Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 74

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  biodegradable polymers
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
PL
Opracowanie dotyczy innowacyjnego podejścia do nawożenia roślin w kontekście ochrony środowiska i rosnących potrzeb żywnościowych na świecie. W związku z prognozami wzrostu populacji autorzy sugerują zastosowanie „inteligentnych nawozów” z opóźnionym lub kontrolowanym uwalnianiem składników, opartym na biodegradowalnych powłokach. Badania eksperymentalne przeprowadzone metodą natrysku w bębnie granulacyjnym wykazały różnice w uwalnianiu składników odżywczych w zależności od rodzaju nawozu i powłoki. Nawozy z kontrolowanym uwalnianiem na bazie oleju roślinnego wydają się obiecujące, jednak potrzebne są dalsze badania, zwłaszcza w kontekście optymalizacji warstw powłoki i stosunku masy powłoki do masy nawozu.
EN
Two types of com. available multi-component NPK fertilizers (Polifoska Start and Polifoska 6) were coated by spraying in a granulation drum, using unrefined linseed oil contg. brown coal with a grain size of 500 µm and a catalyst. After the mixing, the fertilizers were dried at 80°C for 45-60 min. Each sample was covered with 7 layers of coatings. The obtained coated fertilizers were analyzed for the degree of release of macronutrients (N, P and K) after 24 h and 28 days from the beginning of the study. Differences in nutrient release depended on the type of fertilizer and coating
EN
In this study, an attempt was made to develop generalized conclusions based on previous publications regarding research on the processing possibilities and analysis of the mechanical properties of PLA and TPS polymer mixtures and the possibility of modifying TPS with calcium carbonate. An in-depth analysis of the obtained results turned out to be quite interesting. Further research is necessary to explain the phenomena occurring when mixing two biodegradable polymers, where a certain synergism and the impact of the filler on the polymer matrix are observed.
PL
W niniejszym opracowaniu podjęto próbę opracowania uogólnionych wniosków na podstawie wcześniejszych publikacji dotyczących badań nad możliwością przetwórstwa oraz analizy właściwości mechanicznych mieszanin polimerowych PLA i TPS oraz możliwości modyfikacji TPS węglanem wapnia. Pogłębiona analiza uzyskanych wyników okazała się dosyć intersująca. Konieczne są dalsze badania polegające na wyjaśnieniu zjawisk zachodzących podczas mieszania dwóch polimerów biodegradowalnych, gdzie zaobserwowane pewien synergizm oraz odziaływania napełniacza na osnowę polimerową.
EN
Plastics are widely used due to their numerous advantages. Unfortunately, most of their types do not decompose quickly in the natural environment, causing environmental pollution. In order to counteract the problem of waste, there is a growing interest in plastics that degrade under the influence of the natural environment. The authors of this article are trying to use biodegradable plastic for sliding elements. Polylactide (PLA) is a biodegradable, environmentally friendly polymer; however, it has a high wear and friction coefficient when working with steel. It was decided to check whether the addition of 10% graphite (a commonly used, environmentally friendly modifier) would improve the tribological properties of PLA. Using a pin-on-disc station, the coefficient of friction, wear and temperature of the sample were determined depending on the speed of cooperation and pressure. The addition of graphite significantly reduced the linear wear of the composite in a wide range of parameters (sliding speed and pressure), slightly decreased the coefficient of friction and slightly increased the temperature of the composite.
PL
Tworzywa sztuczne ze względu na liczne zalety są bardzo chętnie stosowane. Niestety większość ich rodzajów nie ulega szybkiemu rozkładowi w środowisku naturalnym, powodując zanieczyszczenie otoczenia. W celu przeciwdziałania problemowi odpadów rośnie zainteresowanie tworzywami, które ulegają degradacji pod wpłwem oddziaływania środowiska naturalnego. Autorzy niniejszego artykułu prowadzą próby zastosowania biodegradowlnaego tworzywa sztucznego na elementy ślizgowe. Poliaktyd (PLA) jest biodegradowalnym polimerem przyjaznym środowisku, jednak podczas współpracy ze stalą ma duże zużycie i współczynnik tarcia. Postanowiono sprawdzić, czy dodatek 10% grafitu (powszechnie stosowany, nieszkodliwy dla środowiska modyfikator) poprawi właściwości tribologiczne PLA. Przy użyciu stanowiska typu pin-on-disc wyznaczono współczynnik tarcia, zużycie i temperaturę próbki w zależności od prędkości współpracy i nacisku. Dodatek grafitu znacząco zmniejszył zużycie liniowe kompozytu w szerokim zakresie parametrów (prędkości poślizgu i nacisku), a w niewielkim stopniu zmniejszył współczynnik tarcia oraz nieznacznie zwiększył temperaturę kompozytu.
4
Content available remote Zastosowanie polimerów w medycynie
PL
W artykule zawarto aktualny stan wiedzy dotyczący najczęściej stosowanych naturalnych i syntetycznych polimerów w medycynie. Przeglądu dokonano wg dziedzin zastosowania, od technologii implantów, protez, materiałów stomatologicznych, przez inżynierię tkankową i genetyczną, aż po systemy kontrolowanego uwalniania leków. Rozwój medycyny nie jest możliwy bez zastosowania różnych materiałów polimerowych.
EN
A review, with 52 refs., of medical applications of natural and synthetic polymers. The applications of polymers in the technology of manufacturing implants, prostheses and dental materials, as well as in tissue engineering and genetic engineering were discussed. Biodegradable polymers used in controlled drug release systems were also described.
EN
The article presents the latest solutions for sustainable flexible packaging materials, covering articles published in 2017–2022. Discussed, among others bio-based, biodegradable, and recycled polymers, and paper, which are slowly being adopted by the industry and are expected to replace traditional packaging materials from non-renewable sources in the coming years.
PL
W artykule przybliżono najnowsze rozwiązania dotyczące zrównoważonych elastycznych materiałów opakowaniowych, obejmujące artykuły opublikowane w latach 2017–2022. Omówiono m.in. biopolimery, polimery biodegradowalne, a także pochodzące z recyklingu oraz papier, które są powoli adoptowane przez przemysł i oczekuje się, że w kolejnych latach zastąpią tradycyjne materiały opakowaniowe ze źródeł nieodnawialnych.
EN
Reducing the disposal of packaging waste and promoting a more circular economy are the current challenges of modern global economy. The Circular Economy Action Plan for a cleaner and more competitive Europe concerns the entire life cycle of products, from design and manufacturing to consumption, repair, reuse, recycling, and bringing resources back into the economy. Some plastic packaging items could be compostable under industrially controlled conditions in bio-waste treatment facilities. The article reviews and discusses previous studies on industrial composting carried out at the composting plant in Zabrze of selected biodegradable polymeric materials in terms of life cycle assessment (LCA).
PL
Ograniczenie ilości odpadów opakowaniowych i promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym to aktualne wyzwania nowoczesnej gospodarki w Europie i na świecie. Plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy dotyczy całego cyklu życia produktów, od projektowania i produkcji po konsumpcję, naprawę, ponowne użycie, recykling i ponowne wprowadzanie zasobów do gospodarki. Niektóre opakowania z tworzyw sztucznych mogą nadawać się do kompostowania w warunkach kontrolowanych przemysłowo w zakładach przetwarzania bioodpadów. W tym artykule dokonano przeglądu i omówiono wcześniejsze badania dotyczące kompostowania przemysłowego prowadzonego na kompostowni w Zabrzu wybranych biodegradowalnych materiałów polimerowych z punktu widzenia analizy cyklu życia (LCA).
EN
Co-rotating twin-screw extrusion is an energy consuming process that is generally not fully optimised to a specific polymer. From the point of view of the efficiency of the extrusion process, the starting material should be characterised by small grain sizes in comparison to the screw channel area, small surface area to volume ratio and small internal friction between the pellets. To develop a model describing the effect of polylactide (PLA) grain size on the extrusion efficiency, a series of experiments with a twin-screw extruder were carried out during which the energy consumption; torque on shafts and temperature of the melt on the extruder die were monitored. As feed material, both the neat PLA with different grain sizes and the PLA with expandable graphite fillers and phosphorous-based flame retardants were used. Morphology and dispersion quality of the composites were examined using scanning electron microscopy (SEM); flammability, smoke production, mass loss and heat release rates were tested using cone calorimetry; and melt flow rate was determine using a plastometer. Moreover, the thermal properties of the obtained composites were determined using differential scanning calorimetry (DSC). The results show that the choice of the starting material affects both the efficiency of the extrusion process and the flame retardancy properties of the composite materials.
PL
Przedstawiono metodologię badań procesu biodegradacji prototypowych wyrobów wytworzonych z polilaktydu i jego kompozycji polimerowych z polihydroksyalkanianami w warunkach kompostowania przemysłowego. Próbki inkubowano w pryzmie kompostowej, systemie kontenerowym KNEER oraz systemie BIODEGMA na terenie Stacji Segregacji i Kompostowni w Zabrzu. Opracowana metodologia pozwala ocenić, czy testowane materiały i wytworzone z nich produkty końcowe o odpowiednich właściwościach użytkowych, po spełnieniu swojej funkcji, kwalifikują się do recyklingu organicznego.
EN
This work presents a methodology for testing the biodegradation process of prototype products made of polylactide and its polymer compositions with polyhydroxyalkanoates under conditions of industrial composting. The samples were incubated in a composting pile, KNEER containers system or BIODEGMA system at the Segregation and Composting Station in Zabrze. The developed methodology allows the assessment of whether the tested materials and final products, with appropriate functional properties, are suitable for organic recycling.
EN
Neutralization of the amount of plastic packaging waste from year to year is becoming an increasingly serious problem. Replacing some of them with the products made of biodegradable and oxo-biodegradable polymers, which may be broken down in the environment in a shorter time seems to be one solution. Polymers are used both for the production of bags for biodegradable waste, as well as shopping bags, labeled by the producers as “compostable”, “biodegradable”, etc. Therefore, they are often used to collect bio-waste, with which they go to the installations intended for their processing, e.g. composting plant. However, contrary to the information on the package, not all are decomposed under the conditions prevailing in composting plants. The aim of this study was to assess the degree of decomposition of selected package from biodegradable and oxo-biodegradable polymers under the actual conditions of an industrial composting plants and the possibility of contamination of the product (compost) with components originating from, among others from the additives that improve the properties of plastics and dyes. The conducted research has shown that many bags and sacks available in retail chains, contrary to the information provided, are not completely degraded in industrial composting plants, and may also become a source of heavy metal pollution.
EN
The modification of processing and functional properties of polymeric materials is widely used in polymer processing. The current progress in this field involves the introduction of new ways of modifying polymers, often by changing their structure from homogeneous to porous. As a result, these polymers have lower density, and thus modified processing and functional properties. The paper presents the results of a study on the selected properties of the injection-molded specimens of polylactide (PLA) modified with blowing agents, before and after thermal ageing. Blowing agents with exothermic (Hydrocerol 530) and endothermic decomposition (Hydrocerol ITP-810, Expancel 951 MB 120 and LyCell F-017) were used. The mass content of the blowing agents was changed in the range from 0.5% to 3%. The study involved examination of the changes in properties such as Young’s modulus, tensile strength, tensile stress, strain at maximum tensile stress, Vicat softening temperature and impact strength depending on the mass content and type of blowing agent before and after the ageing process.
EN
Given the added need for eco-friendly material, environmental scientists are constantly on the look-out for new solutions. In this respect, biodegradable polymer proved to be a promising one. The Selfix material, being a bioplastic, is biodegradable and, unlike other plastic products, can be considered feasible for the industry as a smart material capable of biodegrading at the end of its life cycle. Using Selfix, waste paper can be re-used, thus eliminating the need for recycling and helping to reduce the CO2 emissions. The present paper develops 3D models with Selfix material to offer benefits such as easy-cutting and sticking properties in a way that can be educational for children. We examine the mechanical properties of this material using tensile testing, laser-cutting, CNC milling, surface roughness and also scanning electron microscope or SEM.
PL
Powszechnie stosowaną operacją w przetwórstwie tworzyw polimerowych jest proces modyfikacji ich właściwości przetwórczych i użytkowych. Obserwowany obecnie postęp w tej dziedzinie wiąże się z wprowadzaniem nowych sposobów modyfikowania tworzyw, polegających często na zamianie struktury jednorodnej na porowatą. Uzyskana w taki sposób mniejsza gęstość materiału skutkuje jego odmiennymi właściwościami przetwórczymi i użytkowymi. W niniejszej pracy scharakteryzowano proces porowania oraz wybrane właściwości użytkowe tworzyw biodegradowalnych termoplastycznych. Określano temperaturę mięknienia wg Vicata, udarność oraz gęstość normalną próbek polilaktydu (PLA) wykonanych metodą wtryskiwania z jednoczesnym porowaniem poroforami o udziale masowym od 0,5 - 3% w stosunku do osnowy. Na podstawie wyników badań sporządzono stosowne zależności od zawartości masowej różnych rodzajów środków pomocniczych.
EN
One of commonly applied practices in polymer processing is modifying their processing and performance properties. The currently observed progress in this area involves the introduction of new ways of modifying the materials, which often depends on changing the homogeneous structure into a porous one. The lower density of a material obtained in such a way results in its different processing and performance characteristics. The paper describes the process of porous and selected functional properties of biodegradable thermoplastic polymers. Vicat’s softening temperature was determined, as well as toughness and normal density of polylactide samples (PLA) produced by injection molding, with simultaneous foaming with porophores with the mass index from 0.5 to 3% in relation to the matrix. On the basis of the test results we determined appropriate dependencies on the mass content of different types of powder agents.
13
PL
Aktualnie obserwowane tendencje w badaniach nad wytwarzaniem polimerów z surowców odnawialnych, a także w zakresie ich analizy wskazują na systematyczny wzrost zainteresowania tego rodzaju materiałami polimerowymi. Zastosowanie wyrobów wykonanych z polimerów biodegradowalnych, które po okresie użytkowania podlegają recyklingowi organicznemu znacznie obniża obciążenie środowiska zużytymi opakowaniami i pozwala na ich racjonalną utylizację w wyniku kompostowania przemysłowego. Zasadniczą rolę podczas doboru polimeru do konkretnych zastosowań odgrywa precyzyjna charakterystyka materiału. Techniki analityczne stosowane w tym obszarze to między innymi różnicowa kalorymetria skaningowa (DSC), chromatografia żelowa (GPC), wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC), dynamiczna analiza właściwości mechanicznych (DMA), spektrometria mas (np. ESI-MSn, MALDI-MS, APCI-MS), spektroskopia NMR oraz spektroskopia absorpcyjna (IR, UV-VIS), a także techniki mikroskopowe (np. mikroskopia sił atomowych, AFM). W artykule omówiono wybrane polimery biodegradowalne i techniki analityczne związane z prowadzonymi badaniami własnymi.
EN
Current trends in research on the production of polymers from renewable resources as well as in the field of their analysis indicate a systematic increase in interest in such polymeric materials. The use of products made from biodegradable polymers, which after usage are subjected to organic recycling, significantly reduce the environmental burden of the used packaging and allows for their rational disposal by industrial composting. The precise characteristic of the material plays a crucial role in the selection of polymer for the specific applications. The analytical techniques applied in this area include differential scanning calorimetry (DSC), gel permeation chromatography (GPC), high performance liquid chromatography (HPLC), dynamic mechanical analysis (DMA), mass spectrometry (ESI-MSn, MALDI-MS, APCI-MS), nuclear magnetic resonance (NMR) and absorption spectroscopy (IR, UV-VIS) as well microscopic techniques (e.g. atomic force microscopy, AFM). The article discusses selected biodegradable polymers and analytical techniques related to own research.
14
Content available Biodegradowalne poliestry
PL
Tworzywa polimerowe są powszechnie stosowane w życiu codziennym. Ze względu na niską cenę i specyficzne właściwości, zastępują tradycyjne materiały, jak np. szkło, drewno czy papier. Jednakże użytkowanie materiałów polimerowych generuje powstawanie trudnych do utylizacji odpadów. Przepisy prawne oraz naciski na stosowanie proekologicznych materiałów spowodowały wzrost zainteresowania tworzywami o właściwościach biodegradowalnych. Ważną grupą polimerów biodegradowalnych są poliestry alifatyczne.
EN
Polymers are common used in everyday life. Due to their low price and specific properties, they replace traditional materials such as glass, wood or paper. However, the use of polymeric materials generates waste, which disposal is difficult. Legislation and pressures on the use of pro-ecological materials have increased interest in biodegradable polymers. An important group of biodegradable polymers are aliphatic polyesters.
PL
Przeprowadzono próby zwiększenia przenikalności tlenu i ditlenku węgla folii z polilaktydu (PLA). Granulat modyfikowano poprzez mieszanie PLA z polimerami biodegradowalnymi lub wprowadzanie napełniaczy mineralnych. Badania miały na celu otrzymanie materiału opakowaniowego, który pozwoli wydłużyć czas przechowywania produktów oddychających, np. świeżych, krojonych owoców i warzyw. Wykazano znaczny wzrost przenikalności gazów dla folii otrzymanej z PLA, do której wprowadzono 10% bentonitu oraz dla blendy polimerowej PLA/PBAT (50/50).
EN
Polylactide (PLA) film was studied for O2 and CO2 permeability. The PLA pellet was modified by blending with other biodegradable polymers or by adding mineral fillers. The packaging film was found suitable for packaging fresh cut fruits and vegetables. The incorporation of 10% bentonite into PLA matrix and prepn. of a blend of PLA with poly(1,4- -butylene-co-terephthalate-1,4-butylene adipate) (50/50) resulted in a significant increase in gas permeability.
EN
Environmentally friendly polymers such as polylactide are increasingly becoming available for use in packaging applications. The main advantages of polylactide packaging are evident. Polylactide is based on renewable resources and can be degraded in compost or soil. The studies on degradability of polylactide (PLA) films by commercial preparation of mixture of multi-active saprophytic soil microorganisms, bacteria, actinomycetes and fungi have been done. Unmodified PLA film, metalized co-extruded PLA film and modified by silicon oxide PLA film were incubated in the liquid nutritious medium (TSB) prepared to support the growth of microorganisms. The degradability of polylactide films was examined by macro and microscopic observations of surface, changes of mass and crystallinity of polymer samples before and after incubation. The obtained results indicate that the degradation of polylactide was accelerated by the presence of a biological vaccine. It was found that PLA degradation in the inoculated TSB broth was a result of both: enzymatic and chemical hydrolysis.
EN
The effects of the UV radiation on the surface geometrical structure, phase transition temperatures, and the temperature of the onset of thermal decomposition of a polylactide film containing 2 wt % of dye are presented. The surface geometrical structure was examined using a scanning electron microscope (SEM) and atomic force microscope (AFM). The temperatures of both the phase transitions and the changes in the melting enthalpy of the crystalline phase were determined using a differential scanning calorimeter (DSC). The temperature of the onset of thermal decomposition of the film was determined with a thermogravimetry (TG) instrument. It was found that the UV radiation generated in an aging test chamber mostly causes changes in the surface geometrical structure of the examined film and reduces the onset temperature of the film thermal decomposition.
PL
Przedstawiono wpływ promieniowania UV na strukturę geometryczną powierzchni, temperaturę przejść fazowych i temperaturę początku rozkładu cieplnego folii polilaktydowej zawierającej 2 % mas. barwnika. Badania struktury geometrycznej powierzchni wykonano metodami skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM) oraz mikroskopii sił atomowych (AFM). Za pomocą różnicowego kalorymetru skaningowego (DSC) wyznaczano temperaturę przejść fazowych i zmian entalpii topnienia fazy krystalicznej. Temperaturę początku rozkładu cieplnego folii badano przy użyciu termograwimetru (TG). Stwierdzono, że promieniowanie UV, generowane w komorze starzeniowej, zmienia głównie strukturę geometryczną powierzchni folii oraz obniża temperaturę początku jej rozkładu.
EN
The paper obtained biodegradable materials composed of butadiene - styrene carboxylated latex (LBSK) and waste tanning industry which is cattle hair, whose main building block is protein - keratin. In carrying out the enzymatic hydrolysis enzymatic hydrolyzate of keratin and its adduct with stearin were obtained, then the influence of the hydrolyzate of keratin and keratin hydrolyzate adduct with technical stearin on latex LBSK properties was examined. It was found that the addition of biofillers improves mechanical properties, resulting in an increase in tensile strength, improves the resistance to thermo-oxidative aging and increases the susceptibility to biodegrability in the soil. The resulting fabric may be used in the agricultural industry. Coated materials undergo the process of biodegradability in much greater extent than those containing only latex.
19
Content available remote Wielokrotne przetwórstwo polilaktydu
PL
Powtórne wykorzystanie materiałów polimerowych jest synonimem dojrzałości technicznej i ekonomicznej. Troska o ochronę środowiska naturalnego powoduje, że ilość ponownie wykorzystywanych tworzyw sztucznych ciągle rośnie. Obligują również do tego regulacje prawne i dyrektywy Unii Europejskiej. Wyzwanie jakie jest stawiane odzyskiwanym materiałom polega również na poszukiwaniu nowych zastosowań. Tworzywa które ulegają biodegradacji mogą być ponownie wykorzystywane zanim trafią na wysypisko. Przykładem takiego materiału jest polilaktyd (PLA), pochodzący z tzw. „chemii zielonej”. Aby uległ on biodegradacji muszą być stworzone odpowiednie warunki środowiskowe. Ta cecha powoduje, że można go ponownie przetwarzać. Na przykładzie PLA zaprezentowano wyniki badań zmian właściwości mechanicznych po wielokrotnym przetwórstwie.
EN
Com. polylactide was multiple processed by injection molding (5 times) and subsequently studied for tensile strength, elongation at fracture after each processing cycle. No substantial changes of tensile strength and elongation but a decrease in the impact strength were obsd. during the multiple processing.
PL
Zbadano wpływ plastyfikatora organiczno-nieorganicznego na strukturę i wybrane właściwości mieszanin polilaktydu (PLA), maleinowanego polilaktydu (MPLA) i termoplastycznej skrobi kukurydzianej (TPS). Zastosowano dwa plastyfikatory zawierające grupy Si–OH: MEOS – produkt reakcji metylooktylodichlorosilanu z etylotrimetoksysilanem, oraz MOBS – produkt reakcji metylooktylodichlorosilanu z izobutylotrietoksysilanem. Proces wytwarzania termoplastycznej skrobi kukurydzianej, kompatybilizatora MPLA oraz mieszanin PLA/MPLA/TPS (60/10/30), różniących się zawartością plastyfikatora (1,5; 3; 5 % mas.) prowadzono w dwuślimakowej wytłaczarce współbieżnej. Do analizy struktury stosowano skaningową mikroskopię elektronową (SEM) i skaningową kalorymetrię różnicową (DSC). Właściwości termiczne oceniano na podstawie wyników analizy termograwimetrycznej (TGA). Zbadano statyczne i dynamiczne właściwości mechaniczne. Stwierdzono, że dodatek plastyfikatora znacznie zwiększa wydłużenie względne przy zerwaniu oraz udarność mieszanin PLA/MPLA/TPS, zwiększając tym samym ich odporność na kruche pękanie.
EN
The effect of organic-inorganic plasticizer on the structure and selected properties of the blends of polylactide (PLA), maleinated polylactide (MPLA) and thermoplastic corn starch (TPS) has been investigated. Two types of reactive plasticizers with silanol groups were used: MEOS – product of the reaction between methyloctyldichlorosilane and ethyltrimethoxysilane, and MOBS – product of the reaction between methyloctyldichlorosilane and isobutyltriethoxysilane. Twin-screw co-rotating extruder was used for the preparation of thermoplastic starch, compatibilizer MPLA and PLA/MPLA/TPS (60/10/30) blends with different plasticizer content (1.5, 3 or 5 wt %). Scanning electron microscopy (SEM) and differential scanning calorimetry (DSC) methods were used to study the structure of the products. The thermal properties were determined using thermogravimetric analysis (TGA). Static and dynamic mechanical properties were also investigated. It has been found that the addition of plasticizer significantly increases the elongation at break and impact strength of PLA/MPLA/TPS blends, improving this way their fracture toughness.
first rewind previous Strona / 4 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.