Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Skład mineralny frakcji iłu koloidalnego poziomu orno-próchnicznego w czarnych ziemiach wrocławskich

Łabaz B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 3

139-152

PL

Badaniami objęto czarne ziemie właściwe, zbrunatniałe, wyługowane i zdegradowane zlokalizowane na południe od Wrocławia na nizinnym wododziale rzek Ślęża i Oława. Jest to rejon intensywnej gospodarki rolniczej południowo-zachodniej Polski. Celem prowadzonych badań było określenie składu jakościowego frakcji koloidalnej czarnych ziem wrocławskich, zróżnicowanych pod względem uziarnienia, właściwości powietrzno-wodnych i fizykochemicznych. Analiza składu mineralnego frakcji koloidalnej w poziomach orno-próchnicznych wykazała, że dominującym minerałem we frakcji ilastej jest illit. Stwierdzono również znaczące ilości minerałów mieszanopakietowych typu illit-smektyt oraz smektyt-illit o zróżnicowanej zawartości pakietów smektytowych. Skład jakościowy minerałów ilastych w badanych glebach został uwarunkowany procesami glebotwórczymi, właściwościami powietrzno-wodnymi oraz prowadzonymi zabiegami agrotechnicznymi. Na podstawie składu jakościowego frakcji koloidalnej analizowanej w poziomach Ap nie można jednoznacznie stwierdzić istotnych różnic między poszczególnymi podtypami.

EN

The aim of the study was to characterise mineral composition of clay fraction in humic horizon of the Wroclaw black earths. The study was based on analyses of arable soils from the four profiles of different subtypes [proper, browned, leached and degraded]. The investigated profiles were classified as Chernosems and Phaeozems groups of soils according to FAO-WRB 2006 reference. The results showed that illite was the main clay mineral. Considerable amounts of illite-smectite and smectite-illite mixed-layer minerals of different content of smectite were also found. Mineral composition of clay fraction in analysed soils was affected by soil-forming processes, air-water properties and by agricultural measures. The study showed no significant differences between investigated subtypes of black earths.

2

Content of Some Macro-and Microelements in a Soil Toposequence in the Landscape of Ice-Dammed Lakes in Sepopol Lowland

Smólczyński S., Orzechowski M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 2-3

217-231

EN

The study was carried out using soil catena method in Sepopol Lowland, representing the zone of ice-dammed lakes of young glacial landscape. The sequence of soils in the catena was as follows: black earth, proper deluvial soil, humous deluvial soil, mucky soil, strongly and slightly silted peat-muck soils. Soil texture, soil reaction, total content of carbon and nitrogen as well as total amounts of Ca, Mg, K, P, Na, Fe, Mn, Zn and Cu were analysed in the mentioned soils. The reaction of investigated soils ranged from slightly acid in deluvial soils to neutral in peat-muck soils. In the studied toposequence of soils, the amounts of total carbon and nitrogen increased towards the depression. Variation of the amounts of analysed elements in the catena depended on the location of soil in a relief. Quantitatively, the content of elements in eroded black earths was in the following sequence: Fe > Ca > Mg > K > P > Na > Mn > Zn > Cu. Deluvial soils contained more potassium than magnesium, and peat-muck soils contained more calcium than iron. Arable horizons of proper deluvial soils, which were located in the middle of the slope, contained the lowest amounts of macro- and microelements in relation to both deeper layers of the soil profile and parent material of eroded soils. The highest accumulation of macro- and microelements was reported in the soils located at the bottom of the slope. Humous deluvial soils were distinguished by the highest content of K and Fe, mucky soils by the highest content of Mg, Cu, Zn, Mn, and the peat-muck - Ca, P and Na. Humous deluvial soils and upper-silted organic soils are the barriers which prevent the expansion of biogens from agricultural areas to wetlands.

PL

Badania przeprowadzono metodą katen glebowych na Nizinie Sępopolskiej reprezentującej strefę zastoiskową krajobrazu młodoglacjalnego. Sekwencja gleb w katenie przedstawiała się następująco: czarne ziemie, gleby deluwialne właściwe, gleby deluwialne próchniczne, gleby namurszowe, gleby torfowo-murszowe silnie i słabo zamulone. W badanych glebach oznaczono: uziarnienie, odczyn pH, zawartość węgla i azotu ogólnego oraz całkowitą zawartość Ca, Mg, K, P i Na, Fe, Mn, Zn i Cu. Odczyn badanych gleb kształtował się od lekko kwaśnego w glebach deluwialnych do obojętnego w glebach torfowo-murszowych. W analizowanej toposekwencji gleb w kierunku centrum zagłębienia zwiększała się zawartość węgla i azotu. Zróżnicowanie zawartości oznaczonych pierwiastków w glebach badanej toposekwencji było uzależnione od ich położenia w reliefie. Szereg ilościowy oznaczonych pierwiastków w czarnych ziemiach erodowanych przedstawiał następująco: Fe > Ca > Mg > K > P > Na > Mn > Zn > Cu. W glebach deluwialnych więcej było potasu niż magnezu, a w glebach torfowo-murszowych więcej jest wapnia niż żelaza. Poziomy uprawne, zlokalizowanych w środkowej części stoku, gleb deluwialnych właściwych wykazywały największe zubożenie makro- i mikroelementów w odniesieniu zarówno do głębszych warstw profilu, jak i do skały macierzystej gleb erodowanych. Największą kumulację makro- i mikroelementów wykazywały gleby usytuowane u podnóża stoku. Gleby deluwialne próchniczne wyróżniały się największą zawartością K i Fe, gleby namurszowe - Mg, Cu, Zn i Mn, a gleby torfowo-murszowe - Ca, P i Na. Gleby deluwialne próchniczne oraz odgórnie namulone gleby organiczne stanowią bariery, zapobiegające rozprzestrzenianiu się pierwiastków biogennych z terenów rolniczych do siedlisk mokradłowych.

3

Właściwości fizyczne warstwy ornej wybranych czarnych ziem Niziny Szczecińskiej

Błażejczak D., Śnieg M., Dawidowski J. B., Tomaszewicz T., Podlasiński M.

Inżynieria Rolnicza

|

2009

|

R. 13, nr 1

37-44

PL

Wiosną, w uprawach ozimin, zmierzono i oznaczono przepuszczalność powietrzną, wytrzymałość gleby na ścinanie w ruchu obrotowym, zwięzłość, aktualną wilgotność i gęstość objętościową, uziarnienie i zawartość próchnicy. Wyliczono powierzchnię właściwą i stopień dyspersji oraz gęstość objętościową naturalną. Wykazano, że dominowały gleby z kategorii "gęstości naturalnej" i "słabo zagęszczonych/spulchnionych" (gęstość objętościowa 1,17-1,73 gźcm-3). Przepuszczalność powietrzna była bardzo niska i niska (0,06-7,23 cmźs-1). Gleby były podatne na ugniatanie, na co wskazują stosunkowo niskie średnie wartości zwięzłości (813š503 kPa) i oporu ścinania gleby (85 š38 kPa).

EN

The research, carried out in spring for winter crop plantations, involved measuring and determination of the following parameters: air permeability, soil shear strength in rotary motion, compactness, current humidity and volumetric density, grain-size distribution and humus content. The researchers computed specific surface and dispersion degree, and natural volumetric density. It was proven that soils of the following categories were prevailing: "natural density" and "poorly compacted/opened" (volumetric density: 1.17-1.73 gźcm-3). Air permeability was very low or low (0.06-7.23 cmźs-1). Soils were susceptible to packing, which is indicated by relatively low mean values of soil compactness (813š503 kPa) and shear strength (85 š38 kPa).

4

Mercury content in the black earths of the southern p art of the Nida Basin and the Kraków Gate

Mazurek R., Wieczorek J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 3

267-273

EN

The work aimed at determining total mercury content in black earths of southern part of the Nida Basin and the Kraków Gate. Mercury content in the analyzed black earths ranged between 0.055 and 0.538 mg. kg[to -1] and did not exceed limit concentrations permissible for unpolluted soils. Based on statistical analysis it was determined that in comparison with the Nida Basin black earths, the Kraków Gate black earths revealed significantly higher mercury contents both in surface and subsurface horizons and in parent rock horizons. In comparison with geochemical background, the analyzed soils were mostly characterized by elevated mercury content as testified by Al values higher than 1.

PL

Celem pracy było określenie całkowitej zawartości rtęci w czarnych ziemiach południowej części Niecki Nidziańskiej oraz Bramy Krakowskiej. Zawartość rtęci w badanych czarnych ziemiach Niecki Nidziańskiej i Bramy Krakowskiej wynosiła od 0,055 do 0,538 mg . kg[do -1] i nie przekroczyła dopuszczalnych liczb granicznych dla gleb niezanieczyszczonych. Na podstawie analizy statystycznej stwierdzono, że czarne ziemie Bramy Krakowskiej w porównaniu z czarnymi ziemiami Niecki Nidziańskiej charakteryzowały się znacząco większą zawartością rtęci zarówno w poziomach powierzchniowych, jak i poziomach podpowierzchniowych oraz poziomach skał macierzystych. Większość badanych gleb charakteryzowała się powiększoną, w porównaniu z tłem geochemicznym, zawartością rtęci, czego dowodem były wartości współczynnika akumulacji (WA) większe od 1.

5

Influence of land use and lithological bedrock category on phosphorus forms in the black earths of the southern part of the Nida Basin

Mazurek R., Zalewski T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 3

275-281

EN

The work aimed at determining the influence of parent rock type upon the content of phosphorus forms in variously utilized black earths localized in the two mesoregions of the Nida Basin: The Miechów Upland and the Proszowice Plateau. The largest quantities of studied phosphorus forms were assessed in surface horizons of the researched arable black earths, whereas the lowest amounts in the analogous horizons of forest soils. Statistical analysis revealed significant1y higher (p < 0.05) content of phosphorus soluble in citric acid in surface horizons of arable lands in comparison with forest soils or meadow soils.

PL

Celem pracy było określenie wpływu rodzaju skał macierzystych na zawartość form fosforu w różnie użytkowanych czarnych ziemiach zlokalizowanych na terenie dwóch mezoregionów Niecki Nidziańskiej: Wyżyny Miechowskiej i Płaskowyżu Proszowickiego. Największe ilości badanych form fosforu obserwowano w powierzchniowych poziomach badanych czarnych ziem użytkowanych omie, a najmniejsze w analogicznych poziomach gleb leśnych. Analiza statystyczna wykazała znacząco większą (p < 0,05) zawartość fosforu rozpuszczalnego w kwasie cytrynowym w poziomach powierzchniowych gleb ornych w porównaniu z glebami leśnymi i użytkowanymi łąkowo.

6

Total Content of Cd, Cu, Cr, Ni, Pb, and Zn in the Black Earths of the Proszowice Plateau and the Miechów Upland

Mazurek R., Niemyska-Łukaszuk J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr 9

921-927

EN

There were investigated heavy metals content in 20 profiles of black earths (Gleyic Phaeozems) located on the area of the Proszowice Plateau and the Miechów Upland. Analysed soils were characterised by different kinds of the land use (arable soils, grasslands, forests) and parent rocks (sands, loams, loesses and clays). Investigaied soils were little po1luted with heavy metals in spite of the neighbourhood of industrial agglomerations, however, the high values of accumulation indexes are the evidence of artificial enrichment. On the base of statistical analysis it was found, that soil features (clay content, co1loidal clay content, organic carbon content, cation exchange capacity, sum of exchangeable bases) strongly influenced metals accumulation degree. Average accumulation indexes depended on the land use and were the highest in arable soils

PL

W badaniach została oznaczona zawartość metali ciężkich w 20 profilach czarnych ziem (Gleyic Phaeozems) zlokalizowanych na terenie Płaskowyżu Proszowickiego i Wyżyny Miechowskiej. Badane gleby charakteryzowały się różnym sposobem użytkowania (użytki orne, użytki zielone i gleby leśne) i różnymi skałami macierzystymi (Piaski, gliny, lessy i iły). Analizowane czarne ziemie, pomimo sąsiedztwa ośrodków przemyslowych, były słabo zanieczyszczone metalami ciężkimi, jednak duże wartości wskaźników akumulacji są dowodem ich sztucznego wzbogacenia. Na podstawie analizy statystycznej stwierdzono, że niektóre właściwości gleb (zawartość frakcji iłu, frakcji iłu koloidalnego, węgla organicznego, pojemność sorpcyjna oraz suma zasad wymiennych) silnie wpłynęły na stopień akumulacji metali. Średni wskaźnik akumulacji był uzależniony od sposobu użytkowania gleb i był największy w glebach użytków ornych.