Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The beidellite clays from the Bełchatów lignite deposit as a raw material for constructing waterproofing barriers

Ratajczak T., Hycnar E., Bożęcki P.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2017

|

T. 33, z. 2

53--67

EN

Disposal sites for both industrial and communal waste are hazardous for the natural environment due to the accumulated materials and their chemical, physical and biological transformations. The products of these processes migrating at a significant distance contaminate mainly underground waters, surface waters and soils. The spreading of the pollutants may be prevented by horizons of clay rocks that form natural geological barriers. The clay rocks of properly selected parameters may be used in the environmental engineering for constructing artificial water-sealing layers. The mineral, chemical, physico-chemical and physico-mechanical properties of the beidellite clays occurring within the lignite deposit in Bełchatów were studied to find out whether they meet the criteria of waterproofing engineering contained in the Polish recommendations and instructions. The results indicate that the beidellite clays of Bełchatów are rocks suitable for this kind of environmental engineering and may be used in constructing the barriers preventing the migration of effluents from landfills.

PL

Składowiska odpadów, zarówno przemysłowych jak i komunalnych, z uwagi na charakter zgromadzonych materiałów jak i zachodzące w nich przemiany fizyczne, chemiczne i biologiczne stanowią zagrożenie dla środowiska naturalnego, a przede wszystkim gleb oraz wód gruntowych i powierzchniowych. Produkty tych przemian ulegają rozprzestrzenieniu na znaczne odległości, powodując degradację środowiska naturalnego. Jedną z metod ograniczających te zjawiska są naturalne przesłony hydroizolacyjne. Zbudowane ze skał ilastych mogą pełnić funkcję naturalnych barier geologicznych. W pracy przedstawiono wyniki badań składu mineralnego i chemicznego, uziarnienia a także właściwości fizykochemicznych i fizykomechanicznych iłów beidellitowych ze złoża węgla brunatnego w Bełchatowie. Dokonano tego w celu wykazania ich przydatności do budowy przesłon hydroizolacyjnych. Dla określania tej przydatności stosowano kryteria stanowiące treść „Aprobaty technicznej…” (2002) oraz zaproponowane przez Wysokińskiego (2007). Uzyskane wyniki badań wskazują, że bełchatowskie iły beidellitowe spełniają stawiane wymagania i wykazują przydatność do budowy mineralnych barier hydroizolacyjnych w składowiskach odpadów.

2

Możliwości wykorzystania wybranych surowców smektytowych jako materiałów dla celów hydroizolacyjnych

Panna W., Wyszomirski P., Motyka J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2012

|

nr 83

131-145

PL

Surowce zasobne w smektyty - ze względu na drobne uziarnienie i właściwości barierowe - są chętnie stosowane w różnego rodzaju hydroizolacjach. Przedmiotem przeprowadzonych badan było określenie przydatności takich surowców jak bentonit ze słowackiego złoża "Kopernica III" oraz ił beidellitowy z KWB "Bełchatów" do budowy mineralnych barier izolacyjnych składowisk niebezpiecznych odpadów, a także wykorzystanie modyfikowanych odmian tych surowców w charakterze głównego składnika hybrydowych materiałów hydroizolacyjnych oraz mieszanek bentonitowo-gruntowych. Zawartość minerałów grupy smektytu - określona metodąsorpcji błękitu metylenowego - wyniosła 70% dla bentonitu z Kopernicy oraz 56% dla iłu beidellitowego z KWB Bełchatów. Wysoki udział smektytu w ile z Bełchatowa pozwala na traktowanie go jako wartościowego substytutu importowanej kopaliny z Kopernicy. W celu pełnej charakterystyki omawianych surowców wykonano - oprócz określenia zawartości smektytu - takie badania jak: pełna analiza chemiczna, rentgenograficzna analiza fazowa, analiza składu ziarnowego, oznaczenie edometrycznego wskaźnika pęcznienia i ciśnienia pęcznienia oraz dokonano pomiaru filtracji mieszanek bentonitowo-gruntowych za pomocąedometru cieczowego. Uzyskane wyniki badan wskazują, że analizowane surowce spełniają kryteria przydatności do budowy sztucznych barier izolacyjnych. Zdolność do wymiany kationów badanych surowców sprawia, że mogą być one stosowane również jako składniki hybrydowych materiałów hydroizolacyjnych oraz mieszanek gruntowo-bentonitowych.

EN

Mineral raw materials rich in smectites are often used - due to their fine grains and barrier properties - in different waterproofing applications. This study determined the suitability of bentonite from the Kopernica III deposit (Slovakia) and beidellite clay from the lignite mine in Bełchatów (Poland) for constructing mineral barriers in the landfills of hazardous waste sites and - after proper modification - as main components in hybrid waterproof materials and bentonite-soil blends. The contents of smectite-group minerals, determined through the methylene blue method, are 70% in the Slovakian bentonite and 56% in the Polish beidellite clay. Due to high content of smectites the Bełchatów clay could be a substitute for the bentonite imported from Kopernica. To obtain a full characterization of this two raw materials, the following investigations were performed in addition to specifying the content of smectites: chemical and XRD analyses, determination of particle size distribution, swelling index rate and swelling pressure, as well as measurements of the water permeability of bentonite-soil blends. The results indicate that the smectitie-rich clays from both Kopernica and Bełchatów meet the requirements as raw materials suitable for constructing artificial isolating barriers. Considering the exchange cation capabilities, both clays can also be used as components in hybrid waterproofing materials and bentonite-soil blends.

3

Ocena właściwości izolacyjnych iłów beidellitowych z KWB "Bełchatów" metodą badań konsolidacji

Kowalczyk S.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

Vol. 53, nr 9

776-780

EN

Beidellite clay from brown coal mine "Bełchatów" is a potential material for use in insulation geo-barriers. The characteristic feature of this type of soils is its significant variability, which requires testing of permeability parameters before application as an insulation geo-layer. Coefficient of permeability of cohesive soils can be effective define on the basis of consolidation tests, which are carried out at a constant rate of loading (CL) with a simultaneous measurement of a pore water pressure. Obtained results allow specifying permeability changes related to decreasing soil porosity. Permeability analysis of green clay samples, which were taken in the area of Kleszczow Trough, is presented in this paper. Tests were carried out on natural structured samples (NNS) and prepared soil pastes. Impact of structural factors and soil saturation on obtained permeability coefficient profiles is shown and discussed in this paper on the basis of obtained consolidation test results.

4

Możliwość wykorzystania bełchatowskich iłów beidellitowych jako sorbentów pierwiastków toksycznych na przykładzie związków chromu

Bajda T., Ratajczak T.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2005

|

Vol. 47, nr 2

39-43

PL

Ił beidellitowy jest kopaliną towarzyszącą w złożu węgla brunatnego ,,Bełchatów". W pracy przedstawiono wyniki badań zdolności sorpcyjnych iłu względem związków chromu. Maksymalna ilość zaadsorbowanego chromu(III) wyniosła 53500 mg/kg, przy czym proces jest najbardziej wydajny (98-100%) w zakresie stężeń początkowych 0,2-100 mg Cr(III)/dm3. Maksymalna ilość zaadsorbowanego Cr(VI) wyniosła 182 mg/kg, a największą wydajność (50-85%) uzyskano w zakresie stężeń początkowych 0,5-2,0 mg Cr(Vl)/dm3. Wraz ze wzrostem pH zwiększa się ilość unieruchomionego Cr(III), a spada Cr(VI). Procesy redukcji Cr(VI) do Cr(III), dominujące w roztworach o niskim pH, wpływają na zmniejszenie się ilości zaadsorbowanego Cr(VI).

EN

Beidellite clay is an associated mineral raw material in the lignite "Bełchatów" "deposit". The authors studied sorption of chromium compounds by this clay. The maximum amount of the chromium(III) sorbed was 53,500 mg/kg, and the process was the most productive (98-100%) in the range of initial concentrations 0.2-100 mg Cr(III)/dm3. The maximum amount of the Cr(VI) sorbed was 182 mg/kg, and its highest productivity (50-85%) was obtained in the range of initial concentrations 0.5-2.0 mg Cr(Vl)/dm3. With the increase of pH the amount of the Cr(III) immobilized increases, while that of the Cr(VI) decreases. Reduction processes of Cr(VI) to Cr(III), which dominate in solutions with low pH, decrease amounts of the Cr(VI) sorbed