PL
 |
EN
Ograniczanie wyników
Czasopisma help
  1. 3 Elektro Info
  2. 3 Rynek Instalacyjny
  3. 2 Budownictwo Górnicze i Tunelowe
  4. 1 Archives of Civil and Mechanical Engineering
  5. 1 Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
Więcej...
Autorzy help
  1. 1 Adamski R.
  2. 1 Antkowiak M.
  3. 1 Biłek-Gorzkiewicz Anna
  4. 1 Brodnicki K.
  5. 1 Brzeziński J. M.
Więcej...
Lata help
  1. 1 2024
  2. 1 2023
  3. 1 2022
  4. 3 2021
  5. 4 2020
Więcej...
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 29

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  bezpieczeństwo przeciwpożarowe
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Replacement fire protection solutions for a pick tower building - case study
Pecio Mariusz
Inżynieria Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych
|
2024
|
Nr 1
23--34
EN
Polish construction law and technical and building regulations allow for deviations from the requirements with appropriate alternative solutions. Modern buildings often require an individual approach due to the fact that the current regulations do not keep up with the constantly emerging modern technical solutions. This requires the development of engineering design documentation in the form of a technical opinion on the state of fire protection, prepared by building and fire protection experts. This documentation, previously agreed with the locally competent Regional Fire Chief of the State Fire Service, is submitted through the local building authority to the Minister responsible for construction issues. The subject of the article is the development of a justified set of alternative solutions for a warehouse building equipped with pick tower racks. Modern computer methods, simulations of evacuation, smoke extraction and construction were used to justify the solutions used. Determination of the mutual influence of the applied solutions on the expected level of fire safety allowed to confirm the validity of the adopted design concept. As a result, a complete fire protection concept was obtained, which, after its application to the documentation of the construction project, will allow safe use of the building. The analyzed building was implemented in Poland and, using the described fire safety concept, passed all stages of the investment process.
2
Content available Quality of emergency stair travel devices
Zając Krzysztof, Sydor Maciej, Mrugalska Beata
Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
|
2023
|
Nr 86
23--51
EN
Emergency stair travel devices are designed to evacuate people from buildings and used during initial unguided spontaneous evacuations as well as by professional emergency services. The requirements for evacuation chairs are varied: they are determined by the technical conditions of the building, by the specific way of operation of non-professional and professional operators, and on the other hand, they must take into account the specificity of evacuated people. The problem is to indicate the quality parameters of the evacuation chairs so that these chairs can be adapted to the organization and equipment system. The article aims to indicate and justify such quality parameters. The starting point was a quantitative analysis of scientific documents. It was found that there are only 33 scientific documents directly related to research on the evacuation of people with physical disabilities. Based on the literature, the tested evacuated devices were classified into three main types: hand-carried, tracked, and sled. Three groups of potential users of emergency stair travel devices have been identified: 1) “non-professional rescuer”, i.e., a person assisting in the first spontaneous phase of evacuation; (2) “professional rescuer”, meaning a firefighter or other professional who is physically fit and well versed in the operation of equipment and evacuation procedures; this type of user usually appears in the second phase of the evacuation; (3) evacuee. Each of these groups has specific needs and evaluates the quality of the device in different ways. Based on the analysis of scientific literature, the following predictors of the quality of emergency stair travel devices have been identified: average evacuation time(s), evacuation speed (m/s), number of rescuers (pcs.), effort of rescuers (estimated oxygen consumption or pulse rate) and comfort of the person being rescued (estimated by pulse frequency or based on surveys). The expert analysis points out that essential requirements for evacuation devices vary for different people and do not overlap. For a person being evacuated, for example, the position of the body during evacuation is important, and from the point of view of rescuers, the ease of use, mobility and tolerance for errors in use are important in case of evacuation. Both groups of rescuers have similar requirements, but they have different priorities.
PL
Urządzenia przeznaczone do ewakuacji osób z budynków używane są podczas początkowej niekierowanej ewakuacji spontanicznej, jak również przez profesjonalne służby ratownicze. Wymagania wobec krzeseł ewakuacyjnych są zróżnicowane, z jednej strony są one determinowane przez uwarunkowania techniczne budynku, z drugiej przez specyficzny sposób działania osób je używających, operatorów nieprofesjonalnych i profesjonalnych, a z trzeciej strony muszą uwzględniać specyfikę osób ewakuowanych. Problemem jest wskazanie parametrów jakościowych krzeseł ewakuacyjnych, tak żeby można było je dopasować do wymagań organizacyjnych i technicznych. Celem artykułu jest wskazanie i uzasadnienie takich parametrów jakościowych urządzeń ewakuacyjnych. Punktem wyjścia jest ilościowa analiza dokumentów naukowych. Ustalono, że istnieją zaledwie 33 dokumenty naukowe odnoszące się bezpośrednio do badań na temat ewakuacji osób z niepełnosprawnościami ruchowymi po schodach. Na podstawie literatury dokonano klasyfikacji badanych urządzeń do ewakuacji na trzy główne typy: urządzenia do przenoszenia, urządzenia do przewożenia i urządzenia do przeciągania po klatce schodowej. Zidentyfikowano trzy grupy potencjalnych użytkowników urządzeń do ewakuacji osób po schodach: 1) „ratownik nieprofesjonalny”, czyli osoba, udzielająca pomocy w pierwszej spontanicznej fazie ewakuacji; (2) „ratownik profesjonalny”, czyli strażak lub inny profesjonalista, który jest sprawny fizycznie i dobrze obeznany z działaniem urządzeń oraz procedurami ewakuacji, tego rodzaju osoba pojawia się zwykle w drugiej fazie ewakuacji; (3) osoba ewakuowana. Każda z tych grup ma specyficzne potrzeby i inaczej ocenia jakość urządzenia. Na podstawie analizy literatury naukowej zidentyfikowano następujące predyktory jakości urządzeń do ewakuacji po schodach: Średni czas ewakuacji (s), Prędkość ewakuacji (m/s), Liczba ratowników (szt.), Wysiłek ratowników (estymowany zużyciem tlenu lub częstotliwością pulsu), Wygoda osoby ratowanej (estymowana częstotliwością pulsu lub na podstawie badań ankietowych). Na podstawie analizy eksperckiej ustalono, że istotne wymagania wobec urządzeń do ewakuacji są różne dla różnych osób i nie pokrywają się. Dla osoby ewakuowanej np. istotna jest pozycja ciała podczas ewakuacji, a z punktu widzenia ratowników do ewakuacji ważne są łatwość użycia, mobilność i tolerancja na błędy w użyciu. Obydwie grupy ratowników mają podobne wymagania, jednak mają one zróżnicowany priorytet.
3
Zmiana wymagań dla przewodów wentylacyjnych
Kubera Damian
Rynek Instalacyjny
|
2022
|
Nr 5
68--69
PL
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z 31 stycznia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, porządkuje wymagania dla przewodów wentylacji bytowej, łagodząc ich dotychczasową klasę reakcji na ogień.
4
Content available remote Bezpieczeństwo pożarowe instalacji fotowoltaicznych
Czaja Paweł
Przegląd Elektrotechniczny
|
2021
|
R. 97, nr 12
105--108
PL
Systemy fotowoltaiczne mają bardzo wysoki poziom bezpieczeństwa w zakresie prewencyjnej ochrony przeciwpożarowej pod warunkiem, że zaprojektowane oraz wykonane są w profesjonalny sposób. W artykule przeprowadzono analizę najczęstszych przyczyn wpływających na powstawanie zagrożenia pożarowego. Przedstawiono prawne oraz techniczne wymagania wpływające na bezpieczeństwo pożarowe instalacji fotowoltaicznych.
EN
Photovoltaic systems have a very high level of safety in terms of preventive fire protection, provided that they are designed and made in a professional manner. The paper presents an analysis of the most common causes that influence the occurrence of fire hazard. There is also presented legal and technical requirements affecting the safety of photovoltaic installations.
5
Content available remote Drewniana konstrukcja poddasza w biurowcu w kontekście wymagań przeciwpożarowych
Hyjek Monika
Nowoczesne Hale
|
2021
|
Nr 4
14--16
PL
Biurowce przy halach produkcyjno-magazynowych to najczęściej budynki niskie (do 12 m) lub średniowysokie (do 25 m). Zalicza się je do grupy budynków użyteczności publicznej ZL III.
6
Klasyfikacja przestrzeni potencjalnie zagrożonych wybuchem atmosfer gazowych (część 2.)
Świerżewski Michał
Elektro Info
|
2021
|
nr 4
94--97
PL
Strefa zagrożona wybuchem jest przestrzenią trójwymiarową i może przybierać różne kształty w zależności od topografii otoczenia źródeł emisji. W artykule przedstawiono metody klasyfikacji, zasięg strefy zagrożonej wybuchem, dokumentację klasyfikacyjną.
7
Content available Simulation-based training in fire prevention and fire-fighting of scavenge air receivers fires
Chybowski Leszek, Strojecki Seweryn, Markiewicz Włodzimierz
System Safety : Human - Technical Facility - Environment
|
2020
|
Vol. 2, nr 1
100--111
EN
This article presents topics concerning fire hazards during the use of low-speed diesel engines in marine vehicles. The causes and effects of fires in the spaces of scavenge air receivers in marine diesel engines are presented. Methods to prevent and fight these fires are shown, including the operating procedures required from ship engine room operators. The possibility of training personnel to apply the abovementioned procedures during operation using simulations of a Kongsberg MC-90 IVship engine room is presented. Simulations were conducted which included a fire in a scavenge air receiver occurring during the operation of a MAN B&W 5L90MC main engine, with loads corresponding to 50% and 100% of the machine’s recommended setting.
8
Strumieniowa wentylacja garaży
Joniec Waldemar
Rynek Instalacyjny
|
2020
|
Nr 5
62
PL
Z uwagi na małą ilość miejsca, a zwłaszcza koszty inwestycyjne, w garażach zamkniętych stosuje się systemy wentylacji strumieniowej łączące funkcje bytowe i oddymiające. Wentylacja strumieniowa może mieć różne warianty – w zależności od wielkości garażu i oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa ppoż.
9
Fotowoltaika bezpieczeństwo przeciwpożarowe oraz błędy projektowe, montażowe i eksploatacyjne
Biłek-Gorzkiewicz Anna
Elektroinstalator
|
2020
|
nr 5
29--33
PL
Od kilku lat w Polsce mamy do czynienia z bardzo dynamicznym wzrostem liczby instalacji fotowoltaicznych. Przewiduje się, że do 2060 roku ponad 40% energii elektrycznej będzie powstawać w elektrowniach PV. Należy jednak pamiętać, że każda technologia, zwłaszcza nowa, niesie ze sobą także zagrożenia, w tym również pożarowe. Zgodnie z ustawą z dnia 20.02.2015 r., po wejściu w życie nowelizacji, czyli z dniem 29.08.2019 r. instalacje fotowoltaiczne o mocy powyżej 6,5 kW obowiązkowo muszą być uzgodnione z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych (w kwestii spełniania wymogów przeciwpożarowych) oraz zgłoszone do organów Państwowej Straży Pożarnej. Niestety, dotychczas nie powstały jednoznaczne wytyczne, które wskazywałyby, jak powinna wyglądać ochrona przeciwpożarowa instalacji fotowoltaicznych oraz jak postępować podczas pożaru budynków z instalacją fotowoltaiczną. Dlatego ten artykuł poświęcony będzie bezpieczeństwu pożarowemu instalacji fotowoltaicznych, a także błędom projektowym, wykonawczym oraz eksploatacyjnym, których powinno się unikać.
10
Zasilacze UPS w układach zasilania urządzeń elektromedycznych 
Wiatr Julian
Elektro Info
|
2020
|
nr 9
22--32
PL
Przy projektowaniu układów zasilania budynków służby zdrowia pojawia się szereg wątpliwości wynikających oczekiwanego poziomu niezawodności dostaw energii elektrycznej oral poziomu bezpieczeństwa przeciwporażeniowego. Artykuł stanowi próbę przybliżenia metodyki zasilania tych obiektów.
11
Content available remote Assessment of steel truss fire safety in terms of the system reliability analysis
Kubicka Katarzyna, Obara Paulina, Radoń Urszula, Szaniec Waldemar
Archives of Civil and Mechanical Engineering
|
2019
|
Vol. 19, no. 2
417--427
EN
Considerations presented in this paper focus on the assessment of steel truss fire safety with the use of the system reliability analysis. In calculations of capacity and the effect of actions, random variation in the Young's modulus, yield strength and the cross-sectional areas of rods are taken into account. The aim of the analysis is to monitor the reliability index in the consecutive minutes of the fire. That allows estimation of the failure probability, and also taking decisions on whether the required safety level is ensured. The new method described in the paper makes it possible to take into account changes in the structure static scheme under fire conditions.
12
Content available remote Influence of composition of anti-graffiti coating system used in rolling stock on fire end structure properties
Radziszewska-Wolińska J., Milczarek D., Radek N., Pasieczyński Ł., Petru M.
Technical Transactions
|
2018
|
Vol. 115, iss. 10
187--193
EN
The paper discusses fire parameters of individual layers of anti-graffiti coating systems proposed for use in rail transport. Modifications and their effect on flammable properties of these coatings have been described. Performed tests included, first of all, parameters such as lateral spread of flame over the surface and heat emission, whose fulfillment proved the most difficult in the previous studies. For this purpose, polyester putties were tested on an epoxy primer. Then, fire parameters for different anti-graffiti systems containing a swelling layer as an additional protective layer were determined.
PL
W artykule omówiono parametry ogniowe poszczególnych warstw systemu malarskiego antygraffiti proponowanego do zastosowania w transporcie szynowym. Opisano modyfikacje systemu i ich wpływ na właściwości palne tej powłoki. Przeprowadzone badania obejmowały przede wszystkim takie parametry, jak rozprzestrzenianie płomieni na powierzchni i emisję ciepła, których spełnienie w poprzednich badaniach okazało się najtrudniejsze. W tym celu przeprowadzono testy szpachli poliestrowej na podkładzie epoksydowym. Następnie określono parametry ogniowe dla różnych systemów antygraffiti zawierających warstwę pęczniejącą jako dodatkową warstwę ochronną.
13
Content available remote Zasady obudowy i wykonania kominka
Koper K.
Izolacje
|
2018
|
R. 23, nr 9
74, 76--77
PL
W artykule omówiono kwestię poprawnej izolacji kominka. Wymieniono materiały stosowane w tym celu, a także najważniejsze zasady instalacji kominków.
EN
The article discusses the issue of correct insulation of the fireplace. Materials used for this purpose and the most important rules for the installation of fireplaces have been specified.
14
Systemy hydroforowe w budynkach mieszkalnych
Stadnik A., Jakubaszek A.
Polski Instalator
|
2017
|
Nr 8
42--47
PL
Odpowiednie ciśnienie w instalacji wodociągowej w budynku to nie tylko kwestia komfortu użytkowników, ale i bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Gdy nie jest ono wystarczające przy zaopatrzeniu w wodę z sieci wodociągowej lub gdy budynek korzysta z własnego ujęcia wody, niezbędne jest zastosowanie lokalnych urządzeń do podwyższania ciśnienia wody. Jakie rozwiązania w tym zakresie oferuje rynek i jak optymalnie dobrać zestaw hydroforowy?
15
Content available Ochrona przeciwpożarowa. Oddziaływania pożaru na użytkowników i konstrukcję. Część 1
Kosiorek M.
Builder
|
2015
|
R.19, nr 10
86--90
PL
W czasie trwania dwóch pierwszych faz pożaru możliwa jest ewakuacja, a oddziaływania na konstrukcję budynku (z wyjątkiem konstrukcji drewnianych) są pomijalne. Po rozgorzeniu w pożarze rozwiniętym temperatura w ciągu kilku minut osiąga kilkaset stopni Celsjusza. Z tą fazą pożaru związana jest odporność ogniowa konstrukcji lub odporność pożarowa. Cykl artykułów, który rozpoczynamy, będzie dotyczył konstrukcji w warunkach pożaru.
EN
The article discusses the fire environment and fire safety critical condition. However, the fire environment has an action on the structure and the users, different properties of this environment or different action levels are considered in both cases. Critical structure condition and critical condition of the environment due to its action on the users are also separated in time and space. Because of this the methodology of analyzing both the critical conditions is also different; the structure is designed taking into consideration the expected actions, whereas when taking users into consideration, the building has to be designed so that in a specific time in some locations the critical environment condition will not be exceeded. The structure can be designed taking into consideration the expected thermal actions of a fire environment, and from he viewpoint of the users, the environment must be adapted in such a way that it will be possible to leave the threatened area within specific time.
16
Content available remote Ciepło i energia - termowizja instalacji elektrycznych
Zawadzki J.
Utrzymanie Ruchu
|
2014
|
Nr 1
45--46
PL
Poluzowane przewody. Przeciążenia sieci elektrycznej. Przegrzewanie się silników. Takie i podobne problemy można napotkać w większości zakładów produkcyjnych. Zgodnie z wymaganiami firm ubezpieczeniowych dotyczącymi bezpieczeństwa przeciwpożarowego, badania termowizyjne instalacji elektrycznych w zakładach przemysłowych, centrach handlowych, biurowcach i innych obiektach użyteczności publicznej powinny być przeprowadzane minimum raz w roku.
17
Content available remote A standarized modular solution for tunnel safety cross passages
Suárez J.
Budownictwo Górnicze i Tunelowe
|
2014
|
nr 2
17--23
PL
W artykule opisano standaryzowane rozwiązanie przecinek bezpieczeństwa przeciw pożarowego w tunelach. Omówiono zasady ewakuacji pasażerów, wskazano międzynarodowe regulacje prawne oraz podano zasady projektowania, przedstawiono rozwiązanie w tym zakresie oferowane przez firmę Zitron.
EN
The article describes the standardized solution of safety, fire - protection cross passages in tunnels. It provides the principles of designing of such passages, discusses the rules of the evacuation of passengers, identifies international legal regulations and presents a solution in this regard offerce by Zitron Company.
18
Content available Aspekty normalizacyjne w dziedzinie ochrony odgromowej
Brodnicki K.
Telekomunikacja i Techniki Informacyjne
|
2013
|
nr 1-2
87--92
PL
Zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpożarowego, ochrony przed porażeniem elektrycznym i cieplnym, czy innymi skutkami wyładowań atmosferycznych jest bardzo istotnym działaniem, nie mniej ważnym niż ochrona przed innymi zagrożeniami związanymi z korzystaniem z różnych urządzeń elektrycznych i mechanicznych. Sprawie ochrony odgromowej poświęcona była konferencja: „Bezpieczeństwo ludzi i infrastruktury w aspekcie ochrony odgromowej”, gdzie między innymi wygłoszono szereg referatów odnoszących się do stanu polskiej normalizacji w tym zakresie [1]. Artykuł podsumowuje stan normalizacji dotyczącej ochrony odgromowej i przedstawia związane z nią wnioski z obrad.
EN
The assurance of the fire-fighting safety, the protection against electric and thermal stroke or other results summer heat lightning is very essential acting, not less important than the protection against other hazards connected with using various electric and mechanical devices. The conference „People and infrastructure safety in the aspect of the protection against lightning” was concern the matter of the protection against lightning, during which the number of reports treating to the condition of Polish standardization in this range was delivered. The article sums up the condition of standardization relating the protection against lightning and presents conclusions from debates connected with its.
19
Content available remote Stałe instalacje gaszące stosowane w spalinowych i elektrycznych pojazdach szynowych
Marciniak Z., Antkowiak M.
Pojazdy Szynowe
|
2013
|
Nr 1
17--22
PL
W eksploatacji nowoczesnych pojazdów szynowych powinno być zagwarantowane pełne bezpieczeństwo przeciwpożarowe również dla zabudowanych urządzeń, aparatów i zespołów, których cena jest coraz wyższa i w przypadku pożaru może spowodować duże straty finansowe. W związku z tym należy dążyć w procesie projektowania nowoczesnych pojazdów szynowych do właściwego doboru materiałów niemetalowych, wyposażać pojazdy w urządzenia wykrywania i sygnalizacji pożaru, oraz zabudowy przenośnych i stałych urządzeń gaśniczych. Prezentowany referat jest poświęcony właśnie zagadnieniom traktującym o bezpieczeństwie przeciwpożarowym w pojazdach szynowych. Zaprezentowano w nim przepisy i normy oraz przedstawiono układy stałych instalacji gaszących na gaz obojętny i mgłę wodną zastosowane w nowych i modernizowanych lokomotywach spalinowych i elektrycznych projektowanych między innymi w Instytucie Pojazdów Szynowych „Tabor” w Poznaniu. Ponadto zwrócono uwagę na dokładne badania nowych i zmodernizowanych pojazdów trakcyjnych w zakresie ochrony przeciwpożarowej w tym doboru odpowiednich materiałów konstrukcyjnych, zapewnienia przejść ewakuacyjnych oraz działania przenośnych i stałych urządzeń gaszących. Referat został przygotowany w ramach następujących projektów celowych realizowanych w Instytucie Pojazdów Szynowych „Tabor” w Poznaniu: 04491/C.ZR 6-6/2009 pt.: „Zmodernizowana lokomotywa spalinowa serii SU46 przystosowana do wymagań TSI obowiązujących w Unii Europejskiej”; 6 ZR 6 2008 C/0708S pt.: „Zmodernizowana lokomotywa manewrowa typu 6D (serii SM42) z silnikiem spalinowych spełniającym wymagania normy „Euro IIIa”; 04425/C.ZR 6-6/2009 pt.: „Uniwersalna lokomotywa elektryczna wielosystemowa o budowie modułowej na prędkość powyżej 200 km/h”.
EN
The full fire safety should be guaranteed during operation of the modern rail vehicles as well as for the built-in devices, apparatus and assemblies whose price is getting higher and in the event of a fire can cause the large financial losses. Therefore, the efforts should be made in the designing process of the modern rail vehicle to obtain the proper selection of non-metal materials. The vehicles should be equipped with the detection and fire alarm devices and installation of portable and fixed fire-fighting devices. The presented paper is devoted to issues which deals with fire safety in the rail vehicles. The regulations and standards are presented and the fixed fire - fighting systems for the inert gas and water mist applied in the new and modernized diesel and electric locomotives, which are designed inter alia in the Rail Vehicles Institute „TABOR” w Poznań, are also shown. In addition, it is paid attention to the accurate tests of the new and modernized traction vehicles in the field of fire protection including the selection of the appropriate constructional materials, providing the emergency routes and working of the portable and fixed fire - fighting equipment. This paper was made within the following aimed projects which are realized in the Rail Vehicles Institute in Poznań: 04491/C.ZR 6-6/2009 : „Modernized diesel locomotive series SU46 adapted to the requirements of TSI being in force in the European Union”; 6 ZR 6 2008 C/0708S.: „Modernized shunting locomotive of type 6D (series SM42) with the diesel engine meeting the requirements of „Euro IIIa” standard”; 04425/C.ZR 6-6/2009.: „The universal multi-system electric locomotive with the modular construction for speed more than 200 km/h”.
20
Content available Model bezpieczeństwa przeciwpożarowego statków morskich w porcie
Wolski A.
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
|
2011
|
z. 71
89-95
PL
Celem pracy jest przedstawienie systemu osłony przeciwpożarowej na statkach w portach. Głównym elementem pracy jest pokazanie możliwości stworzenia modelu procedur, związanych z akcją ratowniczo-gaśniczą. Takie spojrzenie systemowe pozwala na budowę kompleksowego systemu ratowniczo-gaśniczego w portach wybrzeża polskiego.
EN
The article deals with the fire protection system of the vessels harboring in ports. The main scope of the paper is to show a possibility of creating a model of procedures strictly related to a rescue action. Such global overview allows a wide-ranging rescue system to be applied in ports and harbors of the Polish shore.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.