Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Dokumentowanie zasobów wód leczniczych, termalnych i solanek w świetle zmieniających się przepisów prawa geologicznego i górniczego

Sokołowski Jakub

Górnictwo Odkrywkowe

|

2023

|

R. 64, nr 2

27--35

PL

W artykule przedstawiono ewolucję przepisów prawa geologicznego i górniczego w zakresie dotyczącym dokumentowania zasobów wód leczniczych, termalnych i solanek. Przez ponad sto lat ustawodawstwo dotyczące dokumentowania zasobów tych wód ulegało znaczącym zmianom, które niosły za sobą konsekwencje formalno-prawne dla procesu dokumentowania. W artykule zwrócono szczególną uwagę na trudności w stosowaniu wybranych przepisów prawa geologicznego i górniczego, wynikające z faktu zaliczenia wód leczniczych, termalnych i solanek do kopalin. Wskazano na konieczność dostosowywania prawa do zmieniających się realiów i sprostaniu nowym wyzwaniom wynikającym z potrzeby racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi, jak również zaakcentowano przywiązanie do krajowej tradycji stanowienia prawa. Poddano też krytycznej ocenie niektóre z zapisów prawa, mając jednak na uwadze specyficzny charakter wód, nieprzystający do uniwersalnych zasad sprawdzających się w przypadku innych kopalin, wskazując zarazem na dalszą potrzebę zmian przepisów prawa geologicznego i górniczego w zakresie dokumentowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin.

EN

The article presents the evolution of the geological and mining law in the scope of documenting the resources of curative, thermal and brine waters. For over a hundred years, the legislation in the field of documenting the resources of these waters has undergone significant changes, which had formal and legal consequences for the process of documenting. The article pays particular attention to the difficulties in applying selected provisions of the geological and mining law, resulting from the fact that curative, thermal and brine waters are included in the minerals. The necessity of adapting the law to the changing realities and meeting new challenges was pointed out, as well as the attachment to the national law-making tradition was emphasized. Some of the provisions of the law were also critically assessed, however, bearing in mind the specific nature of waters, incompatible with the universal principles applicable to other minerals, they also indicate a further need to amend the provisions of the geological and mining law in the field of docum enting groundwater classified as minerals.

2

Aspekty formalno-prawne i metodyczne dokumentowania zasobów wód leczniczych, termalnych i solanek wynikające z faktu zaliczenia ich do kopalin

Sokołowski Jakub, Sosnowska Małgorzata

Górnictwo Odkrywkowe

|

2021

|

R. 62, nr 1

4--10

PL

Wody lecznicze, termalne i solanki z uwagi na swoje specyficzne właściwości zostały zaliczone do kopalin. Stanowią one szczególny rodzaj kopaliny, odróżniający się od pozostałych dynamiką przepływu, odnawialnością zasobów oraz zmiennością parametrów fizyczno-chemicznych w czasie. Cechy te utrudniają wyznaczanie granic złóż wód podziemnych oraz określenie wartości granicznych parametrów definiujących złoże, co przy zróżnicowanych warunkach występowania wód leczniczych, termalnych i solanek, a także różnym stopniu odnawialności ich zasobów, uniemożliwia opracowanie jednolitych wytycznych dokumentowania. W artykule wskazano i szczegółowo omówiono najistotniejsze problemy wynikające z konieczności stosowania przepisów ustawy PGiG w odniesieniu do wód podziemnych. Zasygnalizowano konieczność korekty obowiązujących regulacji prawnych w zakresie opracowania spójnych dla hydrogeologii i geologii złożowej pojęć, a także określenia klasyfikacji i zasad oceny zasobów wód leczniczych, termalnych i solanek. Przejrzyste i jednoznaczne przepisy prawne pozwolą w większym stopniu chronić zasoby wód podziemnych zaliczonych do kopalin efektywnie przyczyniając się do racjonalnego gospodarowania zasobami złóż tych wód.

EN

Therapeutic and thermal waters and brines are classified as minerals due to their specific properties. They are a special type of mineral, differing from the others in terms of flow dynamics, resource renewal and variation of physico-chemical parameters over time. These features make it difficult to determine the boundaries of groundwater deposits and to determine the boundary values of the parameters defining the deposit. Different conditions for the occurrence of therapeutic and thermal waters and brines, as well as the different degree of renewal of their resources, make it impossible to develop uniform documentation. The article indicates and discusses in detail the most important problems resulting from the necessity to apply the provisions of the geological and mining law to groundwater. The need to correct the applicable legal regulations was signaled in the scope of compiling hydrogeology and geology definitions, as well as defining the classification and rules for documenting therapeutic and thermal water and brine resources. Transparent and unambiguous legal regulations will allow to protect the resources of groundwater classified as minerals to a greater extent, effectively contributing to the rational management of the resources of these waters.

3

Górnicze i geologiczne aspekty eksploatacji wód leczniczych w rejonie UZG Ustroń

Kuśnierz Bogdan, Baster Paweł, Waligóra Jan

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2020

|

nr 12

16--21

PL

W artykule przedstawiono budowę geologiczną złoża, w tym chemizm wód leczniczych w rejonie uzdrowiska Ustroń, oraz zagadnienia górnicze wydobycia, w tym konstrukcję otworów eksploatacyjnych i tłocznych oraz bezpieczeństwo eksploatacji.

EN

Ustroń health resort - one of the best Polish health resorts - has a microclimate and healing waters that are conducive to the treatment of, among others, respiratory, rheumatic or joint-muscle diseases. In the 1970s, 3 holes were madę here, in order to supply deposits of therapeutic brine, i.e. sodium-calcium chloride water with mineralisation 110-130 g/dm3 and outlet temperature of 21-23°C, in the limestone and upper devonian dolomites. Its extraction (3263 m3/year on average) is carried out by means of submersible pumps. In 1992, a discharge hole was madę in order to deliver (20-50 m3/d) of cleansed post-treatment water into absorbent layers for envi- ronmental protection. The water is accompanied by gas with a content of approx. 94% CH4 i and gas exponent 0.18-0.31 Nm3/m3 Therefore, the explosion hazard zones "2" were designated and the area of intake was fenced and marked. Leakage checks are also carried out on the infrastructure of the mining plant. After separating gas, water is collected in a tank from which it is taken for the needs of the spa. The organisational and technical So lutions adopted for use in a health resort mining plant ensure the safety of medicinal water exploitation, which is confirmed by the absence of accidents and failures.

4

Występowanie jodu oraz bromu w solankach monokliny przedsudeckiej

Winid B., Chruszcz-Lipska K., Uliasz-Misiak B., Solecki M. L., Fąfara Z., Matuła R.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 6

914--917

PL

Wody zasolone i solanki występujące w głębokich strukturach geologicznych charakteryzują się podwyższonymi, w stosunku do zwykłych wód podziemnych, stężeniami mikroskładników. Przeanalizowano zawartości jonów jodkowych i bromkowych w wodach występujących w utworach permu i mezozoiku monokliny przedsudeckiej. W 90% próbek wód z utworów permu stężenia bromków wynosiły ponad 200 mg/L, czasami osiągając ponad 2 000 mg/L, co wskazuje na możliwości wykorzystania tych wód w celu odzysku bromu w przyszłości.

EN

The contents of I and Br ions in Permian and Mesozoic brines were revised. The Permian brines had high Br - content (over 200 mg/L) and could be used to recover this element. The content of I - in the brines was too low for recovering.

5

Distribution of bacteria in the mineral waters of the Polish Lowlands

Walczak M., Deja-Sikora E., Kalwasińska A., Polatowski M., Krawiec A.

Geological Quarterly

|

2017

|

Vol. 61, No. 1

177--185

EN

The paper presents the results of research into the distribution of microorganisms in brines with the total dissolved solids of 40–80 g/dm3, found in the Paleozoic platform of the Polish Lowlands. Water samples were collected from boreholes extracting water from the Jurassic and Triassic aquifers. The total number of microorganisms in the examined water samples ranged from 10 to 30 x 103 cells per 1 cm3, while their viability ranged from 14 to 58%. The samples contained heterotrophic, chemoautotrophic, aerobic and anaerobic bacteria as well as bacteria participating in the transformation of iron and sulphur compounds. Molecular identification of culturable bacteria isolated from water samples revealed that they belong to six genera: Bacillus and Staphylococcus within phylum Firmicutes, Micrococcus and Kocuria within phylum Actinobacteria, and Marinobacter and Pseudoalteromonas within phylum Proteobacteria (class Gammaproteobacteria). The most abundant were Bacillus and Micrococcus isolates related to six different species: B. amyloliquefaciens, B. pumilus, B. methylotrophicus, B. licheniformis, M. luteus and M. yunnanensis.

6

Dokumentowanie wody jako kopaliny wielosurowcowej – potrzeba dyskusji i zmian

Szamałek K.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2016

|

R. 57, nr 2

47--49

PL

Badania prowadzone w ramach dokumentowania geologicznego bardzo często wskazują, iż wody podziemne jednocześnie spełniają kryteria wymagane przez prawo geologiczne i górnicze, aby zostać uznanymi za wody termalne, solanki czy wody lecznicze. Tylko te trzy rodzaje wód uznawane są przez prawo geologiczne i górnicze za kopaliny. Za wydobycie wód-kopalin należy opłacić opłatę eksploatacyjną. Opłata eksploatacyjna za wydobycie wody-kopaliny jest zróżnicowana i inna dla każdego z rodzajów wody-kopaliny. Wody termalne mają stawkę opłaty eksploatacyjnej równą 0 złotych, solanki 1,97 zł/m3,zaś wody lecznicze 1,32 zł/m3. Ponadto, wydobycie kopaliny udokumentowanej jako kopalina towarzysząca obniża stawkę opłaty eksploatacyjnej o 50%. Taka regulacja stwarza (gdy woda spełnia jednocześnie kryteria trzech wód-kopalin) potencjalne pole do realizacji strategii firmy wydobywczej polegającej na takim dobraniu zestawu wydobywanych wód (np. woda termalna jako kopalina główna, solanki i woda lecznicza jako kopaliny towarzyszące), by obciążenia finansowe firmy były najniższe. Racjonalnym wnioskiem wydaje się wprowadzenie nowej definicji w prawie geologicznym i górniczym wody jako kopaliny wielosurowcowej. Dla tak zdefiniowanej kopaliny proponuje się przyjęcie stawki opłaty eksploatacyjnej w wysokości 50% sumy stawek eksploatacyjnych dla trzech rodzajów wód-kopalin.

EN

Geological documentation projects often reveal underground water reservoirs which can be qualified as thermal waters, brines or curative waters in accordance with geological and mining laws. These are the only types of water deposits which are classified as minerals according to geological and mining laws - therefore, extracting them incurs an exploitation fee. Such fees are different for each of the three kinds of water-minerals. The exploitation fee for thermal waters is set at 0 PLN, 1,97 PLN per cubic meters for brines and 1,32 PLN per cubic meter for curative waters. Additionally, extracting minerals documented as so-called „accompanying minerals” decreases the exploitation fee by 50%. This regulation allows minimizing the costs of exploitation of water-minerals by classifying one type of water (e.g., thermal) as the main mineral, and others as accompanying minerals. It is suggested here that, in order to close this loophole, a new legal definition, which would encompass all three types of water-minerals at the same time, should be introduced to geological and mining laws. It is further proposed here that the exploitation fee for thusly defined mineral be set at 50 % of the current average fee for water-mineral exploitation.

7

Geneza wód leczniczych w utworach jurajskich rejonu Buska-Zdroju i Solca-Zdroju

Chowaniec J., Gągulski T., Gorczyca G.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2016

|

nr 466

33-42

PL

Z badań składu chemicznego i izotopowego wód górnojurajskiego poziomu wodonośnego rejonu Buska-Zdroju i Solca- Zdroju wynika, że są to solanki pierwotne i wody słone, zasilane w okresie przedplejstoceńskim, kiedy klimat charakteryzował się długimi okresami znacznie cieplejszymi niż współcześnie. Solanki te mają zdecydowanie cięższy skład izotopowy niż wody lecznicze, siarczkowe występujące na tym obszarze w utworach kredowych (głównie cenomanu) oraz zbliżone wartości wskaźników hydrochemicznych do wód morskich.

EN

The study of the chemical and isotopic composition of the Upper Jurassic aquifer in the Busko-Zdrój and Solec-Zdrój region suggests primary nature of the brines supplied before the Pleistocene under climate conditions characterized by long and much warmer periods than today. Compared to the sulphide healing waters occurring in the Cretaceous formations, mainly of Cenomanian age, the discussed brines and salt water are characterized by a far heavier isotopic composition as well as by the values of hydrochemical indica¬tors mostly similar to those of marine waters.

8

Experimental and theoretical investigations of CO2 injectivity

Sokama-Neuyam Y. A., Ursin J. R.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2016

|

Vol. 33, no. 2

245--258

EN

Laboratory sandstone core flooding experiments were conducted to investigate the impact of brine desaturation and salt precipitation on CO2 injectivity. An attempt was then made to reduce the impact of salt precipitation on CO2 injectivity by injecting a slug of diluent prior to CO2 injection. The effect of brine salinity, CO2 injection rate and initial core permeability on the efficacy of this mitigation technique was investigated. Decrease in diluent brine salinity improved injectivity but there exist a critical brine salinity below which CO2 injectivity was further impaired. It was also observed that, above a certain CO2 injection rate, alternating CO2 injection with the diluent brine could not enhance CO2 injectivity. Injectivity improvement also depends on initial permeability of the porous medium. Up to about 30% injectivity improvement was observed in the experiments.

9

Problematyka wyznaczania granic złóż wód leczniczych, termalnych i solanek

Sokołowski J., Skrzypczyk L., Malon A.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

1059--1062

EN

Therapeutic waters, thermal waters and brines are considered as minerals and their exploitation is regulated by the act of geological and mining law on 9 June 2011 (Journal of Laws 2011 No 163, Item 981, as amended). It means that the term “deposit” is applicable for them. However, the specific of groundwaters is significantly different than of other minerals this is why determination of their boundaries brings many difficulties especially with regard to existing legal framework. The regulations do not take the renewability of groundwater resources and groundwater flow into account. In the article several issues connected with the lack of understandable rules referring to boundaries determination of brines, therapeutic and thermal waters were presented as well as some problems that occur due to various interpretation of the regulations. Some suggestions on the regulations changes were presented which may lead to solve the problem.

10

Ocena zmian stężenia chlorków w solankach Uzdrowiska Goczałkowice-Zdrój przy zastosowaniu metod statystycznych

Suchy P., Dąbrowska D., Kucharski R.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

1080--1084

EN

The article presents the assessment of the groundwater quality trend on the example of chlorides in the region of Goczałkowice Zdrój health resort. The data from the years 1977–2014 from two boreholes: GN-1, GN-2 were analysed. The trend assessment was made using the linear model, the fixed effect model and the robust statistic. The results of these methods indicate a downward trend of chlorides concentration.

11

Balneoterapeutyczne wykorzystanie solanek w uzdrowisku Kopalnia Soli „Wieliczka”

d’Obyrn K., Rajchel L.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

981--984

EN

Salt mining at the Wieliczka mine that had lasted over a period of 700 years came to a stop on 30 June 1996. Currently the mine represents an object of culture, a museum, and also a balneotherapeutic facility. It is the place of birth of the so called subterraneotherapy, i.e., an innovative method of curing that utilizes a specific microclimate in underground chambers of inoperative salt workings. The method was finally developed by Professor Mieczysław Skulimowski, who revived the efforts of a 19th century mine physician Feliks Boczkowski. The salt mine has currently obtained a spa status, and its mineral waters (brines) from the outflows No’s W-VII-16 and W-VI-32 have been recognized as therapeutic ones. The most commonly treated are the patients with non-infectious problems of upper and lower respiratory tracts. Since November 2014 the Spa of the Wieliczka Salt Mine has also a graduation tower in the Kinga Park. In these tower is used the brine from the flow-VII-16 with a depth of 250 m. It is water Cl-Na type and 68.9 g/dm3 mineralization. The yield of salt water from this flow is 9 m3/h.

12

Historia wykorzystania wód leczniczych występujących w rejonie Krosna i perspektywy ich eksploatacji

Freiwald P., Gągulski T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 465

203--212

PL

Od końca XIX w. w rejonie Krosna wykonano wiele odwiertów, w których oprócz węglowodorów stwierdzono obecność wód mineralnych o składzie chemicznym charakterystycznym dla wód występujących w sąsiedztwie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. Tuż po II wojnie światowej powstała idea wykorzystania tych wód w celach balneologicznych i przemysłowych. Najbardziej zaawansowane badania prowadzono w obrębie antykliny Potoka, w północnej części Krosna. Wody mineralne towarzyszące złożom ropy naftowej i gazu ziemnego występują najczęściej w obrębie dwóch poziomów piaskowca ciężkowickiego (I i II). Ich mineralizacja jest zróżnicowana i waha się od kilkuset do ponad 40 g/dm3. Przedmiotem eksploatacji były wody podziemne nawiercone w otworach Mac Allan 11 i Mac Allan 4. Woda z otworu Mac Allan 11 była wykorzystywana na początku lat 60. XX w. do produkcji soli jodkwo-bromkowej. W latach 1960–1962 okresowo produkowano i rozprowadzano wodę mineralną „Makalanka” (wcześniejsza nazwa – „Krośnianka 4”), którą eksploatowano z otworu Mac Allan 4. Obszarami perspektywicznymi dla uzyskania wód leczniczych w rejonie Krosna są zlokalizowane w jego północnej części tereny dawnych kopalń bituminów – Turaszówka i Krościenko. Na obszarze Kopalni Turaszówka wody podziemne stwierdzono praktycznie we wszystkich wydzieleniach litostratygraficznych, jednak najbardziej są rozpowszechnione w obrębie dwóch poziomów piaskowca ciężkowickiego (I i II). Najlepiej rozpoznane wody podziemne znajdują się na polu Mac Allan (Kopalnia Krościenko). Jest to obszar potencjalnie najbardziej korzystny do poszukiwań i eksploatacji wód leczniczych.

EN

Since the end of the 19th century, many boreholes have been drilled in the Krosno area, in which beside hydrocarbons also mineral water was detected. The chemistry of the mineral water is influenced by the proximity to petroleum and natural gas deposits. Shortly after the Second World War, an idea was created about the use of these waters for balneological and industrial purposes. The most advanced studies on mineral waters were conducted within the Potok Anticline, in the northern part of Krosno. Mineral waters associated with petroleum and natural gas deposits occur most frequently within the first and second Ciężkowice sandstone. Their mineralization is variable and ranges from a few hundred mg/dm3 to more than 40 g/dm3. The water is extracted by the Mac Allan 11 and Mac Allan 4 wells. Water from the Mac Allan 11 well was used for the production of iodine bromine salt in the early 1960s. In the years 1960–1962, the “Makalanka” mineral water, previously under the name “Krośnianka 4”, was periodically produced and distributed from the Mac Allan 4 well. Prospective areas for therapeutic water in the Krosno region are located in the northern part of the town in the former bitumen mines Turaszówka and Krościenko. In the Turaszówka Mine area, groundwater has been found virtually in all lithostratigraphic units, but it is the most common in the first and second Ciężkowice sandstones beds. The groundwater is best recognized in the Mac Allan field (Krośnianka Mine). This area is potentially the most advantageous for exploration and exploitation of therapeutic waters.

13

Mikroorganizmy w solankach mezozoiku Niżu Polskiego

Walczak M., Krawiec A.

Przegląd Geologiczny

|

2014

|

Vol. 62, nr 8

420--423

EN

The paper presents the results of the research into the distribution of microorganisms in brines with the TDS (total dissolved solids) concentration of 40–80 g/dm3, located in the Paleozoic platform of the Polish Lowland. Water samples were collected from boreholes extracting water from the Jurassic and Triassic aquifers. The bacteria were detected in all water samples although the total number of microorganisms in the water samples ranged from about 11 · 103 to more than 40 · 103 cells, while their viability ranged from 13% to 100%. The samples contained both heterotrophic and chemoautotrophic, aerobic, and anaerobic bacteria as well as bacteria participating in the transformation of iron and sulphur compounds.

14

Wodne roztwory amoniaku i mrówczanu potasu jako chłodziwa w zastosowaniu do instalacji mrożeniowych sztucznych lodowisk

Trzeciakiewicz Z., Wąsacz M.

Instal

|

2014

|

nr 2

18--25

PL

Doświadczenia z wieloletnich okresów eksploatacji instalacji chłodniczych w obiektach użyteczności publicznej w tym instalacji sztucznych lodowisk spowodowały, że w Polsce stosowane są przeważnie chłodziwa, jakimi są wodne roztwory glikoli mono-etylenowego i mono-propylenowego. Popularne przed laty wodne roztwory soli chlorku sodu (NaCl) lub chlorku wapnia (CaCl2), zwane solankami, zostały obecnie praktycznie wyeliminowane ze stosowania w instalacjach chłodniczych w obiektach użyteczności publicznej, ze względu m.in. na swoje silnie korozyjne właściwości. Bazując na doświadczeniach wynikających z projektowania takich instalacji można zauważyć, że w niektórych krajach Europy Zachodniej obecnie staje się coraz bardziej popularny w stosowaniu, znany od dawna jako chłodziwo, wodny roztwór amoniaku. Ocenia się, że w ciągu ostatnich 5 lat zrealizowano w Europie około 50 instalacji mrożeniowych lodowisk, w których zastosowano to chłodziwo. Realizacje te miały miejsce zwłaszcza we Francji, Szwecji i Finlandii. Innym chłodziwem, coraz bardziej popularnym w stosowaniu w niskotemperaturowych instalacjach chłodniczych, staje się solanka: wodny roztwór organicznej soli potasowej (mrówczanu potasu z dodatkiem inhibitorów korozji), stosowany głównie w Finlandii, Szwecji, Danii, Czechach. W Polsce także pojawiają się propozycje wykorzystywania tych chłodziw w instalacjach mrożeniowych lodowisk. W niniejszym artykule dokonano analizy porównawczej dotyczącej właściwości wody amoniakalnej i mrówczanu potasu, jako chłodziw, w celu oszacowania ewentualnych korzyści z ich zastosowania.

EN

In result of the experience from long-term periods of refrigeration systems operation in public buildings, including ice rinks, mono-ethylene and mono-propylene glycol dilutions are nowadays commonly used as coolants for freezing ice rink installations in Poland. Aqueous sodium chloride (NaCl) and calcium chloride dilutions (CaCl2), called brines, popular years ago, have gone out of use in cooling systems in public buildings, owing to – among others – their strong corrosive properties. Basing on the experience in such systems designing, it can be seen that in some Western European countries aqueous ammonia dilution, long known as a coolant, is becoming more and more popular. It is estimated that aqueous ammonia dilution has been used in about fifty ice rink freezing installations constructed in Europe within the last five years, especially in France, Sweden and Finland. Another coolant, which is becoming more and more popular for low temperature refrigeration systems, is brine: aqueous solution of organic potassium salt (potassium formate with addition of corrosion inhibitors) used mainly in Finland, Sweden, Denmark and in the Czech Republic. In Poland there are also suggestions to use these refrigerants in ice rinks refrigeration systems. The paper presents a comparative analysis of the properties of aqueous ammonia dilution and potassium formate, to estimate the potential benefits of their use as a coolant.

15

Assessment of the qualitative and quantitative stability of “Wieliczka” Salt Mine (Poland) brines and of their possible use for medicinal purposes

d'Obyrn K., Postawa A.

Geological Quarterly

|

2014

|

Vol. 58, No. 3

459--464

EN

Water inflow to a salt mine usually poses a threat to the mine and sometimes even to its existence. On the other hand the healing properties of salt have been known since Antiquity and brines extracted from the mines have been used in the treatment of various diseases. The “Wieliczka” Salt Mine in southern Poland has been conducting organized rehabilitation and therapeutic activities for respiratory tract diseases for almost 200 years. This paper presents preliminary results of a study focused on pre-selection of out-of-deposit water inflows into the mine workings which show the lowest variability in yield and in chemical composition, and which can potentially be used in the health resort operated by the mine. The results indicate that brines from the WVII-16 leak are the only ones which can be taken into account when considering the use of Wieliczka brines for medicinal purposes for baths, rinses, irrigation, and at lower mineralisation levels, in liquid treatments

16

Wybór metodyki oznaczania chlorowców w solankach

Pluta I.

Wiadomości Górnicze

|

2013

|

R. 64, nr 9

479--482

PL

W artykule przedstawiono metody oznaczania chlorowców w wodach, w tym solankach. Wyniki badań zawartości jonu chlorkowego, bromu i jodu w solance z otworu „Korona” w Zabłociu (Strumień) wykazały, że spośród wielu metod ich oznaczania właściwe są metody miareczkowe realizowane różnymi procedurami analitycznymi. Do oznaczania jonu fluorkowego można wykorzystać metodę chromatografii jonowej wspomaganej ekstrakcją do fazy stałej. Solankę z Zabłocia charakteryzuje od ponad 120 lat stałość zawartości chlorowców, w tym duża zawartość jodu.

EN

This paper presents methods for the determination of chlorines in the water, including brines. The results of investigations of the content of chloride ion, bromine and iodine in the brine from the „Korona" borehole in Zabłocie (Strumień) show that from among the many methods of their determining the titration methods are appropriate implemented by different analytical procedures. Ion chromatography method, assisted by extraction solid phase, can be used for the determination of the fluoride ion. Brine from Zabłocie is characterized by more than 120 years durability of chlorines, including a high content of iodine.

17

Mapa zagospodarowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin

Felter A., Socha M., Sokołowski J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/1

133--138

PL

Wzrost zainteresowania ujmowaniem i gospodarczym wykorzystaniem wód podziemnych zaliczonych do kopalin sprawia, że coraz liczniejsze nowe inwestycje pojawiają się zarówno na obszarach wcześniej intensywnie zagospodarowanych (Terma Hotel Spa w Bukowinie Tatrzańskiej, Terma Bania w Białce Tatrzańskiej itp.), jak i w innych regionach kraju (Krasnobród, Gołdap, Inowrocław itp.). Duże zróżnicowanie przestrzenne oraz dynamika wzrostu liczby inwestycji, zdecydowały o przygotowaniu przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy cyfrowej mapy zagospodarowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin w Polsce. Ma ona charakter informacyjny, służący popularyzacji zagadnień związanych z tymi wodami. Mapa stanowi kartograficzną wizualizację informacji zgromadzonych w bazie danych przestrzennych, dzięki czemu wydawca może ją aktualizować i dostosowywać do wymagań odbiorców.

EN

Growing interest in the recognition and economic use of therapeutic and thermal waters makes appearance of a number of new investments located on an already heavily developed areas, as well as other regions of the country. Large spatial variation and dynamics of new projects’ emergence resulted in the preparation of the digital Map on Economic Use of Therapeutic and Thermal Waters in Poland by the Polish Geological Institute – National Research Institute. Its drawing up was aimed at popularization of information on these kind of waters. Due to preparing based on spatial data stored in the database it can be easily updated and adapted to the customers’ requirements.

18

Badanie rozpuszczalności CO2 w solankach rejonu Bełchatowa

Lubaś J., Warnecki M.

Przegląd Geologiczny

|

2010

|

Vol. 58, nr 5

408-415

EN

European Union member states are obliged to identify and document geological formations and structures suitable for storage of CO2 from large industrial emitters in their territories. In Poland such studies were concentrated on deep saline aquifer formations in several regions of the country. Poland is one of a few countries already having some experience in CO2 storage in geological structures thanks to the first industrial installation sequestering acid gas by direct injection to aquifer underlying Borzęcin natural gas field, in continuous operation since 1996. PGE Bełchatów Power Plant is the largest conventional power plant in Europe. It annually consumes 35 million tons of brown coal and it is also a significant CO2 emitter. In the area of Bełchatów there is documented a number of deep geological structures that meet sequestration site criteria, particularly criteria concerning depth at which the structures are located, thickness, water mineralization and other petrophysical parameters. The paper presents mineralization maps of saline aquifers from selected stratigraphic horizons (Triassic, Jurassic), basic data characterizing the reservoir conditions in selected saline structures, as well as chemical composition of their brines and mineralization and physical parameters determined in the PVT laboratory. Authors describe mechanisms that determine the amount of CO2that can be deposited in these aquifers. Research apparatus and procedures used during PVT study of reservoir brines and CO2 mixtures are presented in the paper. The solubility of CO2 in brines of the Bełchatów region at pressures and temperatures corresponding to appropriate reservoir conditions were examined and reported in the paper.

19

Uranium, radium and radon isotopes in selected brines of Poland

Kozłowska B., Walencik A., Przylibski T. A., Dorda J., Zipper W.

Nukleonika

|

2010

|

Vol. 55, No. 4

519-522

EN

Natural radioactive isotopes were studied in nine different types of brines from four locations in Poland. Investigated brines are exploited from various geological structures composed of the rocks of different chemical and mineral composition as well as different age and depth. All investigated brines are used in balneotherapy (i.e. baths, inhalations, showers). The main goal of this study was to obtain some basic knowledge on the activity range of natural elements such as uranium, radium and radon in different brine types in Poland and their variability depending on their location in certain geological structures. Activities of 234,238U, 226,228Ra and 222Rn isotopes were measured with the use of two nuclear spectrometry techniques: liquid scintillation and alpha spectrometry. The activity concentrations of 222Rn vary from below 1 to 76.1 plus or minus 3.7 Bq/l, for the 226Ra isotope from 0.19 plus or minus 0.01 to 85.5 plus or minus 0.4 Bq/l and for 228Ra from below 0.03 to 2.17 plus or minus 0.09 Bq/l. For uranium isotopes, the concentrations are in the range from below 0.5 to 5.1 plus or minus 0.4 mBq/l for 238U and from 1.6 plus or minus 0.4 to 45.6 plus or minus 2.0 mBq/l for 234U. The obtained results indicate high radium activity concentrations corresponding to high mineralization of waters.

20

Walory balneologiczne wód termalnych w gminie Jaworze

Tomaszewska B., Hołojuch G.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2009

|

R. 48, nr 1

23--40

PL

Przeprowadzone przez Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Karpacki w Krakowie w latach 1979-1980 prace poszukiwawcze w Jaworzu przyczyniły się do rozpoznania zasobów wód termalnych w obrębie utworów miocenu i dewonu. Stwierdzono występowanie solanek o temperaturze na wypływie z ujęcia 23-32°C, mineralizacji 100-145 g/dm3 i podwyższonej zawartości składników swoistych, w szczególności jodu i żelaza. Ze względu na brak funduszy, do tej pory nie podjęto eksploatacji wód. W pracy przedstawiono wyniki rozpoznania hydrogeochemicznego wód termalnych Jaworzna wraz z oceną możliwości wykorzystania do celów balneologicznych.

EN

The exploration carried out in Jaworze in the years 1979-1980 by the Carpathian Branch of the Polish Geological Institute contributed to the identification of geothermal waters in Miocene and Devonian formations. The occurence of brine with an outflow temperature of 23-32°C at the intake, mineralisation of 100-145 g/dm3 and elevated content of specific components, particularly iodine and iron was confirmed. These waters have not yet been abstracted due to the lack of funds. The paper presents the results of a hydrogeochemical identification of the geothermal water in Jaworze, together with an evaluation of their possible use in balneotherapy.