Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wykorzystanie potencjału wód siarczkowych : inwestycja w przyszłość regionu tarnobrzeskiego

Sokołowski Jakub, Gągulski Tomasz, Zdechlik Robert, Wątor Katarzyna

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 12

620--630

EN

Long-term exploitation of sulphur deposits in the Tarnobrzeg region, along with intense groundwater drainage, caused a change in hydrodynamic and hydrogeochemical conditions. After the mining activities had been completed, the area was reclaimed, causing a return to near-natural conditions. Chemical tests of the groundwater of the Neogene aquifer in the area of Tarnobrzeg Lake were performed. The results showed that this area is prospective for the extraction of mineralized sulphide waters and their use in balneotherapy.

2

Review of Polish spas using thermal waters in balneotherapy and healing purposes

Czubernat Maciej, Tomaszewska Barbara

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2021

|

T. 37, z. 2

103--124

EN

Thermal waters have been recognized as a source of health and energy since ancient times, and today there is still interest in balneotherapy as a method of treating various diseases, rehabilitation and prevention. In Poland, as many as 12 spa towns use healing thermal waters in their activities. They include: Busko-Zdrój, Ciechocinek, Jelenia Góra-Cieplice, Gołdap, Inowrocław, Iwonicz-Zdrój, Konstancin-Jeziorna, Lądek-Zdrój, Rabka-Zdrój, Uniejów, Ustka and Ustroń. Healing thermal waters are not only used there for medical treatments, because they also supply the brine graduation towers, are the base for the production of cosmetics and are also used in drinking treatments. Uniejów spa is a part of the cascade system, so the healing waters of higher temperature are also used for heating apartments. Depending on the mineral composition of the waters, they can be used in the treatment of, among others: diseases of the musculoskeletal system, rheumatology, osteoporosis, skin diseases, diseases of the upper and lower respiratory tract, cardiological diseases, diseases of the digestive system, hypertension, obesity, diabetes. All treatments are non-invasive, because the vast majority of them are carried out in the form of bathing, irrigation, inhalation or drinking treatments. The paper also shows the most promising towns in terms of the development of balneotherapy, including Stargard, Pyrzyce, Toruń, Konin and Grudziądz. Balneotherapy in Poland is currently at a difficult time, which is related to the inability to function of many facilities due to the COVID-19 pandemic. However, there is a possibility that when the pandemic and its effects are eliminated, balneotherapy and spa treatment will experience a renaissance.

PL

Wody termalne są uznawane za źródło zdrowia i energii od czasów starożytnych, a w czasach dzisiejszych nadal obserwuje się zainteresowanie balneoterapią, jako metodą leczenia różnorodnych chorób, rehabilitacji oraz profilaktyki. W Polsce, aż 12 miast uzdrowiskowych wykorzystuje w swojej działalności lecznicze wody termalne. Są wśród nich: Busko-Zdrój, Ciechocinek, Jelenia Góra-Cieplice, Gołdap, Inowrocław, Iwonicz-Zdrój, Konstancin-Jeziorna, Lądek-Zdrój, Rabka-Zdrój, Uniejów, Ustka oraz Ustroń. Lecznicze wody termalne nie są wykorzystywane tam jedynie w zabiegach medycznych, ponieważ stanowią także zasilanie tężni solankowych, bazę do produkcji kosmetyków, korzysta się z nich także w kuracjach pitnych. Uzdrowisko Uniejów jest częścią systemu kaskadowego, a więc tamtejsze wody wykorzystywane są także na cele ogrzewania mieszkań. W zależności od składu mineralnego wód, mogą one być stosowane w leczeniu m.in.: chorób układu ruchu, reumatologicznych, osteoporozy, chorób skóry, chorób górnych i dolnych dróg oddechowych, chorób kardiologicznych, chorób układu pokarmowego i układu trawienia, nadciśnienia, otyłości, cukrzycy. Wszystkie zabiegi łączy bezinwazyjność, ponieważ ich zdecydowaną większość prowadzi się w postaci kąpieli, irygacji, inhalacji lub kuracji pitnych. Wyszczególnione zostały perspektywiczne pod względem rozwoju balneoterapii miejscowości, wśród których są Stargard, Pyrzyce, Toruń, Konin oraz Grudziądz. Balneoterapia w Polsce znajduje się obecnie w trudnym momencie, co jest związane z brakiem możliwości funkcjonowania wielu obiektów z powodu pandemii COVID-19. Istnieje jednak możliwość, że kiedy pandemia i jej skutki zostaną zniwelowane, balneoterapia i lecznictwo uzdrowiskowe przeżywać będą renesans.

3

Występowanie i możliwości zagospodarowania wód siarczkowych w rejonie Tarnobrzega

Felter A., Stożek J., Socha M., Sokołowski J.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/1

956--961

EN

The long-term exploitation of sulphur deposits in the Tarnobrzeg region along with intense groundwater drainage caused a change of hydrodynamic and hydrogeochemical conditions. After the finishing of mining activities, the area has been reclamed, causing a return to near-natural conditions. Therefore, the geological and hydrogeological conditions are currently close to natural. This area is prospective for extraction of mineralized sulphide waters and their use in balneotherapy.

4

Balneoterapeutyczne wykorzystanie solanek w uzdrowisku Kopalnia Soli „Wieliczka”

d’Obyrn K., Rajchel L.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

981--984

EN

Salt mining at the Wieliczka mine that had lasted over a period of 700 years came to a stop on 30 June 1996. Currently the mine represents an object of culture, a museum, and also a balneotherapeutic facility. It is the place of birth of the so called subterraneotherapy, i.e., an innovative method of curing that utilizes a specific microclimate in underground chambers of inoperative salt workings. The method was finally developed by Professor Mieczysław Skulimowski, who revived the efforts of a 19th century mine physician Feliks Boczkowski. The salt mine has currently obtained a spa status, and its mineral waters (brines) from the outflows No’s W-VII-16 and W-VI-32 have been recognized as therapeutic ones. The most commonly treated are the patients with non-infectious problems of upper and lower respiratory tracts. Since November 2014 the Spa of the Wieliczka Salt Mine has also a graduation tower in the Kinga Park. In these tower is used the brine from the flow-VII-16 with a depth of 250 m. It is water Cl-Na type and 68.9 g/dm3 mineralization. The yield of salt water from this flow is 9 m3/h.

5

Analyze the Balneotherapeutic Properties of Thermal Springs in Poland

Lazarowicz K., Michałowski M.

Inżynieria Mineralna

|

2015

|

R. 16, nr 2

277--281

EN

The topic of using renewable resources of energy has raised general interest both in Poland and all over the world. Hot springs may be applied in many fields, nevertheless they receive the greatest attention in recreation and treatment. Applied methods and gained curative effects are a good alternative to conventional methods of treatment. The aim of this thesis is to analyze the balneotherapeutic properties of thermal springs in Poland. Chapter one presents the subject of balneology to aid understanding of the latter parts of the thesis. Chapter two presents issues connected with employing the springs to balneotherapy. The last chapter is a description of health resorts that employ thermal waters. It also shows the analysis of curative and therapeutic properties of thermal waters in Poland on the basis of selected health resorts.

PL

Temat wykorzystania odnawialnych źródeł energii cieszy się dużym zainteresowaniem w Polsce jak i na całym świeci. Zagospodarowanie gorących wód jest możliwe w wielu dziedzinach jednak zdecydowanie największe zainteresowanie wykorzystaniem wód termalnych, ukierunkowane jest na cele rekreacyjno-lecznicze. Stosowane metody oraz uzyskiwane dzięki nim efekty lecznicze stanowią bardzo dobrą alternatywę dla konwencjonalnych metod leczenia. Celem niniejszej pracy jest przeprowadzenie analizy właściwości balneoterapeutycznych wód termalnych Polski. W pierwszym rozdziale dla lepszego zobrazowania i zrozumienia pozostałych części pracy, przedstawiony zostanie ogólny zarys tematu balneologia. Rozdział drugi zobrazuje zagadnienia związane z wykorzystaniem wód do celów balneoterapeutycznych. Otrzymamy dane odnoszące się m.in. do składu chemicznego wód termalnych oraz chorób leczonych terapią wodną. Ostatni rozdział zawierać będzie opis uzdrowisk wykorzystujących wody termalne. Przedstawiona zostanie także analiza właściwości leczniczych i terapeutycznych wód termalnych Polski na podstawie wybranych uzdrowisk.

6

Możliwości wykorzystania energii geotermalnej w rejonie zapadliska przedkarpackiego

Sowiżdżał A., Górecki W.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2013

|

R. 52, nr 2

59--73

PL

W roku 2012 w Katedrze Surowców Energetycznych na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH wydano „Atlas geotermalny zapadliska przedkarpackiego” (Górecki (red. nauk.) i in. 2012), którego celem było rozpoznanie obszarów perspektywicznych pod kątem wykorzystania wód i energii geotermalnej w rejonie zapadliska przedkarpackiego. Szczegółowej analizie poddano jedenaście zbiorników hydrogeotermalnych znajdujących się na obszarze zapadliska. Zostały one scharakteryzowane pod kątem budowy geologicznej, zasięgu, głębokości zalegania i miąższości poziomów wodonośnych, temperatur i mineralizacji wód, wydajności otworów wiertniczych, a także parametrów skał zbiornikowych. Efekty prac interdyscyplinarnego zespołu badawczego wskazują na możliwość ich zagospodarowania do różnorodnych celów. Rejon zapadliska przedkarpackiego posiada znacznie większy potencjał związany z wykorzystaniem wód geotermalnych do celów rekreacyjnych i/lub balneoterapeutycznych niż do celów ciepłowniczych. W niektórych rejonach możliwe jest ich zagospodarowanie także do celów ciepłowniczych, w tym także za pomocą pomp ciepła. Perspektywiczne są przede wszystkim zbiorniki cenomanu, jury górnej, dewonu – karbonu i miocenu.

EN

In 2012 the “Geothermal Atlas of the Carpathian Foredeep” (Górecki (eds.) et al., 2012) was published by specialist from the Department of Fossil Fuels, Faculty of Geology, Geophysics and Environment Protection, AGH University of Science and Technology. It constitute a comprehensive and exhaustive source of information on the occurrence and prospects of use of geothermal waters and energy in the Carpathian Foredeep. Detailed analysis was carried out for eleven hydrogeothermal aquifers occurring in the Carpathian Foredeep. The selected geothermal aquifers were characterized from the point of view of geological setting, extent, depths and thicknesses of the aquifers, water temperatures and mineralizations, discharge of wells and reservoir properties. Results of the interdisciplinary, constructive cooperation of specialists from various fields of science. allowed to calculate geothermal resources and indicate the best locations for a variety of utilization: balneoterapeuthic, recreation and heating. The carried out analyses indicate that the geothermal potential related to the use of geothermal waters of the Carpathian Foredeep for recreation and/or balneotherapy is much higher than that related to applications for heating purposes. In some regions it is possible to develop the groundwater also for heating purposes, including heat pumps. The aquifers of the Cenomanian, Upper Jurassic, Devonian-Carboniferous and Miocene are most prospective.

7

Wody Krzeszowic: siarczkowa, siarczanowa i krzemowa – współczesny atut najmodniejszego kurortu Polski połowy XIX w.

Skrzypczak R.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2012

|

R. 51, nr 2

91--101

PL

Wskazano na nie w pełni wykorzystany potencjał balneoloterapeutyczny jednego z najstarszych uzdrowisk w Polsce. Zasygnalizowano możliwość występowania tutaj unikatowego typu wód mineralnych (wody krzemowe, wody z podwyższoną zawartością krzemu) i zasugerowano źródło ich pochodzenia. Przypomniano o kompleksowym postrzeganiu walorów balneologicznych i przyrodniczo-turystycznych w kontekście ewentualnych starań o przywrócenie Krzeszowicom statusu uzdrowiska.

EN

Pointed out the not used out potential balneoloteraphy one of the oldest spas in Poland. Here signaled the possibility of a unique type of mineral water (water with silicon, water with a higher silicon content) and suggested they came from. Reminded of the perception of complex balneological values and nature-tourism in the context of any effort to restore the status Krzeszowice spa.

8

Zarys uregulowań formalnych i technicznych związanych ze zrzutem do cieków powierzchniowych wód termalnych wykorzystanych w balneoterapii i rekreacji

Hałaj E., Janowski M.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2011

|

R. 50, nr 1-2

277-285

PL

Wykorzystanie wód termalnych w celach balneologiczno-rekreacyjnych jest coraz popularniejsze. Jeśli wody mają temperaturę wyższą od wymaganej, a właściwą mineralizację, nadmiar ciepła można wykorzystać do ogrzewania infrastruktury obiektu. Wody termalne wykorzystane w balneoterapii i rekreacji mogą być zrzucane do cieków powierzchniowych, jeśli spełnione zostaną pewne warunki określone ustawowo. Wprowadzanie ścieków do wód nie powinno powodować pogarszania stanu wód i ekosystemów od nich zależnych, związane jest również z koniecznooecią ponoszenia opłat za korzystanie ze środowiska. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska (Dz.U.06.137.984 z późn. zm.) okrślono dopuszczalne wartości zanieczyszczeń, których przekroczenie może skutkować nałożeniem sankcji karnej. Zrzut do cieków powierzchniowych wód wykorzystanych w balneoterapii i rekreacji wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Pozwolenie to określa m. in. ilość i skład ścieków, dopuszczalne ilości zanieczyszczeń oraz niezbędne przedsięwzięcia ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko.

EN

Utilization of thermal water for balneotherapeutical and recreational purposes is very popular recently. When the temperature of water is higher than required, but the TDS level is suitable, the surplus of heat could be used for space heating in the building. It is possible to discharge thermal water used in balneotherapy and recreation. It is regulated by the Polish law. Wastes discharged to the watercourses could not make worse the water contamination and ecosystems, which are dependent on the watercourse. There must be some charge for use of the environment paid when wastes are discharging to the watercourse. The regulation of the Minister of the Environment determines limit of pollutants and the retribution, which must be paid after exceeding the limit. The water-legal permit is demanded when water used in balneotherapy and recreation is discharging to watercourses. The water-legal permit determines for example quantity and contents of wastes or the quantity of contamination as well as actions needed to limit the negative influence to the environment.

9

Przegląd nowych ośrodków rekreacyjnych w Polsce stosujących wody geotermalne

Stanik A., Podlasek B., Raś A.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2011

|

R. 50, nr 1-2

245-256

PL

Do niedawna wody geotermalne były wykorzystane w Polsce w siedmiu uzdrowiskach, jednak ze względu na posiadanie przez Polskę zasobów wód geotermalnych nadających się do bezpośredniego wykorzystania nastąpił wzrost zainteresowania inwestorów budową ośrodków rekreacyjnych korzystających z takich wód. W ostatnich pięciu latach wybudowano na Podhalu i na Niżu Polskim siedem ośrodków rekreacyjnych i balneoterapeutycznych, gdzie wody geotermalne wykorzystywane są do zasilania basenów rekreacyjnych i pływackich, saun i łaźni. Prowadzone są prace projektowe i budowlane nad kolejnymi kompleksami geotermalnymi w różnych rejonach Polski. Pozwoli to na poszerzenie oferty turystycznej i szeroko rozumianą popularyzację odnawialnych źródeł energii. W artykule podano podstawowe informacje dotyczące nowych ośrodków rekreacyjnych w Polsce stosujących wody geotermalne.

EN

Until now, geothermal water has been used in seven resorts in the country. Due to Polish prospective low-enthalpy geothermal resources suitable for direct use and the universality of many new technological developments, investors' interest in new opportunities has been increasing. In the last five years seven new geothermal recreation and balneotherapy centers have been built, in the Podhale region and in the Poland Lowlands. Geothermal water is used in leisure pools and swimming pools, saunas and steam baths. Today several studies design works on construction of new resorts are underway. They concern several locations in various parts of the country. It will be helpful in expanding tourism and promotion of renewable energy sources.

10

Możliwości wykorzystania wód geotermalnych do celów rekreacyjnych i balneologicznych - aspekt techniczno-ekonomiczny

Janowski M.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2011

|

R. 50, nr 1-2

257-265

PL

Wykorzystanie wód termalnych w balneoterapii i rekreacji wiąże się z koniecznością utrzymania ich parametrów w określonym zakresie. Wody podziemne Niżu Polskiego są na ogół zmineralizowane w stopniu znacznie przekraczającym stopień dopuszczalny do zastosowań balneoterapeutycznych czy też rekreacyjnych. W związku z tym zachodzi konieczność rozcieńczenia wody termalnej wodą słodką (niskozmineralizowaną) przed skierowaniem jej do miski basenowej. Taki zabieg, ze względu na niską temperaturę wody rozcieńczającej, powoduje obniżenie temperatury wody kierowanej do basenu. Konieczne jest określenie sposobów prowadzenia strumieni mas wody oraz ich energii w sposób umożliwiający jak najszersze wykorzystanie wód termalnych dla poszczególnych typów basenów.

EN

The use of thermal waters in balneology and recreation is connected with a necessity to maintain their parameters in a defined scope. The mineralization level of the subterranean waters of Niz Polski, is generally more than the permitted level for use in balneology and recreation. As a result of this it is necessary to dissolve the geothermal water with sweet water before transmitting it to a swimming pool basin. These procedures, especially due to the low temperature of the dissolvent water, cause an overall temperature reduction of the water sent to the swimming pool. Therefore it's necessary to define a procedure that conducts the water stream while at the same time maintaining an optimum energy level for use in a different geothermal pool.

11

Możliwości zagospodarowania złóż wód termalnych w rejonie miasta Poddębice

Karska A., Hajto M.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2009

|

R. 48, nr 2

89-100

PL

W artykule przedstawiono zarys koncepcji wykorzystania wód termalnych realizowany przez władze miasta Poddębice oraz powołaną w celu realizacji tej koncepcji spółkę Geotermia Poddębice Sp. z.o.o. Artykuł przedstawia również podstawowe informacje dotyczące warunków geologicznych i hydrogeologicznych w rejonie Poddębic, ze szczególnym uwzględnieniem parametrów hydrogeologicznych dolnokredowego zbiornika wód termalnych. Bez zmian koncepcji zagospodarowania wód termalnych w rejonie Poddębic przeprowadzonych w latach 1999-2007 doprowadziło w ostateczności do realizacji projektu geologicznego zatwierdzonego przez władze gminy oraz spółkę Geotermia Poddębice Sp. z o.o. w 2007 roku. Projekt zyskał pozytywną ocenę Komisji Dokumentacji Hydrogeologicznych Ministerstwa Środowiska w lutym 2008 roku. Zgodnie z projektem, plan zagospodarowania wód termalnych zakłada wykonanie jednego otworu wiertniczego do gł. 2039 m oraz wykorzystanie wód termalnych z utworów kredy dolnej wieku: alb dolny i środkowy oraz apt i barem. Projekt zakłada zagospodarowanie wód termalnych o temperaturze około 60°C, mineralizacji rzędu 8-13 g/dm3, przy wydajności około 180-190 m3/h i wykorzystanie ciepłych wód w trzech zasadniczych kierunkach, a mianowicie: ciepłownictwo, balneoterapia i rekreacja. Po oddaniu ciepła oraz schłodzeniu do około 30-35°C woda termalna będzie doprowadzona do rzeki Ner. W okresie redagowania niniejszego artykułu (wrzesień 2009 r.) "Projekt prac geologicznych na rozpoznanie złoża wód termalnych w rejonie miasta Poddębice" znajdował się we wstępnej fazie realizacji. Ogłoszono przetarg na wykonanie odwiertu, który w 50% będzie finansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a w 50% z funduszu Gminy Poddębice, jako jedynego właściciela spółki Geotermia Poddębice Sp. z o.o.

EN

The article presents an outline of the concept of use of geothermal waters carried out by the local authorities and Geotermia Poddębice Ltd. The basic information of geological and hydrogeological conditions in the area of the city Poddębice, with particular emphasis on hydrogeological characteristics of thermal waters of Lower Cretaceous aquifer are presented. Several changes of the concept of use of geothermal waters in the Poddębice region that had been made in 1999-2007 led to implementation of the geological project approved by the municipal authoritities and the company of Geotermia Poddębice Ltd. in the end of 2007. The project has gained a positive assesment of The Commision For The Hydro-geological Documentation of the Ministry of Environment in February 2008. According to the procject the development plan assumed drilling of one borehole to the depth of 2039 m, and use of geothermal waters from the Lower Cretaceous aquifer (the lower and middle Albian, Aptian and Barremian ages). The project involves use of geothermal waters of temperatures around 60 deg C, mineralization around 8-13 g/dm3, the outflow of about 180-190 m3/h and use of warm water in the wide range of applications, from recreational through balneotherapy and for heating purposes as well. After extraction of the heat, through the heat exchanger with a capacity of 5.4 MW, and cooling down to about 30-35 deg C geothermal water will be discharged into the Ner river. On writing this article "Project of geological works for recognition of main geothermal parameters in the area of the Poddębice city" is the early stages of implementation. The tender for drilling has been annouced in September 2009. The 50% of the found for drilling will come from the National Found for Environmental Protection and Water Management and the remaining 50% from Poddębice Municipal as the only owner of the Geotermia Poddębice Ltd.

12

Występowanie i wykorzystanie wód chlorkowych Rabki-Zdroju

Rajchel L.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 2/1

271-277

EN

Rabka-Zdrój spa has chloride-sodium waters recorded in nine drilled uptakes from depths 20 to 1215 m. The TDS ranges from 17.1 to 27.8 g/dm3; iodine concentration is 12 to 20 mg/dm3. The borehole Rabka IG-2 has provided thermal chloride-sodium water with a temperature of 28 degrees of Celsius. The waters of Rabka are utilized by children and adults in balneotherapy.

13

Właściwości balneoterapeutyczne podhalańskich wód geotermalnych

Ciągło J.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2007

|

R. 46, nr 1

17-24

PL

Wody geotermalne Podhala związane są z mezozoicznym podłożem niecki podhalańskiej oraz serią eocenu środkowego (węglanowego). Lecznicze właściwości tych wód wynikają z występowania składników swoistych o korzystnym wpływie na organizm ludzki. Należą do nich takie składniki jak: siarkowodór, siarczki i siarczany, krzemionka, fluor, stront, potas oraz własność fizyczna wód – podwyższona temperatura. Najistotniejsze znaczenie balneoterapeutyczne przypisuje się siarczkom i siarkowodorowi. Składniki chemiczne w połączeniu z oddziaływaniem temperatury na organizm człowieka dają szerokie możliwości zastosowania wód geotermalnych Podhala w lecznictwie oraz rekreacji.

EN

Geothermal waters of the Podhale region are connected with Mesozoic basement of the Podhale Trough and with Middle Eocene (carbonate) series. Therapeutic properties of these waters are a result of occurence specific components which have beneficial effect on human body. Among them there are for example: hydrogen sulphide, sulphide and sulphureous, silica, fluorine, strontium, potassium and physical property of waters – an increased temperature. The most essential balneotherapeutic meaning is assigned to sulphides and hydrogen sulphides. Chemical components with connection of temperature influence on human body give wide possibilities of using geothermal waters of the Podhale region in health care and recreation.

14

Main topics of current geothermal development in Bulgaria

Bojadgieva K., Hristov V.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2004

|

R. 43, nr 1-2

25-30

EN

Thermal waters and geothermal energy application have been developed in Bulgaria for many years and a rich experience has been accumulated. The most intensive development took place in the period 1960 –1990 and it was based upon the existing favorable factors – well explored water resources and good water characteristics, moderate climate with Mediterranean influence, good technical expertise and a long tradition in thermal waters’ application. About 160 hydrothermal fields all over the country have been discovered, of which 102 are state-owned. The water temperature ranges between 20oC and 100oC. Up to 3000 dm3/s (outflow temperatures more than 25oC) is the flow rate of the revealed resources (Petrov et al., 1998). The total installed capacity for direct uses is 95.35 MWt (excluding balneotherapy). Geothermal potential of the discovered waters amounts to 14 122 TJ/year (about 440 MWt) (Phare Project, 1997). Major geothermal applications nowadays cover balneotherapy, space heating and air-conditioning, domestic hot water supply, greenhouses, swimming pools, bottling of potable water and production of soft drinks, aquaculture (microalgae) cultivation. Special attention is paid to two of them (balneotherapy and bottling) that mark more stable development at the current stage. The utilization of geothermal heat pumps started recently being a new step of low temperature - ground water energy use in the country. The application of geothermal waters in algal technology provides a high optimization of the cultivation process and considerable reduction in production costs (Fournadzieva et al., 2003). New products have been released on the Bulgarian market: pills of biomass enriched in Ca and Mg and various face and hand creams. Main legal barriers for geothermal development in Bulgaria are briefly discussed in the paper as well. State support and coordination are considered to be of crucial importance for promoting successful geothermal activity.

PL

Wykorzystanie wód termalnych i energii geotermalnej prowadzone jest w Bułgarii od wielu lat, zgromadzone także zostały bogate doświadczenia w tym zakresie. Okres najbardziej intensywnego rozwoju przypadł na lata 1960 – 1990, czemu sprzyjały korzystne czynniki – dobre rozpoznanie zasobów i korzystna charakterystyka wód, umiarkowany klimat z wpływami śródziemnomorskimi, dobre zaplecze techniczne oraz długie tradycje w stosowaniu wód termalnych. Na terenie kraju odkryto około 160 pół hydrotermalnych, przy czym 102 spośród nich stanowią własność państwa. Temperatury wód mieszczą się w zakresie od 20oC do 100oC. Całkowita wydajność poznanych zasobów wód wynosi 3000 dm3/s (wody o temperaturach na wypływie powyżej 25oC) (Petrov et al., 1998). Całkowita zainstalowana moc geotermalna dla bezpośrednich zastosowań wynosi 95, 35 MWt (bez balneotherapii). Potencjał geotermalny znanych zasobów wód wynosi 14 122 TJ/rok (około 440 MWt) (Phare Project, 1997). Główne dziedziny zastosowań geotermalnych obejmują obecnie balneoterapię, ogrzewanie i klimatyzację, dostarczanie ciepłej wody użytkowej, szklarnie, baseny kąpielowe, butelkowanie wody pitnej i produkcję napojów bezalkoholowych, akwakultury (uprawy glonów). Szczególną uwagę zwrócono na dwa rodzaje spośród wymienionych zastosowań (balneoterapię i butelkowanie wód), które cechują się aktualnie w miarę stabilnym rozwojem. W ostatnim okresie rozpoczęto także stosowanie geotermalnych pomp ciepła, które są nowym etapem w zagospodarowaniu energii zawartej w wodach podziemnych o niskich temperaturach. Stosowanie wód geotermalnych w technologii uprawy glonów zapewnia bardzo wysoki stopień optymalizacji tych upraw oraz prowadzi do znaczącego obniżenia kosztów produkcji (Fournadzieva et al., 2003). Na rynek bułgarski wprowadzono nowe produkty: tabletki zawierające biomasę algową (z alg wyhodowanych przy zastosowaniu wód i energii geotermalnej) wzbogacone w Ca i Mg oraz różnorodne kremy do pielęgnacji twarzy i rąk. W artykule omówiono także pokrótce główne bariery prawne ograniczające rozwój wykorzystania energii geotermalnej w Bułgarii. Dla pomyślnego rozwoju działań związanych z energią geotermalną podstawowe znaczenie mają wsparcie i koordynacja ze strony państwa.

15

Dobroczynne działanie ciepłych wód w leczeniu chorób narządu ruchu

Karski T., Frelek-Karska M., Rigo J.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2000

|

R. 39, nr 1

3-7

PL

W pracy podano informacje medyczne dotyczące ośrodków balneoterapii na Węgrzech, charakteru wód geotermalnych i przedstawiono krótką charakterystykę jednostek chorobowych leczonych w ośrodkach węgierskich. Przedstawiono także opisy chorób, dysfunkcji i nieprawidłowości narządu ruchu u dzieci, młodzieży i dorosłych poddających się leczeniu balneoklimatycznemu. Istnieje pilna potrzeba wykonania odwiertów wód geotermalnych w Polsce i budowy ośrodków sanatoryjnych, szpitali uzdrowiskowych, ośrodków rekreacyjnych i sportowych. Wykorzystanie wód geotermalnych poprawi kondycję fizyczną i psychiczną społeczeństwa polskiego. Da wymierne korzyści finansowe, zmniejszy ilość chorób, rent, zasiłków chorobowych i uatrakcyjni nasz kraj turystycznie.

EN

The article presents some information about thermal sanatoriums and hospitals as well as the characteristics of geothermal waters in Hungary. It also provides a short characteristic of diseases treated in these geothermal centres in Hungary. The authors have presented a short history of diseases. disfunctions and disorders of legs, arms and spine in children, youngsters and old people treated effectively in geothermal clinics and sanatoriums. It is necessary to make geothermal springs (welIs of geothermal waters) and build sanatoriums, hospitals as well as recreation and sports centres. Usage of geothermal waters in Poland will improve psychic and physical condition of the Polish society. Construction of geothermal centres in Poland will bring a financial profit. reduce the number of diseases and pensioners, and make our country more attractive and interesting for tourists.