The paper analyses the sustainability level of agricultural production in the ecological, social and economic aspect in 50 organic farms located in the southern Poland. Material and energy inputs, balancing the organic substance, work burdening and economic and production effects were assumed as the measures used for the assessment of those three categories of balancing the production process. Area of agricultural land was accepted as a comparative criterion. It was found out that the assumed criteria of sustaining the production process are met in majority in the investigated farm groups. Statistical analysis proved a significant relation between the area of agricultural land and the basic measures of the production sustainability and the Duncan test showed significant differences between the area groups.
PL
W pracy analizowano poziom zrównoważenia produkcji rolniczej w aspekcie ekologicznym, społecznym i ekonomicznym, w 50 gospodarstwach ekologicznych, zlokalizowanych w regionie Polski południowej. Jako mierniki wykorzystane do oceny tych trzech kategorii zrównoważenia procesu produkcji przyjęto nakłady materiałowo-energetyczne, zbilansowanie substancji organicznej, obciążenie pracą oraz efekty ekonomiczno - produkcyjne. Za kryterium porównawcze przyjęto powierzchnię użytków rolnych. Stwierdzono, że przyjęte kryteria zrównoważenia procesu produkcyjnego są w większości spełnione w wyróżnionych grupach gospodarstw. Analiza statystyczna wykazała istotny związek między powierzchnią użytków rolnych a podstawowymi miernikami zrównoważenia produkcji, zaś test Duncana wykazał istotne różnice między grupami obszarowymi.
Określono efektywność mechanizacji w 42 gospodarstwach, które zestawiono w grupy wg poziom zbilansowania odnawialności substancji organicznej. Gospodarstwa o poziomie odnawialności substancji organicznej od 0,3 do 1,0 ton?haUR-1 uznano za zrównoważone ekologicznie. Stwierdzono, że wskaźniki efektywności mechanizacji są korzystne dla gospodarstw o zrównoważonej produkcji rolniczej.
EN
The mechanisation efficiency has been determined for 42 farms, grouped according to their organic matter renewability balancing level. The farms characterised by organic matter renewability level from 0.3 to 1.0 ton ha of arable land-1 have been deemed ecologically balanced. It has been observed that the mechanisation efficiency indexes are favourable for farms with balanced agricultural production.
Analizowano poziom zrównoważenia produkcji rolniczej w aspekcie osiąganego indeksu ESU dla 42 gospodarstwach, zlokalizowanych w różnych regionach Polski. Zaproponowano mierniki mogące służyć do oceny trzech kategorii zrównoważenia procesu produkcji rolniczej: ekologicznego, społecznego, ekonomicznego. Mierniki te wyrażono liczbowo i analizowano w odniesieniu do intensywności organizacji produkcji, nakładów materiałowo-energetycznych, zbilansowania substancji organicznej, obciążenia pracą, efektów ekonomiczno produkcyjnych. Stwierdzono, że przyjęte kryteria zrównoważenia procesu produkcyjnego nie są spełnione w gospodarstwach o indeksie poniżej 16 ESU.
EN
The degree of sustainability of agricultural production, with regard to the ESU index, was analyzed for 42 farms located in various regions of Poland. Measures that could be used to evaluate three categories of agricultural production process sustainability (ecological, social and economic) were proposed. The measures were expressed in numbers and analyzed in relation to the intensity of production organization, material and energetic outlays, organic substance balance, workload, economic and production effects. It has been stated that the accepted criteria for production process sustainability are not fulfilled in the case of farms with the index below 16 ESU.
Analizowano poziom zrównoważenia produkcji rolniczej w aspekcie nakładów materiałowo-energetycznych, ponoszonych w 42 gospodarstwach, zlokalizowanych w różnych regionach Polski. Przyjęto kryteria oceny zrównoważenia: ekonomiczne, socjalne, ekologiczne, które analizowano w odniesieniu do intensywności produkcji, nakładów materiałowo- energetycznych, zbilansowania substancji organicznej. Stwierdzono, że przyjęte kryteria zrównoważenia procesu produkcyjnego nie są spełnione równocześnie, w każdej z badanych grup gospodarstw.
EN
The level of agricultural production sustainability was studied on 42 family farms localized in different region of Poland. Evaluation was based on the economic, social and ecological results of sustainability. Following indices were assumed to evaluation: intensity of agricultural production organization, agricultural production factors, organic matter balance in aspect energetic and material inputs. It was stated that the criteria assumed for sustainability of agricultural production process are not fulfilled by the farms.
Analizowano poziom zrównoważenia produkcji rolniczej w aspekcie poziomu intensywności organizacji produkcji rolniczej w 42 gospodarstwach, zlokalizowanych w różnych regionach Polski. Przyjęto kryteria oceny zrównoważenia: ekonomiczne, socjalne, ekologiczne, które analizowano w odniesieniu do intensywności produkcji, nakładów materiałowo-energetycznych, zbilansowania substancji organicznej. Stwierdzono, że przyjęte kryteria zrównoważenia procesu produkcyjnego spełniają gospodarstwa o przeciętnej intensywności (400-550 punktów).
EN
The level of agricultural production sustainability was studied on 42 family farms localized in different regions of Poland. Evaluation was based on economic, social and ecological results of sustainability. Following indices were assumed to evaluating: intensity and organization factors of agricultural production, organic matter balance, energy and material inputs. It was stated that the criteria assumed for sustainability of agricultural production are fulfilled by the farms of medium intensity (400-550 points) of agricultural production.
Podstawę oceny stanowiły przeprowadzone w roku 2004 opisy działalności 42 gospodarstw rodzinnych, położonych w różnych regionach kraju. Gospodarstwa zestawiono w grupy, przyjmując za podstawę podziału powierzchnię ha UR. Stwierdzono, że wzrost powierzchni ha UR wyraża się obniżeniem: intensywności organizacji produkcji w tym także produkcji roślinnej, nakładów robocizny (rbhxha UR-1), kosztów eksploatacji maszyn (złxha UR-1 ), kosztów materiałowo-energetycznych (złxha UR-1). Stwierdzono, że efekt ekologiczny za który przyjęto bilans substancji organicznej nie jest związany z intensywnością organizacji produkcji (szczególnie gospodarstw 400-550 punktów) i poziomem nakładów materiałowo-energetycznych, dotyczy to plonotwórczych środków produkcji.
EN
The assessment was based on the characteristics of operation of 42 family farms located in different regions of Poland, completed in 2004. The farms were arranged in groups. The division was based on total area in ha of arable land. The researchers proved that the increase of area in ha of arable land involves reduction of the following parameters: production organisation intensity (including plant production), labour amount (man-hoursxha of arable land-1), machinery operating costs (PLNxha of arable land-1), material and energy expenditure (PLNxha of arable land-1) Moreover, they observed that the ecological effect assumed as the balance of organic matter is not related to production organisation intensity (in particular farms - 400-550 points) and the level of material and energy expenditure. This applies to means of production, which bring crops.
Przedstawiono, realizowane w latach 2003-2004, wyniki badań w zakresie zmian systemu gospodarowania w 43 gospodarstwach rodzinnych. Stwierdzono obniżenie stopnia intensywności organizacji produkcji i pogorszenie bilansu substancji organicznej w glebie, co było podstawą do stwierdzenia, że stosowany tam proces produkcji nie wpływa na poprawę poziomu zrównoważenia produkcji rolniczej. Ocenę poprzedzono prezentacją powiązań pomiędzy systemami gospodarowania i rolnictwem zrównoważonym.
EN
In the paper there were presented the results of research concerning changes in farming system. The studies were carried out in 43 family farms during 2003-2004. There were observed knocking down of intensity level of production organization process and decline in soil organic matter balance. The conclusion is that the system applied in farms did not affect favorably sustainability of agricultural production process. The evaluation is preceded by presentation of interdependence between farming systems and sustainable agriculture.
Przedstawiono wyniki z 43 gospodarstw rodzinnych, badanych w 2003 r. W ocenie określono wskaźnik intensywności produkcji, wskaźnik odnawialności substancji, poziom ponoszonych nakładów energetyczno-materiałowych oraz poziom towarowej produkcji rolniczej. Wzrost powierzchni ha UR w badanych gospodarstwach skutkuje wzrostem nakładów energetycznych na ha UR w tym wzrostem energetycznego uzbrojenia pracy oraz spadkiem nakładów materiałowych. Równocześnie obserwuje się obniżanie wskaźnika intensywności organizacji produkcji rolniczej i poziomu reprodukcji substancji organicznej.
EN
The work presents results from 43 family farmsteads, analyzed in 2003. The assessment specifies a production rate index, substance renewability index, level of incurred power and material outlays and level of commodity farm production. Increase of ha UR area in the analyzed farmsteads results in increase of power outlays per ha UR including increase of power infrastructure of the work area and decrease of material outlays. At the same time reduction of the index of farm production organization intensity and level of organic matter reproduction can be observed.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.