Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

2 2011

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: botanical research

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Podróż botaniczna Josefa A. Knappa po Galicji jako element zbadania Autro-Węgier

Wysokińska B.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

2011

R. 56, nr 2

99-116

Podróże botaniczne od dawna stanowią wyraz zainteresowania roślinami w ich środowisku naturalnym i są podstawą kilku dziedzin botaniki np.: geobotaniki, geografii roślin (fitogeografii), florystyki. Podróże te umożliwiają uczonym naukowe zbadanie świata roślin w różnych krainach geograficznych, regionach historycznych, a także jednostkach administracyjnych danego kraju. Znaczny wpływ na rozwój badań w zakresie geografii roślin wywarły w XVIII i XIX wieku idee i badania terenowe wybitnego przyrodnika i podróżnika niemieckiego Aleksandra Humboldta (1769 1859}, które znalazły licznych zwolenników również wśród polskich badaczy. Na tym gruncie w kolejnych latach rozwijała się geobotanika dążąca do poznania roślin w środowisku geograficznym różnych regionów Europy i świata, a łącząca w jedno wiedzę botaniczną i geograficzną. Ważne prace o roślinach różnych regionów Polski pochodzą z XVIII i XIX wieku, wówczas gdy dla całego kraju w warunkach podziału na trzy zabory możliwe były jednak badania naukowe. Dla polskich badań botanicznych jako jeden z pierwszych zasłużył się; ksiądz Krzysztof Kluk (1739- 1796), którego prace z drugiej polowy XVIII wieku stały się, podstawą rozwoju polskiej florystyki opartej na systemie Linneusza. Florystyka jako dziedzina najmująca się inwentaryzacją flory w celu ustalenia spisu taksonów roślin (np. gatunków, odmian) dla wybranych stanowisk na określonym obszarze była częstym kierunkiem ówczesnych badań przyrodniczych, a zarazem warunkowała odbywanie wycieczek lub podróży botanicznych. Pionierskie prace szeroko uwzględniające świat roślinny publikował od lat trzydziestych XIX wieku wybitny poeta i geograf Wincenty Pol (1807 1872). Uznaje się go za twórcę, pierwszego podziału ziem polskich na krainy geobotaniczne. Współpracownik W. Pola - Hiacynt Łobarzewski (1814-1862), był autorem pierwszej Geografii roślinnej Polski, niestety, praca ta nie została opublikowana, a jej rękopis wraz z mapami uległ zniszczeniu. Autorami regionalnych prac botanicznych byli często uczeni znani ze swoich wszechstronnych zainteresowań, zarówno przyrodniczych jak i podróżniczych m.in.: Hugo Zapałowicz (1852-1917), który szczegółowo zbadał florę Babiej Góry, Bolesław Kotula {1848 -1898), który badał rozmieszczenie roślin naczyniowych w Tatrach, a także w okolicach Przemyśla i w Bieszczadach. Wielu danych o rozmieszczeniu roślin na terenach polskich dostarczyli ponadto m.in.: znany botanik i humanista Józef Rostafiński (1850-1928)' - w swoich opracowaniach florystycznych z obszaru Królestwa Polskiego czy austriacki botanik Josef A. Knapp (1843 - 1899), który zgromadził dane florystyczne dla terenów zaboru austriackiego. Ten ostatni jako przyrodnik i obywatel Monarchii Austrowęgierskiej zainteresowany był poznaniem botanicznym swojego kraju. Podczas długiego panowania cesarza Franciszka Józefa I, w latach 1848-1916, cesarstwo austriackie, a od 1867 roku Monarchia Austrowęgierska, stanowiły państwo duże, wielonarodowościowe, bardzo zróżnicowane geograficznie. J. A. Knapp swoimi obszernymi analizami naukowymi i badaniami botanicznymi objął sporą część Monarchii, w ramach, jak to można określić, celowego zamierzenia - zbadania peryferyjnych, mniej poznanych pod kątem florystycznym części Austro-Węgier. Pozostawił interesującą spuściznę naukową - publikacje przedstawiające efekty poznania botanicznego wybranych obszarów Monarchii, w tym polskiej części - Galicji. W dorobku J. A. Knappa warto zwrócić szczególną uwagę na jego prace badawcze wykonane osobiście w Galicji - w okolicach Jasła, Sanoka i w Bieszczadach. Zasługują one na specjalne podkreślenie i są przedmiotem niniejszego artykułu.

Josef Armin Knapp (1843 1899) as Austrian botanist was interested in development of botanical knowledge of Austro-Hungarian Monarchy his maternal country. Monarchy, during the long regency of emperor Franz Josef I. was multinational, very much diversified geographically territory. This large empire had included, among others, such countries as present Austria, Hungary. Slovakia, Croatia, Ukraine, Romania and the southern part of present Poland - previously known as Galicia. J. A. Knapp was interested in studying these parts of empire which were considered peripheries and less-known. It seems to have met the requirements of science, economy and administration of Vienna. J. A. Knapp in his large floristic researches had included explorations of considerable part of the Monarchy and had left an interesting scientific legacy. His research papers were results of botanical explorations in selected areas of the Monarchy - area of Nitra (currently a city in Slovakia), Slavonia (presently a land in Croatia) and Galicia (the historical area in the south of Poland). This article refers to the botanical journey of J. A. Knapp in Galicia in summer 1868. The main purpose of his journey was to visit and explore selected places in Galicia-the surroundings of Jaslo and Sanok towns and some specific areas within the Bieszczady Mountains, which are part of the Carpathians Mountains. Botanical researches in the Bieszczady Mountains provided by J. A. Knapp can be considered nowadays as very important and pioneering in that area. In the second part of XIX century this area was highly populated and the observed anthropogenic pressure applied to the nature was strong. Now, the area is considered a very valuable natural territory since 1973 it has been occupied by the Bieszczady National Park - one of Polish national parks. J. A. Knapp had spent more than two months in Galicia thanks to the great hospitality of Polish people, especially botanists: A. Rehmann, I. R. Czerwiakowski. W. Jabłoński. Floristic data from Galicia were populated by J. A. Knapp in a research paper Przyczynek do flory obwodów jasielskiego i sanockiego (Flora of Jaslo and Sanok area) translated from German to Polish by W. Jabłoński and published in well known scientific magazine Sprawozdania Komisji Fizjograficznej (Reports of Physiographic Commission),edited in Cracow in 1869. The great part of this paper was occupied by a large floristic list, which included 800 species of vascular plants collected in Galicia by the author himself or sometimes by other botanists. The results of J. A. Knapp`s studies were also published in his book Die bisher bekannten Pftanzen Galiziens und der Bukowina. edited in Vienna 3 years later. In the publication in question the author proved to have possessed a profound knowledge of the flora of Galicia and Bukovina (now it's a region in Romania and Ukraine), thanks to the experience based on his own results obtained during the journey to Galicia, and based on others botanical data collected in the scientific literature by various botanists. Studies made by J, A, Knapp in Jaslo and Sanok towns and in the Bieszczady Mountains and his complete lists of plants collected in areas of Galicia and Bukovina could be very useful for contemporary botanists and ecologists as the basis for comparisons and evaluation of the flora changes in the natural environment over centuries.

Dzieje polskich badań botanicznych i mykologicznych lądowych obszarów Antarktyki i Subantarktyki

Köhler P., Olech M.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

2011

R. 56, nr 1

67-109

The work includes a description of the period from the moment of setting up Polish Polar Station on King George Island (1977) to the end of International Polar Year IV in 2009. Researches on flower plants focused, among others, on plants' morphology, morphological composition of the pollen and anatomical ultra-structure of the leaves. There were also carried out biochemical and other searches for the internal mutability. Within physiological studies one concentrated on the problem of reaction to temperature stress. Biological researches focused mainly on solving taxonomic and bio-geographic problems. Finally, were published several monographs and, among others, the first in history complete description of moss` flora of the whole of Antarctic (2008). Research works over algae included also such issues as floristics, bio-geography, taxonomy and ecology (for instance, (the rookery's impact on distribution of algae, or the influence of inanimate factors on dynamics of condensing the Diatoma in different water and soil-bound tanks). Up till now, within mycological investigations has been identified a variety of lichen fungi that for the most part of Antarctic are a novelty. There were scientifically described new for science genera and species of Western Antarctic. Lichenological studies were made in the field of taxonomy, geography, lichenometry, biochemistry of lichens, lichenoindication, ecophysiology and from the point of analysis of base metals' content. There were also described new for science species. Since 1991, were published the results of searches for the base metals' content and vestigial chemical elements in lichens' thallus. Ecophysiological researches concerned both micro-climatic conditions' impact on primary production and lichens' adaptation to a very cold climate. One discovered a mechanism of two-phase hydratization/dehydratization of lichens' thallus. On the ground of palaeobotanical analyzes was reconstructed a development of flora in Western Antarctic from the late Cretaceous period to the beginning of Melville's continental glaciation. One singled out three floristic stages and were reconstructed their peculiarities in the development of flora. There was also described an early Jurassic flora of Hope Bay (Półwysep Antarktyczny - Antarctic Peninsula) that turned out to be the richest Jurassic flora in the world. From that point of view were analyzed new species of mineral plants. Ecological researches concentrated on the problems connected with several issues and, among others, with the processes of settlement and succession, distribution and ecology of land biotopes, changes in their spatial structure, and state of biotopes' biological mass. The second group of issues concerned the anthropogenous impacts. One also analyzed early stages of synanthropization of flora. Another important issue was recognizing an extent of the pollution of the environment, particularly with base metals. In the years 1977-2009 were published, at least, 426 notes, articles and monographs that were a result of botanical and mycological researches on sheets of land of Antarctic and Sub-Antarctic,