Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wstępna charakterystyka pierwiastków ziem rzadkich i innych pierwiastków śladowych w osadach drobnoziarnistych z pogranicza triasu i jury w dawnej bruździe śródpolskiej

Brański P.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 472

255--270

PL

Skały drobnoklastyczne z pogranicza triasu i jury (retyk–hetang), nagromadzone w dawnej bruździe śródpolskiej były przedmiotem badań geochemicznych w Państwowym Instytucie Geologicznym – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie. 94 próbki iłowców i mułowców, pochodzące z sześciu archiwalnych rdzeni wiertniczych, przeanalizowano metodami ICP-MS i XRF, na zawartość pierwiastków ziem rzadkich (REE) i innych pierwiastków śladowych. Wyniki wskazują, że źródłem większości badanych mułowców i iłowców były skały osadowe górnej skorupy kontynentalnej starych obszarów kratonicznych, których protolit miał charakter umiarkowanie felzytowy. Procesy wietrzenia i recyklingu zmodyfikowały, do pewnego stopnia, pierwotny skład chemiczny. Jednak w retyku i wczesnym hetangu, w południowo-wschodnim segmencie bruzdy, niektóre dane geochemiczne sugerują większą dostawę z wulkanicznego protolitu o charakterze maficznym. Ponadto, w kilku próbkach zaobserwowano wyraźne wzbogacenie w pierwiastki ziem rzadkich, w wyniku domieszki minerałów akcesorycznych, będących głównymi nośnikami REE. Tym niemniej, na podstawie obecnie otrzymanych wyników, koncentracje REE (i innych pierwiastków śladowych) w bruździe śródpolskiej są niskie i mają one naukowe znaczenie wskaźnikowe, natomiast nie mają znaczenia surowcowego.

EN

Fine-grained siliciclastic rocks from the Triassic-Jurassic transition (Rhaetian–Hettangian) in the former Mid-Polish Trough were the subject of the geochemical study at the Polish Geological Institute – National Research Institute in Warsaw. Ninety-four samples of claystones and mudstones from six archived drill cores were analysed by ICP-MS and XRF for rare earth elements (REE) and other trace elements. The results indicate that the sources of most of the claystones and mudstones were sedimentary rocks of the upper continental crust of old cratonic areas, where the protolith had a moderately felsic character. Weathering and recycling processes modified the original chemical composition to some extent. However, during Rhaetian and early Hettangian, some geochemical data in the south-eastern segment of the MPT suggest significant input from a mafic volcanic protolith. Moreover, a clear enrichment in rare-earth elements was observed in few samples, caused by admixtures of accessory minerals (being a main carrier of REE). Nevertheless, based on currently obtained data, the Rhaetian–Hettangian concentrations of REE (and other trace elements) in the MPT are low and they are of scientific indicative significance, not of raw material importance.

2

Budowa i mezozoiczno-kenozoiczna ewolucja przesuwczej strefy uskokowej Grójca - wyniki interpretacji danych sejsmicznych

Krzywiec P.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 2/1

377-386

EN

Interpreted seismic data located within the Grójec fault zone confumed that this zone could be regarded as a strike-slip fault zone, perpendicular to the main axis of the Mid-Polish Trough. Role of this fault zone during Permian-Early Cretaceous subsidence of the Mid-Polish Trough was minimal, and could have been related to tensional/transtensional reactivation of deep structures related to the NW edge of the Małopolska gravity high. In latest Cretaceous - early Paleogene, due to on-going inversion of the Mid-Polish Trough (in transpressional regime) and successive uplift of the Mid-Polish Swell, Grójec fault zone was reactivated. This process could be however most probably regarded as secondary to inversion tectonics and associated strike-slip movements along the NE edge of the Trough/Swell. Inversion of the 4 segment of the Mid-Polish Trough took place in Turonian? -Coniacian-Maastrichtian- early Paleogene.

3

Problem przebiegu południowo-wschodniej części bruzdy śródpolskiej w późnej jurze

Matyja B. A.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2008

|

T. 34, z. 3/1

195-196

4

Kreda w regionie lubelskim - sedymentacja i jej tektoniczne uwarunkowania

Świdrowska J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2007

|

nr 422

63-77

PL

Praca ma charakter przeglądowy; zawiera odniesienia do publikacji zajmujących się osadami kredy obszaru lubelskiego: ich pozycją strukturalną, litologią, warunkami sedymentacji i warunkami paleotektonicznymi. Ewolucja basenu została scharakteryzowana na podstawie map litofacji i tempa subsydencji 7 przedziałów czasowych. Podkreślono związki rozkładu litofacji i subsydencji ze strukturami paleozoicznego i prekambryjskiego podłoża. Ewolucję paleotektonicznych warunków, kształtujących przestrzeń depozycyjną, interpretowano na podstawie lokalizacji przypuszczalnych stref synsedymentacyjnych uskoków i fałdów. Przedstawiono przesłanki na rzecz początku inwersji lubelskiego odcinka bruzdy śródpolskiej we wczesnym mastrychcie.

EN

The aim of the study is to give an overview of research dealing with Cretaceous deposits in the Lublin region, i.e. their structural position, lithology, sedimentary and palaeotectonic conditions. Reconstruction of the Cretaceous basin evolution is based on lithofacies maps and on maps of subsidence rates made for 7 time spans. Relations of lithofacies and subsidence patterns with Palaeozoic and Precambrian basement structures are emphasized. Interpretation of synsedimentary faults and folds enabled conclusions on palaeotectonic conditions that created the depositional space. Some remarks concerning Early Maastrichtian timing of the onset of inversion processes is also presented.

5

Tektonika podłoża bruzdy śródpolskiej w centralnej i północnej Polsce : wyniki analizy danych sejsmiki refleksyjnej oraz grawimetrii i magnetyki

Krzywiec P., Wybraniec S., Petecki Z.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2006

|

T. 188

107--130

PL

Wykorzystując profile przemysłowej sejsmiki refleksyjnej ulokowane w centralnej i północno-zachodniej Polsce opracowano model budowy tektonicznej podłoża przedcechsztyńskiego bruzdy śródpolskiej. Punktem odniesienia dla przeprowadzonej interpretacji danych sejsmicznych był model mezozoicznej ewolucji bruzdy, zakładający występowanie regionalnego odspojenia mechanicznego między podcechsztyńskim podłożem a mezozoiczną pokrywą osadową. W związku z tym odspojeniem tektonika nieciągła była ograniczona głównie do podłoża, zaś pokrywa osadowa charakteryzowała się brakiem regionalnych uskoków normalnych i ciągłymi gradientami zmian miąższości utworów synekstensyjnych. Jedynie lokalnie miało miejsce uskokowanie w obrębie pokrywy osadowej, często związane z rozwojem struktur solnych. Tektonika podłoża przedcechsztyńskiego bezpośrednio wpływała na tektonikę i sedymentację w obrębie mezozoicznej pokrywy osadowej jedynie w częściach bruzdy pozbawionych ewaporatów, bądź też charakteryzujących się ich niewielką miąższością (segment bałtycki i świętokrzyski). Mechaniczne odspojenie odegrało również dużą rolę w trakcie późnokredowo-paleogeńskiej inwersji bruzdy śródpolskiej. Uwzględniając lokalizację stref wysokich gradientów zmian miąższości utworów mezozoiku, lokalizację struktur solnych oraz morfologię podłoża określono położenie domniemanych stref uskokowych rozwiniętych w obrębie podłoża podcechsztyńskiego i związanych z subsydencją i inwersją bruzdy. Wyniki interpretacji danych sejsmicznych skorelowano z mapami geologicznymi oraz z przetworzonymi mapami grawimetrycznymi i magnetycznymi, uzyskując bardzo dobrą zgodność między zaproponowanym regionalnym układem tektonicznym podłoża podcechsztyńskiego a innymi danymi geologicznymi i geofizycznymi. Północno-wschodnia krawędź bruzdy śródpolskiej była związana z południowo-zachodnią krawędzią kratonu wschodnioeuropejskiego, zaś jej krawędź południowo-zachodnia — z systemem regionalnych uskoków kulisowych, powstałych najprawdopodobniej we wcześniejszych (paleozoicznych) etapach ewolucji tektonicznej tego obszaru.

EN

Using industry seismic reflection profiles located in central and northwestern Poland a new tectonic model of the sub-Zechstein basement of the Mid-Polish Trough was developed. Interpretation of seismic data was based on concept of regional mechanical decoupling between sub-Zechstein basement and Mesozoic sedimentary cover. Because of such decoupling fault tectonics was restricted mainly to the sub-Zechstein basement, and supra-salt sedimentary cover was characterized by lack of regional normal faults and rather continuous gradients of thickness changes of syn-extensional deposits. Only locally faulting within the Mesozoic cover took place, often being associated with salt tectonics. Tectonics processes within the pre-Zechstein basement directly controlled tectonics and sedimentation within the Mesozoic cover only in Baltic and Holy Cross Mts. segments of the Mid-Polish Trough, characterized by lack or small thickness of the Zechstein evaporites. Mechanical decoupling played important role also during Late Cretaceous-Palaeogene inversion of the Mid-Polish Trough. Taking into account location of high gradients of Mesozoic thickness changes, location of salt structures and morphology of top of the sub-Zechstein basement, location of inferred sub-Zechstein basement fault zones, connected to subsidence and inversion of the Mid-Polish Trough, was determined. Results of seismic data interpretation were correlated with geological maps and with processed gravity and magnetic maps, achieving very good agreement between proposed regional sub-Zechstein tectonic pattern and other geological and geophysical data. Northeastern boundary of the Mid-Polish Trough was generally controlled by the southwestern edge of the East European Craton, and its southwestern boundary could be correlated with a system of regional en-echelon fault zones, most probably formed in earlier (Palaeozoic) stages of tectonic evolution of the study area.

6

Przekroje sejsmiczno-geologiczne przez wał kujawski i gielniowski (skala 1:100 000)

Dziewińska L., Marek S., Jóźwiak W.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2001

|

nr 398

5-24

PL

Wzdłuż 10 regionalnych przekrojów sejsmicznych o kierunkach zbliżonych do SW-NE, przecinających wał kujawsko-gielniowski i przyległe do niego niecki - płocką, mogileńską i uniejowską, zademonstrowano wyniki interpretacji danych geofizycznych i geologicznych na tle obrazu falowego. Uzyskano nowe, szczegółowe informacje o budowie kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego, zmianach miąższościowych i tektonice salinarnej w obszarach jej pełnego rozwoju oraz tektonice blokowo-uskokowej poza tymi obszarami. Wykazana współzależność procesów sedymentacji z tektoniką umożliwiła bardziej wiarygodną interpretację budowy geologicznej bruzdy śródpolskiej i jej obrzeży.

EN

Results of interpretation of geophysical and geological data from seismic wave image are presented for 10 regional seismic sections, trending approximately SW-NE across the Kujawy and Gielniów Swell and adjoining Płock, Mogilno and Uniejów Troughs. New detailed information on the geological structure of the Zechstein-Mesozoic complex, thickness variations and salt tectonics over areas of its strong development, as well as fault-block tectonics beyond these areas, have been obtained. Interdependence between depositional processes and tectonics on a regional scale enabled more reliable interpretation of the geological structure of the Mid-Polish Trough and adjoining areas.