Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zaginiona średniowieczna synagoga we Wrocławiu na tle synagog z terenu Europy Środkowej. Architektura i historia

Chorowska Małgorzata, Goliński Mateusz, Caban Mariusz

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 73

84--101

PL

W 2021 roku rozpoczął się remont gmachu przy ul. Szewskiej 49 we Wrocławiu, będącego obecnie siedzibą Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, a wcześniej przez 300 lat (XV–XVII w.) pałacem miejskim Piastów legnicko-brzeskich. Zaczęły się wówczas wyłaniać spod tynków pokaźne połacie XIV-wiecznych ścian, arkad i otworów. Zasięg ich występowania był rozległy. Badania architektoniczne gmachu ujawniły ich obecność na długości niemal 40 m, szerokości 18 m i wysokości 16 m. Co więcej – odsłaniana struktura budowli zaczęła przypominać układy funkcjonalno-przestrzenne średniowiecznych synagog europejskich. Źródłowe badania historyczne własności posesji pokazały, że do połowy XIV wieku należała ona do przedstawicieli elity żydowskiej we Wrocławiu. Celem artykułu jest zaprezentowanie przeprowadzonych przez autorów wyników badań architektonicznych gmachu i poddanie pod dyskusję argumentów świadczących o tym, że mieścił on w swych murach synagogę. Biorąc pod uwagę czas powstania gmachu, byłaby to jedna z najstarszych i największych budowli tego typu w średniowiecznej Polsce.

EN

The year 2021 saw the beginning of the renovation of the building at 49 Szewska Street in Wrocław, the current seat of the Institute of History of the University of Wrocław, and that had previously been a city palace of the Legnica and Brzeg branch of the Piasts for 300 years (between the fifteenth and seventeenth centuries). At this time, sizeable portions of fourteenth-century walls, arcades and apertures were found underneath the plasters. Their scope was extensive. Architectural investigation of the building revealed their presence along a length of almost 40 m, a width of 18 m and a height of 16 m. Furthermore, the revealed structure resembled the functio-spatial layouts of medieval European synagogues. Historical source studies of the property’s ownership found that up to the mid-fourteenth century it had belonged to members of Wrocław’s Jewish elite. The goal of this paper is to present the results of the authors’ architectural investigation of the building and to present arguments that it housed a synagogue up for discussion. Considering the building’s construction time, it can be considered one of the oldest and largest buildings of its type in medieval Poland.

2

How should we analyse historical works of architecture, urban planning, garden design, etc. An original methodology proposal for planning conservation, adaptation and promotion, as well as academic teaching

Kwaśniewski Artur

Architectus

|

2023

|

Nr 1 (73)

105--112

EN

This paper presents an original methodology of analysing the heritage value of historical buildings, which can be useful both for structures, as well as urban, garden and landscape layouts. The methodology is based on treating analysis as a study of cause-and-effect chains: direct dependencies between a heritage site’s matter, its values and their postulated conservation. The proposed method of heritage site value analysis covers three stages of reasoning: collecting resources and determinants – their assessment based on objectivised criteria – formulating conclusions that solely communicate the necessity, feasibility and potential procedures to be applied to the monument to conserve its values and expose its features. The author presents a method that allows for accounting for all environmental aspects that are essential in planning the conservation and adaptive reuse of heritage sites and presents the suitability of the method in the academic education of future architects, urbanists and planners.

PL

W artykule przedstawiono autorską metodykę sporządzania analizy wartości zabytkowych budowli historycznej, użyteczną zarówno w odniesieniu do obiektów architektury, jak i założeń urbanistycznych, ogrodowych, krajobrazowych. Istotą tej metodyki jest traktowanie analizy jako badania związków przyczynowo-skutkowych: bezpośrednich zależności między materią zabytku, jego wartościami i postulowaną ochroną tych wartości. Proponowany sposób analizowania zabytku pod kątem jego wartości obejmuje trzy etapy postępowania: zgromadzenie zasobów i uwarunkowań – ich ocenę w oparciu o przyjęte zobiektywizowane kryteria – formułowanie wniosków mówiących wyłącznie o konieczności, zasadności, możliwości postępowania z zabytkiem w celu chronienia jego wartości i eksponowania walorów. Autor zaprezentował sposób objęcia analizą wszystkich aspektów środowiskowych istotnych w planowaniu ochrony i adaptacji obiektów zabytkowych oraz omówił przydatność tej metody w edukacji akademickiej przyszłych architektów, urbanistów i planistów.

3

Budynek dawnego Towarzystwa Kasyno w Kwidzynie w świetle badań historyczno-architektonicznych

Rzepczyński Łukasz

Wiadomości Konserwatorskie

|

2020

|

Nr 64

144--160

PL

Budynek dawnego Towarzystwa Kasyno, późniejszego kina „Filmbühne” i „Tęcza” należy do nielicznych przykładów dawnych lokali towarzyskich, jakie zachowały się w Kwidzynie. Do chwili przeprowadzenia badań historyczno-architektonicznych w 2019 zabytek w zasadzie nie był w pełni rozpoznany, zarówno w kwestiach historycznych czy funkcjonalnych, jak i przekształceń budowlanych. Przykładem niewystarczającej analizy źródłowej może być choćby niesprecyzowane datowanie jego budowy. Zatem głównym celem artykułu jest przedstawienie najnowszych wyników badań związanych z jego przekształceniami budowlanymi od momentu powstania w 1875, poprzez kluczowe przemiany użytkowo-architektoniczne z 1935 aż do lat sześćdziesiątych– siedemdziesiątych XX wieku, kiedy uzyskał ostateczną formę. Od kilkunastu lat zabytek jest nieużytkowany, a jego stan zachowania na skutek zaniedbań i błędnych decyzji poprzedniego właściciela jest katastrofalny. Obecnie obiekt został przejęty przez samorząd w celu przywrócenia dawnych funkcji towarzysko-kulturalnych oraz świetności, poprzez przeprowadzenie gruntownych prac restauratorsko-budowlanych.

EN

The building of the former Casino Society, later the “Filmbühne” and Tęcza cinema, is one of a few examples of old social venues that have survived in Kwidzyn. Until historical and architectural research was carried out in 2019, the monument was largely unexplored, neither in terms of historical and functional issues, nor in the view of construction transformations. One example of an insufficient source analysis may be the highly unspecific dating of its construction. Therefore, the main goal of the paper is to present the latest research results related to the construction transformations of the building from when it was built in 1875, through the key functional and architectural transformations in 1935, until the 1960sand 70s, when it obtained its final form. The monument has not been used for many years, and its condition is very poor due to negligence and questionable decisions of its previous owner. Currently, the facility has been taken over by the local government in order to restore its former social and cultural functions as well as its great splendor by carrying out thorough renovation and construction works.

4

Po co badać – jak badać. Uwagi o metodyce współczesnych badań historyczno-architektonicznych i o ich stosowaniu przy adaptacji obiektów zabytkowych

Kwaśniewski Artur

Architectus

|

2019

|

Nr 1 (57)

3--20

PL

Artykuł poświęcony jest problematyce jakości prowadzonych w Polsce badań historyczno-architektonicznych służących poznawaniu i wartościowaniu budowli historycznych. Autor charakteryzuje dwa rodzaje prac: poznawcze – prowadzone w ramach działalności ośrodków akademickich i poddane rygorom pracy naukowej, oraz biznesowe – realizowane w ramach zleceń komercyjnych na potrzeby konserwacji i adaptacji zabytków, z rzadka weryfikowane przez środowisko naukowe. Wskazuje na brak precyzyjnych regulacji prawnych obligujących autorów prac do definiowania celów, zakresu i metod pracy, do właściwego sposobu prowadzenia studiów historycznych i dokumentowania prac terenowych, do obiektywizmu przy ustalaniu wniosków konserwatorskich. Postulując konieczność standaryzacji badań historyczno-architektonicznych, autor stawia za wzór instrukcje obowiązujące w Republice Czeskiej – usankcjonowane ministerialnymi certyfikatami i respektowane przez historyków architektury i konserwatorów podejmujących prace przedprojektowe. Rozwiązania czeskie oraz własne doświadczenia zawodowe posłużyły do sformułowania metodologicznych wymogów odnośnie do zawartości i układu treści raportu z badań. Postulowany standard obejmuje m.in. sposób dochodzenia do wniosków konserwatorskich na drodze metodycznej analizy wartości zabytkowych. W artykule autor wskazuje na kluczowe w badaniach historyczno-architektonicznych znaczenie pojęcia kontekst – tylko poprzez rozpoznanie historycznych kontekstów budowli (społecznego, funkcjonalnego, krajobrazowego) można objaśni genezę i sens jej przemian, postrzega obiekt budowlany w relacji z jego historycznym otoczeniem, zauważa ogół wartości zabytku.

EN

The article presents the issue of the quality of architectural history research in Poland. According to the author, two types of research can be distinguished. Cognitive reaserch work is conducted as part of the activities of academic centers and is usually evaluated by the scientific community, the business one is conducted as part of a commercial assignment related to conservation and adaptation and usually without any scientific verification. Postulating the need for standardization of architectural history research, the author formulates, as a model, the instructions that are valid in the Czech Republic and respected by architectural historians and conservators. He proposes his own standard of content and layout of the research report and methodical analysis of historic values. In the article, the author indicates the key meaning of the term contet. If historical contets are not understood (social, functional, landscape etc.), than it is not possible to understand the genesis and sense of the building and its real value.