Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Czy transplantacje są przejawem zmian w moralności? Wątpliwości bioetyków

Ślęczek-Czakon D.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2018

|

z. 123

537--550

PL

Transplantacje są metodą skuteczną, ale pełną niedostatków: np. brak narządów; presja na powiększenie możliwości pobierania narządów, niechęć rodziny do pobierania narządów od zmarłych. Po niezbędnym wprowadzeniu do problematyki transplantacji (rodzaje transplantacji, wybrane daty z historii transplantacji, najczęściej przeszczepiane narządy/tkanki) wskażę argumenty przemawiające za i przeciwko tezie o moralności transplantacji. Wątpliwości wobec transplantacji zgłaszają nieliczni bioetycy, większość uznaje, że moralny wymiar transplantacji jest oczywisty i niepodważalny. Krytycy twierdzą, że transplantacje zmieniają naszą moralność i jest to bardzo niepokojące. Rozpatrzę ich obawy.

EN

Transplants are an effective method, but full of deficiencies: eg lack of organs; pressure to increase the ability to collect organs, reluctance of the family to take organs from the dead. After the necessary introduction to the transplantation problems (types of transplantation, selected dates from the history of transplantation, most frequently transplanted organs / tissues) I will point to the arguments for and against the thesis on the morality of transplantation. Doubts about transplantation are reported by a few bioethicists, the majority recognizes that the moral dimension of transplantation is obvious and indisputable. Critics claim that transplants change our morality and this is very worrying. I will consider their fears.

2

Jakość życia w procesie starzenia się a rozwój techniki medycznej

Stylec-Szromek P.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2017

|

z. 112

359--368

PL

W artykule poruszone są zagadnienia związane z jakością życia zwłaszcza z perspektywy nauk medycznych oraz proces społecznych zmian rozumienia starości. Prezentuje również techniki medyczne, które w przyszłości mogą mieć wpływ na poprawę jakości życia wśród osób starszych. Analizuje również obszary bioetyki implikujące problemy etyczne takie jak przedłużanie życia czy eutanazje z perspektywy dwóch orientacji etyczno-filozoficznych: absolutyzmu i relatywizmu.

EN

The article deals with issues related to quality of life, especially from the perspective of medical sciences and the process of social change of understanding of old age. It also presents medical techniques that can improve the quality of life for the elderly in the future. It also analyzes areas of bioethics implying ethical issues such as prolonging life or euthanasia from the perspective of two ethical-philosophical orientations: absolutism and relativism.

3

Certain cultural-religious specifics of health care “in the end of life” in the context of (white) bioethics and religious studies

Kovaľová D.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2016

|

z. 94

111--123

EN

The article presents some specifics of health care provision, which are influenced by the cultural-religious background with the emphasis on the ethical problems and solutions relevant to the end of human life (therapy cessation, facilitate dying, use of analgesics, euthanasia etc.). In present plurastic world it is important that health professionals not only respected the personality of the person who is ill in the context of medical, doctor and health ethics (white bioethics) but also get and use knowledge and information from the religious studies as science about religions.

PL

W artykule przedstawiono niektóre specyficzne zagadnienia opieki zdrowotnej, na które wpływa kulturowo-religijne środowisko, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień etycznych, związanych z końcem życia człowieka (zakończenie terapii, ułatwienie umierania, stosowanie analgetyków, eutanazji oraz in.). Dla współczesnego pluralistycznego społeczeństwa jest ważne, by personel zdrowotny brał pod uwagę osobowość chorego nie tylko w medycznym aspekcie opieki lekarskiej i zdrowotnej (białej bioetyki), lecz miał i stosował wiadomości oraz wiedzę również z religioznawstwa jako nauki o religiach.

4

Biotechnological interventions into human nature with emphasis on sexuality (a bioethical view)

Kovaľová D.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2015

|

z. 84

113--122

EN

In this article the author focuses on the biotechnological interference (its accompanying tendencies) to the human naturę, specifically human sexuality in the view of bioethics. The author outlines, analyses and evaluates practical and possible ethical problems, which are caused in this field by our selected biotechnologies.

PL

Autorka koncentruje się na biotechnologicznych zakłóceniach (i towarzyszących im tendencjach) ludzkiej natury, w szczególności ludzkiej seksualności z punktu widzenia bioetyki. Autorka nakreśla, analizuje i ocenia praktyczne i prawdopodobne problemy etyczne, które są na tym polu spowodowane przez wybrane biotechnologie.

5

Cost and benefit of energetic plants - challenges for environment friendly management

Masarovičová E., Král’ová K., Peško M.

Proceedings of ECOpole

|

2009

|

Vol. 3, No. 2

259--265

EN

Biomass energy has been recognized as one of the most promising and most important renewable energy sources in near future. It was emphasized that besides of woody plant species as energetic plants can be also used both crops (mainly maize, rapeseed, sunflower, soybean, sorghum, sugarcane) and non-food plants (e.g. switchgrass, jatropha, algae). Energetic plant was characterized as a plant grown as a low cost and low maintenance harvest used to make biofuels, or directly exploited for its energy content (heating or electric power production). Moreover, by-products (green waste) of crops and non-food plants can be also used to produce biofuels. It was stressed that European production of biodiesel from energy crops has grown steadily in the last decade, principally focused on rapeseed used for oil as a substance in FAME (fatty acid methyl ester) production. Similar tendency was observed for bioethanol (as a biocomponent in gasoline) prepared mainly from maize or cereals. At present bioethanol and biodiesel primarily produced from the crops (maize and rapeseed) are used in the traffic. However, in the past these crops were used only as a food. Consequently, a new ethical problem appeared: discrepancy between utilization of maize and rapeseed as a food or as an alternative source of energy. New biotechnological approach showed that energetic plants have also significant application for environment friendly management, mainly in phytoremediation technology. Phytoremediation was presented as a cleanup technology belonging to the cost-effective and environment-friendly biotechnology. Thus several types of phytoremediation technologies being used today were briefly outlined.

PL

Energia biomasy jest uznana za jedno z najbardziej obiecujących i najważniejszych odnawialnych źródeł energii. Podkreślono, że oprócz gatunków roślin drzewiastych, jako rośliny energetyczne mogą być również wykorzystywane uprawy (głównie kukurydzy, rzepaku, słonecznika, soi, sorgo, trzciny cukrowej) i inne rośliny niespożywcze (np. proso, jatrofa, glony). Uprawa i zbiór roślin energetycznych wymaga niewielkich kosztów, a wykorzystuje się je do produkcji biopaliw lub bezpośredniego uzyskania energii (ogrzewanie lub produkcja energii elektrycznej). Ponadto, produkty uboczne upraw (odpady zielone) i inne rośliny niespożywcze mogą być także wykorzystywane do produkcji biopaliw. Podkreślono, że europejska produkcja biodiesla z roślin energetycznych stale rośnie w ostatnim dziesięcioleciu, koncentrując się głównie na oleju rzepakowym stosowanym w produkcji FAME (estry metylowe kwasów tłuszczowych). Podobne tendencje zaobserwowano w przypadku bioetanolu (jako biokomponentu benzyny), otrzymywanego przede wszystkim z kukurydzy i zbóż. Obecnie bioetanol i biodiesel, wytwarzane głównie z kukurydzy i rzepaku, są stosowane w transporcie. Natomiast w przeszłości rośliny te były używane tylko jako żywność. W konsekwencji pojawiły się nowe problemy etyczne wynikające z rozbieżność między wykorzystaniem kukurydzy i rzepaku jako żywności lub jako alternatywnego źródła energii. Nowe podejście biotechnologiczne pokazuje, że rośliny energetyczne mają również duże znaczenie dla przyjaznego zarządzania środowiskiem, szczególnie w fitoremediacji. Oczyszczanie za pomocą fitoremediacji jest uważane za technologię oszczędną i przyjazną dla środowiska. W skrócie zaprezentowano niektóre z obecnie wykorzystywanychrodzajów fitoremediacji.

6

Energetic plants - cost and benefit

Masarovičá E., Kráľová K., Peško M.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2009

|

Vol. 16, nr 3

263-276

EN

Biomass energy has been recognized as one of the most promising and most important renewable energy sources in the near future. In some countries of EU (like Slovakia and Poland), renewable energy sources cover only around 6% of energy demand, whereby energy gained from biomass does not extend 3% in the overall energy production. Hence European Commission has already supported all potential activities related to alternative sources of energy, whereby biomass showed crucial position. It was emphasized that besides of woody plant species as energetic plants can be also used both crops (mainly maize, rapeseed, sunflower, soybean, sorghum, sugarcane) and non-food plants (eg switchgrass, jatropha, algae). In general, energetic plant is a plant grown as a low cost and low maintenance harvest used to mąke biofuels, or directly exploited for its energy content (heating or electric power production). Moreover, by-products (green waste) of crops and non-food plants can be also used to produce biofuels. It was stressed that European production of biodiesel from energy crops has grown steadily in the last decade, principally focused on rapeseed used for oil as a substance in FAME (fatty acid methylester) production. Similar tendency was observed for bioethanol (as a biocomponent in gasoline) prepared mainly from maize or cereals. Support of biofuel production reflected response of many governments of EU countries to the long-term climatic changes and continuously increasing price of crude oil as well as recently observed excess of cereals. At present bioethanol and FAME primarily produced from the crops (maize and rapeseed) are used in the traffic. However, in the past these crops were used only as a food. Consequently, a new ethical problem appeared: discrepancy between utilization of maize and rapeseed as a food or as an alternative source of energy. It should be emphasize that large resources of biomass energy are related also to forestry residues, forestry fuel wood and fast growing woody plants, mainly willow, poplar, black locust and European alder. The first two mentioned species have already great tradition for their plantation cultivation. In above-mentioned context, new biotechnological approach showed that energetic plants have also significant application for environment friendly management, mainly in phytoremediation technology. Phytoremediation was presented as a cleanup technology belonging to the cost-effective and environment-friendly biotechnology. Thus several types of phytoremediation technologies being used today were briefly outlined.

PL

Energia biomasy jest uznana za jedno z najbardziej obiecujących i najważniejszych odnawialnych źródeł energii. W niektórych krajach Unii Europejskiej (np. Słowacja i Polska) odnawialne źródła energii pokrywają tylko około 6% zapotrzebowania na energię, przy czym uzyskana energia z biomasy nie przekracza 3% w ogólnej produkcji energii. Dlatego Komisja Europejska popiera wszystkie potencjalne działania związane z alternatywnymi źródłami energii, w których biomasa zajmuje kluczową pozycję. Podkreślono, że oprócz gatunków roślin drzewiastych, jako rośliny energetyczne mogą być również wykorzystywane uprawy (głównie kukurydzy, rzepaku, słonecznika, soi, sorgo, trzciny cukrowej) i inne rośliny niespożywcze (np. proso, jatrofa, glony). Ogólnie rzecz biorąc, uprawa roślin energetycznych, wykorzystywanych do produkcji biopaliw lub bezpośredniego uzyskania energii (ogrzewanie lub produkcja energii elektrycznej), wymaga małych nakładów finansowych na jej utrzymanie i zbiór roślin. Ponadto, produkty uboczne upraw (odpady zielone) i inne rośliny niespożywcze mogą być także wykorzystywane do produkcji biopaliw. Podkreślono, że europejska produkcja biodiesla z roślin energetycznych stale rośnie w ostatnim dziesięcioleciu, koncentrując się głównie na oleju rzepakowym stosowanym jako substancja w produkcji FAME (estry metylowe kwasów tłuszczowych). Podobne tendencje zaobserwowano w przypadku bioetanolu (jako biokomponentu benzyny), otrzymywanego głównie z kukurydzy i zbóż. Wsparcie produkcji biopaliw jest reakcją wielu rządów krajów UE na długoterminowe zmiany klimatyczne i ciągle rosnące ceny ropy naftowej, a także ostatnio zaobserwowany nadmiar produkcji zbóż. Obecnie bioetanol i biodiesel, głównie wytwarzane z kukurydzy i rzepaku, są stosowane w transporcie. Natomiast w przeszłości rośliny te były używane tylko jako żywność. W konsekwencji pojawiły się nowe problemy etyczne: rozbieżność między wykorzystaniem kukurydzy i rzepaku jako żywności lub jako alternatywne źródła energii. Należy podkreślić, że duże zasoby energii można uzyskać z biomasy pozostałości leśnych, drewna opałowego i szybko rosnących drzew liściastych, głównie wierzby, topoli i olchy europejskiej. Uprawa pierwszych dwóch wymienionych gatunków ma już duże tradycje. Nowe podejście biotechnologiczne pokazuje, że rośliny energetyczne mają również duże znaczenie dla przyjaznego zarządzania środowiskiem, głównie w fitoremediacji, która jest przedstawiona jako technologia oczyszczania oszczędna i przyjazna dla środowiska. W skrócie zaprezentowano niektóre dziś używane rodzaje fitoremediacji.

7

Bioetyka wobec wyzwań globalizacji

Piątek Z.

Problemy Ekologii

|

2006

|

R. 10, nr 3

123-128

PL

Bioetyka adresowana do światłych obywateli różnych kultur może się przyczynić do uświadomienia ludziom, że nadmierne oczekiwania dotyczące zdrowia, kierowane pod adresem społeczeństwa nie mogą być spełnione z racji obiektywnych. Ludzie jakby nie dostrzegają, że istnieją takie wymiary życia i zdrowia oraz takie wartości, jakich nawet najlepiej zorganizowane instytucje społeczne nie mogą zaspokoić bez ich osobistego zaangażowania. Globalizacja zmienia naturę odpowiedzialności za ludzkie działania i nakłada na instytucje społeczne odpowiedzialność za utrzymanie odpowiednich warunków zdrowotnych w publicznej przestrzeni życia, ale te zmiany nie mogą prowadzić do zaniku i zwyrodnienia indywidualnej odpowiedzialności za własny dobrostan.

EN

Bioethics addressed to the enlightened citizens of different cultures may contribute to making people aware that excessive expectations concerning health that are directed toward the society cannot be fulfilled due to some objective reasons. People somehow do not notice that there are such dimensions of life and health and such values which even the best organized public institutions cannot meet without their personal involvement. Globalization changes the nature of responsibility for human activities and imposes the responsibility for maintaining appropriate health conditions in the public life space on public institutions. However, these changes may lead to the loss and degeneration of the individual responsibility for own well-being.

8

Bioetyka - przedmiot i kontrowersje

Nowacka M.

Problemy Ekologii

|

2004

|

R. 8, nr 3

129--132

PL

Przedstawiono ogólny zarys problematyki badawczej podejmowanej w ramach bioetyki. Scharakteryzowano podstawowe działy refleksji bioetycznej: etyka medyczna, etyka chirurgii transplantacyjnej, etyka inżynierii genetycznej, tanatologia, etyka ekologiczna, etyka relacji ludzi do zwierząt oraz biojurysprudencja. Ukazano główne kontrowersje ujawniające się w ich ramach. Wyjaśniono, na czym polega podstawowa w bioetyce opozycja między postawą, tradycjonalistyczną, (opartą, na tezie o świętości życia) a postawą liberalną, (opartą na tezie o jakości życia). Wyrażono przekonanie, że mimo różnic zdań, wynikających z różnic postaw etycznych, bioetyka spełnia role pozytywną stając się płaszczyzną wypracowywania norm wpisywanych do ustawodawstwa poszczególnych krajów.

EN

The article presents a general outline of research problems analyzed in the framework of bioethics. The following basic sections of bioethical thought have been characterized: medical ethics, transplantation surgery ethics, genetic engineering ethics, The article presents a general outline of research problems analyzed in the framework of bioethics. The following basic sections of bioethical thought have been characterized: medical ethics, transplantation surgery ethics, genetic engineering ethics, thanatology, ecological ethics, ethics of relations between people and animals, and biojurisprudence. The article shows the main controversies which are visible within their frameworks. It explains the basic opposition in bioethics between a traditionalistic attitude (based on the thesis of sanctity of life) and a liberal attitude (based on the thesis of quality of life). An opinion is stated that in spite of difference of opinion coming from different ethical attitudes, bioethics plays a positive role and becomes a plane of developing norms which are included in legislations of several countries.

9

Czy antropocentryzm w etyce należy do przeszłości?

Maciejewski Z., Kwapiszewski J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie

|

2002

|

Nr 34

89--98

PL

W filozofii techniki toczy się spór o skutki rozwoju i zastosowań współczesnej techniki dla biosfery, jednostki ludzkiej i w życiu społecznym. Wielu autorów, analizując przyczyny nadciągającej katastrofy ekologicznej, dopatruje się ich w antropocentrycznym nastawieniu ludzkiego działania, charakterystycznym - jak twierdzą - dla współczesnej cywilizacji technicznej. Jako remedium proponują nową etykę, etykę odpowiedzialności (H. Jonas). Autorzy artykułu uzasadniają pogląd, że koncepcja H. Jonasa, znajdująca obecnie odzwierciedlenie w próbach opracowania etyki środowiskowej, jest w istocie krytyką antropocentryzmu dokonaną z antropocentrycznego punktu odniesienia.

EN

There is an argue on the field of philosophy of techniques dealing with the results of development to biosphere, human individual and social life. Many authors think that anthropocentric roots of human activity characteristic to modern technical civilisation can cause a potential catastrophe. As a remedy a new ethic of responsibility (H. Jonas) is suggested. Authors suggest that Jonas' conception (mirrored in new environmental ethics) is indeed a critical view at anthropocentrism but made from the anthropocentric stand.