Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badanie rozkładu stężeń 210Po i 210Pb w mchach i porostach

Wróbel J., Długosz-Lisiecka M.

Eliksir

|

2015

|

nr 1

42--44

PL

W ramach badań dokonano analizy rozkładu stężeń dwóch radionuklidów 210Pb i 210Po w wybranych biomarkerach: mchach Pleurozium schreberi, Polytrichum communei porostach z gatunku Hypogymnia physodes. W mchach aktywności radionuklidów zależą od możliwości akumulacyjnych poszczególnych części morfologicznych biomarkera. Zarówno stężenie 210Pb jak i 210Po wykazują charakterystycz-ne tendencje, przy czym największe ich zawartości, sięgające nawet wartości 850 Bq/kg zidentyfikowano w chwytnikach mchów. Stosunki stężenia 210Po/210Pb wykazują sezonowe zmiany, co wskazuje na różny udział źródeł emisji tych izo-topów w okresie letnim i zimowym. W przypadku gatunku porostu największe stężenie 210Po sięgające około 250 Bq/kg zidentyfikowano we fragmentach plechy o największej powierzchni.

2

Application of enrichment factor (EF) to the interpretation of results from the biomonitoring studies

Kłos A., Rajfur M., Wacławek M., Wacławek M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2011

|

Vol. 18, nr 2

171-183

EN

This paper discusses the relations between the concentrations of micro- and macroelements accumulated in the lichen Hypogymnia physodes, the moss Pleurozium schreberi and soil humus. The concentrations of the elements were measured using the Neutron Activation Analysis (NAA) and the Atomic Absorption Spectrometry (AAS). In addition, the activity of 137Cs in the samples was measured using the gamma spectrometry. For many metals - Mg, Al, Ti, V, Cr, Fe, Co, As, Se, Sr, Mo, Sb, I, Ba, La, Ce, Sm, Tb, Tm, Yb, Ta, Th and U - the linear relations were observed between the metal concentration and the concentration of scandium in each matrix (lichens, mosses and soil). These linear relations and the analysis of the 137Cs activity in the samples indicated that the assessing of the origins of pollutants based on the enrichment factors (EF) is highly uncertain when the factors are smaller than 10.

PL

Zbadano relacje między stężeniami mikro- i makropierwiastków zakumulowanych w porostach (Hypogymnia physodes), mchach (Pleurozium schreberi) i w glebie (próchnicy nadkładowej). Próbki pobrano w 5 miejscach, na obszarze Borów Stobrawskich, położonych na północny wschód od miasta Opola (Polska Południowa). Pierwiastki oznaczano metodą instrumentalnej neutronowej analizy aktywacyjnej (37 pierwiastków) oraz absorpcyjnej spektrometrii atomowej (6 pierwiastków). W próbkach, metodą spektrometrii gamma, zbadano także aktywność 137Cs. Wskazano na prawdopodobne, liniowe zależności między stężeniami: Mg, Al, Ti, V, Cr, Fe, Co, As, Se, Sr, Mo, Sb, I, Ba, La, Ce, Sm, Tb, Tm, Yb, Ta, Th i U a stężeniem skandu w porostach, mchach i w glebie. Na tej podstawie oraz na podstawie analizy wyników aktywności 137Cs wskazano na dużą niepewność oceny pochodzenia zanieczyszczeń poprzez wyznaczenie współczynników wzbogacenia (EF), kiedy ich wartość jest mniejsza od 10.

3

Zastosowanie współczynnika wzbogacenia (EF) do interpretacji wyników badań biomonitoringowych

Kłos A.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2009

|

R. 14, NR 1-2

49--55

PL

Zbadano relacje między stężeniami mikro- i makropierwiastków zakumulowanych w porostach (Hypogymnia physodes), mchach (Pleurozium schreberi) i w glebie (próchnicy nadkładowej). Próbki pobrano w 5 miejscach na obszarze Borów Stobrawskich, położonych na północny wschód od miasta Opola (południowa Polska). Pierwiastki oznaczano metodą instrumentalnej neutronowej analizy aktywacyjnej (37 pierwiastków) oraz absorpcyjnej spektrometrii atomowej (6 pierwiastków). W próbkach metodą spektrometrii gamma zbadano także aktywność 137Cs. Wskazano na prawdopodobne, liniowe zależności między stężeniami: Mg, Al, Ti, V, Cr, Fe, Co, As, Se, Sr, Mo, Sb, I, Ba, La, Ce, Sm, Tb, Tm, Yb, Ta, Th i U a stężeniem skandu w porostach, mchach i w glebie. Do interpretacji wyników wykorzystano współczynnik wzbogacenia (EF).

EN

The relations between the concentrations of micro- and macroelements accumulated in lichens (Hypogymnia physodes), mosses (Pleurozium schreberi) and ground (soil humus) were discussed. The concentration of the elements was measured using the NAA analysis for 37 elements, and AAS for Cu, Cd and Pb. In addition, the activity of 137Cs in the samples was measured using gamma spectrometry. Probable linear relations were observed between the concentrations of Mg, Al, Ti, V, Cr, Fe, Co, As, Se, Sr, Mo, Sb, I, Ba, La, Ce, Sm, Tb, Tm, Yb, Ta, Th and U, and the concentration of scandium in lichens, mosses and soil. For data interpretation the Enrichment Factors (EF) were used.

4

Porosty - biowskaźniki i biomonitory zanieczyszczenia środowiska

Kłos A.

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2007

|

R.12, NR 1-2

61--77

PL

Scharakteryzowano wybrane cechy anatomiczne, morfologiczne oraz fizjologiczne porostów, opisano ich właściwości sorpcyjne, czynniki wpływające na procesy sorpcji oraz metody lichenoindykacyjne i lichenomonitoringowe. Przedstawiono także wybrane przykłady wykorzystania porostów do oceny zanieczyszczenia środowiska różnymi polutantami, dotyczące oceny: zanieczyszczenia badanych obszarów, pochodzenia zanieczyszczeń oraz kierunków rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń z danych emitorów. Zebrano także syntetyczne informacje na temat badań lichenomonitoringowych prowadzonych na obszarze Polski.

EN

The selected anatomical, morphological and physiological features of lichens were characterized. Sorption properties and factors influencing sorption processes in lichen were described as well as lichenoindication and lichenomonitoring. The selected examples of lichens utilization for estimation of emdronment pollution concerning: pollution in uwestigated area, assessment of pollutants origin and assessment of pollutants spreading directions from emitors were described. Synthetic information about lichenomonitoring investigations carried out in Poland was shown.

5

Biomonitors of environmental pollution: an appraisal of their effectiveness

Seaward M.R.D.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 3-4

171-177

EN

Plants and animals, through their highly specific demands on environmental resources, can be usefully employed for monitoring human impacts on the environment, particularly pollution. Biomonitors are selected for their ability to respond to a particular pollutant and/or to accumulate one or more particular elements or compounds. However, biomonitoring, including bioassays, can be ineffectual in comparing temporal and spatial differences in the environment due to the lack of relevant baseline data and the adoption of a wide variety of field and laboratory techniques. Furthermore, although species are hierarchical in their susceptibility to a defined pollution burden, the latter may be composed of two or more contaminants, as revealed by bioassays, and influenced by several environmental factors which may be acting synergistically. Therefore, rigorous protocols need to be adopted for meaningful assessments of environmental quality and of risk to human health and safety.

PL

W środowisku naturalnym rośliny i zwierzęta, dzięki swoim specyficznym właściwościom, mogą być wykorzystywane do kontroli wpływu człowieka na środowisko naturalne, szczególnie zanieczyszczeń. Wybór biomonitora uzależniony jest od jego możliwości do akumulacji specyficznych zanieczyszczeń i/lub ich mieszanin. Jednak biomonitoring, wyłączając testy biologiczne, może być bezskuteczny w porównywaniu czasowych i przestrzennych zmian zachodzących w środowisku naturalnym z powodu braku podstawowych danych wynikających z dużej różnorodności środowiska i technik laboratoryjnych. Ponadto chociaż gatunki są hierarchiczne w ich podatności na akumulację określonych zanieczyszczenia, to polutant może być złożony z dwu alba więcej związków zanieczyszczających, ujawnionych przez testy biologiczne, na które wpływa kilka czynników środowiskowych, które mogą oddziaływać synergicznie. Dlatego powinny być przyjęte określone metodyki badawcze, aby dokonać oceny zanieczyszczenia środowiska, jakości zanieczyszczeń i ich wpływu na ludzkie zdrowie i bezpieczeństwo.

6

Metal pollutants and radionuclides in the Baltic Sea - an overview

Szefer P.

Oceanologia

|

2002

|

No. 44 (2)

129-178

EN

This overview presents in detail the state of knowledge of the abilities of various components of the Baltic Sea environment to accumulate trace elements and radionuclides. Particular components of the Baltic ecosystem (abiotic and biotic) are considered as potential monitors of pollutants. The use of seaweeds, e.g. Fucus vesiculosus or Zostera marina is recommended, also molluscs, e.g. Mytilus edulis, for biomonitoring surveys of metal pollutants and radionuclides in the Baltic Sea. However, several requirements need to be met if results are to be reliable. Since metal levels and radionuclide activities in the growing tips of F. vesiculosus reflect exclusively the levels of their dissolved species in the ambient seawater, this alga is very useful for monitoring dissolved species of metal pollutants and radioisotopes in the Baltic ecosystem. In contrast, M. edulis, a filter feeder is an appropriate tool for monitoring trace elements occurring in both chemical forms, i.e. dissolved and suspended species. Therefore, full information on the bioavailability and toxicity of heavy metals (depending on their chemical speciation) as pollutants of the Baltic Sea can be obtained if at least two biomonitoring organisms are applied simultaneously, e.g. F. vesiculosus and M. edulis. Moreover, the data matrix can be interpreted more accurately if not only trace element but also macroelement concentrations (Ca, Mg, Na, K) in these two representatives of Baltic phyto- and zoobenthos are taken into consideration; this point requires special attention. Two coastal species of fish, i.e. Zoarces viviparus and Perca fluviatilis, are good biomonitors of metallic contaminants, so their use as sentinels is recommended. The budgets of chemical elements and the ecological status of the Baltic Sea are presented. Several "black spots", e.g. large estuaries and seaport towns, heavily polluted by trace elements, are identified in the Baltic Sea and other enclosed seas such the Mediterranean and the Black Seas. Of these seas, the Baltic is the most heavily loaded with trace elements and organic pollutants. The overview identifies gaps in our environmental knowledge of the Baltic Sea, and sets out possible priorities, key areas or strategies for future research.

7

Wykorzystanie roślinności w biomonitoringu środowiskowym

Namieśnik J., Wardencki W.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2000

|

Vol. 7, nr 3

189--208

PL

Dokonano przeglądu możliwości zastosowania roślinności w celu oszacowania poziomu zanieczyszczeń różnych elementów środowiska. W pierwszej części pracy podano ogólne informacje dotyczące klasyfikacji metod biologicznych ze szczególnym uwzględnieniem biowskaźników i biomonitorów oraz kryteria pomocne przy ich wyborze. W części drugiej, zestawiono tabelarycznie zastosowanie najważniejszych gatunków roślin (alg, mchów, porostów, traw, roślin uprawnych oraz drzewi ich części) do określania stopnia zanieczyszczenia środowiska.

EN

The review summarizes the application of vegetation for evaluation of pollution level in different elements of environment. In the first part, the general information on classification of biological methods, especially bioindicators and biomonitors and the useful criteria for their selection are given. In the second part, the application of the most important plants (algea, mosses, lichens, grasses vegetable plants, trees and their parts) for evaluation of pollution degree of environment is listed in form of tables.