Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Preliminary limnological characteristics of reservoirs on the reclaimed waste heap of sulphur mine "Machów" (SE Poland)

Pęczuła W., Mencfel R., Baryła K.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2006

|

Vol. 32, no. 4

15-24

EN

Four small (surface area: 0.4-2.3 ha), but relatively deep (max. depth: 6,5-7.8 m) man made reservoirs, created between 1979 and 1988 on recultivated waste heap of former sulphur mine in Machów (N 50o31'35"; E 21°37'51"), were studied in summer and autumn 2003. In autumn one lake - Kacze was not mixed down to the bottom, which could point to its meromixis. The other lakes were found to be dimictic. In all the lakes high values of total hardness, conductivity, chlorides, sulphides and low amounts of total phosphorus and nitrogen were found. Both phytoplankton and hydromacrophyte communities were poorly developed. Considerable amounts of green-yellow bacteria were also noted in plankton. The water chemistry as well as quantity and quality of plant communities reflect the chemical composition of loam soils which constitute the waste heap.

PL

W czerwcu i listopadzie 2003 r. dokonano wstępnych badań limnologicznych czterech małych (powierzchnia: 0,4-2,3 ha), lecz stosunkowo głębokich (głębokość maksymalna: 6,5-7,8 m) antropogenicznych zbiorników wodnych, utworzonych w latach 1979-1988 na zrekultywowanym zwałowisku zewnętrznym kopalni siarki "Machów" (N 50°31'35"; E 21°37'51"). Jesienią w jednym z jezior (Kacze) stwierdzono stratyfikację termiczno-tlenową, co może sugerować występowanie meromiksji. Pozostałe jeziora uznano za dimiktyczne. We wszystkich zbiornikach stwierdzono wysokie wartości twardości ogólnej, przewodnictwa elektrolitycznego, chlorków i siarczanów oraz niską zawartość azotu i fosforu ogólnego. Zbiorowiska litoplanktonu oraz makrofitów były słabo rozwinięte. W planklonie zbiorników zanotowano także duże ilości zielono-żółtych bakterii. Zarówno skład chemiczny wody jak i jakość i ilość zbiorowisk roślinnych jest odzwierciedleniem składu chemicznego gleb zwałowiska, zbudowanego głównie z iłów krakowieckich pochodzących z nadkładu kopalni siarki.

2

Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz.1 Charakterystyka hydrochemiczna rzeki Dramy.

Kostecki M., Kozłowski J., Kowalski E., Domurad A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 1

27-44

PL

W niniejszej publikacji przedstawiono wyniki badań jakości wody rzeki Dramy, przeprowadzone w latach 1995-1996. Badania miały na celu określenie roli rzeki Dramy jako cieku zasilającego zbiornik zaporowy Dzierżno Małe. Scharakteryzowano jakość wody pod względem ogólnych wskaźników fizyko-chemicznych oraz przedstawiono istotne czynniki, związane z charakterem zlewni. Rzeka Drama charakteryzuje się stosunkowo dużą zmiennością przepływów jednostkowych. Wynika to z małej pojemności retencyjnej zlewni. Zmienność przepływu wody w ej rzece pozostaje w silnej zależności od wielkości opadów atmosferycznych oraz od ilości doprowadzanych do niej zanieczyszczen. Wysokie stężenie mineralnych związków pokarmowych, azotu amonowego, a także wysokie wartości BZT5 i ChZT, jak i wzajemne proporcje pomiędzy tymi wskaźnikami, spowodowane są zrzutami ścieków komunalnych i gospodarczych oraz spływami powierzchniowymi ze zlewni o charakterze rolniczym. W zakresie omawianych wskaźników (poza odczynem) rzeka Drama prowadzi wodę o jakości pozaklasowej. Jest ona źródłem dużej ilości zanieczyszczeń, wprowadzanych do zbiornika. Zmiana tego stanu wymaga zdecydowanej poprawy gospodarki wodno-ściekowej w zlewni rzeki.

EN

This study includes the results of investigations, carried out the Drama River in the years 1995-1996. The aim of the presents work was to define the importance of the Drama River as a watercourse, which flows to the Reservoir Dzierżno Małe. The results of investigations on the changes of physico-chemical parameters of water quality of the River and essential factors, conected with character of the River basin have been shown. The Drama River characterized by relatively large variation of water flow. This in connected with the small retention capacity. The water flow variation depends on the quantity precipitation and on discharged amount of waste water. The high concentrations of mineral substance, ammonium nitrogen as well as high values of BOD5 , COD and respective rates between those parameters are caused by the discharge of municipal and animal farms waste water and also by surface run off from agriculture land in the River basin area. All of the discussed parameters of water quality (except of pH) were beyond official classification. The Drama River is the existing situaton will possible only if firm waste water managements action will be taken.

3

Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz.4 Stosunki termiczno-tlenowe oraz wybrane fizyczno-chemiczne wskaźniki jakości wody.

Kostecki M., Domurad A., Kowalski E., Kozłowski J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 4

131-163

PL

W prezentowanej pracy przedstawiono charakterystykę limnologiczną zbiornika zaporowego Dzierżno Małe opracowaną na podstawie badań przeprowadzonych w latach 1995-1996. Opisano układ termiczno-tlenowy oraz omówiono dynamikę zmian wybranych wskaźników fizyczno-chemicznych, określających jakość wody w zbiorniku. Na podstawie ogólnych kryteriów opracowanych dla jezior naturalnych stwierdzono, że zbiornik Dzierżno Małe wykazuje cechy jezior III stopnia według Patalasa [11]. Według klasyfikacji Starmacha [16] jest to zbiornik limniczny. Jednakże okresowo wykazuje on cechy zbiornika realimnicznego, w zależności od aktualnej wielkości przepływu wody w rzece zasilającej zbiornik; pod względem statyczności oraz podatności na mieszanie wód należy do zbiorników dimiktycznych [9], natomiast ze względu na występowanie stratyfikacji tlenowej przy deficycie tlenu sięgającym dolnej granicy epilimnionu stwierdzono, iż obecnie zbiornik Dzierżno Małe należy zaliczyć do politroficznych [16]

EN

In presented work the limnological characteristics of the Reservoir Dzierżno Małe elaborated on the basis of investigations, carried out in 1995-1996 years has been shown. The results of investigations on thermal and oxygenic conditions, existing in the Reservoir and the changes dynamics of selected physico-chemical indicators of water quality in the Reservoir Dzierżno Małe were described. Due to criteria elaborated for natural lakes the Reservoir Dzierżno Małe has been classified as a one which links the features of type III according to Patalas [11]. With regard to Starmach's classification [16] the Reservoir Dzierżno Małe has been defined as a limnetic or rheolimnetic reservoir according the current water flow amount in the river supplying the Reservoir; in respect of stability and suppleness to water exchange the Reservoir Dzierżno Małe belongs to dimictic reservoirs [9]. Considering the occurrence of oxygenic stratification with oxygen deficit extended the bottom limit of epilimnion it was found, that now the Reservoir Dzierżno Małe belongs to politrophic reservoirs [16].

4

Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz.3 Metale ciężkie w osadach dennych zbiornika

Kostecki M., Domurad A., Kowalski E., Kozłowski J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 2

73-81

PL

Celem prezentowanej pracy była analiza zawartości metali ciężkich w osadach dennych zbiornika Dzierżno Małe. W niniejszej publikacji podkreślone zostało znaczenie tego elementu w charakterystyce środowiska wodnego. Analiza zawartości metali ciężkich zakumulowanych w osadach dennych zbiornika stanowi materiał do opisu pochodzenia, prędkości dróg dystrybucji metali w zbiorniku oraz jest podstawą do ustalenia możliwości wtórnego zanieczyszczenia wód zbiornika. Występowanie metali ciężkich w osadach zbiornika Dzierżno Małe jest spowodowane zrzutami ścieków komunalnych i gospodarczych oraz spływami powierzchniowymi ze zlewni o charakterze rolniczym. Źródłem zanieczyszczeń, wprowadzanych do zbiornika, jest rzeka Drama. Zmiana istniejącego stanu wymaga zdecydowanej poprawy gospodarki wodno-ściekowej w zlewni rzeki.

5

Badania limnologiczne zbiornika zaporowego Dzierżno Małe. Cz.2 Metale ciężkie w wodzie i osadach dennych rzeki Dramy.

Kostecki M., Kowalski E., Domurad A.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

1998

|

Vol. 24, no. 1

45-56

PL

Z uwagi na rolę i znaczenie rzeki Dramy jako dopływu zasilającego zbiornik zaporowy Dzierżno Małe, w niniejszej pracy przedstawiono problem zanieczyszczenia rzeki metalami ciężkimi. Niska zawartość metali ciężkich w wodzie i osadach dennych wskazuje na brak dużych źródeł zanieczyszczenia pochodzących ze zrzutów ścieków przemysłowych. Obecność tego rodzaju substancji toksycznych spowodowana jest zrzutami ścieków komunalnych i gospo-darczych oraz spływami powierzchniowymi ze zlewni o charakterze rolniczym. Z faktu jednak, iż wszystkie toksyczne związki zawarte w wodzie i zakumulowane w osadach dennych mogą być w środowisku wód płynących przenoszone na dość znaczne odległości, wynika duże prawdopodobieństwo skażenia zbiornika wodnego zamykającego system rzeczny.

EN

This study includes the results of investigations on the heavy metals content in the water and bottom sediments of the Drama River in the years 1995-1996. The Drama River in the water-course, which flows to the Reservoir Dzierżno Małe. Occurence and small content of heavy metals is caused by the discharge of municipal and animal farms waste water and also by sur-face run off from agriculture land in the River basin area. All of these toxic substance in-cluded in water and bottom sediments may be carried at long distance in environment of the river. The Drama River in the source of pollution, inflowing to the Reservoir Dzierżno Małe. This in connected with the high contamination probability of the water of the Reservoir Dzierżno Małe.