Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Brutalist architecture in Islamic Countries on the example of the Middle East Technical University Campus in Ankara

Niebrzydowski Wojciech

Architectus

|

2022

|

Nr 3 (71)

29--37

EN

This article discusses brutalist architecture in Islamic countries. The brutalist trend developed after World War II. After its emergence in Europe, it spread quickly all over the world. In the 1960s, brutalism reached northern Africa and southern Asia, and thus most Islamic countries. The aim of the article is to present the scope of this trend, as well as to indicate examples of buildings and the most significant architects in this part of the world. Turkey turned out to be a particularly important country in the aspect of the conducted research. Detailed analyses concern the campus of Middle East Technical University in Ankara, especially the Faculty of Architecture Building. The building was designed by Altuğ and Behruz Çinici, a husband and wife team of architects, and completed in 1963. It is one of the first and one of the most representative examples of brutalism in Islamic countries. Due to the nature of the research problem and its complexity, a general method of historical and interpretative research was applied. It was based on comparative analysis of the creative ideas of architects and forms of brutalist buildings. In particular, the concepts guiding architects Altuğ and Behruz Çinici and the main elements of the brutalist doctrine were compared. The author also relied on his in situ research carried out in Turkey. The METU Faculty of Architecture Building reflects the most important features and elements of the trend including sincerity of materials, massiveness and heaviness, articulation of internal functions, concrete gargoyles and sun-breakers. However, the architects also applied a number of individual, unique solutions, inspired mainly by vernacular architecture. One of the most important conclusions is that the Çinicis followed some ideas of the New Brutalism, an architectural theory created in England by Alison and Peter Smithson.

PL

Przedmiotem badań omówionych w artykule jest architektura brutalistyczna w krajach islamskich. Nurt brutalistyczny rozwinął się po II wojnie światowej. Po ukształtowaniu się w Europie szybko rozprzestrzenił się na cały świat. W latach 60. XX w. brutalizm dotarł do północnej Afryki i południowej Azji, a tym samym do większości krajów islamskich. Celem artykułu jest przedstawienie zasięgu nurtu w tej części świata, a także wskazanie przykładów budynków i najważniejszych architektów. Nadzwyczaj istotnym krajem w aspekcie prowadzonych badań jest Turcja. Szczegółowe analizy dotyczą zatem kampusu Middle East Technical University w Ankarze, a zwłaszcza budynku Wydziału Architektury. Obiekt został zaprojektowany przez małżeństwo architektów Altuğ i Behruza Çinicich. Ukończono go w 1963 roku. Jest jednym z pierwszych i zarazem jednym z najbardziej reprezentatywnych przykładów brutalizmu w krajach islamskich. Ze względu na charakter problemu badawczego i jego złożoność zastosowano metodę badań historyczno-interpretacyjnych. Oparta została ona na analizie porównawczej idei twórczych architektów i form brutalistycznych budynków. W szczególności porównano koncepcje, którymi kierowali się architekci Altuğ i Behruz Çinici, oraz główne założenia doktryny brutalizmu. Autor opierał się także na swoich badaniach in situ przeprowadzonych w Turcji. Budynek Wydziału Architektury METU odzwierciedla najważniejsze cechy i elementy nurtu, w tym szczerość materiałów, masywność i ciężkość, artykulację wewnętrznych funkcji, betonowe rzygacze i brise soleil. Jednakże architekci zastosowali także wiele indywidualnych, unikatowych rozwiązań, inspirowanych przede wszystkim architekturą wernakularną. Jednym z najważniejszych wniosków płynących z przedstawionych analiz jest to, że Çinici inspirowali się wieloma ideami Nowego Brutalizmu, teorii architektonicznej stworzonej w Anglii przez Alison i Petera Smithsonów.

2

Unbuilt proposals for post-war Wrocław: sample digital models

Wojciechowski Łukasz, Wolf Andreas

Architectus

|

2021

|

Nr 1 (65)

67--76

EN

The goal of the study was to present the process and the effects of digital reconstruction of unrealised architectural projects for Wrocław. The subject of the research were the projects by renowned architects such as Jadwiga Grabowska-Hawrylak, Stefan Müller, Zenon Prętczyński, Andrzej Frydecki. The visualisations are the first attempt of digital reconstructions based on preserved incomplete archival plans. The attempt was presented as a process aimed at presenting original design ideas in new light, allowing realistic presentation of the buildings in the surroundings, they were designed for. The authors of the article tried to reconstruct the proportions of buildings, their locations, relations with context and textures they were meant to be finished with. The article presents the most intriguing aspects of the work and the difficulties of the research. The authors based their work not only on the archival projects but also on the architectural tendencies they are clearly rooted in. The presentation of the projects in the form of visualisations allows better understanding of the original architectural goals of their designers and the opens new perspective at the post-war modern architecture.

PL

Celem artykułu było przedstawienie procesu i efektu odtwarzania cyfrowego niezrealizowanych koncepcji architektonicznych dla Wrocławia. Przedmiotem pracy były projekty takich architektów jak Jadwiga Grabowska-Hawrylak, Stefan Müller, Zenon Prętczyński, Andrzej Frydecki. Przygotowane wizualizacje są pierwszą próbą odtworzenia projektów na podstawie niepełnych materiałów archiwalnych. Próba ta została ukazana jako proces, którego celem jest przybliżenie oryginalnych idei projektowych w nowym ujęciu, pozwalającym na rzeczywiste przedstawienie ich kontekście, w którym miały powstać. Podczas pracy autorzy artykułu starali się zarówno odtworzyć proporcje budynków, ich lokalizację, relacje z otoczeniem, jak i materiały, jakimi miały być wykończone. W artykule omówiono też najbardziej intrygujące zagadnienia i trudności związane z badaniem. Opierano się nie tylko na koncepcjach, ale także na ówczesnych tendencjach projektowych, w których dane koncepcje są wyraźnie zakorzenione. Ukazanie projektów za pomocą wizualizacji pozwala na lepsze zrozumienie założeń architektonicznych przyjętych przez ich autorów, a także spojrzenie na krajobraz miasta z perspektywy powojennych projektantów.

3

Cielesność betonu. Modernistyczna architektura nagości

Segal R.

Pretekst

|

2018

|

Nr 8

38--41

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest roli, jaką odgrywał beton w zaistnieniu pewnych środków wyrazu estetycznego architektury modernistycznej, a zwłaszcza nagości, ekspozycji, klarowności formy i szczerości wobec materiałów. Najpierw przygląda się współczesnym projektom bikini i modernistycznemu ponownemu odkryciu architektury, ukazując oba zjawiska jako część kulturowego momentu zapatrzonego na ciało i ekspozycję. Następnie przenosi się do Izraela lat sześćdziesiątych, aby przyjrzeć się sposobom, w jaki barwiony beton Alfreda Neumanna i Zvi Heckera starał się ulepszyć ogólną formę i podkreślić jej „odsłonięty” stan, podobnie jak opalanie podkreślało stan wyeksponowanego ciała, paradoksalnie, zmieniając jego powierzchnię. Autor stwierdza ostatecznie, że obsesja ruchu modernistycznego na punkcie wyeksponowanego architektonicznego ciała znalazła formę i wyraz w betonie.

EN

This paper deals with the role of concrete in enabling certain aesthetic expressions of Modern architecture, specifically those of bareness, exposure, clarity of form and truth to materials. It first looks at the contemporaneous designs of the bikini and the modernist rediscovery of architecture, revealing both as part of a cultural moment fixated on the body and exposure. It then moves to Israel of the 1960s to look at the ways in which Alfred Neumann and Zvi Hecker’s colored concrete sought to enhance the overall form and highlight its ‘exposed’ state, much like the way sun-tanning emphasized the exposed state of skin by, paradoxically, changing its surface. Ultimately, I argue that the Modern Movement’s fixation on the exposed architectural body was given form and expression in concrete.

4

Brutalist games involving physical movement

Niebrzydowski W.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 9-A

233--237

EN

Brutalist architecture is widely regarded as gloomy and unfriendly. At its origin was the post-war austerity, but also a fascination with the child and its way of seeing the world. Therefore it is not surprising that the space and forms of brutalist buildings should be perceived by people moving along the routes designed by architects and discovering new views in a dynamic way. This peculiar spatial game is full of surprises and even jokes.

PL

Architektura brutalistyczna powszechnie uważana jest za ponurą i nieprzyjazną. U jej genezy rzeczywiście stoi powojenna surowość, ale także fascynacja dzieckiem i jego sposobem widzenia świata. Nie powinno zatem zaskakiwać, że przestrzeń i formy brutalistycznych obiektów należy poznawać w ruchu, przemieszczając się wzdłuż dróg wyznaczonych przez projektantów i odkrywając nowe widoki. W tej swoistej zabawie przestrzenią nie brakuje zaskoczeń a nawet żartów.

5

Boston government service center jako przykład amerykańskiego brutalizmu

Niebrzydowski W.

Architecturae et Artibus

|

2014

|

Vol. 6, no. 3

32--44

PL

Paul Rudolph to jeden z twórców, którzy zapoczątkowali brutalizm w architekturze Stanów Zjednoczonych. Jego budynki stanowią doskonałe przykłady tego nurtu, a jednym z nich jest wzniesiony w latach sześćdziesiątych XX wieku. Boston Government Service Center. W artykule omówiono założenia projektowe Rudolpha i przedstawiono formę architektoniczną BGSC. W wyniku analizy rozwiązań architektonicznych wskazano szereg cech, dzięki którym ta realizacja może być uznana za jedno z najważniejszych osiągnięć amerykańskiego brutalizmu, jak m.in.: monumentalność, ekspresyjność, ciężkość i masywność, specyficzne podejście do problemu kontekstu, inspiracje architekturą historyczną, dążenie do indywidualizowania form, preferowanie układów dośrodkowych, podkreślanie roli ruchu i elementów komunikacyjnych, dążenie do ciągłości zabudowy, kształtowanie fasad przy pomocy rytmicznie powtarzanych elementów, podkreślanie elementów konstrukcyjnych, eksponowanie nadwieszonych brył, dążenie do wyrazistych efektów światłocieniowych, stosowanie różnorodnych faktur betonowych. BGSC jest obecnie jedynie częściowo użytkowane, a jego przyszłość jest niepewna.

EN

Paul Rudolph was one of the architects, who introduced brutalism to the architecture of the United States of America. His buildings are excellent examples of this style, and one of them is the Boston Government Service Center which was built in the 1960s. Author of the article discusses Rudolph’s design criteria and presents architectural form of the BGSC. After analyzes he also specifies a number of features which confirm that the building can be considered one of the most important achievements of American brutalism, including: monumentality, expressiveness, heaviness and solidity, specific approach to the problem of context, references to historical architecture, striving for individual forms, preferring centripetal arrangements, highlighting the role of movement and elements of circulation, continuity, rhythmically repeated elements on facades, highlighting structural elements, use of overhanging solids, chiaroscuro effects, exposing textures of concrete. The BGSC is currently only partially used, and its future is uncertain.

6

Kolegium Polonijne Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie-Przegorzałach jako przykład brutalizmu w Polsce

Niebrzydowski W.

Architecturae et Artibus

|

2013

|

Vol. 5, no. 3

30--38

PL

Budynek hotelowy Kolegium Polonijnego UJ w Krakowie jest jednym z nielicznych przykładów czystego brutalizmu w polskiej architekturze. Wzniesiony w specyficznej lokalizacji, obiekt wykorzystuje walory miejsca zgodnie z brutalistyczną ideą as found i prezentuje szereg cech charakterystycznych dla tego nurtu, m.in.: zorganizowanie rzutu wokół wewnętrznego dziedzińca, podkreślenie w formie układu funkcjonalnego – zwłaszcza przestrzeni komunikacyjnych, ukształtowanie formy poprzez kontrastowe zestawienie masywnych brył, wykorzystanie do kompozycji elewacji powtarzalnego elementu strukturalnego, zastosowanie surowych faktur cegły i betonu. W formie budynku można dostrzec inspiracje angielskimi realizacjami szkół wyższych z lat sześćdziesiątych XX wieku.

EN

The hotel building of College of Polish Emigrants at Jagiellonian University in Krakow is one of the few examples of pure brutalism in Polish architecture. Built in the specific location building uses values of a place in accordance with the brutalist idea “as found” and presents a number of characteristics of this trend, including: the plan organized around an central courtyard, emphasis in the form of a functional system – in particular the communication spaces, the architectural form composed of contrasting and massive blocks, the use of a repetitive structural element on elevations, the use of raw textures of brick and concrete. The architects of the building were inspired by English universities from the 1960s.

7

Faktura jako detal

Niebrzydowski W.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/2

455--459

PL

W przypadku prostych form architektonicznych faktura jest często ich jedynym detalem. Tak byto, gdy człowiek wznosił swoje pierwsze prymitywne budowle. W wieku XX zjawisko to towarzyszyło architekturze brutalistycznej. Doktryna brutalizmu opierała się m.in. na eksponowaniu faktur pospolitych materiałów pozostawionych w stanie surowym. Betonowe, kamienne, ceglane i drewniane powierzchnie ze swoimi chropowatościami i niedokładnościami stanowiły detal obejmujący cały budynek.

EN

In the case of simple architectural forms texture is often their only detail. That was when a man built his first primitive structures. In the twentieth century, this phenomenon was related to brutalist architecture. The brutalist doctrine was based, among others on the textures of ordinary materials left as found. Concrete, stone, brick and wooden surfaces became a rough and inaccurate detail covering the entire building.

8

Brutalism and METU department of architecture building in Ankara

Niebrzydowski A., Zelef H.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2012

|

Vol. 5, no. 2

21-30

EN

The authors of this paper present the Middle East Technical University (METU) in Ankara and especially the Department of Architecture Building. The building designed by Turkish architects Altug and Behruz Cinici is an excellent example of brutalist style, which spread all over the world in the 1960s. Additionally, brutalist aesthetics was considered to be the most proper for university buildings in those years. METU Department of Architecture was the first building in Turkey presenting such character. In its architectural form, being still almost in pristine state, there are visible many solutions typical of brutalism, such as: strong articulation of solids composed in an orthogonal geometry; the use of raw buildings materials - particularly exposed concrete with the imprint of the wooden formwork; repetitive elements creating rhythms on facades; concrete sun-breakers, gargoyles and cornices. Altug and Behruz Cinici were also inspired by local architecture and that's why the building is brutalist but also "traditional". 2011 was the 50th anniversary of the competition for the Department of Architecture Building. Furthermore the architect, the patron (rector) and the landscape designer of the campus all passed away that year. Hence this paper has a historical significance.

PL

Autorzy artykułu prezentują kompleks budynków Middle East Technical University (METU) w Ankarze, a w szczególności siedzibę Wydziału Architektury. Budynek zaprojektowany przez małżeństwo tureckich architektów Altug i Behruza Cinici jest doskonałym przykładem stylu brutalistycznego, który rozpowszechnił się na całym świecie w latach 1960. Estetyka brutalizmu była wówczas uważana za najbardziej odpowiednią dla obiektów uniwersyteckich. Wydział Architektury METU był pierwszym budynkiem w Turcji prezentującym taki właśnie charakter. Forma architektoniczna obiektu, pozostająca wciąż w oryginalnym stanie, ukazuje wiele rozwiązań właściwych dla brutalizmu, takich jak: mocna artykulacja brył zestawionych w ortogonalną kompozycję, stosowanie surowych materiałów budowlanych - przede wszystkim wyeksponowanego betonu z odciskiem drewnianych szalunków, uzyskiwanie rytmów na elewacjach przy użyciu powtarzalnych elementów, betonowe brise-soleil, żygacze i gzymsy. Altug i Behruz Cinici czerpali inspirację także z lokalnej architektury, dlatego budynek jest zarówno brutalistyczny jak i "tradycyjny" w wyrazie. W 2011 r. minęła 50 rocznica rozstrzygnięcia konkursu architektonicznego na projekt budynku Wydziału Architektury w Ankarze. Również w 2011 r. zmarli główny architekt, rektor, a także projektant zagospodarowania kampusu uniwersyteckiego, co sprawia, że poniższy artykuł ma dodatkowe znaczenie.

9

Problemy z tożsamością miasta - niechciane dziedzictwo?

Dąbrowska-Milewska G.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2011

|

Z. 24

13-23

PL

Ponowoczesna koncepcja tożsamości miasta nie zakłada, że jest ona kumulatywnym zbiorem zdarzeń przestrzennych i historycznych. Stosunek do dziedzictwa minionych pokoleń warunkujący jego przetrwanie lub wymazanie z kolejnej warstwy miasta-palimpsestu zależy od czynników emocjonalnych i racjonalnych. Problem niechcianego dziedzictwa występuje wtedy, gdy społeczeństwo nie identyfikuje się z nim w warstwie kulturowej, gdy symbolizuje ono utratę suwerenności i obcą dominację oraz gdy jego standard i estetyka nie odpowiadają współczesnym aspiracjom. Zagadnienie to zostało przedstawione na przykładach dziedzictwa obarczonego stygmatami: prowincjonalności (zabudowa wemakulama w mieście), obcej władzy i kultury (architektura z czasów zaborów), ideologii (architektura socrealizmu). Odniesiono się także do bieżących problemów związanych z dziedzictwem modernizmu. W konkluzji stwierdzono, że stosunek do dorobku przeszłości zależy od perspektywy, z jakiej dokonujemy oceny. W krótkiej dominują kryteria etyczne i ideologiczne, w średniej - kryteria pragmatyczne, w dłuższej - uniwersalne kryteria kulturowe.

EN

Postmodern concept of identity of the city does not imply that it is a cumulative set of spatial and historical events. Relationship to the heritage of past generations, conditioning its survival, depends on the emotional and rational factors. The problem of "unwanted" inheritance occurs when society does not identify with it: when it represents strange culture, symbolizes the loss of sovereignty, or its standard and aesthetic value do not correspond to modem aspirations. This issue are illustrated in the examples of heritage saddled by stigmata of: provincialism (regional architecture in the city), a strange domination (architecture from the time of annexation), ideology (socrealism architecture). The conclusion was that the evaluation of haritage depends on time perspective. In short perspective- is dominated by ethical and ideological criteria, in the middle - by pragmatic attitude, in the long - by universal cultural criteria.

10

Od arcydzieła do unicestwienia

Niebrzydowski W.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 4-A/2

304--309

PL

Dzieła prezentujące przemijający styl architektoniczny były często przebudowywane lub wyburzane, by dać miejsce nowym budynkom. Obecnie takie zjawisko spotyka spuściznę architektury modernistycznej. Narażone na niszczące działania są nawet budynki najwybitniejszych twórców. W artykule zaprezentowano różne losy dzieł Paula Rudolpha - od pieczołowitej ochrony Art and Architecture Building w New Haven po unicestwienie Christian Science Student Center w Urbana.

EN

Buildings of passing architectural styles were often rebuilt or demolished in order to give place new buildings. Nowadays such tendency is related to heritage of modernist architecture. Even masterpieces of the most outstanding architects are exposed to destruction. Author of the article presents different lots of buildings designed by Paul Rudolph - from careful preservation of Art and Architecture Building in New Haven to demolition of Christian Science Student Center in Urbana.

11

Rola i znaczenie faktury materiału w architekturze brutalistycznej

Niebrzydowski W.

Architecturae et Artibus

|

2011

|

Vol. 3, no 1

23-29

PL

Przedmiotem artykułu jest złożony problem materiału w architekturze brutalistycznej. Podstawowym celem jest przedstawienie najważniejszych zasad stosowanych przy doborze materiałów i kształtowaniu faktur, a także określenie roli i znaczenia faktury w brutalizmie. Zakres artykułu obejmuje analizy idei, postaw twórczych i realizacji architektów związanych z nurtem brutalistycznym. Przeprowadzone badania potwierdziły, że przywiązywali oni dużą wagę do rodzaju materiału budowlanego i sposobu jego użycia. Zafascynowani zwyczajnością i prawdziwym życiem stosowali pospolite materiały, takie jak drewno, kamień, cegła i beton. Tworzywa te były stosowane w stanie surowym, a powierzchnie z nich uzyskane nie podlegały wykończeniu. Materiał budowlany stanowił jednocześnie strukturę i fakturę budynku. Do łask wróciły rzemieślnicze metody budowlane, które wyparły estetykę maszyny. Chropowate, nie pozbawione niedokładności faktury były zaprzeczeniem gładkich modernistycznych powierzchni i symbolizowały szczerość oraz prawdę architektury brutalistycznej. W dojrzałej fazie brutalizmu najbardziej popularne stały się faktury betonowe. Podsumowanie artykułu stanowią szczegółowe wnioski zawarte w dwunastu punktach.

EN

The author of this article presents complex problem of material in brutalist architecture. The main objective is to describe the most important rules of choice of materials and shaping of textures, as well as to present a role and a meaning of texture in brutalism. The scope of the article includes analyses of ideas and buildings of brutalist architects. The researches confirmed that they attached great importance to a kind of building material and a way of using it. Brutalist architects were fascinated by ordinariness and true life, and therefore they preferred common materials, as wood, stone, brick and concrete. These raw materials were used as found and textures were unfinished. Building material was both construction and texture. Craftman’s methods became popular again and replaced aesthetic of the machine. Rough and inaccurate textures were contradiction to smooth and precise surfaces of the International Style and symbolized sincerity and truth of brutalist architecture. The mature phase of brutalism was dominated by brick and especially by concrete, as the material with the best aesthetic character. In the end of this article the author presents detailed conclusions in twelve points.

12

Faktura drewna, kamienia i cegły w architekturze brutalistycznej

Niebrzydowski W.

Architecturae et Artibus

|

2011

|

Vol. 3, no. 2

31-40

PL

Głównym celem niniejszego artykułu jest ukazanie, że architektura brutalistyczna opierała się nie tylko na eksponowaniu faktury betonu, ale często sięgała po inne tworzywa. Niejednolite, chropowate powierzchnie charakterystyczne dla brutalizmu uzyskiwano także dzięki stosowaniu drewna, kamienia i cegły. W artykule zaprezentowano przykłady faktur właśnie tych trzech materiałów, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań o wysokim stopniu ekspresji. Przeanalizowano zarówno dzieła architektury światowej, jak też realizacje polskie. W podsumowaniu wskazano rodzaje powierzchni dające najbardziej ekspresyjne efekty fakturalne: powierzchnie z surowych desek i kłód, powierzchnie z nieregularnych ciosanych kamieni i kamieni polnych, powierzchnie z cegieł niskiej jakości murowane w niedbały sposób.

EN

The main objective of this article is to present, that brutalist architecture wasn’t based only on exposed concrete texture, but also on other building materials. Rough and inaccurate surfaces typical of brutalism were also result of using wood, stone and brick. Author of the article shows examples of textures of these three materials, taking into particular consideration highly expressive designs. He analyses famous international buildings as well as works of polish architects. In the end summary the author pointed out kinds of surfaces which produce the most expressive textural effects: surfaces made of boards and logs, surfaces made of irregular and rubble stone, surfaces made in a primitive way of low quality bricks.

13

Architektura wczorajsza - dziś

Niebrzydowski W.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 7-A/2

295-299

PL

Architekturę zawieszoną pomiędzy dniem dzisiejszym a historią można określić mianem "architektury wczorajszej". Taką architekturę stanowią obecnie budynki wzniesione w drugiej połowie XX wieku. W większości nie są one zabytkami i dlatego narażone są na różnego rodzaje niszczące działania. Ich skutki dotykają nawet bardzo wartościowych dzieł zaprojektowanych przez wybitnych twórców. Istnieje potrzeba natychmiastowej ochrony architektury wczorajszej, zwłaszcza budynków brutalistycznych, które z uwagi na swoją kontrowersyjną stylistykę są zagrożone w największym stopniu.

EN

Architecture suspended between today and the history can be called "architecture of yesterday". Buildings built in the second half of the 20th century are nowadays examples of such architecture. They aren't preserved as monuments and therefore they are exposed to destruction. Even the most valuable masterpieces of famous architects are in danger. We should immediately start to protect architecture of yesterday, especially brutalist buildings, which are generally thought to be worthless and ugly.

14

Brutalizm w architekturze - geneza kierunku

Niebrzydowski W.

Architecturae et Artibus

|

2009

|

Vol. 1, no. 1

46-54

PL

W latach 30. XX wieku pojawiła się w architekturze tendencja polegająca na odejściu od gładkiej, sterylnej estetyki maszyny. Wyrażała się ona nie tylko stosowaniem bardziej zróżnicowanych faktur, ale również mocną artykulacją form. Autor przedstawia warunki, zjawiska architektoniczne i twórczość projektantów, które przyczyniły się do ukształtowania nurtu brutalistycznego. W szczególności skupia się na kilku najważniejszych zagadnieniach, takich jak: dążenie do bardziej ekspresyjnych form złożonych z kontrastujących ze sobą brył, stosowanie materiałów w stanie surowym, eksponowanie faktury betonu, wprowadzenie brise soleil, zwrot w twórczości Le Corbusiera, regionalizm Aalto, działalność Smithsonów czy też nastroje społeczne po II wojnie światowej.

EN

The new observable tendencies to discontinue the smooth, aseptic aesthetic of a machine appeared as early as in the nineteen thirties. These trends in architecture were expressed by the use of more differentiated textures and by strong articulation of forms. The author presents conditions, tendencies and buildings which contributed to the origin of brutalism in architecture. He focuses particularly on the most important problems, such as: the trend towards more expressive forms composed of contrasting solids, the use of materials “as found”, the use of exposed concrete surfaces, the introduction of brise soleil, the change in creative activity of Le Corbusier, the regionalism in Aalto’s works, the theoretical activity of the Smithsons and generally the state of mind in the postwar world.

15

Paul Rudolph - architekt kontrowersyjny

Niebrzydowski W.

Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej. Architektura

|

2008

|

Z. 21

21-38

PL

Paul Rudolph był jednym z najważniejszych architektów amerykańskich XX wieku. Jego twórczość jest jednak oceniana niejednoznacznie i wciąż wywołuje kontrowersje. W artykule przeanalizowano najbardziej dyskusyjne idee i rozwiązania projektowe Rudolpha, począwszy od pierwszych domów opartych na racjonalnych zasadach modernizmu, poprzez monumentalne brutalistyczne gmachy, aż po budynki wysokościowe z późnego etapu twórczości. Ambiwalent-nym ocenom dzieł architekta sprzyjają towarzyszące jego postawie twórczej nie-konsekwencje, a nawet sprzeczności, wobec takich problemów jak, m.in.: formalizm, redukcjonizm, kontekstualizm, idea ciągłości, odniesienia do architektury historycznej i regionalnej.

EN

Paul Rudolph was one of the most important American architects of the 20th century. His works are assessed in diverse way and still remain controversial. The author of this article analyses the most disputable ideas and designs, including early projects of houses based on rational rules of modernism, monumental brutalist buildings, skyscrapers - the latest works of Rudolph. Ambivalent opin-ions about famous architect's buildings are caused also by inconsistencies and even contradictions in his artistic attitude towards such architectural problems as: formalism, reductionism, context, idea of continuity, historical and regional inspirations.