuje kujawski segment strefy szwu transeuropejskiego (Trans-European Suture Zone - TESZ). O ile kompleks cechsztyńsko-mezozoiczny tego rejonu jest stosunkowo dobrze rozpoznany, to wiedza geologiczna i geofizyczna o niżej leżących kompleksach paleozoicznych i skorupie krystalicznej na przedpolu kratonu wschodnioeuropejskiego jest uboga. W tej sytuacji szczególnego znaczenia nabiera analiza danych pól potencjalnych. Zastosowano wiele metod interpretacji opartych na cyfrowym przetwarzaniu danych grawimetrycznych i magnetycznych. Analiza pola anomalii różnicowych i danych magnetycznych, wyniki trójwymiarowej inwersji lokalnych anomalii różnicowych oraz modelowanie grawimetryczne wzdłuż wybranego profilu pozwoliły na sformułowanie kilku wniosków dotyczących budowy skorupy ziemskiej w analizowanym obszarze. Stwierdzono, że skorupa w podłożu bruzdy kujawskiej jest silnie zróżnicowana. Główny podział wyznacza silna strefa gradientowa w polu anomalii różnicowych, której położenie odpowiada cechsztyńsko-mezozoicznej strefie uskokowej Brześć Kujawski-Wojszyce. Na SW od niej duże miąższości podcechsztyńskiego kompleksu paleozoicznego są prawdopodobnie źródłem niżu grawimetrycznego Mogilno-Kłodawa. Wniosek ten ma duże znaczenie dla poszukiwań ropy i gazu. W obrębie niżu grawimetrycznego Mogilno-Kłodawa utwory paleozoiczne i ich podłoże jest silnie zuskokowane, tworząc poprzesuwane pionowo bloki. Na NE od strefy Brześć Kujawski-Wojszyce pole grawimetryczne o wysokich wartościach jest mało zróżnicowane. Ten wyż jest spowodowany przez głębokie źródła o podwyższonej gęstości. Pole magnetyczne wskazuje na głęboko zalegające podłoże magnetyczne i istnienie głęboko pogrążonej strefy uskoków przesuwczych związanych ze strefą zrzutowo-przesuwczą Sieradz-Łowicz w kompleksie cechsztyńsko-mezozoicznym. Niektóre lineamenty magnetyczne korelują się z układem strukturalnym obserwowanym w kompleksie cechsztyńsko-mezozoicznym, co świadczy o wpływie struktur głębszego podłoża na tektoniczną ewolucję piętra fanerozoicznego. Jeden z nich, fragmentarycznie śledzony wzdłuż linii biegnącej przez Inowrocław, Włocławek i Płock, jest zapewne związany z hipotetyczną, regionalną strefą uskokową Chodzież-Włocławek-Płock-Warszawa. Modelowanie grawimetryczne wzdłuż profilu potwierdza możliwość istnienia znacznych miąższości paleozoiku podcechsztyńskiego oraz sugeruje, że krystaliczna skorupa platformy paleozoicznej, o cechach skorupy waryscyjskiej, sięga w okolice głębokiej strefy dyslokacyjnej Mogilno-Ponętów-Wartkowice. Przeprowadzona interpretacja umożliwiła lepsze poznanie tektonicznego charakteru rejonu i związków strukturalnych między głębokimi i płytszymi strukturami.

The analysis of gravity and magnetic data has been made for central Poland. The study area comprises the Kujavian segment of the Trans-European Suture Zone (TESZ). The Zechstein-Mesozoic complex of this region is relatively well known but geological and geophysical knowledge on the underlying Palaeozoic complexes and crystalline crust at the East European Craton forefield is still poor. Therefore, a particular importance is being acquired by the analysis of potential field data. Various interpretation methods basing upon digital processing of gravity and magnetic data have been employed. The analysis of stripped gravity anomalies and magnetic data, results of 3D inversion of residual stripped gravity anomalies, and gravity modelling along a selected profile, have allowed to draw a few conclusions on the Earth's crust structure in this area. It has been recognized that the crust underlying the Kujavian segment of the Mid-Polish Trough is strongly diversified. Its main division line is defined by a strong gradient zone of the stripped gravity field whose position corresponds with the Zechstein-Mesozoic fault zone of Brześć Kujawski-Wojszyce. South-west of this zone, much thicknesses of the sub-Zechstein Palaeozoic complex probably result in the Mogilno-Kłodawa gravity low. This conclusion has a great importance in prospecting for oil and gas. Palaeozoic deposits and their basement is strongly faulted within the Mogilno-Kłodawa gravity low, forming vertically shifted blocks. North-east of the Brześć Kujawski-Wojszyce zone, the high-value gravity field is poorly differentiated. This high results from deep-seated sources of higher densities. The magnetic field data point to a deep-lying magnetic basement. They are indicative of the occurrence of a deep strike-slip fault zone related to the major oblique slip Sieradz-Łowicz fracture zone within the Zechstein-Mesozoic complex. Some of magnetic lineaments well correlate with a structural pattern visible within the Zechstein-Mesozoic complex. This is indicative of the influence of deep basement structures on tectonic evolution of the Phanerozoic sequence. One of them, fragmentarily observed along the line Inowrocław-Włocławek-Płock, is probably related to the hypothetical fault zone of Chodzież-Włocławek-Płock-Warszawa. Gravity modelling along the profile confirms possibility of the occurrence of considerable thicknesses of the sub-Zechstein Palaeozoic complex, and suggests that the crystalline crust of the Palaeozoic Platform, exhibiting features of the Variscan crust, reaches down to about the deep Mogilno-Ponętów-Wartkowice fault zone. The present interpretation has enabled a better recognition of both a tectonic character of this region and structural connections between deeper- and shallower-lying structures