Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Heavy metals accumulation in silver fir needles in Swietokrzyski National Park

Kozłowski Rafał, Strzyż Małgorzata

Chemistry-Didactics-Ecology-Metrology

|

2021

|

R. 26, NR 1-2

65--72

EN

The article demonstrates the results of the research studies related to the air polluted with heavy metals in the area of Swietokrzyski National Park. The two-year-old needles of Abies alba (Mill) were used as the bioindicator with the intention of carrying out the research. The studies were conducted in the autumn of 2012. The results showed the spatial variability of concentrations in the range of the analysed metal deposition patterns in the needles of Abies alba (Mill). The average content of the analysed elements seemed to be the highest in the case of zinc (26.6 mg·kg–1 d.m.), strontium (6.5 mg·kg–1 d.m.) and nickel (1.6 mg·kg–1 d.m.). The research studies revealed that the significant role in determining the content of heavy metals in the two-year-old needles was played by the communication. The highest values were recorded at the research sites situated in the immediate neighbourhood of the voivodeship roads. It was also confirmed that the content of metals was influenced by the so-called low emission from the household and welfare sector together with the remote imission.

2

Heavy metals acccumulation in lichens in Swietokrzyski National Park

Kozłowski Rafał, Strzyż Małgorzata

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2020

|

Vol. 27, nr 1-2

1--8

EN

The article reveals the outcomes of the research studies related to air polluted with heavy metals in Swietokrzyski National Park. The thalli of Hypogymnia physodes L. were used as the bioindicator in order to conduct the research. The samples of monk’s-hood lichen were transplanted from the unpolluted area of north-eastern Poland to the area of Swietokrzyski National Park. The research studies were carried out in the warmer half of 2019. The received outcomes indicated the spatial variability of concentrations in the range of analysed metal deposition patterns in the lichen thalli. The average content of the analysed elements tended to be the highest in the case of iron (1,111 mg × kg–1 d.m.), zinc (87.7 mg × kg–1 d.m.) and strontium (27.7 mg × kg–1 d.m.). The research revealed that the important role in determining the content of heavy metals in the lichen thalli was played by the communication. The highest values were recorded at the sites located in the immediate neighbourhood of the voivodeship roads. It was verified that the content of metals was also influenced by the so-called low emission from the household and welfare sector as well as remote immission.

3

Occurrence of Oribatid Mites During the Revitalization of Bare Root Forest Nursery

Klimek Andrzej, Rolbiecki Stanisław, Rolbiecki Roman, Stachowski Piotr, Podsiadło Cezary

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2019

|

Tom 21, cz. 2

1533--1550

EN

The study was conducted in the years 2008-2010 in the bare root nursery Białe Błota that produced pine, beech and linden, and belonged to Bydgoszcz Forest District. The experiments included the following variants: C – control, O – organic fertilization, M – mulching with raw humus, OM – organic fertilization and mulching with raw humus. Relatively small but significant increase in the number and diversity of Oribatida species was observed in O variant for the deciduous trees. Mulching was the soil revitalization method that clearly improved the density and biodiversity of Oribatida species. In total, the investigated area harbored 37 species of oribatid mites. The most effective bioindicator and stimulant of soil revitalization was a common fungivorous species Tectocepheus velatus.

PL

Badania były prowadzone w latach 2008-2010 w należącej do Nadleśnictwa Bydgoszcz, szkółce leśnej Białe Błota produkującej sosnę, buk oraz lipę. Badania prowadzone były w następujących wariantach: C – kontrola, O – nawożenie organiczne, M – mulczowanie świeżym humusem, OM – nawożenie organiczne i mulczowanie świeżym humusem. Stosunkowo mały, ale znaczący wzrost liczby i zróżnicowania gatunkowego mechowców zaobserwowano w wariancie O dla drzew liściastych. Mulczowanie było metodą rewitalizacji gleb, która wyraźnie wpłynęła na intensywność i zróżnicowanie gatunkowe mechowców. Na badanej powierzchni stwierdzono ogółem 37 gatunków mechowców. Najskuteczniejszym bioindykatorem i stymulatorem rewitalizacji gleby był powszechnie występujący gatunek grzybożerny Tectocepheus velatus.

4

Wykorzystanie baterii biotestów do oceny wpływu zrzutów przemysłowych na ekosystem wodny rzeki Kłodnicy

Zgórska Aleksandra, Bondaruk Jan, Dudziak Mariusz

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 2

15--23

PL

W celu oszacowania wpływu zanieczyszczeń antropogenicznych na ekosystemy wodne, dla rzeczywistych próbek środowiskowych przeprowadzono analizę ekotoksykologiczną. Badania bioindykacyjne wykonano dla próbek wód powierzchniowych pobranych w 10 wyznaczonych miejscach pomiarowych rz. Kłodnicy na odcinku od źródła – do ujścia Potoku Bielszowickiego. W ramach analizy ekotoksykologicznej zastosowano baterię biotestów, obejmującą testy na skorupiakach (Daphnia magna), bakteriach (Vibrio fiascherii) oraz roślinach hydrofitowych (Lemna minor). Z przeprowadzonych badań wynika, że za wyjątkiem miejsc zlokalizowanych bezpośrednio za punktami zrzutu, próbki wód rzecznych nie wpływają negatywnie na organizmy testowe. Żadna z przeanalizowanych próbek wody nie wpłynęła na przeżywalność skorupiaków z gatunku Daphnia magna. Podobne wyniki uzyskano w teście MICROTOX® z wykorzystaniem bakterii bioluminescencyjnych Vibrio fischerii, w którym, w skutek stymulacji procesów metabolicznych u organizmów testowych odnotowano wystąpienie zjawiska hormezy. Osiem z dziesięciu przeanalizowanych próbek wody sklasyfikowano jako próbki nietoksyczne (Klasa I – brak ostrego zagrożenia). Z uwagi na wynik testu fitotoksyczności (inhibicja na poziomie 25% i 50%) dwie z dziesięciu przeanalizowanych próbek wód powierzchniowych sklasyfikowano jako próbki charakteryzujące się niewielkim ostrym zagrożeniem (Klasa II).

EN

The main goal of the research was the assessment of the impact of industrial and municipal wastewater discharges on aquatic ecosystems of Kłodnica river. The conducted studies were based on bioindication methods. Within the ecotoxicological analyses the biotest battery was used. The scope of the analysis included determination of influence of anthropogenic pollutants present in Kłodnica river on growth of hydroponic plant (Lemna minor). Also the acute toxicity test using crustacean (Daphnia magna) and bioluminescence bacteria (Vibrio fischeri) were performed. Toxic effects were observed only during the phytotoxicity test in which the plant growth inhibition level exceed respectively 25% and 50%. During the research no other toxic effects of analysed river water samples was observed. The analysed samples did not affect the inhibition of metabolic process of bacteria Vibrio fischerii, on the contrary, the water high salinity stimulate it. During the MICROTOX® test the phenomenon of hormesis was observed.

5

Klasyfikacja toksyczności ścieków szpitalnych w odniesieniu do kryteriów ich szkodliwości względem biocenoz wodnych

Zgórska Aleksandra, Grabińska-Sota Elżbieta

Inżynieria Ekologiczna

|

2019

|

Vol. 20, nr 4

5--13

PL

W celu określenia potencjału toksykologicznego, a tym samym prognozowania skutków jakie może wywołać depozycja nieoczyszczonych lub też niedostatecznie oczyszczonych ścieków szpitalnych względem biocenoz zasiedlających akweny wodne stanowiące odbiorniki ścieków po procesie oczyszczania, przeprowadzono analizę ekotoksykologiczną. Badania przeprowadzono na rzeczywistych próbkach ścieków szpitalnych. Zakres analizy ekotoksykologicznej obejmował przeprowadzenie następujących testów: testy immobilizacji skorupiaków Daphnia magna, test przeżywalności skorupiaków z gatunku Thamnocephalus platyourus oraz Artemia salina, a także test inhibicji wzrostu kolonii orzęsków Tetrahymena termophila. W ramach każdego testu, w oparciu o wyniki cząstkowe wyznaczono wartości wskaźników ekotoksykologicznych EC 50 (ang. effect concentration), które następnie przekształcono na jednostki toksyczności TU (ang. Toxic Unit) na podstawie których dokonano klasyfikacji toksyczności analizowanych próbek ścieków. W ramach przeprowadzonych badań, próbki ścieków szpitalnych sklasyfikowane zostały jako medium charakteryzującego się ostrą toksycznością. Z przeprowadzonych badań wynika, że ścieki szpitalne stanowią poważne zagrożenie względem organizmów zasiedlających ekosystemy wodne, a ich niedostateczne oczyszczenie lub też niekontrolowany zrzut do środowiska może wywołać katastrofalne skutki względem organizmów zasiedlających narażoną biocenozę.

EN

In order to assess the toxicological potential and thus forecast the potential effect posed by untreated hospital wastewater discharges according to exposed ecosystem, the ecotoxicological analysis were performed. During the study the real samples of hospital wastewater were used. The ecotoxicological analysis included the following tests: immobilization test according to crustacean Daphnia magna; mortality test according to crustacean Thamnocephalus platyourus and Artemia salina and growth inhibition test relative to ciliates Tetrahymena termophila. Within each test, the value of ecotoxicological indicators EC50 (effect concentration) were estimated. The EC50 value were transformed into the Toxic Unit (TU), basis of which the analyzed hospital wastewater samples were classified. The results proves that hospital wastewater pose a serious threat to exposed aquatic organisms and their insufficient purification as well as uncontrolled discharge into the environment may cause adverse changes in the environment.

6

Effects of Mulching with Forest Litter and Compost Made of Sewage Sludge on the Presence of Oribatida as Bioindicators of Soil Revitalization in Larch and Pine In-Ground Forest Nurseries

Klimek A., Rolbiecki S., Rolbiecki R.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

681--696

EN

The study was conducted in the years 2006-2007 in Białe Błota nursery belonging to Bydgoszcz Forest Inspectorate (53°06'12.3"N; 17°55'41.5"E), Poland. The aim of the study was to determine the effects of mulching with forest litter and organic fertilization (compost prepared from sanitized sewage sludge supplemented with bark or sawdust) on the presence of oribatid mites in the nurseries producing European larch (Larix decidua L.) and Scots pine (Pinus sylvestris L.). The oribatid mites were treated as bioindicators of the effectiveness of soil revitalization treatments in in-ground nursery. The study showed a strong positive effect of mulching larch and pine nurseries with forest litter on the abundance and species diversity of oribatid mites. Dynamics of changes in Oribatida presence in this two-year study revealed positive effects of mulching on soil revitalization, particularly in pine nursery and when combined with fertilization with bark-enriched compost. High abundance and growing population of such fungivores as Oppiella nova and Tectocepheus velatus may indicate positive changes in fungal communities. The study suggests that these species may be good bioindicators of soil biological activity in in-ground forest nurseries.

PL

Badania terenowe prowadzono w latach 2006-2007 w należącej do Nadleśnictwa Bydgoszcz gruntowej szkółce leśnej Białe Błota. Ich celem było określenie wpływu ściółkowania ektopróchnicą leśną i nawożenia kompostem przygotowanym na bazie higienizowanych osadów ściekowych z dodatkiem kory lub trocin na występowanie mechowców w uprawach szkółkarskich modrzewia europejskiego i sosny zwyczajnej. Mechowce traktowano jako bioindykatory zabiegów rewitalizacji gleb szkółki. Z przeprowadzonych badań wynika, iż ściółkowanie upraw modrzewia i sosny miało wyraźny dodatni wpływ na liczebność i różnorodność gatunkową mechowców. Przebieg dynamiki występowania tych roztoczy w 2-letnim cyklu badań świadczy o pozytywnym wpływie ściółkowania na rewitalizację gleb, szczególnie w uprawie sosny i w połączeniu z nawożeniem kompostem z dodatkiem kory. Liczne występowanie i rosnąca liczebność populacji mykofagów – Oppiella nova i Tectocepheus velatus – może świadczyć o pozytywnych zmianach w obrębie zbiorowisk grzybów. Wymienione gatunki mogą być dobrymi bioindykatorami aktywności biologicznej gleb w gruntowych szkółkach leśnych.

7

Wczesny system ostrzegania. Biomonitoring jakości wody w ZWiK Łódź

Dominiak A.

Kierunek Wod-Kan

|

2018

|

Nr 4

46--49

PL

Bioindykacja pozwala na wykrycie sumarycznej toksyczności wszystkich szkodliwych substancji, co ma szczególne znaczenie w przypadku substancji, których toksyczność objawia się w działaniu synergistycznym. Jest to zatem metoda oceny ogólnej toksyczności kontrolowanego układu i stanowi doskonałe uzupełnienie wykonywanych okresowo analiz laboratoryjnych wody.

8

Mushrooms as biomonitors of heavy metals contamination in forest areas

Świsłowski P., Rajfur M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2018

|

Vol. 25, nr 4

557--568

EN

The aim of the research was to assess the level of contamination with heavy metals (manganese, iron, nickel, copper, zinc, cadmium and lead) in two forest areas selected in different places in Poland: the first one in the Swietokrzyskie Province (forests of the Staporkow Forest Division) and the second one in the Opolskie Province (forests of the Kup Forest Division). The degree of contamination of these forest areas with analytes was found using edible large-fruited mushrooms naturally occurring there - the research was carried out using passive biomonitoring method. Heavy metals in mushrooms (separately in stems and hats) as well as in soil samples were determined by atomic absorption spectrometry with excitation in flame (F-AAS). The obtained results were interpreted by assessing the degree of contamination of forest areas on the basis of concentrations of heavy metals in mushrooms. The obtained results indicate an increased accumulation of heavy metals in hats than in mushrooms stems. On the basis of the obtained data, significant contamination of forest areas with selected heavy metals was also found. This is confirmed by the possibility of using mushrooms as biomonitors in passive biomonitoring of forest areas, which are heavy metal accumulators. In the interpretation of the test results, the phytocumuling factor (PF) was also used. The degree of accumulation of heavy metals, from given forest areas - from soil to mushrooms - was assessed on the basis of determined PF coefficients. In addition, good bioavailability of the analysed analytes by mushrooms was found. Additionally, on the basis of the conducted studies, the possibility of mushroom consumption was assessed - they are not suitable for consumption due to the fact that the permissible concentration standards of heavy metals contained in mushrooms were exceeded.

9

Ekotoksykologia – podstawowe założenia

Stradecka A.

Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska

|

2017

|

nr 1

14--16

PL

Artykuł przedstawia zagadnienie ekotoksykologii – nauki o wpływie substancji na ożywione elementy środowiska. Omówione zostały cele, metody oraz podstawy prawne badań ekotoksykologicznych. Artykuł podaje również przykłady metodyki badań.

EN

The following article introduces the concept of ecotoxicology – a science of the interactions between toxicants and living components of the environment. Described are goals, methods and legislation concerning ecotoxicological studies. Moreover, the article gives examples of materials and methods used in practical ecotoxicology.

10

Can Naturalness Indicator Values Reveal Habitat Degradation? A Test of Four Methodological Approaches

Erdős L., Bátori Z., Penksza K., Dénes A., Kevey B., Kevey D., Magnes M., Sengl P., Tölgyesi C.

Polish Journal of Ecology

|

2017

|

Vol. 65, nr 1

1--13

EN

Assessing habitat naturalness belongs to the most current issues in conservation biology. It has been recognized that plants are able to indicate the naturalness of their habitat. Thus, species may be given relative naturalness indicator values (i.e. scores on an ordinal scale), reflecting their different tolerances against habitat degradation. In the present study, our first goal was to test whether relative naturalness indicator values are able to reveal known differences in naturalness levels. Our second purpose was to compare four different methodological approaches in order to identify which is the most reliable when analyzing habitat naturalness. We compared near-natural and degraded plots on the bases of (1) unweighted plot means, (2) plot medians, (3) unweighted naturalness indicator value populations, and (4) frequency-weighted naturalness indicator value populations. We found that relative naturalness indicator values performed well in differentiating among near-natural and degraded vegetation. Unweighted mean indicator values were the most reliable, but frequency-weighted indicator value populations were nearly as efficient as unweighted means. We conclude that relative naturalness indicator values provide a simple but reliable tool for estimating habitat deterioration.

11

Wykorzystanie transplantowanych plech Hypogymnia physodes (L.) Nyl. w ocenie zanieczyszczenia miasta Rzeszowa

Tanona M., Czarnota P., Ortyl B.

Polish Journal for Sustainable Development

|

2017

|

T. 21, cz. 1

69--80

PL

Ocenie poddano zanieczyszczenie atmosferyczne miasta Rzeszowa pierwiastkami chemicznymi S, N, Cr, Ni, Cu, Zn, Cd i Pb, jako wypadkowej poziomu ich kumulacji w transplantowanych plechach porostu Hypogymnia physodes (L.) Nyl. (lichenizowane Ascomycota). Plechy eksponowano w 37 punktach na terenie miasta przez okres 6 miesięcy w sezonie zimowo/wiosennym 2014/2015. Stężenie ołowiu w plechach po okresie ekspozycji wynosiło średnio 3,159 mg/kg s.m. Tym samym przekraczało zawartość tego pierwiastka w próbie porównawczej średnio o 43,24%. Wartości kumulacji pozostałych 7 pierwiastków były porównywalne z danymi otrzymanymi dla próby kontrolnej. Otrzymane wyniki wskazują, że metoda bioindykacyjna z użyciem transplantowanych plech porostów, choć kontrowersyjna w przypadku wyższych stężeń pierwiastków w próbie kontrolnej niż w próbach eksponowanych w obszarach miejskich, może być z powodzeniem stosowana w analizie przestrzennego rozkładu wielomiesięcznych zanieczyszczeń powietrza w miastach.

EN

Evaluation was made of the air pollution level in Rzeszów city (SE Poland) caused by chemical elements: S, N, Cr, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb based on their accumulation in the transplanted Hypogymnia physodes (L.) Nyl. (lichenized Ascomycota) thalli. Samples were distributed within the city area in 37 monitoring points in the winter/spring season of 2014/2015. The average concentration of lead in the city was 3.159 mg/kg DW, and it exceeded the content of the element in relation to the reference at the average amount of 43.24%. The accumulation values of other 7 elements were comparable with those in the control sample. The results show, that bioindication method using transplanted lichen thalli, although controversial when the level of elements in the control sample is higher than the contamination in samples exposed within investigated city, may be successfully used in analysis of several months spatial distribution of an air pollution in towns.

12

Próba oceny przydatności małży z gatunku Unio tumidus do monitorowania obecności związków żelaza w wodzie

Chmist J., Szoszkiewicz K.

Ochrona Środowiska

|

2017

|

Vol. 39, nr 2

39--43

EN

Monitoring of changes in behavioral response of bivalve mollusks can provide a wealth of information on quality of water that could be used in a surveillance system. The aim of this research was to evaluate suitability of Unio tumidus bivalve mollusks as bioindicators of water quality in a surveillance system. The experiment involved a 72-hour observation of the mollusks behavior in tap water containing about 0.04 mgFe/dm3 (almost no iron ions), 0.2 mgFe/dm3 (limit value for drinking water) and 1.7 mgFe/dm3 (average iron ion content for the deep sea). Three behavioral variables considered were: time of activity (time period of water filtering activity), average shell opening degree and its frequency. It was determined that presence of iron ions exceeding the threshold value reduced daily activity time by 5 hours, while the shell opening degree – by over 20%. Variations in frequency of the shell movements were not observed, which might indicate no iron ion impact on the nervous system of the individuals tested. Similarly, lethal states were not demonstrated, even at the relatively high iron concentrations in water. Results of the research conducted demonstrate that the bivalves Unio tumidus may be employed in tap water surveillance system for detection of water contamination with iron compounds.

PL

Obserwacja zmian zachowań małży może dostarczyć wielu informacji dotyczących jakości wody, które można wykorzystać w systemie monitoringu. W pracy podjęto próbę oceny możliwości zastosowania małży z gatunku Unio tumidus w monitoringu wody przeznaczonej do spożycia w celu detekcji nadmiernej ilości związków żelaza. Eksperyment polegał na 72-godzinnej obserwacji zachowania małży w wodzie wodociągowej o zawartości jonów żelaza około 0,04 mgFe/dm3 (praktyczny brak jonów żelaza w wodzie) oraz 0,2 mgFe/dm3 (wartość dopuszczalna w wodzie przeznaczonej do spożycia) i 1,7 mgFe/dm3 (średnia zawartość jonów żelaza w wodach głębinowych). Ocenie poddano trzy elementy zachowania małży – czas ich aktywności (czas, w którym małże filtrowały wodę) oraz częstość i średni stopień otwarcia muszli. Stwierdzono, że obecność jonów żelaza w wodzie w ilości przekraczającej wartość dopuszczalną skróciła łączny czas aktywności małż w ciągu doby o 5 godzin i zmniejszyła stopień otwarcia muszli o ponad 20%. Nie zaobserwowano zróżnicowania częstości zmian otwarcia muszli małży, co świadczy o braku oddziaływania jonów żelaza na układ nerwowy badanych osobników. Stwierdzono także brak stanów letalnych u małży, nawet przy stosunkowo dużej ilości żelaza w wodzie. Przeprowadzone badania wykazały, że małże z gatunku Unio tumidus można wykorzystywać w monitoringu wody wodociągowej do detekcji jej zanieczyszczenia związkami żelaza.

13

Zanieczyszczenie metalami ciężkimi kory sosny zwyczajnej Załęczańskiego Parku Krajobrazowego – ocena zagrożenia

Bąbelewska A., Musielińska R., Ciesielski W.

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa

|

2016

|

T. 4

33--48

PL

Celem badań było określenie poziomu zanieczyszczenia metalami ciężkimi: Cd, Cu, Cr, Co, Mn, Ni, Pb, Zn, Fe zbiorowisk leśnych Załęczańskiego Parku Krajobrazowego oraz próba określenia stanu ich zagrożenia. Na terenie parku wyznaczono 10 równomiernie rozmieszczonych stanowisk zbioru prób bioindykatora typu kumulującego - kory sosny zwyczajnej Pinus sylvestris (L.). Zawartość wybranych pierwiastków oznaczono metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA) z wykorzystaniem aparatu VARIAN AA 240. Analizy zawartości metali ciężkich: Zn, Mn, Cu, Pb, Ni, Cd, Fe, Cr, Co w korze sosny zwyczajnej wykazały niskie stężenia badanych metali ciężkich. Najwięcej kora sosny zgromadziła żelaza (18,5–22,9 µg/g s.m.), najmniej kobaltu (0,003-0,007 µg/g s.m.), chromu (0,008-0,010 µg/g s.m.), kadmu (0,027–0,059 µg/g s.m.) i miedzi (0,013–0,048 µg/g s.m.). Kumulacja niebezpiecznego dla organizmów ołowiu na wszystkich stanowiskach badawczych była zbliżona i wynosiła: 1,154–1,458 µg/g s.m. Analiza stężeń dziewięciu badanych pierwiastków w korze P. sylvestris na 10 stanowiskach parku, przedstawiona jako sumaryczny indeks obciążenia metalami ciężkimi, wykazała najwyższe jego wartości w północnej części ZPK, co oznacza, że ten obszar jest silniej obciążony metalami ciężkimi w porównaniu do jego części południowej. Powyższy fakt jest związany z napływem zanieczyszczeń wraz z wiatrami z kierunków zachodniego i południowo-zachodniego, głównie z aglomeracji opolskiej. Odczyn pH kory martwicowej z ZPK wahał się w granicach 2,51–3,05. Najniższą wartość odnotowano dla kory pobranej na stanowisku 3, a wartość największą na stanowiskach 10 i 6 (odpowiednio 3,05; 3,02).

EN

The aim of this study was to determine the level of contamination of forest communities in the Załęcze Landscape Park with heavy metals Cd, Cu, Cr, Co, Mn, Ni, Pb, Zn, Fe and an attempt to determine the level of risk. In the park there were chosen 10 evenly spaced positions from which samples of the accumulation bioindicator - the bark of Pinussylvestris (L.) pine- were collected . The content of the selected elements was determined by atomic absorption spectrometry (AAS) using the camera VARIAN AA 240. Analyses of the heavy metals: Zn, Mn, Cu, Pb, Ni, Cd, Fe, Cr, Co in the pine bark showed low concentrations of heavy metals. The pine bark accumulated the biggest amounts of iron (18,5–22,9 µg/g s.m.), the smallest amounts of cobalt (0,003–0,007 µg/g s.m.), chromium (0,008–0,010 µg/g s.m.), cadmium (0,027–0,059 µg/g s.m.) and copper (0,013– 0,048 µg/g s.m.). Accumulation of dangerous for organisms lead in the all study positions was similar and amounted to: 1,154–1,458 µg/g s.m. The analysis of concentrations of the tested nine elements in P. sylvestris bark in the 10 positions, presented as the summary index of heavy metals, showed the highest values in the northern part of the ZPK, which means that this area is more exposed to the pollution with heavy metals compared to its southern part. This fact is associated with the influx of contaminants along with winds from the south-west, mainly from the Opole agglomeration. Reaction of necrotic bark of the ZPK ranged from 2,51–3,05. The lowest value was recorded for the bark taken from the position 3, and the greatest value in the positions 10 and 6 (3.02; 3.05).

14

Impact of Taxonomic Resolution on the Indicatory Information : Studies on Carabid Beetles in Poland

Schwerk A., Dymitryszyn I.

Polish Journal of Ecology

|

2016

|

Vol. 64, nr 2

255--267

EN

The informative power of species surrogacy with respect to ecological processes and anthropogenic influences has been rarely studied. Thus, five datasets on carabid beetles collected using pitfall traps were analysed in order to study the impact of changing the taxonomic resolution from species to genus level on their indicatory information: a dataset of eight study sites in differently managed habitats sampled in 2013, a dataset tracing successional changes from 2004 to 2013 in a naturally regenerated pine forest, a dataset of three sites on a heap of power plant ashes and a dataset of four sites on a colliery spoil heap, both sampled from 2004 to 2011, and a dataset of six sites along the roadside of a highway being renovated in 2009, sampled in 2008 and from 2010 to 2012. The datasets were analysed by studying correlations of species numbers with genus numbers and species based Shannon diversity with genus based Shannon diversity, testing compliance between species based and genera based similarity matrices, and comparing the information provided by ordination diagrams based on species information or genus information respectively. The results indicate that at least in our study a substantial amount of information provided by species data is still contained in the genus data, but information about fine graded differences between study sites gets lost. We conclude that, even if carabid genus information might be useful in some cases (e.g. preliminary biodiversity assessment), the limitation to higher taxonomic levels like the genus level has to be done with caution.

15

Bioindykacja jako forma oceny zmian struktury krajobrazu rolniczego

Regulska E., Szejgiec B.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2015

|

nr 28

65--80

PL

Celem prezentowanej pracy jest zidentyfikowanie obszarów rolniczych zagrożonych zanikaniem różnorodności gatunkowej na przykładzie zgrupowania dżdżownic traktowanego jako zastępczy indykator różnorodności gatunkowej organizmów glebowych. Przeanalizowano najważniejsze cechy charakteryzujące bieżące tendencje w zakresie przestrzennego zróżnicowania rolnictwa w Polsce, a także przeprowadzono szczegółowe badania z wykorzystaniem metody bioindykacyjnej. Wyniki tych dwóch analiz stanowiły podstawę do wskazania trzech typów obszarów o dużym prawdopodobieństwie nasilania się procesów upraszczania struktury krajobrazu, a więc i ryzyka utraty różnorodności biologicznej gleby.

EN

The aim of this study is to identify the agricultural areas threatened by biodiversity decline on the example of earthworm assemblages treated as a surrogate indicator of soil organisms’ diversity. Authors carried out an analysis of characteristics of current trends in spatial structure of agriculture in Poland. Moreover, detailed study based on the bioindication method was conducted. The results of these two studies were the basis for identifying three types of areas with a high probability of intensification of the process of simplifying the landscape structure, and thus the risk of soil biodiversity loss.

16

Śledzeni w wodzie

Bochnia T.

Kierunek Wod-Kan

|

2015

|

Nr 3

18--21

PL

W artykule omówione zostały metody bioindykacyjne szczególnie nadające się do oceny toksyczności próbek zawierających sinice. Dają one również możliwość śledzenia innego rodzaju związków toksycznych zawartych w wodzie. W efekcie pozwala to na zwiększenie bezpieczeństwa systemów wodociągowych.

17

Identification of hazards for water environment in the Upper Silesian Coal Basin caused by the discharge of salt mine water containing particularly harmful substances and radionuclides

Bondaruk J., Janson E., Wysocka M., Chałupnik S.

Journal of Sustainable Mining

|

2015

|

Vol. 14, iss. 4

179--187

EN

The Upper Silesian urban-industrial agglomeration is one of the most industrialized areas in Europe. The intense industrialization should be attributed mostly to the presence of coal and other minerals deposits and its extraction. Mining areas of hard coal mines comprise approximately 25% of the total catchment area of watercourses in the area of Upper Silesian Coal Basin, including the river basin of the Upper Oder River and the Little Vistula River. The mining, its scope and depth, duration of mining works, extraction systems being used and the total volume of the drainage fundamentally affect the conditions of groundwater and surface water in the studied area. In this paper, an overall characteristics of the coal mining industry in the area of USCB was made, including the issues of its influence on water environment in the light of the requirements of the Water Framework Directive (WFD) and its guidelines transposed into Polish law. An analysis of the collected data, obtained from collieries, relating to the quantity and quality of water flowing into the workings and discharged to surface watercourses, was performed. An approach to the requirements for wastewater discharge into the environment by these enterprises was presented regarding the physicochemical parameters, possible harmful substances and radionuclides measured in mine waters. The main goal of the paper is to recognize the condition of surface water bodies in the area of Upper Silesian Coal Basin and to make the assessment of the biological condition using Ecological Risk Assessment and bioindication methods.

18

Osobliwości flory porostowej rezerwatu „Lipiny” w Puszczy Białowieskiej

Chomutowska H.

Ekonomia i Środowisko

|

2015

|

nr 2

196--207

PL

Celem podjętych badań było określenie najczęściej spotykanych i osobliwych gatunków porostów w Rezerwacie „Lipiny”, położonym na obszarze Puszczy Białowieskiej i ustalenie, czy na badanym obszarze jest możliwość przygotowania ścieżek przyrodniczych dla turystyki pieszej, uwzględniającej obszary bogate w plechy porostowe. Znacznie wzbogaci to ofertę turystyczną terenów. Może być również wykorzystane w edukacji na poziomie podstawowym i średnim.

EN

The aim of this study is to find the most common species of lichens in the Reserve “Lipiny” in the Białowieża Forest. Occurrence of 33 species of lichens, especially epiphytic has been confirmed. Air pollution can be determined by bio-indicators species of lichens. The main feature of lichens as bio-indicators is the ability to absorb water and minerals from rain water and water vapor directly from surface of the thallus. These organisms are extremely sensitive to pollution of the atmosphere, sulfur dioxide and nitrogen oxides.

19

Bioindication assessment of activated sludge adaptation in lab-scale experiment

Babko R., Kuzmina T., Jaromin-Gleń K., Bieganowski A.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2014

|

Vol. 21, nr 4

605--616

EN

The adaptation of activated sludge from the Hajdow sewage treatment plant in a laboratory SBR was studied. The structure of the ciliate assembly was considered as a criterion. 32 ciliate species were found during the experiment. The composition and changes in the ciliate community structure during the process of activated sludge adaptation was examined. In the process of adaptation, reduction was observed in the number of ciliate species together with an increase in assembly total abundance. The decrease in the Shannon diversity index and equitability index in the adaptation process was observed. In the process of adaptation, two states of ciliate assembly were marked out - unstable transient period and stable period. During the transient period, reduction of ammonium utilization efficiency down to 50% and its subsequent increase up to 80% in the stable period were observed. In the transient period, the Simpson dominance index remained low but increased in the stable period. At a temperature of 10°C, the transient period lasted from six to nine days. After the stabilization process, the diversity of the ciliate assemblage remained at a lower level. Rarefaction methods showed that the number of potential ecological niches of ciliate amounted to 30 in the adaptation period, whereas there were only 15-20 ecological niches in adapted sludge.

PL

Zaprezentowano badania dotyczące procesu adaptacji osadu czynnego pobranego w miejskiej oczyszczalni ścieków Hajdów (Lublin, Polska) do warunków pracy w laboratoryjnym bioreaktorze typu SBR. Jako kryterium wspomnianej adaptacji (wpracowania) przyjęto parametry struktury zbiorowiska orzęsków osadu czynnego. Podczas eksperymentu w analizowanym osadzie czynnym zidentyfikowano 32 gatunki orzęsków, zaś bazując na ich liczebności, analizowano zmiany następujące w strukturze zbiorowiska w kolejnych etapach badań. Podczas etapu adaptacji obserwowano redukcję liczby gatunków następującą równocześnie ze wzrostem liczebności całego zbiorowiska orzęsków, stąd też w kolejnych dniach widoczny był spadek wartości indeksu różnorodności Shannona i indeksu równomierności. Podczas adaptacji osadu zaobserwowano wyraźne rozgraniczenie struktury zbiorowiska orzęsków - niestabilnej etapu przejściowego oraz struktury stabilnej. W trakcie okresu przejściowego adaptacji zaobserwowano także znaczny spadek efektywności usuwania azotu amonowego - do poziomu 50%, a potem jej sukcesywny wzrost do stabilnego poziomu 80%. W pierwszym ze wspomnianych etapów indeks dominacji Simpsona przyjmował niskie wartości, natomiast w drugim wyraźnie wzrastał. Dla temperatury 10°C okres przejściowy trwał od sześciu do dziewięciu dni, po tym okresie zbiorowisko orzęsków osadu czynnego cechowało się obniżonym poziomem różnorodności. Opracowanie danych za pomocą metody rarefakcji wykazało, że w trakcie okresu adaptacji osadu czynnego do warunków pracy w bioreaktorze laboratoryjnym liczba potencjalnych niszy ekologicznych dla orzęsków osiągała poziom 30, natomiast dla osadu o stabilnej strukturze po okresie adaptacji poziom z zakresu 15-20.

20

Effect of rook faeces on heavy metals content in soil at nestling sites

Królak E., Kasprzykowski Z., Kaczorowski P.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2014

|

Vol. 21, nr 4

453--460

EN

The content of Cu, Fe, Zn, Cd and Pb in rook faeces from two colonies roosting in urban parks in Eastern Poland (Siedlce and Biala Podlaska) and the effect of the colonies upon the metals content in soil were analyzed. The analysis was carried out by comparing the chemical composition of soils at the nestling sites and at the control sites. Differences showed in metals content in the faeces depended on the localization of colonies. The colony from the former site significantly contributed to the content of Cu, Fe, Zn and Cd in soil. Neither of the rook colonies affected soil Pb levels. The chemical composition of rook faeces reflected the quality of the environment in which rooks feed. Our study findings show that the rook is particularly sensitive to local changes in metals content in the environment.

PL

Analizowano zawartość metali Cu, Fe, Zn, Cd i Pb w odchodach gawrona bytującego w dwóch koloniach zlokalizowanych w parkach miejskich na terenie wschodniej Polski (Siedlce i Biała Podlaska) oraz wpływ kolonii na zawartość tych metali w glebach. Analizy wpływu kolonii gawrona na zmiany właściwości gleb dokonano, porównując skład chemiczny gleb na stanowiskach pod gniazdami ptaków i na stanowiskach kontrolnych. Odnotowano statystycznie większą zawartość Fe, Zn i Cd w odchodach ptaków gniazdujących na terenie Siedlce niż w Białej Podlaskiej. Istotny, na zawartość Cu, Fe, Zn, Cd i Pb w glebie, okazał się wpływ siedleckiej kolonii gawronów. Nie wykazano wpływu kolonii gawrona na zmiany zawartości Pb w glebie. Skład chemiczny odchodów jest odzwierciedleniem jakości diety ptaków. Przeprowadzone badania wykaza ły, że gawron jest gatunkiem szczególnie wrażliwym na lokalne zmiany zawartości metali w środowisku.